5.1.2.Beoordeling
Uit de inhoud van het dossier en het verhandelde ter zitting kan, mede gezien de bewijsmiddelen, het volgende worden afgeleid.
Zaaksdossier Remscheid
Op 7 oktober 2020 werd in een supermarkt in Remscheid (Duitsland) een partij cocaïne tussen de bananen aangetroffen. De bananen waren op 7 oktober 2020 eerder die dag geladen in Venlo. De 400 pakketten waren voorzien van stempels: 120 pakketten met stempel A-56, 91 pakketten met stempel AC/DC en 189 pakketten met stempel 020. De Duitse autoriteiten hebben de pakketten getest en het bleek in totaal ongeveer bruto 400 kilo cocaïne te zijn. De bananen waren afkomstig van een schip uit Santa Marta (Colombia) met daarop een container met nummer [containernummer01] en zijn via de Westerschelde naar de haven van Antwerpen vervoerd.
Op 29 juni 2020 is er een Sky-groepschat ([groepschat01]) waaruit volgt dat er dozen bananen van het merk Fyffes vanuit ‘Santa’ met daarin blokken cocaïne zullen worden geëxporteerd naar Nederland. Aan die chat neemt onder andere deel het Sky-ID [SKY-ID01]. De modus operandus is dat de bananen voor het transport met een chemisch middel gesprayd worden, zodat ze geel (of rot) op de plaats van bestemming in Europa aan komen met als doel om de bananen na het lossen af te laten keuren. Dan worden ze namelijk samen met de in de dozen met bananen verstopte blokken cocaïne overgebracht naar een zogenoemde dumpingloods; een afvalloods voor afgekeurde partijen groenten en fruit. Vervolgens worden op een bepaald moment in de dumpingloods door (corrupte) medewerkers van de haven de blokken cocaïne uit de pallets gehaald en buiten zicht in sporttassen afgevoerd. Uit eerdere onderzoeken is gebleken dat deze methode vooral plaatsvindt in de haven van Antwerpen en regelmatig door verschillende criminele organisaties is gebruikt om zodoende op een succesvolle wijze grote partijen cocaïne van Zuid-Amerika naar Europa te importeren en uit te halen.
Vanaf 26 september 2020 zijn er gesprekken (groepschat [groepschat02]) waaruit volgt dat de bananen zijn aangekomen in de haven van Antwerpen en de afgekeurde bananen zijn overgebracht naar één van de twee dumpingloodsen in de haven van Antwerpen. Die dag wordt gezocht naar de blokken cocaïne, maar deze worden niet gevonden. Het Sky-ID [SKY-ID01] krijgt van Sky-ID [SKY-ID02] de opdracht om te achterhalen wat er is gebeurd met de drugs. Het Sky-ID [SKY-ID01] geeft in groepschat [groepschat03] informatie over het palletnummer, containernummer en de stempels op de blokken cocaïne. Hij schrijft dat zijn vriend iets gestuurd heeft aan Fyffes, dit niet in de dumpingzone is en dus in de greenzone moet zijn, het om 400k gaat, op 1 pallet van Santa en hij de barcode kan verzenden. Sky-ID [SKY-ID01] stuurt een foto van de container met voornoemd nummer, een foto van het palletnummer (00 377 00 591 0935093214), een foto van de Bill of Lading en foto’s van blokken (vermoedelijk cocaïne) met de afbeelding AC/DC
.
Zaaksdossier Slang
In de groepschats [groepschat04], [groepschat05] en [groepschat06] wordt vanaf 19 april 2020 tot en met 4 november 2020 gesproken over het voornemen om een cocaïnewasserij op te zetten. De gebruiker met Sky-ID [SKY-ID01] neemt aan deze groepschats deel. Er worden foto’s en informatie gedeeld over locaties, ventilatie, isolatie, chemicaliën en materialen die nodig zijn voor een cocaïnewasserij. Gesproken wordt over 40 kilo base die omgezet moet worden. Er wordt gesproken over een geplaatste bestelling voor chemicaliën met daarin: 500L ethyl acetat, 200 L actone, 25 L Mek, 25 L HCL acid, 25 L sulfuric acid, 20 L ammoniak en 5 kg calcium chloride. Hiervoor zou ruim 80.000 euro worden betaald in Rotterdam, waarbij ten behoeve van de identificatie en veiligheid/afscherming wordt gewerkt met een 5 eurobiljet als token en een wachtwoord. Het Sky-ID [SKY-ID01] zegt op
7 september 2020 een aanbetaling te hebben gedaan en op 24 september 2020 is de rest van het bedrag betaald. De chemicaliën zijn op 23 september 2020 geleverd, aldus de chat.
