Uitspraak
vonnis
RECHTBANK ROTTERDAM
Team handel en haven
zaaknummer / rolnummer: C/10/677877 / HA ZA 24-348
Vonnis van 20 november 2024
in de zaak van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
GREENCHOICE B.V.,
gevestigd te Rotterdam,
eiseres in conventie,
verweerster in reconventie,
advocaat mr. S. Simonetti te Amsterdam,
tegen
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
BIO-ENERGIE STADSKANAAL B.V.,
gevestigd te Meeden,
gedaagde in conventie,
eiseres in reconventie,
advocaat mr. C.G. Verburg te Groningen.
Partijen worden hierna Greenchoice en BES genoemd.
1.De zaak in het kort
1.1.
Greenchoice kocht elektriciteit in bij BES. De afrekening over het jaar 2023 is in geschil en daarover gaat deze procedure.
1.2.
De toepasselijke overeenkomst voor 2023 voorzag in een variabele prijs per MWh elektriciteit met de mogelijkheid dat de prijs voor bepaalde hoeveelheden per kwartaal of per jaar werd vastgezet. Partijen zijn het erover eens dat zij een zogeheten prijsklik voor het eerste kwartaal van 2023 hebben uitgevoerd (hierna: de kwartaalklik Q1 2023). Deze prijsklik fixeert voor het eerste kwartaal van 2023 de prijs voor 3.000 MWh elektriciteit op (bruto) 450 EUR/MWh. Partijen twisten erover of er daarnaast een prijsklik voor het jaar 2023 is uitgevoerd (hierna: de jaarklik 2023). Die prijsklik zou zien op 4.800 MWh aan elektriciteit tegen (bruto) 600,00 EUR/MWh.
1.3.
Partijen zijn er over eens dat Greenchoice de kwartaalklik Q1 2023 niet alleen heeft toegepast in het eerste kwartaal van 2023 maar dat zij ten onrechte ook over het tweede kwartaal heeft afgerekend alsof de kwartaalklik voor dat kwartaal gold.
1.4.
Greenchoice vordert in deze procedure dat BES haar (afgerond) 1 miljoen euro terugbetaalt. Dat is het bedrag dat Greenchoice stelt te veel betaald te hebben in het tweede kwartaal van 2023 doordat de prijs van de kwartaalklik Q1 2023 toen is toegepast in plaats van het variabele tarief. BES stelt daarentegen dat zij over het jaar als geheel te weinig heeft ontvangen doordat er in 2023 niet is afgerekend volgens de jaarklik 2023 (naast de kwartaalklik Q1 2023). Zij vordert daarom een vergoeding waarvan de hoogte in een schadestaatprocedure nader moet worden vastgesteld.
2.De procedure
2.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding van 28 februari 2024, met producties;
- de conclusie van antwoord in conventie en van eis in reconventie, met producties;
- de akte van Greenchoice, met producties;
- het proces-verbaal van de mondelinge behandeling van 12 september 2024 en de toen overgelegde spreekaantekeningen van beide partijen.
2.2.
Zoals uit het procesverloop blijkt, heeft Greenchoice geen conclusie van antwoord in reconventie genomen. Zij heeft in reconventie mondeling verweer gevoerd op de mondelinge behandeling. Daarvoor had zij voorafgaand extra spreektijd gevraagd en gekregen.
3.De feiten
3.1.
Greenchoice is een leverancier van duurzame elektriciteit. Zij koopt daartoe elektriciteit in bij producenten. BES was tot 2024 één van die producenten. BES was destijds aangesloten bij een cluster van electriciteitsproducenten dat wordt geadviseerd door Intocon Marcourt B.V. (hierna: Intocon).
3.2.
Greenchoice en BES hebben in de loop der jaren opvolgende leveringscontracten gesloten. Het contact tussen hen liep deels via Intocon.
3.3.
De laatst gesloten overeenkomst tussen Greenchoice en BES zag op het jaar 2023 (hierna: de overeenkomst 2023). Die overeenkomst voorzag in een prijsmechanisme en een zogeheten klikprocedure. Kort gezegd komt het erop neer dat Greenchoice voor de stroom in 2023 een variabele prijs betaalt, tenzij deze door middel van de klikprocedure werd vastgezet voor een bepaalde hoeveelheid stroom in een bepaald kwartaal of het gehele jaar.
