Uitspraak
1..[eiser01] ,
[eiser02],
[eiser03],
[eiser04],
[eiser05],
[eiser06],
[eiser07],
[eiser08],
[eiser09],
[eiser10],
[eiser11],
[eiser12],
[eiser13],
[eiser14],
[eiser15],
[eiser16],
1..De procedure in de hoofdzaak en het 223 Rv-incident
2..De feiten
companyen D&O’s 2013 als verzekerden/
insured persons.De D&O verzekering 2013 bestond uit verschillende lagen of
layerswaarop verschillende verzekeraars als risicodragers betrokken waren.
Primaryverzekeraar bij de D&O 2013 is AIG tot een verzekerd bedrag van € 25 miljoen. CNA is de eerste
excessverzekeraar tot een bedrag van € 15 miljoen. Liberty is de tweede
excessverzekeraar tot een bedrag van € 10 miljoen. De
primaryen de
excessverzekeringen staan op zichzelf maar zijn ook met elkaar verbonden. Zo zijn op alle
excessverzekeringen de algemene voorwaarden van de
primaryverzekering van toepassing.
primaryverzekering (hierna: algemene voorwaarden 2013) bevatten onder meer de volgende bepalingen:
a-side, Cover 1.1 (ii) als
b-sideen Cover 1.2 als
c-side cover.
excess-algemene voorwaarden 2013 (hierna:
excessvoorwaarden 2013) van toepassing.
excessvoorwaarden 2013 bepaalt - voor zover relevant-:
2..PAYMENT BY IMTECH TO THE SETTLEMENT FUND
3..PAYMENT BY AIG TO THE SETTLEMENT FUND
3.1.1(…) AIG will pay a total amount of EUR 12.5M to the Settlement Fund on behalf of the insureds, including in particular the Former Members of the Board of Management and the (Former) Members of the Supervisory Board, also in light of Imtech's indemnifications to the aforementioned insureds. This payment only serves to compensate the insureds under the AIG D&O Insurance. (…)
6..DISCHARGE
6.1.1. Imtech,(…) the Former Members of the Board of Management and the (Former) Members of the Supervisory Board declare that, except for claims that may arise from this Agreement, they shall have no further claims against AIG arising out of, derived from or attributable to the events having led up to Imtech’s press release on February 4 2013 and the subsequent Notification and shall grant AIG full, final and irrevocable discharge (finale kwijting) under the AIG D & O Insurance (for the avoidance of doubt: for 2013). This shall also apply if circumstances emerge which were not or could not have been known at the time that this Agreement was entered into.”
draftversie, waarnaar ook CNA verwijst - de volgende bepalingen:
3..FULL,FINALANDIRREVOCABLEDISCHARGE
excess-verzekering van de D&O 2013 gedefinieerde en daaronder gedekte gemaakte en nog te maken onderzoeks- en verweerkosten met betrekking tot (in ieder geval) de zogenoemde Lean Lawyers procedure en verschillende onderzoeksrapporten van de curatoren. Bij vonnis van 9 september 2019 heeft de voorzieningenrechter van de rechtbank Noord-Holland, locatie Haarlem, die vordering (grotendeels) toegewezen. CNA heeft op grond van dit vonnis € 297.570,96 aan eisers in kort geding betaald.
primary. Het hof oordeelde van niet en oordeelde voorts dat niet kan worden aangenomen dat AIG voor een hoger schadebedrag dan € 12,5 miljoen daadwerkelijk dekking heeft verleend en dat de limiet van de
primarynog niet is uitgeput. De vorderingen van [eiser03] , [eiser04] en [eiser05] zijn daarom alsnog afgewezen.
excess-verzekering van de D&O 2013 gedefinieerde en daaronder gedekte gemaakte en nog te maken onderzoeks- en verweerkosten met betrekking tot (in ieder geval) de zogenoemde Lean Lawyers procedure en verschillende onderzoeksrapporten van de curatoren. Bij vonnis van 16 december 2020 heeft de voorzieningenrechter die vordering afgewezen, onder meer op grond van misbruik van procesrecht.
