Uitspraak
vonnis
RECHTBANK ROTTERDAM
Team handel en haven
zaaknummer / rolnummer: C/10/671748 / KG ZA 24-26
Vonnis in kort geding van 14 februari 2024
in de zaak van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
BOVAST B.V.,
gevestigd te Berkel en Rodenrijs,
eiseres,
advocaten mrs. J.J. van de Velde en mr. R.V. Nijdam te Rotterdam,
tegen
de stichting
STICHTING HAVENSTEDER,
gevestigd te Rotterdam,
gedaagde,
advocaat mr. E. de Ruiter te Rotterdam.
Partijen worden hierna Bovast en Havensteder genoemd.
1.De procedure
1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding van 19 januari 2024, met producties;
- de aanvullende producties van Bovast;
- de pleitnota van mr. Nijdam;
- de pleitnota van mr. De Ruiter.
1.2.
Op 31 januari 2024 heeft de mondelinge behandeling plaatsgevonden.
2.De feiten
2.1.
Bovast is eigenaar en verhuurder van de woning aan de [adres01] in [plaats01] . Havensteder is eigenaar en verhuurder van de woningen aan de [adres02] en [adres03] in [plaats01] . De tuinen van deze woningen grenzen aan de achterzijde aan elkaar en zijn alleen via de betreffende woningen te betreden. De tuin die hoort bij genoemde woning van Bovast is volledig betegeld.
2.2.
Pitlo Huur Beheer B.V. (hierna: Pitlo) is de huurbeheerder van de woning van Bovast.
2.3.
In juni 2023 heeft Bovast in zowel haar eigen tuin als in de tuinen van Havensteder de aanwezigheid van een specifiek soort onkruid geconstateerd, te weten de Japanse duizendknoop. Dit type onkruid is een invasieve exoot.
2.4.
De Gemeente Rotterdam houdt bij waar de Japanse duizendknoop zich in Rotterdam bevindt en hoe de plant zich verder ontwikkelt. Dit wordt op basis van meldingen van nieuwe locaties jaarlijks aangepast. Op de website van de Gemeente Rotterdam is ook informatie te vinden over mogelijke manieren om de Japanse duizendknoop te bestrijden en te verwijderen. Deze houdt voor zover van belang in:
“Duizendknoop op eigen terrein
Als u op uw eigen terrein of tuin een Japanse duizendknoop heeft staan, dan kunt u de stengels uittrekken of de plant met wortel en tak uitgraven. Probeer alle wortelresten te verwijderen, omdat er anders al snel weer een nieuwe plant kan groeien. Uittrekken of uitgraven is effectief, maar dat moet wel een aantal jaar achtereen gedaan worden voordat de duizendknoophaard definitief is uitgeroeid.
- Knip de plant af of trek hem, liefst met wortel en al, uit de grond
- Verzamel zorgvuldig al het afval (stengels en wortels) zodat er niets achterblijft
- Doe alles in een stevige, goed afsluitbare vuilniszak
- Voeg de vuilniszak bij het gewone huisvuil. Zekernietop een composthoop of in de groene bak!
- Het plantafval wordt dan samen met het huisvuil vernietigd
- Maak uw tuingereedschap goed schoon en verwijder alle resten van de Japanse duizendknoop
- Herhaal het uittrekken van de plant regelmatig, Zo raakt de Japanse duizendknoop uitgeput en stopt de groeikracht.
(…)
Hoe wordt de Japanse duizendknoop bestreden?
Voor de Japanse duizendknoop bestaat nu nog geen sluitende effectieve bestrijding, behalve
volledige sanering (uitgraven en vervangen door schone grond). Er wordt landelijk veel
geëxperimenteerd en de opgedane kennis wordt met elkaar gedeeld. Ook Rotterdam doet mee aan een proef met een nieuw speciaal middel, dat biologisch afbreekbaar is. Dat middel wordt in de wortelstengels gespoten, zodat deze uitgeput raken en stoppen met groeien. De resultaten van deze proef worden in 2022 verwacht en landelijk gedeeld.”
2.5.
Pitlo heeft in de zomer van 2023 bij de Gemeente Rotterdam een melding gedaan van de aanwezigheid van de Japanse duizendknoop in zowel bedoelde tuin van Bovast als in de tuinen van Havensteder.
2.6.
Pitlo heeft op 12 juni 2023 namens Bovast een brief gestuurd naar Havensteder. In deze brief is Havensteder verzocht de Japanse duizendknoop in haar tuinen volledig te verwijderen. Op 4 juli 2023 heeft Pitlo Havensteder een herinnering gestuurd.
2.7.