Artikel 3.3. van de overeenkomst 2023 bepaalt:
“De door Afnemer aan Producent te betalen Vergoeding per MWh voor de aan Afnemer op het Net ingevoede en geregistreerde Duurzame Elektriciteit van de Opwekinstallatie is afhankelijk van de productsamenstelling waarvoor Producent heeft gekozen. Deze Overeenkomst onderscheidt drie verschillende producten: Epex-Gewogen, Endex-Clickjaar en Endex-Click kwartaal. Producent is er zelf voor verantwoordelijk om tijdig een keuze te maken voor de productsamenstelling. Tijdig houdt in uiterlijk 1 december voorafgaand aan een nieuwe Leveringsjaar en uiterlijk 10 werkdagen voorafgaand aan een nieuwe Leveringsperiode voor Endex-Click kwartaal.
Vergoeding EPEX-Gewogen = EPEX Gewogen uurprijs-Afslag
Vergoeding Endex-Click = Via klikformulier vastgelegde Endex-Click – Afslag”
Toelichting:
- de Epex is een dagmarkt voor elektriciteit, de
- de Endex is een termijnmarkt voor elektriciteit, de
- met ‘Afslag’ wordt bedoeld een korting/vergoeding voor Greenchoice (2,25% voor Epex-gewogen en 3,85% bij Endex-clicks).
Bijlage 5 van de overeenkomst 2023 bevat de zogeheten klik-procedure:
“(…)
Artikel 2. OTC (Desk Quote)
2.1
Omschrijving klikmogelijkheid
De leveringsprijzen komen tot stand door het afgeven van een richtprijs door Producent. Indien Afnemer het volume kan verkopen voor de richtprijs, dan zal Producent hiermee automatisch op de afgegeven richtprijs het volume vastklikken, waarbij de Vergoeding voor het geklikte volume tot stand komt conform Artikel 4.4 met betrekking tot de klikprijs. De richtprijs moet gezien worden als een limit-order en niet als een minimale prijs.
Afnemer is niet verplicht bewijsvoering aan te leveren aan Producent omtrent de interne vastlegging door Afnemer.
2.2
Communicatieprotocol
Voor deze klikmogelijkheid gelden de volgende afspraken:
- De Producent stuurt per e-mail (…) een aanvraag aan Afnemer middels een door Producent ondertekend klikformulier met een richtprijs en een geldigheidstermijn, om op basis hiervan het contractvolume te klikken.
- Nadat het getekende formulier ontvangen is door Afnemer is herziening van de klikopdracht niet meer mogelijk.
- Wanneer de geldigheidstermijn van het getekende klikformulier is verstreken, wordt de klikopdracht niet meer uitgevoerd door Afnemer.
- Indien Afnemer het volume heeft vastgeklikt tegen de richtprijs, dan zal Afnemer tevens het klikformulier ondertekenen en versturen naar Producent.
(…)”
3.4.
In een e-mail van 1 september 2023 heeft Intocon namens BES Greenchoice gevraagd om een formulier ten behoeve van een jaarklik 2023 (400 MWh/maand tegen een prijs van € 600,00 per MWh):
“Daarnaast ontvangen wij graag het limit order formulier met een baseload tariefvolume levering van 400 MWh/maand met targetprijs van €600,- op kalenderproduct 2023. Deze prijs lijkt voor nu ver weg, maar gezien de grilligheid op de markt willen we dit graag als limit order kunnen wegzetten met een geldigheid voor
14 dagen.”
3.5.
Op 6 september 2023 heeft Greenchoice Intocon een formulier voor de jaarklik 2023 gezonden. Daarin staat:
“
Prijsvastegging voor de levering van elektriciteit
Prijsvastegging voor de levering van elektriciteit
(…)
Door ondertekening van dit formulier verklaart u prijzen te willen vastleggen op basis van onderstaande gegevens. Een en ander volgens de overeenkomst met bijbehorende voorwaarden.
Greenchoice spant zich in om voor de targetprijs het volume vast te leggen. Greenchoice toetst dit aan de marktprijs. Op het moment dat Greenchoice de prijs kan vastleggen is de prijs definitief en bindend.
Deze uitvraag is geldig tot het verstrijken van de Einddatum uitvraag.
Greenchoice zal de prijsklik binnen 24 uur bevestigen. Herziening van een eenmaal uitgevoerde prijsklik is niet mogelijk. De genoemde tarieven zijn exclusief BTW.
Prijsinformatie
Leveringsjaar
2023
Prijsnotering gebaseerd op
Endex
Soort prijsnotering
OTC
Einddatum uitvraag
16-9-2022
Target Prijs
600,00 EUR / MWh
Vastgelegde prijs en volume
Afslag
Tarief
Contractvolume
Klikvolume
Klikpercentage
%
[EUR/MWh]
[MWh]
[MWh]
%
Base
3,85%
588,00
14
4,800
34,285%”
3.6.