De cocaïnewasserij is niet door de politie aangetroffen.
De door de rechtbank te beantwoorden vragen
De verdenking dat de verdachte betrokken was bij de (verlengde) invoer van cocaïne (feit 1) en voorbereidingshandelingen van een cocaïnewasserij (feit 3) berust op chatberichten van en naar het Sky-ID [SKY-ID01], dat door het Openbaar Ministerie aan de verdachte wordt toegeschreven. De rechtbank ziet zich aldus gesteld voor drie vragen. Allereerst zal de rechtbank de vraag moeten beantwoorden of kan worden bewezen dat de verdachte de gebruiker was van het Sky-ID [SKY-ID01]. Zo ja, dan dient vervolgens te worden vastgesteld of sprake is van voltooide invoer van cocaïne en voorbereidingshandelingen en, daarna, of de rol van het Sky-ID [SKY-ID01] voldoende is om te kunnen kwalificeren als medepleger.
Identificatie Sky-ID [SKY-ID01]
Uit het dossier volgt dat de gebruiker van het Sky-ID [SKY-ID01] gebruikmaakte van het IMEI-nummer [nummer01]. De namen die door de tegencontacten van dit account aan dit account waren gegeven, waren onder andere Unsully Carcharodon, Lange man, Lange en knim. Verder blijkt uit de metadata en een heranalyse daarvan met een nieuwe onderzoeksmethode dat het IMEI-nummer gebruik heeft gemaakt van slechts
éénsimkaart met ICCID-nummer [nummer02] en IMSI-nummer [nummer03], en niet
- zoals aanvankelijk is geverbaliseerd - dat gebruik zou zijn gemaakt van
drieIMEI-nummers. Dit IMEI-nummer is verbonden aan een simkaart van de provider Touch uit Libanon.
Daarnaast zijn er historische verkeersgegevens opgevraagd van het IMEI-nummer [nummer01] in de periode van 15 mei 2020 tot en met 15 oktober 2020 bij Nederlandse telecomproviders. Dit onderzoek heeft in Nederland geen telecomgegevens opgeleverd, hetgeen de conclusie rechtvaardigt dat de gebruiker van het Sky-ID [SKY-ID01] zich niet in Nederland bevond in deze periode. In het proces-verbaal van de politie staat vermeld dat, indien dit IMEI-nummer in deze periode in Nederland gebruikt zou zijn met genoemde simkaart, dit IMEI-nummer terug te zien had moeten zijn in registraties van een van de Nederlandse telecomnetwerken.
Na de grote explosie in de haven van Beiroet (Libanon) op 4 augustus 2020 stuurt het Sky-ID [SKY-ID01] de volgende teksten naar diverse contacten: “
ik dacht een aardbeving”, “
leek op een kleine atoombom”, “
autoraam gebarsten en deuk in me autodak van puin wat uit de lucht kwam vallen” en “
reden er net 5min daarvoor langs is de kustweg”. In een interview met de website crimesite.nl zegt de verdachte onder andere: “
We waren net 5 minuten daarvoor op die kustweg”, “
dacht dat het een aardbeving was”,“
mini-atoombom” en “
Alleen mijn autoraam is gebarsten en er zit een deuk in mijn dak door vallend puin”. Deze teksten komen in dusdanige mate overeen dat de rechtbank van oordeel is dat deze teksten van dezelfde persoon afkomstig zijn.
Ten slotte zijn de namen van het Sky-ID [SKY-ID01] “Lange” en “knim” te herleiden tot de verdachte. Uit eerdere onderzoeken volgt dat de verdachte “Lange” wordt genoemd en “knim” is de tweede voornaam van verdachte in omgekeerde volgorde. Dat tijdens de huiszoeking in de woning van verdachte, geen PGP-telefoon is aangetroffen is niet verwonderlijk, nu de PGP-berichten van het betreffende Sky-ID lopen tot 8 maart 2021 en verdachte ruim een jaar later (op 31 maart 2022) in Libanon is aangehouden.
