4.1.3.Beoordeling
Vrijspraak betreffende te duchten levensgevaar en het uit winstbejag behulpzaam zijn bij verblijf
Met de officier van justitie en de verdediging is de rechtbank van oordeel dat het ten laste gelegde ‘te duchten levensgevaar’ en het ‘uit winstbejag behulpzaam zijn bij het zich verschaffen van verblijf’ niet is bewezen, zodat de verdachte daarvan zonder nadere motivering (partieel) zal worden vrijgesproken.
Voor het overige overweegt de rechtbank als volgt.
De feiten
Op 31 mei 2022 werd aan personeel van de zeehavenpolitie gemeld dat beveiligingspersoneel van havenbedrijf [bedrijf01] (hierna: [bedrijf01] ) vreemdelingen had aangetroffen in een trailer.
Omstreeks 07.00 uur kwamen verbalisanten aan op het terrein van [bedrijf01] . De trailer was voorzien van een Turks kenteken [kentekennummer01] en de gekoppelde vrachtwagen van een Turks kenteken [kentekennummer02] . De vrachtwagen en trailer bleken van vervoersbedrijf [bedrijf02] . De lading betrof citroenen. De verdachte was de bestuurder van de combinatie.
De beveiliger heeft verklaard dat de trailer en vrachtwagen waren onderworpen aan een routinecontrole. De trailer betrof een koelwagen en gaf bij deze controle 5 à 6 graden Celsius aan: een indicatie dat er mogelijk mensen in zouden kunnen zitten. De beveiliger had ter plaatse het zegel verbroken om de deuren van de trailer te openen voor de controle. Na het inklimmen van de trailer door de verbalisanten werd gezien dat er zich meerdere personen achterin de trailer bevonden. In totaal werden er achttien personen aangetroffen, waaronder vijf minderjarigen. De aangetroffen personen bleken de Turkse nationaliteit te hebben.
Uit de tachograaf gegevens blijkt dat vanaf 27 mei 2022 de bestuurderskaart van de verdachte in de tachograaf zit (alle tijdstippen in de motivering van dit vonnis zijn weergegeven in de Nederlandse tijd). Op 31 mei 2022 stond de vrachtwagen dertien minuten stil van 04.09 uur tot 04.22 uur, om 05.07 uur stond de vrachtwagen zevenentwintig minuten stil tot 05.34 uur en om 06.33 uur stond de vrachtwagen vier minuten stil. Laatstgenoemde komt overeen met het securityreport van [bedrijf01] met de aankomst bij de poort aldaar van de vrachtwagen. Tussen 04.22 en 06.33 uur heeft de vrachtwagen 130,1 km gereden.
Uit onderzoek blijkt dat het ijzerdraad van het Bulgaarse zegel was verbroken. Aan één zijde zat een harde substantie, waaruit een stuk ijzerdraad stak. Een ander stuk ijzerdraad was in het gat gestoken en werd door de substantie op zijn plek gehouden. Uit onderzoek van het Nederlands Forensisch Instituut aan het douanezegel volgt dat de korte metalen draad die uit het gat stak, leek te zijn afgeknipt en dat de substantie op het sluitzegel een samenstelling en uiterlijke kenmerken heeft die overeenkomen met die van (seconde)lijm. Hieruit lijkt te volgen dat het zegel eerder verbroken is geweest en weer was gesloten door middel van lijm.
De vreemdelingen hebben (onder andere) verklaard dat ze vanuit Frankrijk zijn vertrokken met behulp van twee à drie personen met de Irakese nationaliteit, dat de reis naar de vrachtauto vier à vijf uur duurde en dat ze in de nacht van 30 op 31 mei 2022 in de vrachtwagen zijn gestapt bij een parkeerplaats waar veel zand was en waar ze hadden moeten wachten onder bomen. Dit zou tussen 3:00 en 4:30 uur zijn geweest. Het was hun bedoeling om naar het Verenigd Koninkrijk te gaan.
Onderzoek aan de in beslag genomen telefoons
De telefoon van vreemdeling [naam01] is onderzocht en daaruit volgt dat [naam01] en vreemdeling [naam02] de dagen voordat zij in de vrachtwagen werden aangetroffen via Whatsapp contact hadden met elkaar. Op 29 mei 2022 werd om 15:33 uur door [naam02] naar [naam01] gestuurd (vertaald): ‘
We proberen een overeenkomst te bereiken met de vrachtwagenchauffeur. Ik kan het jullie elk moment laten weten.’ en om 18:44 uur
‘ [naam03] heeft [naam04] gebeld en gezegd: “morgen ga ik locatie sturen jullie moeten je daar dan verzamelen”.’
