Uitspraak
RECHTBANK 's-GRAVENHAGE
Nevenzittingsplaats Haarlem
Bestuursrecht
zaaknummer: AWB 12 / 16323
AWB 12 / 16306
AWB 12 / 16315
AWB 12 / 16321
uitspraak van de enkelvoudige kamer voor vreemdelingenzaken van 21 juni 2012 in de zaken van:
[eiser], geboren op [geboortedatum]
[eiser], geboren op [geboortedatum],
[eiser], geboren op [geboortedatum],
[eiser], geboren op [geboortedatum],
allen van Afghaanse nationaliteit,
verblijfplaats onbekend,
eisers,
(gemachtigde: mr. M.H.K. Middelkoop, advocaat te Haarlem),
en
de minister voor Immigratie, Integratie en Asiel, verweerder,
(gemachtigde: mr. A.M. de Wit, werkzaam bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst te
’s-Gravenhage).
Procesverloop
De ambtenaar belast met de grensbewaking heeft op 16 mei 2012 aan eisers op grond van 13 juncto artikel 5 van de verordening EG 562/2006 (Schengengrenscode) de toegang tot Nederland geweigerd en bij besluit van 17 mei 2012 aan hen op grond van artikel 6, eerste en tweede lid, Vreemdelingenwet 2000 (Vw) een vrijheidsontnemende maatregel opgelegd.
Eisers hebben tegen de maatregel op 20 mei beroep ingesteld en verzocht om schadevergoeding toe te kennen.
Bij brief van 24 mei 2012 mei heeft verweerder de rechtbank bericht dat de aan eisers opgelegde maatregel op diezelfde datum is opgeheven.
Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 29 mei 2012. Eisers hebben zich laten vertegenwoordigen door hun gemachtigde. Verweerder heeft zich laten vertegenwoordigen door zijn gemachtigde.
Overwegingen
1. Hoewel de vrijheidsontnemende maatregel op 24 mei 2012 is beëindigd, dient in verband met het verzoek om toekenning van schadevergoeding beoordeeld te worden of toepassing van de maatregel rechtmatig is geweest.
2. Eisers hebben aangevoerd dat in hun geval had kunnen worden volstaan met een lichter middel dan de bewaring. In dit kader hebben eisers een beroep gedaan op artikel 7, derde lid, van de Opvangrichtlijn. Ter onderbouwing hebben eisers verwezen naar de uitspraak van deze rechtbank en nevenzittingsplaats van 18 januari 2012 (AWB 11/ 33830) omdat in die zaak ook sprake was van een asielaanvraag. De belangenafweging had bij de oplegging van de maatregel op 17 mei 2012 in het voordeel van eisers moeten uitvallen.
3. Verweerder heeft zich op het standpunt gesteld dat in het onderhavige geval geen aanleiding bestaat voor toepassing van een lichter middel omdat het grensbewakingsbelang dan wordt prijsgegeven. Er is geen sprake van bijzondere omstandigheden als bedoeld in C12/2.3 Vreemdelingencircuclaire 2000 (Vc) en A6/1.6 Vc. Gelet op de uitspraak op de uitspraak van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (de Afdeling) van 18 april 2012 kan niet worden volstaan met een meldplicht.
4. Ingevolge artikel 6, eerste lid, Vw, kan de vreemdeling aan wie de toegang is geweigerd worden verplicht zich op te houden in een door de ambtenaar belast met grensbewaking aangewezen ruimte of plaats.
Ingevolge het tweede lid kan een ruimte of plaats, bedoeld in het eerste lid, worden beveiligd tegen ongeoorloofd vertrek.
5. Volgens paragraaf A6/1 van de Vc, voor zover hier van belang, dient vanwege het ingrijpende karakter, de toepassing van een vrijheidsbeperkende of vrijheidsontnemende maatregel beperkt te blijven tot het strikt noodzakelijke. Steeds zal nagegaan moeten worden of met een lichter middel volstaan kan worden. De beginselen van proportionaliteit (doelmatigheid) en subsidiariteit (toepassen lichter middel indien mogelijk) dienen voortdurend in acht genomen te worden. Voorts is de uitvoering van deze maatregelen met strikte waarborgen omkleed.