Tussenconclusie
Gelet op voornoemde feiten en omstandigheden in onderling verband en samenhang bezien, stelt de rechtbank vast dat de verdachte de gebruiker is van het Sky-ID [SKY-ID01]. De door de verdediging aangehaalde chats met betrekking tot afspraken die door de gebruiker van het aan verdachte toegeschreven account zouden zijn gemaakt bij een bakker aan het Gelderlandplein in Amsterdam maken het voorgaande niet anders, omdat de rechtbank met de officier van justitie concludeert dat het om doorgestuurde berichten gaat.
Voltooide invoer cocaïne en voorbereidingshandelingen cocaïnewasserij
Nu de rechtbank heeft vastgesteld dat de verdachte de gebruiker is geweest van de Sky-ID [SKY-ID01], komt daarmee ook vast te staan dat – gelet op de aard en inhoud van de chatberichten die zijn verstuurd – de verdachte in elk geval betrokkenheid heeft gehad bij de invoer van de partij cocaïne en het treffen van voorbereidingshandelingen voor het opzetten van een cocaïnewasserij. Hierna zal de rechtbank bespreken of die betrokkenheid voldoende is om tot de kwalificatie medeplegen te kunnen leiden.
Medeplegen
De rechtbank dient de vraag te beantwoorden of het handelen van de verdachte als medeplegen kan worden gekwalificeerd. Medeplegen vereist dat er sprake is van een nauwe en bewuste samenwerking tussen de verdachten. Om te beoordelen of daar sprake van is, moet gekeken worden naar de intensiteit van de samenwerking, de onderlinge taakverdeling, de rol in de voorbereiding en/of afhandeling van het strafbare feit en het belang van de rol van de verdachte.
De verdachte heeft actief deelgenomen aan de groepschats. Ten aanzien van feit 1 heeft hij een leidende rol gehad, zowel in de voorbereiding van het transport als het zoeken naar de dozen met cocaïne en bananen toen het transport buiten beeld raakte. Hij geeft alle benodigde en cruciale informatie over het transport aan andere deelnemers in de groepschat. Dat de verdachte slechts navraag deed voor een ander, zoals door de verdediging is gesteld, acht de rechtbank gezien de hiervoor genoemde onderzoeksbevindingen volstrekt niet aannemelijk. Datzelfde geldt ten aanzien van feit 3. Ook bij dat feit heeft hij een leidende rol en is hij degene die organiseert en toezicht houdt. Uit de gesprekken volgt verder dat hij degene is geweest die bezig is geweest met de aanschaf van de benodigde chemicaliën en daartoe ook de aanbetaling heeft gedaan.
De rechtbank concludeert op grond van het voorgaande dat de verdachte steeds nauw en bewust heeft samengewerkt met anderen, waarbij hij een leidende en coördinerende rol had. De samenwerking zag op de invoer van de partij cocaïne en het opzetten van een cocaïnewasserij. De bijdrage van de verdachte is van zodanig gewicht dat hij voor beide misdrijven als medepleger zal worden aangemerkt.
Hetgeen de raadsman voor het overige heeft opgemerkt ten aanzien van de Sky-verweren, vindt weerlegging in het arrest van de Hoge Raad van 13 juni 2023, waarbij de rechtbank tevens verwijst naar de eerder gegeven tussenbeslissingen.
Vrijspraak feit 2
Gelet op het feit dat het drugslab niet is aangetroffen en onduidelijk is of de blokken op de foto’s die in de berichten zijn aangetroffen ook daadwerkelijk cocaïne bevatten, kan de rechtbank niet met de wettelijk vereiste mate van zekerheid vaststellen dat de verdachte in de ten laste gelegde periode daadwerkelijk cocaïne aanwezig heeft gehad, zoals aan hem is tenlastegelegd onder feit 2. De verdachte zal daarom van dit feit worden vrijgesproken.
Dubbele strafbaarheid
Het verweer ter zake het (al dan niet) ontbreken van dubbele strafbaarheid zal als laatste worden besproken. De rechtbank heeft hiervoor al vastgesteld dat er sprake is van medeplegen in Nederland en België. De berichten van verdachte zijn weliswaar verzonden in Libanon, maar hebben ook werking gehad in Nederland bij de ontvangers van de berichten, is het feit door verdachte ook in Nederland gepleegd. Daarmee is de vraag of sprake is van dubbele strafbaarheid ten opzichte van Libanon niet van belang.