Uitspraak
vonnis
RECHTBANK 'S-GRAVENHAGE
Sector civiel recht
zaaknummer / rolnummer: 324074 / HA ZA 08-3751
Vonnis van 8 juli 2009
in de zaak van
de besloten vennootschap FRUITPARTNER BV,
eiseres gevestigd te Venlo,
behandelend advocaat: mr. A.D.A. Quaedvlieg,
procesadvocaat : mr. E. Grabandt,
tegen
de rechtspersoon naar Zwitsers recht HELFER OVERSEAS FRUIT DISTRIBUTOR SA,
gedaagde gevestigd te Gland, Zwitserland,
advocaat : mr. F.Th.P. van Voorst.
De rechtbank zal de partijen hierna ook wel aanduiden als Fruitpartner BV en Helfer SA.
1. De procedure
1.1 Het verloop van de procedure blijkt uit:
-de dagvaarding van 6 november 2008, met vier producties;
-de conclusie van antwoord van 7 januari 2009, met dertien producties;
- het proces-verbaal van de comparitie van partijen van 27 mei 2009, met de daarin opgesomde extra gedingstukken met extra producties.
1.2 Nadat een schikking onmogelijk bleek, is ter comparitie vonnis bepaald op heden.
2. De feiten
2.1 Fruitpartner BV heeft op 30 november en 4 december 2007 aan Helfer SA in totaal 24 pallets Peruviaanse mangovruchten verkocht en geleverd. Beide afleveringen vonden conform overeenkomst plaats in Maasdijk in het bedrijfspand van Cool Control BV, welke rechtspersoon grootschalige gekoelde opslag en keuringen van handelspartijen fruit verzorgt en overige logistieke diensten verleent voor professionele fruithandelaren zoals Fruitpartner BV en Helfer SA. In dat bedrijfspand van Cool Control BV houden ook verkoper Fruitpartner BV en Helfer Sales BV kantoor. Helfer Sales BV is een dochtervennootschap en de Nederlandse handelsagent van de Zwitserse vennootschap en koper Helfer SA.
2.2 In opdracht van Helfer SA zijn beide partijen mango's na de aflevering in Maasdijk vervoerd naar Zwitserland, waar de eerste partij op 1 december en de tweede partij op 5 december 2007 aankwam ten behoeve van eerst gekoelde opslag en daarna wederverkoop aan Zwitserse afnemers (supermarkten) van Helfer SA.
2.3 Op 11 december 2007 heeft Helfer SA per e-mail bij Fruitpartner geklaagd over in Zwitserland gebleken verborgen gebreken aan de mango's, vooral interne rotting. Fruitpartner heeft daar met een gemotiveerde afwijzing per e-mail op gereageerd, vooral stellend dat de klachten veel te laat zijn ingediend en dat zij de mango's na zo lange tijd niet meer kan terugnemen en doorverkopen.
2.4 Helfer SA heeft de twee facturen van Fruitpartner BV voor de geleverde mango's van in totaal € 26.284,61 inclusief BTW onbetaald gelaten. Verdere correspondentie tussen partijen heeft niet tot een oplossing van de gerezen geschillen geleid.
3. De geschillen
3.1 Fruitpartner BV vordert Helfer SA te veroordelen tot betaling van kort gezegd de hiervoor genoemde hoofdsom van € 26.284,61 aan onbetaalde facturen, te vermeerderen met wettelijke handelsrente, incassokosten en proceskosten.
3.2 Helfer SA voert daartegen gemotiveerd verweer, vooral inhoudende dat zij niet te laat heeft geklaagd en dat zij recht heeft op ontbinding van de twee koopovereenkomsten of prijsvermindering tot nihil, omdat de mango's in Zwitserland aan de binnenzijde rot bleken en dus niet voldeden aan de overeengekomen of redelijkerwijs te verwachten kwaliteiteisen.
4. De beoordeling
4.1 De zaak kent internationale aspecten. Gelet op de stukken acht de rechtbank zich gezien art. 5 van EVEX-Verdrag bevoegd kennis te nemen van de vorderingen en zal zij deze beoordelen met toepassing van Nederlands recht en het CISG (Weens Koopverdrag).