6. Volgens paragraaf C12/2.3 Vc, voor zover hier van belang, wordt, wanneer een vreemdeling niet voldoet aan de voorwaarden voor toegang als bedoeld in artikel 5, eerste lid, van de Schengengrenscode dan wel artikel 3 Vw en aan de buitengrens te kennen geeft asiel te willen aanvragen, op aanwijzing van het Hoofd van de IND, de toegang geweigerd en wordt op grond van artikel 6, eerste lid, juncto tweede lid Vw het AC Schiphol aangewezen als plaats of ruimte waar de vreemdeling zich dient op te houden.
7. Volgens artikel 2, aanhef en onder c, van de Opvangrichtlijn wordt voor de toepassing van die richtlijn onder 'asielzoeker' verstaan een onderdaan van een derde land of een staatloze die een asielverzoek heeft ingediend, waarover nog geen definitief besluit is genomen.
8. Volgens artikel 3, eerste lid, is de richtlijn van toepassing op alle onderdanen van derde landen en staatlozen die een asielverzoek aan de grens of op het grondgebied van een lidstaat indienen voor zover zij als asielzoeker op het grondgebied mogen verblijven, alsmede op de gezinsleden, indien zij overeenkomstig het nationale recht onder dit asielverzoek vallen.
9. Volgens artikel 7, derde lid, mogen de lidstaten in de gevallen waarin zulks nodig blijkt, bijvoorbeeld om juridische redenen of om redenen van openbare orde, een asielzoeker overeenkomstig hun nationale wetgeving op een bepaalde plaats vasthouden.
10. De Afdeling heeft in haar uitspraak van 22 mei 2012 (LJN: BW6799) als volgt geoordeeld:
‘’2.7. Dat de Opvangrichtlijn op de vreemdeling van toepassing is, biedt op zichzelf echter geen grond voor het oordeel dat de minister aan haar geen vrijheidsontnemende maatregel had mogen opleggen.
2.7.1. In artikel 7, eerste lid, van de Opvangrichtlijn is als uitgangspunt neergelegd dat asielzoekers zich vrij kunnen bewegen op het grondgebied van een lidstaat. In het derde lid is bepaald dat de lidstaten in de gevallen waarin zulks nodig blijkt een asielzoeker overeenkomstig hun nationale wetgeving op een bepaalde plaats mogen vasthouden.
Zoals volgt uit voormelde uitspraak van 29 juni 2011, is het standpunt van de minister dat in gevallen als hier aan de orde het grensbewakingsbelang in beginsel steeds het opleggen van een vrijheidsontnemende maatregel vergt niet onjuist. Gevallen waarin een asielzoeker de toegang is geweigerd kunnen daarom in beginsel worden aangemerkt als 'gevallen waarin zulks nodig blijkt' als bedoeld in artikel 7, derde lid, van de Opvangrichtlijn.
Hoe de minister gebruik maakt van de hem ingevolge artikel 6, eerste en tweede lid, van de Vw 2000 toegekende bevoegdheid, is neergelegd in paragraaf C12/2.3 van de Vc 2000. Met deze wettelijke bepalingen en het voor de toepassing daarvan in de Vc 2000 opgenomen beleid is voorzien in de omzetting van artikel 7, derde lid, van de Opvangrichtlijn in de nationale wetgeving.
2.7.2. Ter zitting van de Afdeling heeft de minister, desgevraagd, nader uiteengezet dat voormeld beleid weliswaar voorschrijft dat een ambtenaar belast met de grensbewaking aan een asielzoeker die niet voldoet aan de voorwaarden voor toegang als bedoeld in artikel 3 van de Vw 2000, ter handhaving van het grensbewakingsbelang de toegang weigert en vervolgens een vrijheidsontnemende maatregel oplegt, maar dat in de toepassingspraktijk daarvan wordt afgezien indien in het geval van een individuele vreemdeling sprake is van bijzondere omstandigheden die vrijheidsontneming onevenredig bezwarend maken. Volgens de minister is daarvan, bijvoorbeeld, sprake indien een vreemdeling een zelfstandig reizend jong kind is of een acute ziekenhuisopname behoeft. Voor een verdere individuele belangenafweging door een ambtenaar belast met de grensbewaking is volgens de minister geen plaats. Tijdens de asielprocedure van de desbetreffende vreemdeling kunnen evenwel alsnog omstandigheden naar voren komen die aanleiding kunnen geven tot het opheffen van de opgelegde vrijheidsontnemende maatregel, aldus de minister.