Op 6 september 2023 (08:07) vroeg Greenchoice aan BES om de in het formulier opgenomen gegevens te bevestigen en om het getekende formulier retour te sturen. BES liet weten dat dit formulier pas later die dag getekend zou worden, waarop Greenchoice haar schreef:
“(…) Geen probleem als het formulier later vandaag terugkomt. Op dit moment liggen de prijs ver onder de gevraagde 600 euro. En met ver bedoel ik in dit geval ver onder de 400 euro. (…)”
3.7.
Het formulier voor de jaarklik 2023 is op 6 september 2022 door BES ondertekend, aan Greenchoice gezonden en vervolgens op 7 september 2023 door Greenchoice ondertekend aan BES geretourneerd. In de begeleidende e-mail schreef Greenchoice:
" Zie bijlage voor het dubbelzijdig getekende targetformulier.
Op dit moment zit de prijs rond 350-360 euro, dus niet eens in de buurt van de gevraagde prijs. Maar we houden het in de gaten!”
3.8.
Op 25 oktober 2022 zond Intocon namens BES aan Greenchoice een ondertekend formulier voor een kwartaalklik voor het eerste kwartaal 2023 (3000 MWh tegen € 450 per MWh). Dit formulier is door Greenchoice ondertekend en Greenchoice heeft in de factuering over 2023 deze kwartaalklik toegepast (conform afspraak) in het eerste kwartaal 2023 en (per abuis) ook in het tweede kwartaal 2023.
4.Het geschil
4.1.
Greenchoice vordert samengevat - dat de rechtbank bij vonnis, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad, BES veroordeelt tot betaling van € 1.005.697,76, vermeerderd met de wettelijke handelsrente, met veroordeling van BES in de proceskosten, ook vermeerderd met de wettelijke handelsrente.
4.2.
BES voert verweer. Zij betoogt dat de vorderingen van Greenchoice moeten worden afgewezen, met veroordeling van Greenchoice in de proces- en nakosten.
4.3.
BES heeft een tegenvordering ingesteld. Zij vordert samengevat - dat de rechtbank (i) voor recht verklaart dat Greenchoice gehouden is om de jaarklik 2023 uit te voeren en dat Greenchoice aansprakelijk is voor de schade die BES heeft geleden door de weigering van Greenchoice om die prijsklik uit te voeren, en (ii) BES veroordeelt tot betaling van schadevergoeding, nader op te maken in een schadestaatprocedure. [1] Ook vordert zij dat Greenchoice in de proceskosten wordt veroordeeld.
4.4.
Greenchoice voert verweer. Zij betoogt dat de tegenvorderingen van BES moeten worden afgewezen.
5.De beoordeling
5.1.
Zoals blijkt uit de inleidende opmerkingen van dit vonnis, gaat dit geschil om de vraag of de jaarklik 2023 tot stand is gekomen. Greenchoice stelt van niet en wil (versimpeld weergegeven [2] ) voor 2023 afrekenen op basis van de kwartaalklik Q1 2023 (voor de hoeveelheid MWh waar die klik op ziet) en voor het overige in 2023 het variabele tarief toepassen. BES stelt dat de jaarklik 2023 wel is uitgevoerd en wil daarom een afrekening op basis van de jaarklik 2023, de kwartaalklik Q1 2023 en voor het overige het variabele tarief.
5.2.
De rechtbank is van oordeel dat de jaarklik 2023 niet tot stand is gekomen. Zij licht dat hierna toe.
5.3.
Op 1 september 2022 heeft Intocon namens BES aangegeven dat BES een jaarklik voor 2023 wilde uitvoeren: BES wilde voor 4.800 MWh aan elektriciteit in 2023 een prijs van 600,00 EUR/MWh vastzetten. Na aftrek van de afgesproken afslag voor Greenchoice komt dit neer op een netto prijs van 588 EUR/MWh. Intocon schreef in haar e-mail van 1 september 2022 hierover dat deze prijs nog ver weg leek, maar dat ze gezien de grilligheid op de markt dit graag als limit order wilde kunnen wegzetten met een geldigheid voor 14 dagen. Na een reactie van Greenchoice dat die prijs nog ver weg lag, hebben beide partijen het onder 3.5 genoemde formulier ingevuld en op 6/7 september 2022 ondertekend.
5.4.