3..Het geschil in de hoofdzaak
- i) Hoe de verschillende vorderingen van D&O’s onder de verschillende D&O verzekeringsprogramma's gealloceerd moeten worden;
- ii) Voor zover de vorderingen onder het D&O 2013 verzekeringsprogramma thuishoren: in hoeverre de
- iii) Of verzekeraars een beroep kunnen doen op moedwillige verzwijging(en) van kenbaar relevante informatie bij het aangaan van de verschillende verzekeringen.
4..De provisionele vordering en het verweer daartegen
- i) CNA (
- ii) Liberty (
- iii) CNA en Liberty hoofdelijk te veroordelen in de kosten van dit incident, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf 14 dagen, althans vanaf een door de rechtbank redelijk geachte termijn, na het te wijzen vonnis, indien en voor zover verzekeraars deze kosten niet hebben voldaan.
5..De beoordeling van de provisionele vordering
up frontvergoeding van die kosten van verweer. Het verweer van CNA en Liberty dat er sprake zou zijn van een restitutierisico aan de zijde van D&O’s 2013, leidt niet tot een ander oordeel. Dat sprake is van zodanig restitutierisico dat dat, mede in aanmerking nemend de aard van de vorderingen en de wederzijdse belangen, in de weg zou staan aan toewijzing van de vordering is onvoldoende aannemelijk.
loss) en in beginsel gedekt zijn onder D&O verzekering 2013. D&O’s 2013 spreken
excessverzekeraars CNA en Liberty aan voor deze kosten nu volgens hen de
primaryverzekering uitgeput (
exhausted) is op grond van de AIG-schikking in de zin van artikel III van de
excessvoorwaarden 2013. CNA en Liberty betwisten dat dat het geval is. Zij voeren in dit kader aan dat de
excessverzekeringen zijn gesloten op de voorwaarde dat AIG onder de
primaryverzekering de volledige verzekerde som heeft betaald terzake van verzekerde schade (
covered loss). Volgens CNA en Liberty is het
attachment pointvan de
excessverzekeringen echter niet bereikt toen AIG in het kader van de schikking met VEB de helft van het overeengekomen schikkingsbedrag betaalde, te weten € 12,5 miljoen, en dus maar de helft van de verzekerde som, en Imtech en D&O’s 2013 voor het overige hun aanspraken op dekking onder de
primaryverzekering bij AIG prijsgaven.
primaryverzekering met de AIG schikking is uitgeput zal de rechtbank de AIG-schikking uitleggen en vervolgens beoordelen hoe deze schikking zich verhoudt tot artikel III leden 1 en 3 van de
excessvoorwaarden 2013
.
attachment pointvan de
excessverzekering niet is bereikt. Volgens CNA en Liberty bestaat er in deze procedure dan ook feitelijk geen ruimte meer om tot een ander oordeel te komen. De rechtbank verwerpt dit verweer. Een oordeel in een kort geding procedure bindt de bodemrechter niet, ook niet in een incident tot een voorlopige voorziening. Daarnaast geldt dat de Hoge Raad geen inhoudelijk oordeel heeft gegeven over het arrest van het hof Amsterdam, maar het verzoek tot cassatie heeft afgedaan op grond van artikel 81 RO, waarbij geldt dat de uitleg van een polis en/of een schikking een voornamelijk feitelijke vraag is en het gaat om een voorlopig oordeel in kort geding. Tot slot is van belang dat, anders dan het hof kennelijk heeft gedaan, de rechtbank ook (uitdrukkelijker) de fase voorafgaand aan het sluiten van de AIG-schikking bij de uitleg van deze schikking betrekt. In die periode hebben zich omstandigheden voorgedaan die van belang zijn voor het antwoord op de vraag wat partijen bij die schikking over en weer van elkaar mochten verwachten.
