Uitspraak
beschikking
RECHTBANK ROTTERDAM
Team handel en haven
zaaknummer / rekestnummer: C/10/687402 / KG RK 24-1129
Beschikking van de voorzieningenrechter van 17 oktober 2024
in de zaak van
1.de naamloze vennootschap CANON EUROPA N.V.,
gevestigd te Amsterdam,
2. de vennootschap naar het recht van de plaats van haar vestiging
CANON BRETANGE S.A.S.,
CANON BRETANGE S.A.S.,
gevestigd te Liffré, Frankrijk
3. de vennootschap naar het recht van de plaats van haar vestiging
SI INSURANCE (EUROPE) SA,
SI INSURANCE (EUROPE) SA,
gevestigd te Luxemburg, Luxemburg,
verzoeksters,
advocaten mr. V.R. Pool en mr. M. Broekhuisen te Rotterdam,
tegen
1. de vennootschap naar het recht van de plaats van haar vestiging
PRIMAVERA MONTANA SA,
PRIMAVERA MONTANA SA,
gevestigd te Ehime-ken, Japan,
verweerster,
advocaten mr. J. Blussé van Oud-Alblas en mr. R.I.C. Baart te Rotterdam,
2. de vennootschap naar het recht van de plaats van haar vestiging
OCEAN NETWORK EXPRESS PTE LTD,
OCEAN NETWORK EXPRESS PTE LTD,
gevestigd te Singapore,
verweerster,
advocaat mr. B.T. Pos te Rotterdam.
Verzoeksters worden hierna aangeduid als Canon c.s., verzoekster sub 3 wordt, waar nodig apart aangeduid als SI Insurance. Verweerster sub 1 wordt Primavera genoemd en verzweerster sub 2 ONE.
1.De procedure
1.1.
Op 11 oktober 2024 hebben Canon c.s. een verzoekschrift met bijlagen ingediend. Hun verzoek strekt tot de benoeming van een maritieme gerechtsdeskundige “coördinator”. In de daarop volgende mailwisselingen met de advocaten van Canon c.s. en die van Primavera is een mondelinge behandeling van het verzoek bepaald. In aanloop naar die mondelinge behandeling heeft de voorzieningenrechters Canon c.s. verzocht om een toelichting op de verzochte stukken.
1.2.
Op 14 oktober 2024 vond een mondelinge behandeling plaats. Canon c.s. hebben daar het woord gevoerd aan de hand van een pleitnota. Aan het einde van de mondelinge behandeling is Canon c.s. de gelegenheid geboden om zich uiterlijk 15 oktober 13.00 uur uit te laten over de vraag of, en op welke gronden, SI Insurance informatie die een te benoemden maritieme gerechtsdeskundige vergaart, mag delen met derden die ook (verzekerde) belangen hebben bij containers aan boord van het schip ONE HAMMERSMITH. Canon c.s. hebben zich op 15 oktober 2024 bij akte uitgelaten. Primavera is in de gelegenheid om uiterlijk op 16 oktober 13.00 uur te reageren op die akte en heeft dat gedaan bij akte van die datum.
2.De beoordeling
Enkele relevante feiten
2.1.
Het in eigendom aan Primavera toebehorende containerschip ONE HAMMERSMITH (het schip) ondervond motorproblemen toen zij op 27 september 2024 voor de Franse kust voer. Aan boord van het schip bevinden zich containers met lading van (o.a.) Canon N.V. en Canon S.A.S. van wie SI Insurance de ladingverzekeraar is. Naar aanleiding van de motorproblemen heeft een zeesleper hulp aan het schip verleend.
2.2.
Naar aanleiding van de hiervoor bedoelde hulpverlening is op 27 september 2024 een Lloyd’s Standard Form of Salvage Agreement (LOF) ondertekend. Op die overeenkomst staat in Box 3 als Agreed Place of Safety “Bay of Douarnenez, France”. Onderdeel I van de LOF bepaalt dat in arbitrage in Londen over de vordering van Les Abeilles wordt beslist, voor welke procedure wordt verwezen naar de op de overeenkomst van toepassing verklaarde Lloyd’s Salvage Arbitration Clauses (LSAC). Onderdeel J bepaalt dat op de LOF en de arbitrage Engels recht van toepassing is.
2.3.
Het schip ligt sinds 7 oktober 2024 voor anker in een ankergebied nabij de haven van Rotterdam.
2.4.
ONE is tijdbevrachter van het schip.
2.5.
De hulpverlener heeft Canon c.s., en met hen vele andere ladingbelanghebbenden en ladingverzekeraars, verzocht zekerheid te stellen voor het (in arbitrage in Londen te vorderen) hulploon.
Het verzoek en de gronden daarvoor
2.6.
