Uitspraak
Rechtbank Rotterdam
Team familie
Zaaknummer / rekestnummer: C/10/610609 / FA RK 20-10204
Beschikking van 3 juni 2022 betreffende de echtscheiding
in de zaak van:
[naam vrouw], hierna: de vrouw,
wonende te [woonplaats vrouw],
advocaat mr. W.R. Arema te Rotterdam,
t e g e n
[naam man], hierna: de man,
wonende te [adres man].
1..De procedure
1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- het verzoekschrift met bijlagen van de vrouw, ingekomen op 29 december 2020;
- het betekeningsexploot;
- de conclusie van het Openbaar Ministerie, ingekomen op 4 augustus 2021;
- het aanvullend verzoekschrift van de vrouw met bijlage, ingekomen op 22 december 2021.
1.2.
De mondelinge behandeling van de zaak heeft plaatsgevonden op 29 maart 2022. Daarbij zijn verschenen de vrouw met haar advocaat.
1.3.
De man is, hoewel daartoe behoorlijk opgeroepen, niet tijdens de mondelinge behandeling verschenen.
2..De beoordeling
2.1.
Partijen zijn met elkaar gehuwd te Barcelona, Spanje, op 17 december 2005.
2.2.
Partijen zijn nogmaals gehuwd te Peñaflor, Chili, op 21 februari 2015 zonder het Spaanse huwelijk voorafgaand te ontbinden.
2.3.
De man heeft de Chileense nationaliteit en de vrouw heeft de Nederlandse nationaliteit.
2.4.
Echtscheiding
2.4.1.
De vrouw verzoekt, na wijziging:
Primair
- de echtscheiding tussen partijen uit te spreken ten aanzien van het huwelijk gesloten in Barcelona, Spanje;
- het huwelijk gesloten tussen partijen in Chili nietig te verklaren (de rechtbank begrijpt: te vernietigen) of te verklaren voor recht dat dit huwelijk nietig of ongeldig is;
Subsidiair
- de echtscheiding tussen partijen uit te spreken ten aanzien van het huwelijk gesloten in Barcelona, Spanje, en Chili.
2.4.2.
De vrouw stelt dat het huwelijk duurzaam is ontwricht. Partijen zijn volgens de vrouw al feitelijk uiteen sinds september 2018 en thans in verschillende landen woonachtig.
2.4.3.
De man heeft geen verweer gevoerd.
2.4.4.
Omdat ten tijde van de indiening van het verzoekschrift de gewone verblijfplaats van de vrouw zich in Nederland bevond, deze daar sinds ten minste zes maanden onmiddellijk voorafgaand aan die indiening verblijfplaats had en ten tijde van de indiening reeds de Nederlandse nationaliteit bezat, komt de Nederlandse rechter rechtsmacht toe om te oordelen over de primaire verzoeken en het subsidiaire verzoek van de vrouw.
Echtscheiding huwelijk Spanje
2.4.5.
Volgens de regels van Nederlands internationaal privaatrecht geldt dat een in het buitenland gesloten huwelijk dat ingevolge het recht van de staat waar de huwelijksvoltrekking plaatsvond rechtsgeldig is of nadien rechtsgeldig is geworden, in Nederland als zodanig wordt erkend (artikel 10:31 lid een BW). Een in het buitenland gesloten huwelijk wordt vermoed rechtsgeldig te zijn, wanneer een huwelijksverklaring is afgegeven door een bevoegde autoriteit (artikel 10:31 lid vierde BW). Aan een in het buitenland gesloten huwelijk wordt niettemin erkenning onthouden, wanneer deze erkenning kennelijk onverenigbaar is met de Nederlandse openbare orde (artikel 10:32 BW).
2.4.6.
Om te kunnen beoordelen of de echtscheiding ten aanzien van het huwelijk in Spanje kan worden uitgesproken, moet dus eerst de vraag worden beantwoord of tussen partijen een huwelijk tot stand is gekomen dat rechtsgeldig is gesloten naar Spaans recht en vervolgens moet de vraag worden beantwoord of aan dat rechtsgeldig gesloten huwelijk erkenning moet worden onthouden.