Voor een aantasting van de dekking van de (“insured”) voormalig bestuurders (Cover 1.1) vooralsnog onvoldoende aanleiding [is].”En iets verder in de brief schrijft AIG onder het kopje “Uitsluiting” dat “
de conclusie is (…) dat er vooralsnog dekking is voor Cover 1.1 maar niet voor Cover 1.2.” Over de strekking van het woord ‘vooralsnog’ verschillen partijen van mening. De rechtbank volgt hierin de uitleg van D&O’s 2013, namelijk dat AIG hier niets anders mee heeft willen zeggen dan dat zij
op het momentvan schrijven van de brief onvoorwaardelijk dekking verleende aan D&O’s 2013, maar dat zij de mogelijkheid openliet dat zij eventueel op een later moment alsnog een beroep op uitsluiting van de dekking zou doen. AIG sluit het onderwerp ‘Uitsluiting’ in haar brief ook af met de zinsnede dat zij zich alle rechten voorbehoudt om naar aanleiding van de informatie die zij had ontvangen “
nog nadere standpunten in te nemen dan wel die aan te vullen”. Dit voorbehoud past bij het gebruik van het woord ‘vooralsnog’ in voormelde betekenis. Dat AIG op het moment van schrijven van voornoemde brief onvoorwaardelijk dekking verleende aan D&O’s 2013 wordt ook bevestigd door hetgeen zij schrijft in de brief over haar bereidheid om een schikking met VEB te bespreken, te weten: “
Dat is dan tegen de achtergrond (wat AIG betreft) dat er slechts dekking is voor Cover 1.1 (…)”en, zo voegt AIG daaraan toe, “
dat de bestuurders (goed) verweer kunnen voeren tegen de claims.” AIG schrijft over het voeren van verweer door de RvB 2013 in haar brief dat “
zelfs als zou worden aangenomen dat er een misleidende voorstelling van zaken zou zijn gegeven, (…) voormalig RvB (volgens de AIG aangereikte informatie) goed [kan] verdedigen dat de mogelijke fouten in de halfjaarcijfers 2012 niet aan één van hen beiden valt te verwijten.” En over RvC 2013 schrijft AIG dat “
Een onderbouwing van de aansprakelijkstelling jegens de voormalige Raad van Commissarissen (…) ontoereikend [is] en (…) op basis van de thans bekende gegevens niet [zal] worden toegewezen, althans dat lijkt onwaarschijnlijk.”
actual paymentvan € 12,5 miljoen, te weten de helft van de door AIG verzekerde som, in de zin van artikel III.1. Partijen zijn echter verdeeld over de vraag of artikel III.3 van de
excessvoorwaarden van toepassing is omdat Imtech zich verbond de helft van het met de VEB overeengekomen schikkingsbedrag voor haar rekening te nemen (
retainedin de zin van dit artikel).
excessvoorwaarden is bepaald dat als verzekerde schade (
any covered losses) om welke reden dan ook geheel of gedeeltelijk niet wordt betaald door de verzekeraar onder een onderliggende verzekering, daarmee wel rekening wordt gehouden bij de vraag of de onderliggende verzekering is uitgeput. Uit de stellingen van partijen volgt dat partijen het erover eens zijn dat deze bepaling kan meebrengen dat het voor eigen rekening nemen van een bepaald bedrag door een verzekerde kan worden meegenomen bij de beantwoording van de vraag of een verzekeringslimiet is bereikt. De rechtbank volgt partijen in die uitleg van artikel III.3, die in lijn is met de bewoordingen daarvan. Voor een positieve beantwoording van die vraag is dan in ieder geval nodig dat het bedrag dat de verzekerde voor eigen rekening heeft genomen, als verzekerde, gedekte schade kan worden aangemerkt. De rechtbank zal hierna ingaan op de vraag of Imtech’s bijdrage aan het VEB schikkingsfonds ook als gedekte schade moet worden beschouwd.
