Uitspraak
Rolnummer KG 04/1431
Datum vonnis: 8 februari 2005
RECHTBANK 's-GRAVENHAGE
Sector Civiel Recht - Voorzieningenrechter
VONNIS IN KORT GEDING
gewezen in de zaak rolnummer KG 04/1431
van:
1. de rechtspersoon naar vreemd recht
VITRA COLLECTIONS AG,
gevestigd te Muttenz, Zwitserland,
2. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
VITRA (Nederland) B.V.,
gevestigd te Amsterdam,
3. de rechtspersoon naar vreemd recht
VITRA GmbH,
gevestigd te Weil am Rhein, Duitsland,
eiseressen,
procureur: mr. P.J.M. von Schmidt auf Altenstadt,
advocaat: mr. R.E. Weening te Amsterdam,
tegen:
1. de rechtspersoon naar vreemd recht
CLASSIC DESIGN INTERNATIONAL S.R.L,
gevestigd te Meranzo, Italië,
gedaagde
niet verschenen,
2. de rechtspersoon naar vreemd recht
STEELFORM EUROPA S.L.,
gevestigd te Palma de Mallorca, Spanje,
gedaagde,
niet verschenen,
3. de rechtspersoon naar vreemd recht
DIMENSIONE DIRECT SALES S.R.L,
gevestigd te Bologna, Italië,
gedaagde,
procureur: mr. R.S. Meijer,
advocaten: mrs. K.A.J. Bisschop en B. Brouwer te Amsterdam,
4. de rechtspersoon naar vreemd recht
CLASSIQUES-DESIGN S.R.L.,
gevestigd te Campo di Trens, Italië,
gedaagde,
niet verschenen,
5. de rechtspersoon naar vreemd recht
PASSIONE DESIGN LIMITED,
gevestigd te Torino, Italië,
gedaagde,
niet verschenen,
6. de rechtspersoon naar vreemd recht
CLASSICO MOBILE ITALIA S.R.L.,
gevestigd te Colognola ai Colli, Italië,
gedaagde,
niet verschenen,
7. de rechtspersoon naar vreemd recht
AZIENDA CLASSICA S.R.L.,
gevestigd te Poggibonsi, Italië,
gedaagde,
procureur: mr. R.S. Meijer,
advocaten: mrs. K.A.J. Bisschop en B. Brouwer te Amsterdam,
8. de rechtspersoon naar vreemd recht
BEST OF DISIGN SHOP,
gevestigd te Firenze, Italië,
gedaagde,
niet verschenen,
9. de rechtspersoon naar vreemd recht
THISISFURNITURE (LONDON) LIMITED
gevestigd te London, Engeland,
gedaagde
in persoon verschenen bij haar Chief Financial Officer
de heer [naam],
10. de rechtspersoon naar vreemd recht
ROGERS & FOX LIMITED
gevestigd te London, Engeland,
gedaagde,
niet verschenen,
[11. Ingetrokken]
12. de rechtspersoon naar vreemd recht
NEWAGE LIVING LTD,
gevestigd te London, Engeland,
gedaagde,
niet verschenen,
13. de rechtspersoon naar vreemd recht
BONBON TRADING UK LTD,
gevestigd te London, Engeland,
gedaagde,
niet verschenen,
14. de rechtspersoon naar vreemd recht
INTER CLASSIC DESIGN LTD,
gevestigd te Dublin, Ierland,
gedaagde,
niet verschenen,
15. de rechtspersoon naar vreemd recht
ACCEPTUS LTD
gevestigd te Birmingham, Engeland,
gedaagde,
niet verschenen,
16. de rechtspersoon naar vreemd recht
EUROPADESIGN LTD,
gevestigd te London, Engeland,
gedaagde,
niet verschenen.
Overwegingen ten aanzien van het verloop van het geding:
Eiseressen -hierna ook gezamenlijk te noemen: Vitra- hebben alle gedaagden doen dagvaarden
om te verschijnen ter terechtzitting in kort geding van 25 januari 2005.
Tegen de niet verschenen gedaagden is verstek verleend.
Ter zitting heeft de raadsvrouwe van Vitra de vordering, voor zover betrekking hebbend
op de verschenen gedaagden, toegelicht aan de hand van pleitnotities en producties.
Gedaagde sub 3 (hierna ook: Dimensione ) en gedaagde sub 7 (hierna ook: Azienda
Classica) hebben verweer gevoerd bij monde van hun raadslieden, die daarbij eveneens
een pleitnota met producties hebben gehanteerd.