2.4.7.
Volgens de overgelegde huwelijksakte zijn partijen op 17 december 2005 bij de Spaanse burgerlijke stand gehuwd. Op de huwelijksakte zijn zowel de man als de vrouw als ongehuwd aangemerkt. Het huwelijk van partijen in Spanje wordt daarom op grond van artikel 10:31 lid vier BW vermoed rechtsgeldig te zijn. Dit geldt temeer omdat het huwelijk in de Nederlandse bevolkingsadministratie is ingeschreven.
2.4.8.
Gesteld noch gebleken is dat erkenning van het huwelijk in Spanje kennelijk onverenigbaar is met de Nederlandse openbare orde. Aan dit rechtsgeldig gesloten huwelijk hoeft geen erkenning te worden onthouden. Het huwelijk tussen partijen wordt in Nederland dus als rechtsgeldig huwelijk erkend.
2.4.9.
Op grond van artikel 10:56 BW is Nederlands recht op het verzoek tot echtscheiding van toepassing.
2.4.10.
De conclusie van het Openbaar Ministerie luidt dat dit verzoek van de vrouw kan worden toegewezen.
2.4.11.
Het verzoek tot echtscheiding van het huwelijk in Spanje wordt, als niet weersproken en op de wet gegrond, toegewezen.
Vernietiging huwelijk Chili
2.4.12.
Om te kunnen beoordelen of het huwelijk in Chili kan worden vernietigd, moet eveneens op grond van artikel 10:31 BW eerst de vraag worden beantwoord of partijen naar Chileens recht een rechtsgeldig huwelijk hebben gesloten.
2.4.13.
Zoals al in rechtsoverweging 2.4.5. is overwogen, wordt op grond van artikel 10:31 lid 4 BW een buiten Nederland gesloten huwelijk vermoed rechtsgeldig te zijn, indien een huwelijksverklaring is afgegeven door een bevoegde autoriteit. De vrouw heeft een Chileense huwelijksakte overgelegd waaruit blijkt dat partijen op 21 februari 2015 te Chili zijn gehuwd. Deze akte geeft echter zeer summiere gegevens weer. Uit deze akte blijkt niets over de burgerlijke staat van partijen. De vrouw heeft onweersproken gesteld dat partijen nogmaals zijn gehuwd op 21 februari 2015 te Chili zonder het Spaanse huwelijk voorafgaand te ontbinden. Dit kan een huwelijksbeletsel opleveren. Hierdoor kan op grond van artikel 10:31 lid 4 BW niet worden geoordeeld dat vermoed wordt dat het huwelijk in Chili rechtsgeldig is gesloten.
2.4.14.
De vrouw heeft ter beantwoording van de vragen over de rechtsgeldigheid en nietigheid van het huwelijk in Chili advies ingewonnen bij het IJI.
2.4.15.
Uit de uitgave Bergmann/Ferid, Internationales Ehe- und Kindschaftsrecht, Chile, Stand: 10.1.2016, bladzijde 14 volgt dat zowel de Huwelijkswet als het BW in Chili bepalingen kent ten aanzien van de huwelijksvoltrekking.
2.4.16.
Wat betreft de materiële huwelijksbeletselen blijkt uit artikel 5 van de Huwelijkswet:
Eine Ehe können nicht schließen:
1. diejenigen, die durch ein noch nicht gelöstes Eheband gebunden sind;
2. diejenigen, die durch einen Vertrag über eine zivile Lebenspartnerschaft verbunden
sind, es sei denn, die Ehe wird mit dem zivilen Partner geschlossen;
3. die Minderjährigen unter 16 Jahren;
4. diejenigen, denen die entsprechende Einsicht fehlt; und diejenigen, die durch ein
psychisches Leiden oder eine psychische Anomalie, die glaubwürdig diagnostiziert sind, gänzlich nicht in der Lage sind, eine Lebensgemeinschaft einzugehen, die die Ehe mit sich bringt;
5. diejenigen, die nicht die genügende Urteilskraft oder das genügende
Einsichtsvermögen besitzen, um die wesentlichen Rechte und Pflichten der Ehe zu verstehen;
6. diejenigen, die nicht klar ihren Willen auf irgendeine Weise ausdrücken können,
und zwar mündlich, schriftlich oder durch die Zeichensprache.