insuredsnamens wie zij de betaling aangaat. Deze lezing van de AIG-schikking is ook in lijn met het eerder door AIG verwoorde dekkingstandpunt ten opzichte van D&O’s 2013. Dat de aansprakelijkheid van D&O’s niet vast stond op het moment van het treffen van de VEB/AIG-schikkingen, wordt in de AIG schikking bevestigd in overweging H (“
it is uncertain whether liabitlity of the insureds under the AIG D&O Insurance will be established”). Dit dekkingsstandpunt is in lijn met eerdere communicatie van AIG, en ook overigens geheel in lijn met de ratio van de verzekering.
covered losszag. De AIG-schikking maakt met overweging I juist duidelijk dat als er aansprakelijkheid van verzekerden zou worden vastgesteld het door VEB geclaimde bedrag is gedekt tot aan de limiet van de verzekerde som. Nu gesteld noch gebleken is dat AIG in de correspondentie voorafgaand aan de AIG-schikking een inhoudelijk standpunt heeft ingenomen over de hoogte van gedekte schade van D&O’s 2013, gaat de rechtbank er bij deze stand van zaken vanuit dat een
covered lossvan D&O’s 2013 de volledige verzekerde som van € 25 miljoen kon beslaan. Daarvan uitgaande, betekent dit dat de aansprakelijkheid van Imtech uit hoofde van de aan de D&O’s afgegeven vrijwaringen eveneens de volledige verzekerde som kon beslaan. Niet in geschil is dat Imtech voor deze aansprakelijkheid nog wel steeds aanspraak op dekking kon maken op grond van Cover 1.1 ii, oftewel de
b-side coverage. Dit leidt dan ook tot de conclusie dat AIG met de AIG-schikking niet alleen dekking accepteerde voor een
covered lossvan D&O’s 2013 tot het bedrag van de voor hen geldende verzekerde som maar ook van Imtech uit hoofde van haar vrijwaringen jegens D&O’s 2013. De rechtbank ziet deze uitleg bevestigd in overweging K, waarin gerefereerd wordt aan “
damages resulting in potential b-side coverage” en overweging 3.1.1, waarin AIG bevestigt een betaling te doen van € 12,5 miljoen namens met name de D&O’s 2013 “
also in light of Imtech’s indemnifications to the aforementioned insureds.”
retention) kan worden beschouwd van onder Cover 1.1 ii gedekte schade van de daarvoor verzekerde Imtech. Daarmee voldoet deze eigen bijdrage van Imtech aan de voorwaarden van artikel III.3
excessvoorwaarden. Het gevolg hiervan is dat de rechtbank D&O’s 2013 voorshands volgt in hun stelling dat de
primaryverzekering “uitgeput” is. Dit oordeel is ook in lijn met overwegingen 2.1.3 en 2.1.4 van de AIG-schikking waarin wordt bevestigd dat wanneer Imtech aan haar bijdrageplicht van € 12,5 miljoen aan het schikkingsfonds heeft voldaan de D&O polis 2013 is ‘
exhausted’. Tot slot stemt deze uitleg van de AIG-schikking overeen met de herhaald door D&O’s 2013 ingenomen stelling dat het nimmer hun, dan wel Imtech’s, bedoeling is of kan zijn geweest om de
excessverzekeringsdekking van D&O’s in gevaar te brengen nu het op het moment van sluiten van de VEB/AIG-schikkingen al duidelijk was dat er andere partijen waren, zoals Deminor, die nog een claim meenden te hebben op - onder meer - D&O’s 2013. Verzekeraars hebben geen – onderbouwde - stellingen ingenomen waaruit volgt dat, of waarom, zij iets anders mochten aannemen.