De ter zitting aanwezige [naam], bestuurder van gedaagde sub 9, bleek uitsluitend
Engels te spreken en gaf te kennen dat hij van de deurwaarder had begrepen dat de zitting
in kort geding ook geheel in het Engels zou worden gehouden. De voorzieningenrechter
heeft de heer [naam] duidelijk gemaakt dat dit niet het geval was en dat uitsluitend
in de Nederlandse taal op de vordering kon worden geantwoord. De heer
[naam] heeft hierop te kennen gegeven zich bij het verweer van Dimensione aan te
sluiten.
Vervolgens hebben partijen vonnis gevraagd onder overlegging van de stukken, de
pleitnota's daaronder begrepen.
Overwegingen ten aanzien van het recht:
De feiten
1. In dit kort geding kan van de volgende feiten worden uitgegaan:
a. De beroemde meubelontwerpers Charles en Ray Eames hebben in de jaren vijftig
diverse ontwerpen vervaardigd, die ook heden ten dage nog zeer populair zijn en
wel als "klassiekers" worden beschouwd. Tot hun meest succesvolle ontwerpen behoort
de zogenaamde "Lounge Chair" die er als volgt uitziet:
[afbeelding "Lounge Chair" in uitspraak op rechtspraak.nl niet opgenomen]
Een ander door Charles en Ray Eames (als onderdeel van een grotere collectie) ontworpen
meubel wordt in deze procedure door Vitra aangeduid als "Aluminium
Chair" en is hieronder afgebeeld:
[afbeelding "Aluminium Chair" in uitspraak op rechtspraak.nl niet opgenomen]
b. Charles en Ray Eames hebben de rechten op (onder meer) voornoemde ontwerpen
uit handen gegeven; deze rechten zijn uiteindelijk terecht gekomen bij Vitra.
c. Vitra is rechthebbende op het internationale woordmerk EAMES, zulks krachtens
inschrijving d.d. 16 februari 1987, welk merk onder meer gelding heeft in de Benelux.
Voorts is Vitra rechthebbende op een tweetal vormmerken, uitmakende het uiterlijk
van respectievelijk de Lounge Chair en de Aluminium Chair, welke merken
onder meer gelding hebben in de Benelux en in Duitsland. Alle merken zijn ingeschreven
voor de categorie 20 (meubels).
De vordering, de grondslag daarvoor en het verweer
2. Vitra vordert dat de voorzieningenrechter gedaagden zal bevelen:
Primair
A. om onmiddellijk na betekening van het in dezen te wijzen vonnis, te staken en
gestaakt te (doen) houden ieder onrechtmatig handelen jegens eiseressen, waaronder in
ieder geval doch niet uitsluitend wordt verstaan iedere inbreuk op de auteursrechten en
de merkrechten van eiseres sub 1, en gedaagden in het bijzonder te verbieden meubelmodellen
identiek aan of in overwegende mate gelijkend op Aluminium Chair en de
Lounge Chair met Ottoman van Charles en Ray Eames, aan te bieden door middel van
advertenties en/of op een vrij toegankelijke website, dan wel op andere wijze aan te bieden
en/of ten toon te stellen en/of in voorraad te houden en/of te verkopen en/of te (laten)
leveren en/of te laten importeren, in/naar
a. primair: de Benelux en Duitsland,
b. subsidiair: de Benelux,
c. meer subsidiair: Nederland.
B. om binnen vijf dagen na betekening van het in deze te wijzen vonnis, de toegang
tot de websites van gedaagden waarop zij meubelmodellen aanbieden die identiek
zijn aan of in overwegende mate lijken op de Aluminium Chair en de Lounge Chair met
Ottoman van Charles en Ray Eames, zodanig te wijzigen dat deze (definitief) ontoegankelijk
wordt voor bezoekers uit:
a. primair: de Benelux en Duitsland,
b. subsidiair: de Benelux,
c. meer subsidiair: Nederland,
danwel deze website zodanig te wijzigen dat wijzigen dat deze niet toegankelijk zijn
voor IP-adressen die:
a. primair: in de Benelux en Duitsland zijn gelokaliseerd
b. subsidiair: in de Benelux zijn gelokaliseerd
c. meer subsidiair: in Nederland zijn gelokaliseerd.