Canon c.s. willen onderzoek (laten) doen naar de nog onbekende oorzaak van de motorproblemen om te kunnen beoordelen of zij een regresvordering hebben op Primavera of ONE. Zij hebben daarvoor gegevens nodig die Primavera en ONE nog niet met hen willen delen. Een toezegging die strekt tot afgifte van gegevens (in kopie) is ook niet ontvangen. Het belang van het verzoek ligt in de (verwachte) schade van SI Insurance als gevolg van de motorproblemen en de aan het schip verleende hulp. Die bedraagt naar verwachting minimaal € 750.000,-. Voor Canon N.V. en Canon S.A.S. gaat het naar verwachting om € 200.000,-.
2.7.
Canon c.s. verzoeken om de benoeming van een maritieme gerechtsdeskundige “coördinator”. Op het, op artikel 8:495 BW gebaseerde, verzoek is Nederlands recht van toepassing omdat (een deel van) de lading in Rotterdam moet worden gelost. Het verzoek heeft voldoende band met de Nederlandse rechtssfeer omdat het schip de lading van Rotterdam zal aandoen en een deel van de lading hier gelost gaat worden. Canon c.s. hebben voorts gewezen op artikel 10:163 BW en artikel 633 Rv.
2.8.
De te benoemen deskundige moet aan boord gegevens verzamelen voor een onderzoek naar de oorzaak van de motorproblemen. Meer specifiek zou de maritieme gerechtsdeskundige in ieder geval de volgende gegevens moeten verzamelen:
Chief Engineer’s Incident Report to Company
Master’s Report to Company
Copy of Bridge Log Book (from departure of last port to date of incident)
Copy of Engine Log Book (from departure of last port to date of incident)
Copy of Engine Bell Book
6. Engine Room Alarm Log print-out
7. Copies of all written exchanges between Vessel and Shipmanagers technical department ashore related to the incident.
8. Class Status Survey Report (last prior the incident)
9. Crew list
10. Pre-Departure Check List (for Engine Room)
11. Last ISM Monthly Report (for Engine Room)
12. Statements of fact from Master, Chief Engineer and Other Engineering Officers
13. Last Handover Report of Chief Engineer and Second Engineer
14. M/E monthly performance report
15. Fuel Oil Analysis Reports (last 12 Months)
16. Lube Oil Analysis Reports (last 12 Months)
17. Communication between the vessel (including managers) and salvors and the French authorities
18. Crew statements regarding the incident
Daarnaast dient de maritieme gerechtskundige overige informatie aan boord te kunnen verzamelen en aan boord te kunnen spreken met bemanning.
2.9.
ONE heeft zich gerefereerd aan het oordeel van de voorzieningenrechter. Als het verzoek wordt toegewezen, ziet zij graag dat haar eigen deskundige, die al in Rotterdam aanwezig is, bij het onderzoek wordt betrokken. De (contact)gegevens van die deskundige zijn tijdens de mondelinge behandeling verstrekt.
2.10.
Primavera roept bij wijze van primair verweer de vraag op of Canon N.V. en Canon S.A.S. wel regres kunnen nemen op de eigenaar of vervoerder in. In dat kader wordt voorts onder meer betoogd dat Canon c.s. moeten aantonen dat zij recht hebben op aflevering van zaken waarvan verlies dreigt en tevens dat zij zekerheid hebben gesteld.
Voor een regresvordering op Primavera is relevant dat die vordering onderhevig is aan Engels recht en in de Engelse arbitrage aan de orde moet worden gesteld. Voor een regresvordering op ONE is relevant dat Singaporees recht van toepassing en de Nederlandse rechter niet bevoegd is. Subsidiair en inhoudelijk stelt Primavera dat het verzoek veel te ruim is. Zo wordt het incident niet eens gedefinieerd en bevat het verzoek ook niet de beperking dat het onderzoek op niet meer gericht zal zijn dan op het onderzoeken van de oorzaken van het falen van de motor. Van een aantal van de verzochte stukken is bovendien niet duidelijk of die zich wel aard boord bevinden en of ze bestaan. Als het verzoek wordt toegewezen, kan Primavera instemmen met de benoeming van de verzochte deskundige. Zij plaatst echter wel vraagtekens bij de aanwezigheid van vertegenwoordigers van partijen bij het onderzoek.
2.11.
De voorzieningenrechter is van oordeel dat het gegeven dat het schip de bestemming Rotterdam heeft en hier een deel van haar lading moet gaan lossen voldoende band met de Nederlandse rechtssfeer oplevert. Daarbij is ook gelet op het bepaalde in artikel 10:163 BW en artikel 633 Rv. Daar wordt, ten overvloede, aan toegevoegd dat het rapport Afkoersen op vaste maritieme gerechtsdeskundigen nou juist en mede ook voor verzoeken als het onderhavige opgesteld en bedoeld is. Dat Canon c.s. zich maar in Singapore tot een rechter moeten wenden is daarmee volledig in strijd, kost (te) veel tijd en bergt het risico van verlies van gegevens in zich.