In de eerste drie alinea’s en onder het kopje ‘prijsinformatie’ wordt in het formulier tot uitdrukking gebracht dat BES de prijs van 600 EUR/MWh wil vastleggen voor 4.800 MWh in 2023, dat Greenchoice zich zal inspannen om voor die prijs dat volume vast te leggen en dat de prijs bindend wordt op het moment dat Greenchoice de prijs kan vastleggen. Greenchoice zal dan binnen 24 uur de prijsklik bevestigen. Dat alles past in de lezing van Greenchoice dat het formulier slechts de aanvraag van BES vastlegt. Echter, het slot van het formulier vermeldt vervolgens ‘de vastgelegde prijs en volume’. Dat wijst er weer op dat met ondertekening van het formulier door Greenchoice de jaarklik is vastgelegd, zoals BES stelt. Dat sluit ook aan bij de klikprocedure zoals neergelegd in bijlage 5 bij de overeenkomst. Die procedure gaat er immers vanuit dat er één formulier wordt ondertekend en dat daarmee de prijsklik is bevestigd.
5.5.
Het formulier staat echter niet op zichzelf. Greenchoice schreef al op 6 september 2023 dat de gevraagde prijs nog lang niet werd bereikt. Zij schreef ook op 7 september 2023, toen zij het ondertekende formulier aan BES toezond, dat de marktprijs nog lang niet bereikt was en dat zij het in de gaten zou houden (zie 3.6 en 3.7). Het is volstrekt evident dat dit betekent dat Greenchoice zich nog niet wilde vastleggen voor deze prijs. Hieruit blijkt dat Greenchoice het formulier zag als een aanvraagformulier voor een mogelijk in de toekomst, wanneer de prijs zich op het gevraagde niveau zou bevinden, vast te leggen klik. BES kon niet verwachten dat er een klik werd vastgezet als de prijs ver onder de gevraagde prijs lag. Deze lezing sluit ook aan bij de opmerking van Intocon in haar e-mail van 1 september 2023: Intocon was zich er terdege van bewust dat de prijs nog niet was gehaald en dat dit moest gebeuren voordat Greenchoice zich zou commiteren.
5.6.
BES had dus moeten begrijpen dat het formulier alléén nog geen klik inhield. Dat de vrouw van de directeur van BES het formulier tijdens zijn afwezigheid heeft opgeborgen in een map en de directeur niet meer naar de e-mail heeft gekeken, doet daar niet af. Dat komt voor risico van BES. De rechtbank houdt het er daarom voor dat het formulier, gegeven de duidelijke berichten van Greenchoice, Greenchoice tot niet meer verplicht dan te kijken of zij de door BES aangeboden elektriciteit kon verkopen tegen de door BES gewenste prijs in de periode van 14 dagen vanaf 6/7 september 2022.
5.7.
Greenchoice stelt dat zij in die periode van 14 dagen de elektriciteit niet tegen die prijs heeft kunnen verkopen. BES betwist dit, naar de rechtbank begrijpt bij gebrek aan wetenschap. Echter, beide partijen hebben (iets afwijkende) grafieken overgelegd van de in september 2022 geldende marktprijzen op de termijnmarkt. Daaruit blijkt dat de termijnmarktprijs op 6 en 7 september 2022 en de 14 dagen nadien ver onder de 600 EUR/MWh lag. Bij die stand van zaken moet het hoogst onaannemelijk geacht worden dat Greenchoice erin geslaagd zou zijn om in de 14 dagen periode de aangeboden elektriciteit te verkopen voor de door BES gevraagde prijs. BES voert ook geen concrete feiten en omstandigheden aan waaruit volgt dat het Greenchoice toch gelukt zou zijn om voor de door BES gevraagde prijs te verkopen. Aan bewijsvoering wordt daarom niet toegekomen.
5.8.
De rechtbank onderkent dat Greenchoice met het formulier is afgeweken van de klikprocedure zoals neergelegd in bijlage 5 van de overeenkomst. Dat is op zich een omstandigheid die voor rekening en risico van Greenchoice zou komen, ware het niet dat uit de e-mailwisseling blijkt dat Intocon (de adviseur van BES) en Greenchoice begin september 2022 zich ervan bewust waren dat de gevraagde prijs ver aflag van de prijzen van dat moment en dat Greenchoice op 6 en 7 september 2022 zonder meer duidelijk heeft gemaakt dat zij zich nog niet commiteerde, maar alleen zou kijken of ze de prijs kon krijgen. Hetzelfde geldt voor het feit dat bij het formulier een digitaal controle rapport zat waarin stond dat de overeenkomst voltooid was: in het licht van de duidelijke e-mails kon BES aan een dergelijke geautomatiseerde verwerking niet het vertrouwen ontlenen dat de prijsklik definitief was.
5.9.