C. om binnen drie dagen na het in deze te wijzen vonnis aan Mr R.E. Weening,
postbus 2720, 1000 CS Amsterdam, Nederland, een schriftelijke, door een registeraccountant
gecontroleerde en gewaarmerkte opgave te verstrekken van de namen en
adressen van de afnemers van de inbreukmakende producten, alsmede een schriftelijke
door een registeraccountant gecontroleerde en gewaarmerkte opgave te verstrekken van
het aantal door gedaagden verkochte inbreukmakende producten, de inkoopprijs, de
verkoopprijs en de door gedaagden genoten netto- en brutowinst onder overlegging van
kopieën van de factuur/facturen,
D. iedere gedaagde te veroordelen om aan eiseressen een dwangsom te betalen van
€ 100.000 (zegge: honderdduizend Euro) per overtreding, of een gedeeltelijke overtreding,
per dag, voor iedere dag (een gedeelte van een dag daaronder begrepen), dat iedere
afzonderlijke gedaagde in strijd met één van bovengenoemde bevelen handelt, althans
een zodanige dwangsom die de Voorzieningenrechter onder deze omstandigheden geraden
acht.
E. Op basis van artikel 260 Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering een termijn
van zes maanden te bepalen, dan wel een door de Voorzieningenrechter in goed justitie
te bepalen termijn waarbinnen de procedure in de hoofdzaak aanhangig dient te worden
gemaakt.
F. gedaagde te veroordelen in de kosten van dit geding.
3. Tegen de achtergrond van de vaststaande feiten legt Vitra aan die vordering het
volgende ten grondslag:
- Vitra heeft moeten constateren dat gedaagden (die allen in het buitenland gevestigd
zijn) zonder haar toestemming op een vanuit de Benelux en Duitsland toegankelijke
website meubelmodellen aanbieden die identiek, althans nagenoeg gelijk, zijn aan
de meubelmodellen Aluminium Chair en Lounge Chair van Charles en Ray Eames.
- Het handelen van gedaagden valt aan te merken als onrechtmatig jegens Vitra, primair
omdat er sprake is van inbreuk op het auteursrecht op de ontwerpen van de
meubelen, en subsidiair omdat sprake is van slaafse nabootsing. Bovendien maken
gedaagden inbreuk op de merkrechten van Vitra, zowel op de vormmerken als op
het woordmerk EAMES.
4. Gedaagden sub 3 en 7 hebben tegen de vordering van Vitra gemotiveerd verweer
gevoerd. Daarop zal, voorzover van belang, in het onderstaande nader worden ingegaan.
Beoordeling van het geschil
Bevoegdheid
5. Blijkens de dagvaarding (punt 29) beroept Vitra zich ter onderbouwing van de
bevoegdheid van de voorzieningrechter op artikel 37 A van de Benelux Merkenwet en
artikel 5, aanhef en onder 3 EVEX (bedoeld zal zijn: de EEX-verordening).
6. Gedaagden sub 3 en 7 hebben die bevoegdheid bestreden -en gedaagde sub 9 heeft
zich daarbij aangesloten- , doch uitsluitend voor wat betreft de door Vitra gevorderde
grensoverschrijdende voorzieningen. Dat verweer slaagt, nu geen van de door Vitra ingeroepen
bevoegdheidsgronden de bevoegdheid schept maatregelen te treffen buiten het
grondgebied van Nederland respectievelijk de Benelux. De voorzieningrechter zal zich
dan ook onbevoegd verklaren voorzover het de gevraagde grensoverschrijdende maatregelen
betreft, ten aanzien van de niet verschenen gedaagden ambtshalve met toepassing
van artikel 26 lid 1 van de EEX-verordening.
De zaak tegen gedaagde sub 7
7. Deze gedaagde heeft als verweer gevoerd dat zij nimmer enige van de door Vitra
aan haar verweten handelingen heeft verricht, meer in het bijzonder het aanbieden van
meubelen via een website. Gedaagde sub 7 heeft er op gewezen dat Vitra daar ook in het
geheel geen bewijs van heeft overgelegd. Vitra heeft ter zitting op dat verweer niet gereageerd,
zodat zij geacht moet worden haar vordering tegen deze gedaagde niet te hebben
kunnen of willen handhaven. Die vordering zal dan ook worden afgewezen.
