ECLI:NL:RBSHE:2012:BY6145

Rechtbank 's-Hertogenbosch

Datum uitspraak
14 december 2012
Publicatiedatum
5 april 2013
Zaaknummer
01/889102-05
Instantie
Rechtbank 's-Hertogenbosch
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Strafrecht
Procedures
  • Eerste aanleg - meervoudig
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Verlenging van terbeschikkingstelling van een hoogbegaafde man met pedofilie en verslavingsproblematiek

In deze zaak heeft de Rechtbank 's-Hertogenbosch op 14 december 2012 uitspraak gedaan over de verlenging van de terbeschikkingstelling van een man, geboren in 1975, die in 2007 ter beschikking was gesteld na het plegen van ernstige seksuele delicten, waaronder verkrachting en het bezit van kinderporno. De terbeschikkingstelling was eerder verlengd in 2010 en de rechtbank moest nu beslissen over een nieuwe verlenging van twee jaar. De rechtbank heeft de zaak behandeld op basis van verschillende adviezen, waaronder dat van psychiater dr. J. Lucieer en andere deskundigen, die de psychische toestand van de terbeschikkinggestelde hebben beoordeeld. De terbeschikkinggestelde vertoont kenmerken van pedofilie en heeft een hoog IQ, maar ook gebrekkige sociale vaardigheden en narcistische trekken. De rechtbank heeft vastgesteld dat de terbeschikkinggestelde nog steeds een gevaar vormt voor de samenleving, vooral gezien zijn verslavingsgevoeligheid en de risico's van recidive. De deskundigen hebben geadviseerd om de terbeschikkingstelling te verlengen, en de rechtbank heeft dit advies gevolgd. De rechtbank heeft ook gewezen op de noodzaak van controle en toezicht in de toekomst, gezien de ernst van de delicten en de psychische problematiek van de terbeschikkinggestelde. De beslissing om de terbeschikkingstelling te verlengen is genomen met inachtneming van de veiligheid van anderen en de algemene veiligheid van personen.

Uitspraak

uitspraak
RECHTBANK 's-HERTOGENBOSCH
Sector Strafrecht
Parketnummer: 01/889102-05
Uitspraakdatum: 14 december 2012
Beslissing verlenging terbeschikkingstelling
Beslissing in de zaak:
[terbeschikkinggestelde]
geboren te Apeldoorn op [geboortedatum] 1975,
verblijvende in de [Kliniek] te [plaats]
Het onderzoek van de zaak.
Bij arrest van het gerechtshof te 's-Hertogenbosch van 7 mei 2007 is betrokkene ter beschikking gesteld. Deze terbeschikkingstelling is voor het laatst, bij beschikking van deze rechtbank van 16 december 2010 met twee jaar verlengd.
De vordering van de officier van justitie bij deze rechtbank van 23 oktober 2012 strekt tot verlenging van de termijn van terbeschikkingstelling voor de duur van twee jaar.
Deze vordering is behandeld ter openbare terechtzitting van deze rechtbank van 30 november 2012. Hierbij zijn de officier van justitie, deskundige en de terbeschikkinggestelde en zijn raadsman gehoord.
In het dossier bevinden zich onder andere:
- het advies van dr. J. Lucieer, psychiater, directeur Behandeling, plv. Hoofd van de inrichting, drs. A.G.S. de Ranitz, psychiater, drs. L. Schaap, hoofd Behandeling, klinisch psycholoog d.d. 27 september 2012;
- de omtrent de terbeschikkinggestelde gehouden wettelijke aantekeningen;
- het persoonsdossier van terbeschikkinggestelde
- een schriftelijke reactie van de terbeschikkinggestelde op het verlengingsadvies en de wettelijke aantekeningen met bijlagen, ingekomen 29 november 2012.
De beoordeling.