2.7.3. Het in de Vc 2000 neergelegde beleid, dat de handhaving van het grensbewakingsbelang als uitgangspunt heeft, biedt geen ruimte om af te zien van oplegging van een vrijheidsontnemende maatregel op grond van artikel 6, eerste en tweede lid, van de Vw 2000 aan een asielzoeker aan wie de toegang is geweigerd. De Afdeling ziet zich daarom genoodzaakt na te gaan of door een zoveel mogelijk richtlijnconforme uitleg van deze wettelijke bepalingen en de daaraan in de desbetreffende beleidsregels gegeven invulling, een situatie kan worden bereikt die overeenkomt met artikel 7, derde lid, van de Opvangrichtlijn en waarbij de volle werking daarvan is verzekerd. De Afdeling is van oordeel dat zulks mogelijk is door voormeld beleid aldus te verstaan dat de vorenomschreven praktische invulling daarvan geacht moet worden deel van dat beleid uit te maken. Op die wijze is voldoende gewaarborgd dat geen vrijheidsontnemende maatregel wordt opgelegd, dan wel een reeds opgelegde maatregel wordt opgeheven indien in het licht van de bijzondere, individuele omstandigheden van een vreemdeling het opleggen of het voortduren van een vrijheidsontnemende maatregel in redelijkheid niet of niet langer gerechtvaardigd is. Hiermee wordt voldaan aan het in artikel 7, derde lid, van de Opvangrichtlijn neergelegde vereiste dat de lidstaten een asielzoeker alleen overeenkomstig hun nationale wetgeving op een bepaalde plaats mogen vasthouden in de gevallen waarin zulks nodig blijkt.
2.8. De minister heeft niet ten onrechte geen aanleiding gezien de vreemdeling een minder dwingende maatregel dan vrijheidsontneming op te leggen.
2.8.1. Indien in gevallen als hier aan de orde een minder dwingende maatregel dan vrijheidsontneming wordt opgelegd, zoals een vrijheidsbeperkende maatregel op grond van artikel 6, eerste lid, van de Vw 2000 of een meldplicht, heeft dat tot gevolg dat feitelijk verdere toegang tot Nederland wordt verkregen. Zoals hiervoor onder 2.7.1. is overwogen, is het standpunt van de minister dat in beginsel steeds moet worden aangenomen dat het grensbewakingsbelang alleen kan worden veiliggesteld door het opleggen van een vrijheidsontnemende maatregel dan ook niet onjuist.’’
11. De rechtbank sluit zich aan bij de hiervoor opgenomen overwegingen van de uitspraak van de Afdeling. Dat de Opvangrichtlijn op eisers van toepassing is, biedt derhalve op zichzelf geen grond voor het oordeel dat de verweerder aan hun geen vrijheidsontnemende maatregel had mogen opleggen. Nu de rechtbank niet is gebleken van bijzondere omstandigheden die de vrijheidsontneming onevenredig bezwarend maken, heeft verweerder niet hoeven volstaan met een minder dwingende maatregel dan de vrijheidsontneming. Dit zou immers tot gevolg hebben dat feitelijk toegang tot Nederland wordt verkregen en het grensbewakingsbelang zou worden prijsgegeven. Dat eisers een asielaanvraag hebben ingediend, leidt gelet op voormelde uitspraak van de Afdeling niet tot een ander oordeel.
12. Op grond van het vorenstaande is het oordeel dat de toepassing van de vrijheidsontnemende maatregel, die een week heeft geduurd, rechtmatig is geweest. De rechtbank zal het beroep dan ook ongegrond verklaren en het verzoek om het toekennen van schadevergoeding afwijzen.
13. Er is geen grond een van de partijen te veroordelen in de door de andere partij gemaakte proceskosten.
Beslissing
De rechtbank:
- verklaart het beroep ongegrond;
- wijst het verzoek om schadevergoeding af
Deze uitspraak is gedaan door mr. G.W.S. de Groot rechter, in aanwezigheid van R.A. de Graaf, griffier. De beslissing is in het openbaar uitgesproken op 21 juni 2012.
griffier rechter
afschrift verzonden aan partijen op:
Coll:
Rechtsmiddel
Tegen deze uitspraak kan binnen een week na de dag van verzending daarvan hoger beroep worden ingesteld bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State.