In de week van 14 augustus 2023 heeft een medewerker van Pitlo tweemaal telefonisch contact gehad met een medewerker van Havensteder. Tijdens het gesprek is het verzoek om de Japanse duizendknoop te (laten) verwijderen herhaald.
2.8.
De advocaat van Bovast heeft bij brief van 9 november 2023 Havensteder gesommeerd om binnen veertien dagen de Japanse duizendknoop te bestrijden en te verwijderen. Daarnaast is Havensteder aansprakelijk gesteld voor schade die Bovast mogelijk zal lijden als gevolg van de aanwezigheid van de Japanse duizendknoop.
2.9.
Op 5 december 2023 heeft de bedrijfsjurist van Havensteder aan de advocaat van Bovast een brief gestuurd. Daarop heeft de advocaat van Bovast op 8 december 2023 gereageerd waarna de bedrijfsjurist van Havensteder op 21 december 2023 heeft geantwoord.
3.Het geschil
3.1.
Bovast vordert – samengevat – bij vonnis, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad:
I. Havensteder te bevelen de Japanse duizendknoop binnen vierentwintig uur na betekening van het vonnis te bestrijden en te verwijderen uit de tuin van de woning van Bovast en de woningen van Havensteder, en dit op een volledige en effectieve wijze, te weten middels het instrueren van een professioneel en deskundig hovenier die de Japanse duizendknoop aanwezig op de percelen van de panden aan de [adres01] en de [adres02] en [adres03] te [plaats01] volledig gaat uitgraven en afvoeren, op straffe van verbeurte van een dwangsom van € 10.000 per dag, met een maximum van € 200.000, voor iedere dag dat Havensteder niet aan dit bevel voldoet;
II. indien Havensteder niet binnen twintig dagen na betekening van het vonnis voldoet aan het onder I gevorderde bevel, Bovast te machtigen de Japanse duizendknoop zelf te (laten) verwijderen op kosten van Havensteder;
III. met veroordeling van Havensteder in de proces- en nakosten van deze procedure, te vermeerderen met wettelijke rente.
3.2.
Havensteder voert verweer dat strekt tot afwijzing van de vorderingen van Bovast, met veroordeling van Bovast in de proceskosten.
4.De beoordeling
4.1.
De vordering onder I strekt ertoe dat Havensteder wordt veroordeeld tot het tijdig en volledig (laten) verwijderen van de Japanse duizendknoop uit de tuinen van zowel de woningen van Havensteder als de woning van Bovast.
4.2.
Tussen partijen is niet in geschil dat de aanwezigheid van de Japanse duizendknoop na verloop van tijd tot grote problemen en schade kan leiden, waaronder schade aan de fundering van gebouwen. Havensteder onderkent dan ook dat bestrijding en verwijdering van de Japanse duizendknoop, alhoewel dit een grote opgave is en zorgvuldig en volledig moet worden uitgevoerd, zowel in haar eigen tuinen als in de tuin van Bovast noodzakelijk is. Uit de aard van de plant, de te verwachten groei in de komende periode en de mogelijk ernstige gevolgen van het woekeren van de planten is het spoedeisend belang van Bovast bij haar vorderingen duidelijk. Havensteder heeft dat overigens ook niet betwist.
4.3.
Kort samengevat komen de stellingen van Bovast erop neer dat de aanwezigheid van de Japanse duizendknoop in de tuinen van Havensteder de oorzaak is van de (beginnende) aanwezigheid daarvan in haar eigen tuin. Volgens Bovast weigert Havensteder echter de Japanse duizendknoop in de tuinen te verwijderen, ondanks meerdere verzoeken daartoe. Volgens Bovast handelt Havensteder hiermee onrechtmatig. Havensteder neemt immers niet de zorgvuldigheid in acht die zij volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer wel in acht dient te nemen (artikel 6:162 BW). Daarnaast handelt Havensteder ook onrechtmatig door hinder toe te brengen aan Bovast (artikel 5:37 BW). Door het onrechtmatige handelen van Havensteder leidt Bovast schade, omdat de woning in waarde is afgenomen althans dreigt af te nemen. Inmiddels is er al schade aan het terras ontstaan, omdat de wortels van de Japanse duizendknoop tegels omhoog hebben geduwd.
4.4.
Havensteder betwist dat de Japanse duizendknoop vanuit haar tuinen is verspreid naar de tuin van Bovast. Volgens Havensteder zou het ook andersom kunnen zijn, omdat niet simpelweg aan de oppervlakte kan worden bepaald waar de plant vandaan komt en waar die is gestart met groeien. Havensteder betwist dan ook dat alleen zij zorg moet dragen voor het verwijderen van de Japanse duizendknoop. Volgens Havensteder is de aanwezigheid van de Japanse duizendknoop een gezamenlijk probleem en moet het daarom samen worden opgelost.