De terbeschikkingstelling is toegepast ter zake van:
* Verkrachting;
* een afbeelding en een gegevensdrager, bevattende een afbeelding van een seksuele gedraging, waarbij iemand die kennelijk de leeftijd van achttien jaar nog niet heeft bereikt, is betrokken of schijnbaar is betrokken, vervaardigen, invoeren en uitvoeren, meermalen gepleegd;
* een gewoonte maken van een afbeelding en een gegevensdrager, bevattende een afbeelding van een seksuele gedraging, waarbij iemand die kennelijk de leeftijd van achttien jaar nog niet heeft bereikt is betrokken of schijnbaar is betrokken, verspreiden en in bezit hebben;
* een afbeelding en een gegevensdrager, bevattende een afbeelding van een seksuele gedraging, waarbij iemand die kennelijk de leeftijd van zestien jaar nog niet heeft bereikt, is betrokken of schijnbaar is betrokken, vervaardigen en invoeren;
* een gewoonte maken van een afbeelding en een gegevensdrager, bevattende een afbeelding van een seksuele gedraging, waarbij iemand die kennelijk de leeftijd van zestien jaar nog niet heeft bereikt is betrokken, verspreiden en in voorraad hebben;
* met iemand beneden de leeftijd van zestien jaren buiten echt ontuchtige handelingen plegen;
* deelneming aan een organisatie die tot oogmerk heeft het plegen van misdrijven, meermalen gepleegd.
terwijl de veiligheid van anderen, dan wel de algemene veiligheid van personen het opleggen van die maatregel eiste.
In voornoemd advies van het hoofd van de inrichting is onder meer het navolgende gesteld:
Samenvattende beschrijving m.b.t. het verband tussen stoornis, gevaar, geboden
behandeling en de prognose
De heer [terbeschikkinggestelde] is een hoogbegaafde man (IQ=143) met slecht ontwikkelde sociaal-emotionele vaardigheden die wellicht hebben bijgedragen aan het ontwikkelen van een parafilie, namelijk pedofilie van het exclusieve type. Daarnaast wordt het gedrag en de persoonlijkheid van de heer [terbeschikkinggestelde] gekenmerkt door een gebrekkige empathie en gewetensfunctie, rigiditeit in denken en handelen en narcisme. Ten tijde van de delicten was er sprake van misbruik van cannabis en alcohol, hetgeen op dit moment, in de huidige gecontroleerde omstandigheden, in remissie is. Echter, uit zijn huidig gebruik van een overmatige hoeveelheid sigaren en cola blijkt dat zijn verslavingsgevoeligheid nog steeds actueel is. De behandeling van de heer [terbeschikkinggestelde] richt zich op het zich rekenschap geven van de schadelijke consequenties van zijn seksuele voorkeur en delictgedrag voor directe en indirecte slachtoffers. Verantwoordelijkheid voor zijn voorkeur is van belang om in de toekomst in samenwerking met behandelaren een terugval te voorkomen. Verder wordt er in de behandeling aandacht besteed aan het verbeteren van zijn coping, zijn middelengebruik en verslavingsgevoeligheid, het verkrijgen van inzicht en het leren omgaan met zijn rigiditeit in denken en handelen, zijn narcisme en de deels hieruit voortvloeiende problemen met het zich begeleidbaar opstellen en het voldoen aan voorwaarden die aan hem gesteld worden. In de behandelplanbespreking van 14 augustus 2012 is besloten om begeleid verlof voor de heer [terbeschikkinggestelde] aan te vragen. Van belang hierbij is onder andere dat de heer [terbeschikkinggestelde] zich kan conformeren aan voorwaarden en eisen die aan hem gesteld worden, ook al is hij het hier zelf niet mee eens. Dit zal in het toekomstig risicomanagement van de heer [terbeschikkinggestelde] een belangrijk aandachtspunt blijven, daar de prognose van het risicomanagement voor een groot deel afhangt van de begeleidbaarheid van de heer [terbeschikkinggestelde]. Na een periode van begeleid verlof zal, na een positieve evaluatie van het begeleid verlof en afhankelijk van de behandelresultaten, onbegeleid verlof worden aangevraagd mits hij zich goed begeleidbaar blijft opstellen, hij libidoremmende medicatie gebruikt en er sprake is van een goed gevulde dagstructuur, er geen incidenten plaatsvinden en er geen recidief delictgedrag is opgetreden. Daarnaast zal de kliniek zich in het komende jaar oriënteren op wat de mogelijkheden zijn tot beëindiging van de opname en de mogelijke vervolgvoorzieningen worden onderzocht. Deze mogelijkheden zijn afhankelijk van hetgeen de heer [terbeschikkinggestelde] laat zien binnen het verloftraject dat hij gaat doorlopen. Op dit moment is de prognose dat de heer [terbeschikkinggestelde] nog langdurig controle en toezicht nodig zal hebben.