primaryverzekering uitgeput was, nog uitgebreid gedebatteerd over de inhoud van de brief van CNA en Liberty aan Imtech van 18 september 2014 (productie 24 dagvaarding). In deze brief schrijft de raadsman van deze twee verzekeraars onder meer het volgende: “
Imtech has asked CNA and Liberty if they can accept a settlement proposal with VEB and Deminor [and] that such settlement would constitute an actual payment of loss under the excess policy wording. CNA and Liberty will answer these questions. (.. . ) Article III.3 is not applicable because there is no situation of a covered loss that remains unpaid by AIG." De rechtbank overweegt allereerst dat deze brief voor de uitleg van de AIG-schikking niet van belang is nu CNA op het moment van schrijven van deze brief niet meer betrokken was bij de onderhandelingen over en het sluiten van de schikkingen met VEB en AIG. Verder blijkt hieruit slechts de visie op dat moment van de raadsman van die verzekeraars. Uit de hierboven beschreven uitleg van de AIG-schikking volgt dat, voor zover CNA met deze brief heeft willen zeggen dat D&O’s in haar visie geen dekking meer zouden hebben onder de
excessverzekering na de AIG schikking, de rechtbank dit standpunt niet volgt. Tot slot overweegt de rechtbank dat de hierboven geciteerde passage niet uitblinkt in duidelijkheid. Waarom en ten aanzien van welke verzekerden geen sprake is van een
covered loss, wordt door CNA in haar brief niet toegelicht. CNA geeft evenmin aan op welk
lossof welk niet-
covered(on)verzekerd belang zij doelt en na navraag door Imtech heeft zij dit evenmin in latere correspondentie opgehelderd. Gelet op de zeer verstrekkende gevolgen van het verlies van
excessverzekeringsdekking, in de context van de gelaagde verzekeringsstructuur, kan de vraag worden gesteld of CNA niet duidelijker had moeten maken welke gevolgen er in de ogen van CNA (en Liberty) moesten worden verbonden aan het aangaan van de AIG-schikking en de daarin opgenomen vrijwaring van AIG. Dit geldt temeer nu D&O’s natuurlijke personen/consumenten zijn, wier belangen de nodige bescherming dienen te krijgen, gelet ook op jurisprudentie van het Europese Hof van Justitie.
primaryverzekering. In het kader van dit incident hebben beide verzekeraars echter niet concreet toegelicht op grond waarvan de conclusie kan worden getrokken dat Imtech niet het volle bedrag heeft betaald, laat staan dat daarvan bewijs wordt geleverd. Gelet op hetgeen D&O’s op dit punt in hun dagvaarding hebben aangevoerd (randnummer 270, dagvaarding), konden CNA en Liberty niet volstaan met de enkele betwisting van betaling.
primaryverzekering omdat de betaling van AIG niet geheel zal hebben gezien op de D&O verzekering 2013 en zodoende niet geheel zal kwalificeren als
actual paymentgeldt dat verzekeraars deze stelling, in het licht van het partijdebat over de uitleg van de AIG-schikking, onvoldoende hebben onderbouwd. De rechtbank gaat daar dan ook aan voorbij.
b-side coverage) nog steeds was verzekerd onder D&O verzekering 2013. Ook bij de CNA-schikking zou dan sprake kunnen zijn van
retentionin de zin van artikel III.3 in verband met een eigen bijdrage van Imtech.
excessverzekering van Liberty. Daarvan kan enkel sprake zijn indien de CNA verzekering is volgelopen. De rechtbank overweegt daarover het volgende.
Foundation). Dit doet de vraag rijzen of het
covered lossgelijk kan worden gesteld aan het bedrag van
capverweerkosten te vergoeden aan de RvB 2013 vooruitlopend op het eventueel vollopen van de CNA verzekering.
6..De beslissing
'Defence costs') en onderzoekskosten (
'Investigation costs') in verband met het verweer tegen de dagvaarding van curatoren te vergoeden onder art. 1.1 sub (i)
Management Liability, zulks conform art. 5.6 van de algemene voorwaarden, uiterlijk 14 dagen na ontvangst van factuurgegevens;
27 september 2023voor conclusie na mondelinge behandeling aan de zijde van Allianz, Navigators en Lloyds c.s.,