4.5.
Naar het oordeel van de voorzieningenrechter heeft Bovast voldoende aannemelijk gemaakt dat de Japanse duizendknoop zich vanuit de tuinen van Havensteder heeft verspreid naar de tuin van Bovast. Bovast heeft foto’s en video’s in het geding gebracht waaruit genoegzaam volgt dat de tuinen van Havensteder vol staan met de Japanse duizendknoop en dat daarvan slechts een beginnende groei zichtbaar is in de tuin van Bovast. Dit is een aanwijzing voor groei vanuit de tuinen van Havensteder. Havensteder heeft aangevoerd dat het aan de oppervlakte van een perceel lastig te bepalen is waar de Japanse duizendknoop is begonnen met wortelen en groeien, omdat dit volgens haar ook afhankelijk is van de vraag of bewoners de plant klein houden of verwijderen. Bovast heeft daartegen echter onbetwist aangevoerd dat de tuin van Bovast volledig is bestraat. Het is onwaarschijnlijk dat de Japanse duizendknoop zich als eerste is gaan vestigen onder het terras. Het is aannemelijker dat de plant zich vanuit de tuinen van Havensteder is gaan wortelen onder het terras van Bovast. Namens Havensteder is tijdens de mondelinge behandeling bovendien toegelicht dat de huurster van [adres02] in ieder geval al twee jaar bekend was met de aanwezigheid van Japanse duizendknoop, omdat zij toen al maatregelen heeft getroffen om de plant te bestrijden; daarmee is de huurder echter inmiddels gestopt. Hieruit volgt dat het probleem zich in ieder geval al twee jaar geleden voordeed op één van de percelen van Havensteder. Het is niet gebleken dat in de tuin van Bovast toen al sprake was van de aanwezigheid van de Japanse duizendknoop, zodat ook om die reden moet worden aangenomen dat de plant zich eerder op het perceel van Havensteder heeft gevestigd dan op het perceel van Bovast. Verder is ter zitting gebleken dat, anders dan Havensteder aanvankelijk stelde, ook de andere tuinen die grenzen aan de tuin van de woning van Bovast aan Havensteder toebehoren. Daarmee is voldoende aannemelijk dat de herkomst van de huidige Japanse duizendknoop in de tuin van Bovast is gelegen in een van de tuinen van Havensteder.
4.6.
Het toelaten dat de Japanse duizendknoop zich verspreidt naar het perceel van Bovast is – gelet op de aard van de plant en de mogelijke schadelijke gevolgen – naar het oordeel van de voorzieningenrecht als onrechtmatig aan te merken. Het lag op de weg van Havensteder om zorg te dragen voor het tijdig verwijderen van de plant, zodat deze zich niet verder kon verspreiden naar het naastgelegen perceel van Bovast en schade kon worden voorkomen. Het is niet gebleken dat Havensteder zich daar actief voor heeft ingezet. Havensteder heeft aangevoerd dat zij lange tijd niet bekend was met de aanwezigheid van de Japanse duizendknoop vanwege het feit dat de woningen zijn verhuurd. Dat verweer baat haar niet. Het is Havensteder zelf die als eigenaar van haar panden (met bijbehorende tuinen) in de relatie tot Bovast in dit geval voor dergelijke overlast aansprakelijk is. Bovendien is Havensteder in ieder geval vanaf juni 2023 bekend met de aanwezigheid van de Japanse duizendknoop, omdat zij daarop door (Pitlo namens) Bovast gewezen is (zie 2.6). Havensteder is meerdere malen gewaarschuwd voor de mogelijke problemen die de plant kan veroorzaken en is verzocht deze te bestrijden en te verwijderen. Havensteder heeft in december 2023 brieven gestuurd, maar heeft nagelaten om maatregelen te treffen. Havensteder heeft hiermee niet de zorgvuldigheid in acht genomen die zij volgens het ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer wel in acht had moeten nemen. Havensteder had immers kunnen en moeten voorzien dat het nalaten om maatregelen te treffen schade tot gevolg zou kunnen hebben waardoor Bovast in haar eigendomsbelang zou worden aangetast. In zoverre is sprake van een onrechtmatig nalaten. Dat/of ook op Bovast een verplichting rust om verdere verspreiding tegen te gaan dan wel een verplichting om haar eigen schade te beperken doet daaraan niet af.
4.7.
Het voorgaande rechtvaardigt het opleggen van een maatregel aan Havensteder om mogelijke (verdere) schade te voorkomen.
