2. De feiten
2.1. Op grond van de gestelde en erkende dan wel niet of onvoldoende weersproken stellingen en de onbetwiste inhoud van de overgelegde producties wordt uitgegaan van de navolgende feiten:
2.1.1. Bij akte van ruiling en uitgifte in erfpacht van 27 december 1988 ( hierna te noemen: de akte) tussen N.V. Nederlandse Spoorwegen, de rechtsvoorgangster van NS ( hierna: NS) en het Staatsbedrijf der Posterijen, Telegrafie en Telefonie ( hierna: PTT), heeft NS als erfverpachtster aan PTT als erfpachter in erfpacht uitgegeven een perceel, plaatselijk bekend Stationsplein 7 en 9 te Groningen.
2.1.2. De akte houdt, voorzover van belang, in: “(…) Deze erfpachtsuitgifte geschiedt voor de duur van negenennegentig jaren, ingegaan 13 maart 1986 en alzo eindigende 12 maart 2085, en tegen een canon die (behoudens een bedrag van EEN GULDEN per jaar), voor de gehele genoemde periode wordt afgekocht voor een bedrag van ƒ 4.661.141,00.(…)
Voor de uitgifte in erfpacht voorts gelden de navolgende bepalingen (…)
II. DE CANON
artikel 8 (afkoop) 1. Zodra de wet dit met zoveel woorden toelaat, zal de erfpachter het restant van de canon ad EEN GULDEN per jaar afkopen met een bedrag van VIJFTIG GULDEN ineens.(…) 4. De canon zal de eerste periode van negenennegentig jaren niet worden gewijzigd, behoudens de in artikel 9 genoemde gevallen.
Artikel 9 (incidentele wijziging van de canon) Wijziging van de canon kan plaatsvinden in de navolgende gevallen: a. indien een met toestemming van NS veranderd gebruik van de grond en/of opstallen naar het oordeel van NS daartoe aanleiding geeft (…), b. indien een met toestemming van NS gerealiseerde wijziging van de opstallen zelf en/of met toestemming van NS opgerichte nieuwe bebouwing naar het oordeel van NS daartoe aanleiding geeft; c. bij vervreemding van het erfpachtrecht, als bedoeld in artikel 10, zulks met ingang van de datum van vervreemding.(…)
III. VERPLICHTINGEN EN VERBODSBEPALINGEN
Artikel 10. 1. Het erfpachtrecht mag zonder schriftelijke toestemming van NS niet worden overgedragen (…)
2. NS mag de in lid 1 vereiste toestemming niet zonder redelijke gronden weigeren. (…)”
2.1.3.Vervolgens is het recht van erfpacht door PTT aan KPN overgedragen.
2.1.4. Op 7 mei 2002 is het recht van erfpacht door KPN aan Alliance overgedragen.
2.1.5. In april 2006 heeft Alliance aan NS toestemming gevraagd het recht van erfpacht over te dragen aan Homco
2.1.6. In antwoord daarop heeft NS bij brief van 21 april 2006, voorzover van belang, als volgt bericht: “(…) Op basis van artikel 9 van de erfpachtsakte (…) heeft NS de mogelijkheid om tussentijds de (afgekochte) canon te verhogen (…) Thans is een waarde van EUR 3.026.000,- van toepassing. Dit betekent dat de erfpacht EUR 1.293.111,- meer waard is dan in 1988. NS kan akkoord gaan met een overdracht van het erfpachtrecht onder voorwaarde van een bijbetaling van EUR 1.293.111,- excl. BTW.(…)”
2.1.7. Bij schrijven van 2 juni 2006 door diens raadsman, heeft Alliance betwist het onder 2.1.6 genoemde bedrag aan NS verschuldigd te zijn. Deze brief houdt, zakelijk weergegeven, het navolgende in: “(…) U stelt thans tot de conclusie te zijn gekomen dat de destijds gehanteerde canon, waarop deze afkoopsom gebaseerd was, naar huidige maatstaven niet meer marktconform is. Mijn cliente houdt u nogmaals voor, dat die laatste stelling- zo al juist- op dit moment niet meer relevant is, omdat de canon nu eenmaal afgekocht is tegen de toenmalige contante grondwaarde. Naar algemeen geldende opvattingen betekent afkoop van de canon immers, dat een erfpachter gevrijwaard is van canonindexering en/of –herziening voor zover deze zijn grondslag vindt in herwaardering van de grondprijs, zoals door u gesteld. Dit ligt slechts anders in het geval toestemming wordt gevraagd voor een wijziging in gebruik of bestemming van het erfpachtsgoed ( de situaties als bedoeld in artikel 9 sub a en b) omdat in die situaties nu eenmaal sprake kan zijn van het ontstaan van een economische meerwaarde als gevolg van de rechtshandeling waarvoor aan de erfverpachter toestemming wordt gevraagd. Een dergelijke situatie doet zich ten aanzien van de onderhavige transactie niet voor. U verbindt simpelweg een financiele voorwaarde aan toestemming voor overdracht zonder dat sprake is van wijziging in gebruik of bestemming.
2.1.8. Nadat partijen besprekingen hebben gevoerd over de onder 2.1.6. genoemde voorwaarde, hebben zij op 21 juni 2006 een depotovereenkomst gesloten waarin (onder meer) is opgenomen dat NS de in artikel 10 van de akte geregelde toestemming aan Alliance verleent onder de voorwaarde van storting van EUR 1.293.111,- door Alliance in depot. Aan deze voorwaarde heeft Alliance voldaan. De depotovereenkomst houdt , voorzover van belang, het navolgende in ( NS wordt in deze overeenkomst als “NSV”aangeduid):
“(…)NSV (…)Alliance (…) verklaren in aanmerking te nemen dat (…)
“C. NSV bereid is de goedkeuring te verlenen (…) tegen betaling aan NSV van een (…) bedrag ten titel van canonverhoging in het kader van de (…) vervreemding, zulks ondermeer onder verwijzing naar het bepaalde in artikel 9 van de Erfpachtvoorwaarden;
D. Alliance de hiervoor bedoelde betalingsverplichting betwist op de gronden als uiteengezet in de (…) brief van Banning Advocaten gedateerd 2 juni 2006, als gevolg waarvan tussen Alliance en NSV een geschil is ontstaan omtrent de uitleg van de Erfpachtvoorwaarden (…)
“F. NSV thans bereid is (…) goedkeuring te verlenen onder de voorwaarde dat een bedrag ad EUR 1.293.111,- in depot is gestort bij L&L (…) totdat (…) de verplichting tot betaling van vergoeding in rechte komt vast te staan, als gevolg waarvan het depot zal vrijvallen overeenkomstig het daaromtrent bepaalde in deze overeenkomst(…)
2.2. (…) L&L mag slechts tot betaling aan NSV en/of Alliance overgaan (…) b. na een daartoe strekkende rechterlijke uitspraak die in kracht van gewijsde is ingegaan (…)
2.4. L &L bewaart het depot rentedragend (…) De door L&L ontvangen rente wordt tegelijk met het depot uitbetaald.(…)”
2.1.9. Vervolgens heeft Alliance op 22 juni 2006 het recht van erfpacht overgedragen aan Homco. KPN heeft het pand nog steeds in gebruik en is thans huurder van Homco.