2.12.
Uit wat hiervoor is overwogen volgt dat het verzoek wordt toegewezen voor zover het betreft de benoeming van de gevraagde deskundige. Dat geldt niet volledig voor alle gevraagde stukken en andere handelingen. Op dat punt is het verzoek te ruim geformuleerd. Tijdens de mondelinge behandeling hebben Canon c.s. hun belang bij de verschillende gevraagde stukken nader toegelicht waarbij ook is aangegeven bij welke mindere verstrekking belang bestaat. In dat kader overweegt de voorzieningenrechter dat, nu partijen het eens zijn over de persoon van de deskundige, er van uitgegaan wordt dat die deskundige in de gelegenheid moet worden gesteld te bepalen wat, verder, wel en niet dienstig is voor een onderzoek naar de oorzaak van de motorproblemen. Dat leidt tot een beperkte toewijzing die hierna wordt toegelicht.
2.13.
Vooropgesteld wordt dat voor alle hierna te bespreken documenten geldt dat originelen mogen worden ingezien, maar niet worden meegenomen. Als het nodig is dat stukken worden meegenomen, moeten dat afschriften zijn, zoals ten aanzien van de meeste stukken ook is verzocht. Daarnaast is van belang dat stukken die niet bestaan, niet gemaakt hoeven te worden.
Voor de verzochte stukken 1 en 2 geldt dat besproken is dat de daarmee bedoelde informatie zich mogelijk niet in 2 documenten maar slechts in één document bevindt. Aangenomen mag worden dat de deskundige dat zelf kan constateren. Als dat zo is, dat hoeft er vanzelfsprekend slechts één document, in afschrift, ter inzage gegeven of meegegeven te worden. Het incident dat hier bedoeld is, betreft de motorproblemen die op (of omstreeks) 27 september 2024 ontstonden.
De verzochte stukken 3 en 4 hoeven alleen maar te worden verstrekt voor zover ze betrekking hebben op het incident.
De onder 5 verzocht copy bestaat volgens Primavera niet en volgens Canon c.s. kan dat kloppen. Aangenomen wordt dat de deskundige dit kan vaststellen.
Het onder 6 verzochte wordt toegewezen voor de periode tussen de laatste haven en het einde van de hulpverlening op 28 september 2024.
Voor het onder 7 geldt als eerste dat het incident het hier al benoemde incident is. De voorzieningenrechter is van oordeel dat het net dat Canon c.s. hiermee uitgooit wel erg wijd is. In verband daarmee wordt het aan de deskundige overgelaten om te bepalen wat hij op dit punt dienstig acht.
Met het onder 8 verzochte heeft Primavera geen probleem zodat dit wordt toegewezen als verzocht.
Het onder 9 verzochte wordt beperkt tot de kapitein, de stuurman en de mensen die in de machinekamer werken.
Het onder 10 en 11 verzochte kan in kopie worden verstrekt voor zover die documenten bestaan.
Het onder 12 verzochte kan, voor zover bestaand en beperkt tot het incident, eveneens worden verstrekt. Het onder 18 verzochte is (nagenoeg) hetzelfde als het verzochte onder 12 en wordt daarom afgewezen.
Voor het verzochte onder 13 tot en met 17 geldt dat Primavera er geen bezwaar tegen heeft dat daarvan inzage wordt genomen of een kopie wordt verstrekt, voor zover die documenten bestaan en zich aan boord bevinden. In dit verband is verder relevant dat Primavera zich bereid verklaard heeft om de in het kort geding met het kenmerk C/10/687007 / KG ZA 24-945 ingebrachte Timesheet (producties 2 en 3 bij dagvaarding in die zaak) in kopie aan Canon c.s. te verstrekken.
De voorzieningenrechter overweegt tot slot dat een maritiem gerechtsdeskundige coördinator aan boord ook mondeling gegevens verzamelt en eventueel verklaringen opneemt. De voorzieningenrechter gaat ervan uit dat de bevoegdheid daartoe niet verder benut wordt dan strikt noodzakelijk voor de taak waarvoor de gerechtsdeskundige wordt aangesteld.
2.14.