De zaak tegen gedaagde sub 3 (Dimensione)
8. Als meest verstrekkend verweer heeft Dimensione betoogd dat de gedragingen die
Vitra haar verwijt: te weten het aanbieden van meubelen op een vanuit Nederland toegankelijke
website (daargelaten of dat feitelijk juist is; zo betwist Dimensione dat de Aluminium
Chair op haar website wordt genoemd of afgebeeld) kan gelden als een gedraging
die inhoudt het aanbieden in de Benelux althans Nederland op een wijze die relevant is
vanuit een oogpunt van auteursrecht, merkenrecht dan wel anderszins onrechtmatig. Dat
verweer is, voorshands oordelend, gegrond. Daarvoor is het volgende redengevend.
9. Van het aanbieden als voormeld in de Benelux van artikelen op een website op het
internet is slechts sprake indien het gaat om een website die door woord en inhoud onmiskenbaar
mede op het publiek van de Benelux is gericht. Of dat geval zich voordoet zal
in de regel afhangen van een combinatie van factoren. Eén van die factoren is de toegankelijkheid
van de website vanuit de Benelux.
10. Die toegankelijkheid alleen is evenwel onvoldoende om tot onmiskenbare gerichtheid
van de website op (mede) het publiek in de Benelux te concluderen. Daarvoor
moeten verdere aanwijzingen voorhanden zijn, waarbij gedacht kan worden aan (bij
voorbeeld) de taal van de website en de aard van de domeinnaam (.com of .nl, .be of .lux).
11. Dergelijke verdere aanwijzingen ten aanzien van de website van Dimensione zijn
door Vitra niet gesteld, noch overigens ten processe gebleken. Reeds daarom kan niet op
voorhand worden aangenomen dat het aanbieden van enig meubel door Dimensione op
haar website inbreuk op de door Vitra ingeroepen rechten uitmaakt.
12. De vordering tegen Dimensione zal dan ook worden afgewezen.
De zaak tegen gedaagde sub 9
13. Deze gedaagde heeft zich aangesloten bij het door Dimensione gevoerde verweer.
Dat verweer gaat eveneens ten aanzien van gedaagde sub 9 op, nu van enig aanbieden in
de thans relevante zin niet is gebleken. Ook hier geldt dat Vitra niets anders heeft gesteld
dan toegankelijkheid van de website, hetgeen onvoldoende is om haar vordering te dragen.
Die vordering zal dan ook worden afgewezen.
De zaak tegen de overige, niet verschenen, gedaagden
14. Voor deze gedaagden geldt, dat de dagvaarding niet meer en anders vermeldt dan
dat zij op een vanuit de Benelux en Duitsland toegankelijke website meubelmodellen
aanbieden die identiek, althans nagenoeg gelijk, zijn aan de meubelmodellen Aluminium
Chair en Lounge Chair van Charles en Ray Eames. Verdere stellingen ontbreken, en
ook de betreffende websites worden niet met name genoemd. Zoals uit het vorenoverwogene
blijkt kan het door Vitra wèl gestelde (nog) niet worden beschouwd als aanbieden
in de Benelux althans Nederland op een wijze die relevant is vanuit een oogpunt van
auteursrecht, merkenrecht of dan wel anderszins onrechtmatig. Vitra heeft weliswaar
twee ordners van telefoonboekformaat ter griffie gedeponeerd, maar dat kan -zonder dat
bij dagvaarding daarop nader wordt ingegaan- niet, en zeker niet in kort geding, worden
beschouwd als een verdere, laat staan deugdelijke onderbouwing van haar stellingen.
15. De slotsom is dat de stellingen van Vitra het gevorderde niet kunnen dragen zodat
de vordering zal worden afgewezen.
Proceskosten
16. Vitra zal, als de in het ongelijk gestelde partij, worden veroordeeld in de kosten
van de procedure.
BESLISSING:
De voorzieningenrechter:
VERKLAART ZICH ONBEVOEGD kennis te nemen van de vorderingen voorzover die zien
op iets ander dan het grondgebied van de Benelux (voor wat betreft de gestelde merkinbreuk)
respectievelijk Nederland (voor wat betreft het overigens gevorderde);
WIJST de vorderingen voor het overige AF;
VEROORDEELT eiseressen in de op deze procedure vallende kosten, tot aan deze uitspraak
aan de zijde van gedaagden sub 3 en sub 7 (gezamenlijk) begroot op € 241,-- aan
verschotten en € 703,-- aan procureurssalaris, en aan de zijde van gedaagde sub 9 op
€ 241,-- aan verschotten.
Aldus gewezen door mr. J.W. du Pon en uitgesproken ter openbare terechtzitting van
8 februari 2005 in tegenwoordigheid van de griffier.