4.2 Naar het oordeel van de rechtbank slaagt het beroep dat Fruitpartner BV in deze zaak heeft gedaan op de artikelen 38 en 39 CISG, volgens welke laatste bepaling de koper het recht verliest om zich erop te beroepen dat de zaken niet aan de overeenkomst beantwoorden, indien hij niet binnen een redelijke termijn nadat hij dit heeft ontdekt of had behoren te ontdekken de verkoper hiervan in kennis stelt, onder opgave van de aard van de tekortkoming. Artikel 39 CISG hangt nauw samen met art. 38 CISG, volgens welk artikel de koper de zaken kort gezegd binnen een zo kort mogelijke termijn moet doen keuren.
4.3 In deze zaak staat vast dat Helfer SA de partijen mango's niet voor of bij aflevering in Maasdijk heeft doen keuren, hoewel zo'n kwaliteitskeuring in dit geval voor Helfer SA - evenals Fruitpartner BV een professionele handelaar in fruit - feitelijk zeer eenvoudig was omdat haar dochtervennootschap en handelsagent Helfer Sales BV (de gesprekspartner van Fruitpartner BV bij deze twee koopovereenkomsten) in hetzelfde bedrijfspand te Maasdijk kantoor hield als Fruitpartner BV bij "opslagbedrijf" Cool Control BV.
4.4 Bij aflevering in Maasdijk op 30 november en 4 december 2007 gingen de eigendom en het risico van de mango's over op Helfer SA (artikelen 66 en 69 CISG). Daarna zijn de mango's naar Zwitserland vervoerd in opdracht en voor risico en rekening van Helfer SA, waar volgens de producties en de mededelingen ter comparitie pas op 7 of 8 december 2007 na het zogenaamde "versneld rijpen onder stress" van 2 van de 24 pallets mango's interne rotting van die mango's aan het licht kwam, waarna op 10 december 2007 een Zwitserse expert die mango's heeft bekeken en afgekeurd.
4.5 Naar het oordeel van de rechtbank is de klachttermijn als bedoeld in art. 39 CISG voor zeer bederfelijke waren zoals Peruviaanse gekoelde mango's uit de aard der zaak zeer kort en was deze vervaltermijn in dit geval zowel op 8 als 11 december 2007 toen Helfer SA eerst telefonisch en daarna schriftelijk reclameerde al ruimschoots verstreken. In dit geval verstreek die klachttermijn naar het oordeel van de rechtbank zelfs al direct bij de aflevering in Maasdijk op 30 november en 4 december 2007, omdat de beide koopovereenkomsten niet het vervoer van de mango's naar Zwitserland omvatten waardoor Helfer SA gelet op art. 38 lid 2 CISG haar keuring als hoofdregel dus niet kon uitstellen tot na de aankomst van haar mango's in Zwitserland.
4.6 Zoals door en namens Fruitpartner BV terecht is betoogd kan er na aflevering van de mango's in Maasdijk van alles en nog wat met de mango's zijn gebeurd waardoor deze naderhand blijkbaar zijn gaan rotten, zoals een verkeerde temperatuur bij vervoer naar Zwitserland, een verkeerde temperatuur bij opslag in Zwitserland en een verkeerde methode van "versneld rijpen onder stress". De hierdoor ontstane rotting komt vanzelfsprekend niet voor risico en rekening van verkoper Fruitpartner BV. De artikelen 38 en 39 CISG beogen onder meer - en vanzelfsprekend - om de verkoper te beschermen tegen onterechte claims voor dergelijke pas ná aflevering ontstane gebreken.