BES beroept zich erop dat de bestendige praktijk was dat er in het verleden steeds met één formulier werd gewerkt waarin niet alleen het verzoek, maar ook de acceptatie door Greenchoice werd neergelegd. Zij betoogt dat zij ook daarom erop mocht vertrouwen dat de jaarklik 2023 tot stand was gekomen toen zij het ondertekende formulier ontving van Greenchoice. Dat betoog slaagt niet omdat de e-mails uit september 2022 daaraan in de weg staan. Bovendien werd er in het verleden weliswaar steeds met één formulier gewerkt, maar daarbij werd de totstandkoming van een overeenkomst geregeld nog bevestigd in een e-mail waarin dat expliciet stond (vergelijk producties 11, 12 en 18 van BES).
5.10.
De conclusie is dus dat de jaarklik 2023 niet tot stand is gekomen en dat BES er ook niet op mocht vertrouwen dat dit was gebeurd. Ook voor BES / haar adviseur Intocon was zonder meer duidelijk dat de marktprijzen op 6/7 september 2022 en de 14 dagen erna ver onder de gevraagde prijs lagen. Zij was hiervoor niet afhankelijk van een bevestiging (of ontkenning) van Greenchoice. Dat Greenchoice haar niet expliciet heeft geïnformeerd na 14 dagen dat de prijsklik niet tot stand was gekomen, zoals in het verleden wel is gedaan bij in ieder geval één eerdere transactie, doet aan de eigen verantwoordelijkheid van BES niet af. BES wist dat de marktprijzen veel lager waren dan wat zij had gevraagd, ze was hiervoor door Greenchoice gewaarschuwd en Greenchoice had aangegeven dat zij zou kijken of het zou lukken. Als er dan geen vervolgbericht komt (in positieve of negatieve zin), dan had BES navraag kunnen doen bij Greenchoice.
5.11.
Er moet dus worden afgerekend voor het jaar 2023 zonder rekening te houden met een jaarklik. BES betwist niet dat de berekening van Greenchoice klopt, als er geen rekening gehouden moet worden met een jaarklik. Dat betekent dat de vordering van Greenchoice moet worden toegewezen en de vorderingen van BES moeten worden afgewezen.
5.12.
Greenchoice vordert wettelijke handelsrente over de door haar gevorderde hoofdsom. De rechtbank wijst alleen de gewone wettelijke rente toe. Het gaat hier weliswaar om een handelsovereenkomst in de zin van artikel 6:119a BW, maar de wettelijke handelsrente ziet alleen op de primaire betalingsverplichting van Greenchoice zelf voor de door BES geleverde elektriciteit, niet op andere betalingsverplichtingen onder of naar aanleiding van de overeenkomst. De rente wordt toegewezen vanaf de dag van dagvaarding (zoals door Greenchoice gevorderd).
5.13.
BES krijgt ongelijk. Zij moet daarom de beslag- en proceskosten van Greenchoice betalen. Deze worden in conventie als volgt begroot:
5.14.
Greenchoice vordert wettelijke handelsrente over de proceskostenveroordeling in conventie. Ook hier wijst de rechtbank de gewone wettelijke rente toe. De verplichting tot betaling van proceskosten is geen betalingsverplichting waarvoor de wettelijke handelsrente geldt (zie onder 5.12).
5.15.
In reconventie is geen aanleiding voor een proceskostenveroordeling omdat Greenchoice geen conclusie van antwoord in reconventie heeft genomen. Greenchoice heeft ook niet gevraagd om een proceskostenveroordeling in reconventie.
5.16.
Dit vonnis wordt zoals gevorderd uitvoerbaar bij voorraad verklaard. Dat betekent dat BES moet voldoen aan de veroordelingen, ook als zij in hoger beroep zou gaan.
6.De beslissing
De rechtbank
in conventie
a. veroordeelt BES om aan Greenchoice € 1.005.697,76 te betalen, te vermeerderen met de wettelijke rente als bedoeld in artikel 6:119 BW vanaf 28 februari 2024 tot aan de dag van betaling;
veroordeelt BES in de proceskosten van Greenchoice, tot op heden begroot op € 23.876,46, te vermeerderen met de wettelijke rente als bedoeld in artikel 6:119 BW vanaf de veertiende dag na vonnisdatum tot aan de dag van betaling;
verklaart dit vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad;
wijst het meer of anders gevorderde af;
in reconventie
wijst de vorderingen van BES af.
Dit vonnis is gewezen door mr. N. Doorduijn, mr. W.A.M. Schellekens en mr. J.C. Oord. Het is ondertekend door de rolrechter en in het openbaar uitgesproken op 20 november 2024.
1876/3310/3800