De Xiaomi telefoon die de verdachte tijdens zijn aanhouding bij zich had, is eveneens onderzocht. In de telefoon werd een afbeelding gevonden, opgeslagen op 30 mei 2022 om 16:38 uur, afkomstig uit Google Streetview, die overeenkomt met een afbeelding die zichtbaar wordt bij een zoekslag in Google Maps op ‘Veluwe parkeerplaats’. Tevens werden er twee screenshots aangetroffen van de Veluwe parkeerplaats van Google Maps op 30 mei 2022 om 18.34 uur.
Uit dat onderzoek is verder gebleken dat op 30 mei 2022 om 22.52 uur een zoekopdracht werd uitgevoerd met de zoekterm ‘kootwijk’ en dat de coördinaten van de locatie Nieuw Millingenseweg Kootwijk werden opgeslagen. Op 31 mei 2022 om 00.44 uur werd opnieuw een zoekopdracht uitgevoerd met de zoekterm ‘veluwe parkeerplaats’. Dit betrof de parkeerplaats aan de Nieuw Millingenseweg te Kootwijk.
Uit onderzoek aan de telefoon van vreemdeling [naam05] blijkt dat de applicatie Google Maps open stond met de weergegeven locatie Nieuw Millingenseweg Kootwijk. De telefoon van vreemdeling [naam06] is onderzocht en daaruit is gebleken dat de laatste telefoonlocatie van 30 mei om 20:55 uur was met de coördinaten die horen bij Veluwe parkeerplaats te Nieuw Millingenseweg. Uit onderzoek aan de telefoon van vreemdeling [naam07] volgt dat op 30 mei 2022 omstreeks 21:18 uur werd gezocht naar Kootwijk op Google Maps.
De verklaring van de verdachte
Bij de politie en ook ter zitting heeft de verdachte ontkend te hebben geweten van de achttien personen in zijn trailer. Hij zou de lading hebben opgehaald in Mersin en hij moest deze vervoeren naar Engeland. Hij was aanwezig bij het laden en heeft daarbij staan kijken. Op dat moment is hem niets bijzonders opgevallen. Hij is vervolgens via Bulgarije, Roemenië, Hongarije, Slowakije, Tsjechië en Duitsland richting Nederland gereden, waarbij hij in alle landen is gestopt. Ongeveer één uur voordat hij het schip op zou gaan, heeft hij de binnentemperatuur verhoogd in de trailer, zodat het condens af kon nemen. Hij is vergeten de Nederlandse landcode in te voeren in de tachograaf.
De verdachte heeft ter zitting verder verklaard dat hij niet specifiek heeft gezocht naar de Veluwe parkeerplaats in Kootwijk, maar dat hij het navigatiesysteem heeft laten zoeken naar parkeerplaatsen in de buurt van waar hij reed. Vervolgens heeft hij – zo begrijpt de rechtbank – willekeurig één van de op het scherm getoonde parkeerplaatsen met ‘touch screen’ geselecteerd en is hij daarnaartoe geleid. Hij heeft dus naar zijn zeggen niet de zoekterm ‘veluwe parkeerplaats’ als zodanig in het systeem ingevoerd. Hij heeft verklaard dat hij tien minuten tot een kwartier is gestopt op de Veluwe parkeerplaats, omdat hij slaap had en wakker wilde blijven. Hij is op de Veluwe parkeerplaats uitgestapt, heeft wat gedronken en is gaan plassen. Er waren op dat moment geen andere vrachtauto’s geparkeerd op de parkeerplaats. Ter zitting heeft hij verder verklaard dat hij die nacht – na de stop op de Veluwe parkeerplaats – nog een tweede keer is gestopt om goed wakker te worden, omdat hij nog slaap had. Daarbij is hij ook uitgestapt.
De rechtbank leidt uit deze verklaringen van de verdachte, in combinatie met de voornoemde tachograafgegevens, af dat de vrachtauto van de verdachte op de Veluwe parkeerplaats heeft stilgestaan van 04.09 uur tot 04.22 uur.
Beoordeling door de rechtbank
Als uitgangspunt voor de beoordeling geldt dat de aanwezigheid van vreemdelingen in een vrachtwagen, in combinatie met andere verdachte omstandigheden, wijst op betrokkenheid en wetenschap van de chauffeur bij het vervoer van deze vreemdelingen. Dat kan anders zijn als de chauffeur daarvoor een andersluidende plausibele en verifieerbare verklaring geeft. In dat verband mag van de chauffeur worden verwacht dat hij inzicht geeft in zijn reisbewegingen, handelingen en gang van zaken rond het transport.