4.7 Helfer SA heeft echter betoogd dat de oorzaken van de latere rotting van de mango's al moeten hebben bestaan bij de oogst in Peru en dus al vóór aflevering in Maasdijk. Deze stelling is niet met enig verifieerbaar bewijsstuk concreet onderbouwd. De geproduceerde bladzijden van de rapportage van de Zwitserse expert van 10 december 2007 zijn niet vertaald en de handgeschreven opmerkingen van de Zwitserse expert zijn (voorzover leesbaar voor de rechtbank) slechts van algemene aard. De door Fruitpartner BV geproduceerde keuringsrapporten van Cool Control BV wijzen bovendien niet op het bestaan van interne gebreken vóór aflevering in Maasdijk. Echter ook indien dit betoog van Helfer SA na bewijslevering juist zou blijken te zijn, moet ook dit verweer naar het oordeel van de rechtbank stranden op de artikelen 38 en 39 CISG. Ook in dat geval had Helfer SA vóór de eigendomsovergang en de risico-overgang van de bederfelijke mango's dergelijke al bestaande gebreken zelf kunnen én behoren te ontdekken, door deze op de voet van art. 38 CISG direct in Maasdijk te doen keuren en niet pas ongeveer een week later in Zwitserland, toen zij haar rechten tot reclameren wegens kwaliteitsgebreken gelet op artikel 39 CISG allang had verloren.
4.8 Uitzonderlijke omstandigheden waardoor ook bij een tijdige keuring door Helfer SA de gestelde maar betwiste non-conformiteit van de mango's op het tijstip van aflevering in Maasdijk niet had kúnnen worden ontdekt en waardoor dus uit de aard der zaak ook pas later door Helfer SA kón worden geklaagd, zijn onvoldoende gesteld of gebleken. Bovendien behoren ook dergelijke uitzonderlijke omstandigheden naar het oordeel van de rechtbank voor risico van de professionele koper en fruithandelaar Helfer SA te blijven, die evenals Fruitpartner BV de risico's verbonden aan de internationale handel in bederfelijk fruit (en Peruviaanse mango's in het bijzonder) kent of behoort te kennen. De uit de correspondentie nog blijkende reden voor het niet tijdig keuren door Helfer SA - tijdgebrek en drukte, zie de geproduceerde e-mail van 14 januari 2008 - komt vanzelfsprekend voor risico en rekening van Helfer SA.
4.9 Dit alles brengt de rechtbank tot de slotsom dat Helfer SA in de gegeven omstandigheden bij gebreke van een tijdige kwaliteitskeuring haar recht heeft verloren om zich te beroepen op non-conformiteit van de door Fruitpartner BV aan haar verkochte en geleverde bederfelijke mango's. Alleen al om die reden moet Helfer SA worden veroordeeld tot betaling van de facturen van Fruitpartner BV voor deze aan Helfer SA verkochte en geleverde mango's.
4.10 De gevorderde hoofdsom en de daarover gevorderde wettelijke handelsrente zijn niet bestreden en komen de rechtbank gelet op de inhoud van de stukken ook juist voor. Wel zal de rechtbank de toewijsbare hoofdsom hierna in het dictum in tweeën splitsen, omdat de gevorderde wettelijke handelsrente over de twee facturen twee verschillende ingangsdata kent. De gevorderde incassokosten zijn betwist en blijken onvoldoende uit de producties van Fruitpartner BV, zodat de rechtbank dat deel van de vordering zal afwijzen. Helfer SA moet als de grotendeels in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de proceskosten van Fruitpartner BV, die door de rechtbank worden begroot op € 71,80 dagvaarding + € 655,- griffierecht + € 1.158,- salaris advocaat, dat is in totaal € 1.884,80.
5. De beslissingen
De rechtbank:
- veroordeelt Helfer Overseas Fruit Distributor SA tot betaling aan Fruitpartner BV van
€ 8.547,84 (inclusief BTW), dat factuurbedrag vermeerderd met de wettelijke handelsrente ex art. 6:119a BW daarover met ingang van 2 januari 2008;
- veroordeelt Helfer Overseas Fruit Distributor SA tot betaling aan Fruitpartner BV van
€ 17.736,77 (inclusief BTW), dat factuurbedrag vermeerderd met de wettelijke handelsrente ex art. 6:119a BW daarover met ingang van 5 januari 2008;
- veroordeelt Helfer Overseas Fruit Distributor SA tot betaling aan Fruitpartner BV van
€ 1.884,80 aan proceskosten, zoals hiervoor begroot in rov. 4.10;
- verklaart dit vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad;
- wijst het door Fruitpartner BV meer of anders gevorderde af.
Dit vonnis is gewezen door mr. H. Wien en in het openbaar uitgesproken op 8 juli 2009