De voorzieningenrechter is van oordeel dat het te ver voert om Havensteder op straffe van verbeurte van een dwangsom te veroordelen om te zorgen voor volledige verwijdering van de Japanse duizendknoop in de zin van het volledig uitgraven en afvoeren van de Japanse duizendknoop, zoals Bovast vordert. Havensteder kan daar immers – gelet op de aard van de plant – niet (goed) voor instaan. Verder gaat het om een zeer vergaande maatregel die gelet op de situatie ter plaatse met de voor apparatuur slecht bereikbare binnentuin moeilijk uitvoerbaar en naar verwachting zeer kostbaar is en daarom te verstrekkend om in kort geding toe te wijzen.
4.8.
Havensteder heeft aangevoerd dat er andere, minder vergaande maatregelen zijn, zoals ook wordt bevestigd door de mededelingen op de website van de gemeente. Het is niet gebleken dat partijen reeds andere methoden hebben geprobeerd om het beoogde resultaat te behalen. Namens Bovast is tijdens de mondelinge behandeling aangevoerd dat het volledig uitgraven en afvoeren de voorkeur geniet, maar dat, als de voorzieningenrechter dit bezwaarlijk vindt, andere manieren ook mogelijk zijn.
De voorzieningenrechter wijst de vordering dan ook geclausuleerd toe in die zin dat Havensteder wordt bevolen om zich in te spannen om de Japanse duizendknoop te bestrijden en te verwijderen met behulp van een door haar te kiezen methode die door de gemeente Rotterdam of een daartoe te raadplegen expert geschikt wordt geacht.
Havensteder dient binnen twintig werkdagen na betekening van dit vonnis een begin te hebben gemaakt met het daadwerkelijk treffen van maatregelen ((laten) uittrekken van de planten, toepassen van chemische middelen etc) en daarvan de kosten te dragen. Van Bovast wordt verwacht dat zij medewerking verleent aan de werkzaamheden voor zover die in haar tuin plaatsvinden. Van Havensteder wordt verwacht dat zij Bovast op de hoogte houdt en desgewenst ook de mogelijkheid geeft om voorstellen te doen.
4.9.
De dwangsom wordt bepaald en gemaximeerd op het in de beslissing te vermelden bedrag.
4.10.
De vordering onder II strekt ertoe dat Bovast wordt gemachtigd de Japanse duizendknoop zelf te (laten) verwijderen op kosten van Havensteder. Die vordering wordt afgewezen. De voorzieningenrechter gaat ervan uit dat Havensteder dit vonnis zal naleven en de dwangsom is daartoe bovendien een prikkel. Aan Havensteder dient eerst de mogelijkheid te worden geboden om de verwijdering ter hand te nemen, het is prematuur om reeds nu de gevorderde machtiging te geven.
Als een geschil ontstaat over de uitvoering van de bestrijding en verwijdering van de Japanse duizendknoop door Havensteder, kan Bovast het geschil dan alsnog voorleggen aan de (bodem)rechter.
4.11.
Havensteder wordt als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten veroordeeld. De kosten aan de zijde van Bovast worden begroot op:
- betekening oproeping € 112,37
- griffierecht € 688,00
- salaris advocaat €
1.079,00
1.079,00
Totaal € 1.879,37
4.12.
De gevorderde wettelijke rente over de proceskosten wordt toegewezen zoals vermeld in de beslissing.
5.De beslissing
De voorzieningenrechter
5.1.
beveelt Havensteder om zich binnen twintig werkdagen na betekening van dit vonnis naar behoren in te spannen om de Japanse duizendknoop te bestrijden en te verwijderen uit de tuin van de woning van Bovast aan de [adres01] te [plaats01] en de tuinen van de woningen van Havensteder aan de [adres02] en [adres03] te [plaats01] met gebruikmaking van een door Havensteder te kiezen methode die door de gemeente Rotterdam of een in te schakelen expert geschikt wordt geacht, op straffe van verbeurte van een dwangsom van € 500,- per dag, voor iedere dag dat Havensteder niet aan dit bevel voldoet, met een maximum van € 20.000,-;
5.2.
veroordeelt Havensteder in de proceskosten van € 1.879,37, te betalen binnen veertien dagen na aanschrijving daartoe. Als Havensteder niet tijdig aan deze veroordelingen voldoet en het vonnis daarna wordt betekend, dan moet Havensteder € 90,00 extra betalen, plus de kosten van betekening;
5.3.
veroordeelt Havensteder in de wettelijke rente als bedoeld in artikel 6:119 BW over de proceskosten als deze niet binnen veertien dagen na aanschrijving zijn voldaan;
5.4.
verklaart dit vonnis uitvoerbaar bij voorraad;
5.5.
wijst af het meer of anders gevorderde.
Dit vonnis is gewezen door mr. P.F.G.T. Hofmeijer-Rutten en in het openbaar uitgesproken op 14 februari 2024.
[3070/106]