Prognose met betrekking tot de duur van het benodigd risicomanagement
In het Zorgprogramma Zeden is onderzocht welke intrinsieke motieven en drijfveren een rol hebben gespeeld bij het plegen van de delicten, los van de omstandigheden en middelengebruik. De bewustwording dat het risico op recidive niet nihil wordt door louter en alleen een goed voornemen of wilsbesluit, maar ook om inzicht in intrinsieke risicofactoren en om beschermende restricties in de toekomstige levensomstandigheden vraagt is een groot aandachtspunt in de behandeling en blijkt moeizaam te beïnvloeden te zijn. Dit vergt derhalve een langere duur van de intramurale behandeling.
Prognose in relatie tot de geclassificeerde stoornis
De behandeling van de pedofilie is gericht op het hanteren van pedoseksuele gevoelens en
voorkoming van het tot uiting brengen ervan. Gezien het feit dat er geen overeenstemming is met de heer [terbeschikkinggestelde] over de diagnose pedofilie maakt dat in de toekomst extern toezicht en controle hierbij vooralsnog noodzakelijk blijven bij de heer [terbeschikkinggestelde]. Gedragssymptomen of persoonlijkheidskenmerken als rigiditeit, narcisme, beperkte empathie en (hiermee) beperkte sociale vermogens zijn grotendeels onveranderbaar en de behandeling is derhalve met name gericht op het verkrijgen van inzicht in deze symptomen of kenmerken en het hiermee leren omgaan. Naast behandeling van deze symptomen is behandeling van de verslavingsproblemen van de heer [terbeschikkinggestelde] aangewezen ten tijde van zijn huidige TBS opname. Op de langere termijn zal het middelengebruik van de heer [terbeschikkinggestelde] overwegend middels controle en toezicht te beïnvloeden zijn.
Recidive gevaar t.a.v. het TBS indexdelict
In het geval dat de heer [terbeschikkinggestelde] zich sociaal sterk terugtrekt, bijvoorbeeld door gebrek aan
(vrijwilligers)werk en liefhebberijen die hem onder de mensen brengen, kan hij zich opnieuw aangetrokken gaan voelen tot de spannende, geheime en verboden wereld van kinderporno. Het gebruik van alcohol en cannabis had hierbij een ontremmende invloed op het oordeelsvermogen van de heer [terbeschikkinggestelde] en zou dat in de toekomst in vergelijkbare omstandigheden ook weer kunnen hebben. Zijn pedofiele voorkeur maakt per definitie dat hij levenslang een risico blijft vormen. Indien de narcistische problematiek moeizaam te beïnvloeden blijft, is de kans dat hij in de toekomst slaagt in het aangaan van gelijkwaardige sociale relaties klein en de kans op isolatie en het zich richten op contacten met minderjarige meisjes groot, en hiermee samenhangend het recidivegevaar.
Advies verlenging TBS maatregel
[Kliniek] adviseert de maatregel met de duur van 2 jaar te verlengen.
De terbeschikkinggestelde heeft verklaard, kort en zakelijk weergegeven: Ik wijs u op de inhoud van mijn schriftelijke reactie.
Er zijn compromisafspraken gemaakt omtrent libidoremmende middelen, maar wel met grote tegenzin van mijn kant. Er zijn drie strategieën. Er wordt gewerkt aan geweld, verdovende middelen en seksuele problemen. Ik kan mij niet vinden in de diagnose pedofilie en ben nog steeds in afwachting van de seksuele anamnese. Het leeftijdsverschil tussen mij en mijn seksuele partners is nooit veel groter geweest van een jaar of 10. Ik zit nu al 7 jaar binnen. Ik heb veel nieuwe inzichten gekregen. Ik vraag me af hoeveel ik nog uit de behandeling ga halen. Ik kan me er in vinden dat ik weinig behoefte zou hebben aan sociale contacten. Er is nog een sociaal netwerk. Daar wil ik in investeren. Ik wil mijn moeder ook meer kunnen ondersteunen.
De deskundige mevrouw L. Schaap, optredend namens voormelde inrichting, heeft bij de behandeling ter terechtzitting gepersisteerd bij voornoemd advies. Zij heeft voorts het navolgende verklaard, verkort en zakelijk weergegeven:
De verlofaanvraag voor begeleid verlof moet in de interne adviescommissie nog besproken worden. Dat gaat binnen enkele weken gebeuren. Betrokkene wordt op de hoogte gesteld van de uitkomst. Bij een positief advies wordt de aanvraag naar het ministerie verzonden. De termijn voor hun beslissing is maximaal 8 weken. Dat het wat langer duurt heeft te maken met de hoeveelheid aanvragen die hier momenteel liggen.