Vast staat dat er vreemdelingen zijn aangetroffen in de trailer van de verdachte. Gelet op de hiervoor weergegeven feiten en omstandigheden, in onderlinge samenhang bezien, is ook sprake van verdachte omstandigheden en acht de rechtbank het door de verdachte geschetste scenario dat de stop op de Veluwe parkeerplaats in Kootwijk niet gepland was (in zoverre dat daar door hem niet specifiek naar is gezocht) en de vreemdelingen zonder zijn wetenschap in de trailer zijn geklommen, niet aannemelijk.
Hiertoe overweegt de rechtbank als volgt.
Uit het WhatsApp-gesprek van de vreemdelingen [naam01] en [naam02] op 29 mei 2022 volgt dat er geprobeerd werd om overeenstemming met een vrachtwagenchauffeur te bereiken en dat de volgende dag de locatie gestuurd zou worden waar de vreemdelingen zich zouden moeten verzamelen. De volgende dag, 30 mei 2022, heeft de verdachte kennelijk vanaf 16:38 uur gezocht naar de bestemming Veluwe parkeerplaats. Die bestemming doemt later die avond ook op in de telefoon van diverse vreemdelingen. De rechtbank leidt uit een en ander af dat de vreemdelingen op deze parkeerplaats zijn ingestapt.
De verdachte heeft, zoals gezegd, ter zitting verklaard dat hij niet specifiek heeft gezocht naar de Veluwe parkeerplaats en dat hij deze parkeerplaats min of meer willekeurig heeft gekozen uit de hem op het navigatiescherm getoonde selectie van parkeerplaatsen in de buurt van waar hij reed. De rechtbank acht die verklaring ongeloofwaardig, nu de verdachte al geruime tijd daarvoor – op 30 mei 2022 – (overigens de dag na het chatgesprek tussen de vreemdelingen) deze bestemming heeft uitgezocht op zijn telefoon en daarvan eveneens een screenshot heeft gemaakt.
De rechtbank acht het voorts hoogst onwaarschijnlijk dat de verdachte op 30 mei 2022 toevallig deze locatie heeft uitgezocht – een locatie waarover de wijkagent heeft gerelateerd dat het een parkeerplaats voor personenauto’s betreft, waar het in de nacht verboden is om te parkeren en waar het ongebruikelijk is voor vrachtwagens om te staan – om daar vervolgens een behoorlijk aantal uren later een stop te maken van maar dertien minuten.
Vastgesteld kan worden dat er in die dertien minuten, waarin de verdachte naar zijn zeggen is uitgestapt, heeft rondgewandeld over het terrein en heeft geplast in de bosjes, de trailer is geopend, achttien personen tevoorschijn zijn gekomen, met hun spullen en met behulp van anderen in de koeltrailer zijn geklommen, de deuren weer zijn gesloten, waarbij het douanezegel eerst is verbroken en vervolgens ook weer is hersteld en degenen die de vreemdelingen hebben geholpen ook weer zijn verdwenen. De rechtbank acht het zeer onaannemelijk dat de verdachte daar niets van heeft gemerkt, mede gelet op zijn verklaring dat er op het moment dat hij de stop heeft gemaakt geen andere vrachtauto’s geparkeerd stonden op het terrein.
Naar het oordeel van de rechtbank kan het dan ook op basis van voornoemde feiten en
omstandigheden niet anders zijn dan dat de verdachte op de hoogte was van de aanwezigheid van de vreemdelingen in de trailer van zijn vrachtwagen en dat het zijn bedoeling was dat zij – met zijn medeweten en toestemming – door hem naar het Verenigd Koninkrijk zouden worden vervoerd.
Medeplegen
Uit het dossier blijkt dat in ieder geval een aantal van de vreemdelingen door één of meerdere personen met de Irakese nationaliteit vanuit Frankrijk naar de vrachtwagen van de verdachte is gebracht. Deze personen moeten hebben geweten dat de verdachte op weg was naar het Verenigd Koninkrijk en dat er op het betreffende parkeerterrein zou worden gestopt. Gelet op voorgaande overwegingen, kan het niet anders zijn dan dat sprake is geweest van een voldoende nauwe en bewuste samenwerking tussen de verdachte en één of meer anderen, die in de kern bestaat uit een gezamenlijke uitvoering. Daarmee acht de rechtbank het ten laste gelegde medeplegen wettig en overtuigend bewezen.
Gelet op het voorgaande is de rechtbank van oordeel dat wettig en overtuigend is bewezen dat de verdachte zich – samen met een ander of anderen – heeft schuldig gemaakt aan het medeplegen van mensensmokkel.