ONE heeft verzocht een eigen deskundige, D. Tanner, mee te laten lopen met het onderzoek. Daartegen heeft geen van de andere partijen bezwaar gemaakt zodat dit verzoek wordt toegestaan. Dat past ook bij de uitvoeringswijze zoals beschreven in het hiervoor genoemde rapport: de gerechtsdeskundige gaat aan boord, zoveel mogelijk in aanwezigheid van vertegenwoordigers van partijen. Canon c.s. hebben in dat kader de naam J. Christoffels genoemd. Primavera heeft (nog) geen deskundige of vertegenwoordiger genoemd, maar de voorzieningenrechter gaat ervan uit dat ook zij iemand aan boord laat gaan en aanwezig wil laten zijn bij het verzamelen van de hiervoor bedoelde gegevens en het opnemen van de hiervoor bedoelde verklaringen.
2.15.
Dan rest nog het antwoord op de vraag of SI Insurance gehouden is tot geheimhouding van de bevindingen van de gerechtsdeskundige of dat deze – zonodig met weglakking van privacygevoelige informatie – mag delen met andere partijen, waaronder verzekeraars, voor zover deze directe betrokkenheid hebben bij het incident. Primavera heeft tegen het delen van die bevindingen bezwaar gemaakt. Volgens haar is sprake van een fishing expedition en is volstrekt niet helder met wie eventuele gegevens gedeeld gaan worden.
De voorzieningenrechter overweegt het volgende. Primavera heeft natuurlijk een punt met haar verweer dat – afgezien van drie tijdens de mondelinge behandeling genoemde namen – niet duidelijk met wie gegevens gedeeld gaan worden. Daar staat tegenover dat wanneer grote groepen ladingbelanghebbenden en verzekeraars die zijn betrokken bij het incident allemaal apart om de benoeming van een maritieme gerechtsdeskundige gaan verzoeken en er allemaal separate onderzoeken moeten gaan plaatsvinden dat minst genomen verre van efficiënt is. Een en ander leidt tot de volgende, in de ogen van de voorzieningenrechter praktische, oplossing. SI Insurance mag bevindingen/gegevens van de maritieme gerechtsdeskundige delen met derden onder de volgende voorwaarden:
- De betreffende derde(n) moet/moeten directe betrokkenheid hebben bij het schip en het incident op 27 september 2024;
- Privacygevoelige informatie moet worden weggelakt;
- Voorafgaand aan het delen/verstrekken moet de naam van de derde en diens relatie met het schip en het incident (zoveel mogelijk met onderbouwende documentatie) aan Primavera worden meegedeeld, waarna Primavera binnen 36 uur moet laten weten dat en waarom zij daar bezwaar tegen heeft, in welk geval zij binnen 2 werkdagen een gerechtelijke procedure – of een door partijen overeen te komen andere wijze van geschilbeslechting dan overheidsrechtspraak – kan starten ter toetsing van de voorgenomen verstrekking van bevindingen/gegevens. SI Insurance mag de gegevens/bevindingen niet verstrekken totdat er is beslist in de hiervoor bedoelde procedure.
2.16.
Tijdens de mondelinge behandeling van het verzoek is het niet gegaan over een voorschot van de deskundige en de hoogte daarvan. De voorzieningenrechter gaat ervan uit dat Canon c.s. dit met de te benoemen deskundige afstemt en dat voorschot voorlopig voor hun rekening nemen. Aangenomen wordt verder dat partijen de kosten van hun eigen partij-deskundigen voor hun eigen rekening nemen.
3.De beslissing
De voorzieningenrechter
3.1.
wijst het verzoek toe met inachtneming van wat hiervoor in 2.13., 2.14., 2.15. en 2.16. is overwogen en meer specifiek de daarin opgenomen beperkingen en voorwaarden;
3.2.
benoemt tot maritiem gerechtsdeskundige coördinator [naam] van expertisebureau Mainsal Consultants B.V. en verleent hem toestemming om met het oog daarop aan boord van de ONE HAMMERSMITH te gaan zodra deze feitelijk is aangekomen in de haven van Rotterdam;
3.3.
bepaalt dat de in 3.2. benoemde deskundige – door tussenkomst van de advocaten van die partijen – de partijdeskundigen van Canon c.s., Primavera en ONE moet uitnodigen om aanwezig te zijn bij het verzamelen van gegevens en opnemen van verklaringen;
3.4.
gelast Primavera en ONE mee te werken aan de uitvoering van het onderzoek zoals omschreven in deze beschikking;
3.5.
gelast de in 3.2. benoemde deskundige het vergaarde materiaal met een verslag van het gevolgde proces overhandigt aan íeder van partijen en hun deskundigen;
3.6.
verklaart deze beschikking tot zover uitvoerbaar bij voorraad op alle dagen en uren;
3.7.
wijst het meer of anders verzochte af.
Deze beschikking is gegeven door mr. P. de Bruin en in het openbaar uitgesproken op 17 oktober 2024.
2009