De kliniek wil meer duidelijkheid over de seksuele voorkeur van betrokkene en heeft nog geen verandering kunnen waarnemen. Aan intrinsieke motivatie kunnen wij niet veel doen. Betrokkene heeft eigen denkbeelden en beschouwingen die oninvoelbaar zijn voor de kliniek. De vraag is of de beschouwingen van betrokkene op zijn stoornis juist zijn. Ten aanzien van de diagnose PDD-NOS in het kader van de autisme test kan ik verklaren dat deze diagnose is uitgesteld hoewel er wel trekken van deze stoornis zijn. De narcistische trekken staan echter voorop. Er zijn in de kliniek medewerkers die veel kennis van autisme hebben. Er is nu ook een specialist van buiten bij gehaald, een klinisch psycholoog. Onder 'pedoseksueel' verstaan wij een seksuele voorkeur voor in dit geval minderjarige, (pre)puberale meisjes. Daarbij wordt aansluiting gezocht bij het Wetboek van Strafrecht. Onder 'exclusief type' verstaan wij dat de voorkeur van betrokkene uitsluitend gericht is op meisjes. Nu er nog geen seksuele anamnese heeft plaatsgevonden kunnen wij dat momenteel echter nog niet met zekerheid stellen.
De officier van justitie heeft aangevoerd, verkort en zakelijk weergegeven:
Ik persisteer met klem bij de vordering op basis van het advies en de verklaring van de getuige-deskundige hier ter terechtzitting.
De raadsman van de terbeschikkinggestelde heeft ter terechtzitting overeenkomstig de door hem overhandigde pleitnota het woord gevoerd. Deze pleitnota is aan deze uitspraak gehecht en wordt geacht daarvan deel uit te maken. In aansluiting hierop heeft de raadsman aangevoerd, verkort en zakelijk weergegeven:
Ik verzoek de zaak aan te houden voor maximaal 3 maanden in verband met de second opinion terzake de diagnostiek van autisme en de risicotaxatie.
De rechtbank verenigt zich met het advies van voornoemde inrichting en met de daarop ter terechtzitting gegeven toelichting door de deskundige en maakt de conclusies die daarin worden getrokken tot de hare.
De rechtbank is van oordeel dat de risicotaxatie voldoende is onderbouwd en acht het niet noodzakelijk op dat punt en terzake de diagnose autisme een second opinion te laten verrichten. Het aanhoudingsverzoek van de raadsman hiertoe zal dan ook worden afgewezen.
Het is voorts niet te verwachten dat de terbeschikkingstelling met dwangverpleging binnen twee jaar zal worden beëindigd. De rechtbank overweegt voorts niet de voorwaardelijke beëindiging van de verpleging en acht het dus ook niet noodzakelijk om zich hieromtrent nader te doen informeren. Derhalve wijst de rechtbank het verzoek van de raadsman tot aanhouding van de beslissing af.
De rechtbank wijst terbeschikkinggestelde en diens raadsman, wellicht ten overvloede, nog op de mogelijkheden van bezwaar en beroep binnen de voor de TBS bestaande wegen, dit gelet op de verschillende inzichten tussen terbeschikkinggestelde en de kliniek.
Gelet op het vorenstaande, gezien artikel 38d van het Wetboek van Strafrecht is de rechtbank van oordeel dat de veiligheid van anderen dan wel de algemene veiligheid van personen of goederen de verlenging van de terbeschikkingstelling eist.
DE BESLISSING
De rechtbank:
verlengt de termijn gedurende welke [terbeschikkinggestelde] ter beschikking is gesteld met twee jaar.
Deze beslissing is gegeven door
mr. W.A.F. Damen, voorzitter,
mr. M.L.W.M. Viering en mr. E.M.J. Raeijmaekers, leden,
in tegenwoordigheid van mr. F. van der Weele, griffier,
en is uitgesproken ter openbare terechtzitting van deze rechtbank van 14 december 2012.
6
Parketnummer: 01/889102-05
[terbeschikkingges[terbeschikkinggestelde]