2.4.17.
Artikel 5 sub 1 van de Huwelijkswet geeft uitdrukking aan het beginsel dat één persoon tegelijkertijd slechts met één persoon gehuwd kan zijn.
2.4.18.
In artikel 44 van de Huwelijkswet zijn de gronden voor vernietiging van een huwelijk naar Chileens recht, opgenomen, te weten: die Ehe kann nur für nichtig erklärt werden, wenn einer der nachfolgenden Gründe vorliegt, die bereits zur Zeit der Eheschließung bestanden haben:
a. a) wenn einer der Ehegatten eine der Unfähigkeiten hatte, die in den artikel 5, 6, oder 7
dieses Gesetzes aufgeführt sind, oder
b) wenn das Einverständnis nicht frei und gewollt im Sinne der Bestimmungen des
artikel 8 war.
2.4.19.
Verder blijkt uit Rieck, Ausländisches Familienrecht, 10. Ergänzungslieferung 2013, Chile (2009) het volgende:
- de Ehehindernisse: die Ehehindernisse bestehen aus der Abwesenheit der gesetzlichen Voraussetzungen oder Bedingungen zur Eheschließung. Soweit sie jede Person betreffen können, sind sie absolut, ansonsten sind sie relativ, artikel 5, 6 und 7 LMC.
- absolute Ehehindernisse sind: der Fortbestand einer anderen Ehe in dem Sinne, dass kein Scheidungsurteil existiert, welches in das Ehestammblatt eingetragen wurde; Minderjährigkeit unter 16 Jahren; das Vorhandensein einer geistigen Störung oder Abnormität, glaubhaft diagnostiziert, die zur Unfähigkeit führt, eine Lebensgemeinschaft, die die Ehe mit sich bringt, zu gründen; das Fehlen von ausreichendem Urteilsvermögen, um die wesentlichen Pflichten und Rechte der Ehe zu verstehen und einzugehen; die Unmöglichkeit der Willensbekundung, sei es verbal, schriftlich oder durch sonstige Sprache oder Zeichen.
2.4.20.
De conclusie van het Openbaar Ministerie luidt dat dit verzoek van de vrouw moet worden afgewezen.
2.4.21.
Zowel voor het IJI als de rechtbank is niet duidelijk of met “ein noch nicht gelöstes Eheband” uit artikel 5 sub 1 van de Huwelijkswet gedoeld wordt op een huwelijk tegelijkertijd met een andere persoon of met dezelfde persoon. Het lijkt erop dat het betreffende artikel geschreven is om polygamie tegen te gaan, maar gelet op de letterlijke tekst van dit artikel ligt het niet zonder meer voor de hand dat het niet toegestaan is om tegelijkertijd twee keer met dezelfde persoon in het huwelijk te treden. De rechtbank kan daarom niet beoordelen of partijen in Chili een rechtsgeldig huwelijk hebben gesloten. Hierdoor wordt niet toegekomen aan de vraag of het door partijen in Chili gesloten huwelijk nietig is. Het primaire verzoek van de vrouw onder gedachtestreepje twee voor zover dit ziet op de vernietiging wordt daarom afgewezen.
Verklaring voor recht huwelijk Chili
2.4.22.
De vrouw heeft bij aanvullend verzoekschrift van 22 december 2021 haar primaire verzoek onder gedachtestreepje twee aangevuld met het verzoek om te verklaren voor recht dat het Chileense huwelijk nietig of ongeldig is, aangezien partijen op dat moment al met elkaar gehuwd waren. Dit aanvullend verzoek is niet aan de man betekend. Tijdens de mondelinge behandeling heeft de vrouw desgevraagd te kennen gegeven dat zij de man niet op andere wijze op de hoogte heeft gesteld van dit aanvullende verzoek. Hiermee is niet voldaan aan het beginsel van hoor en wederhoor, te weten artikel 284 Rv in samenhang met artikel 130 lid 3 Rv. De rechtbank zal de vrouw daarom niet-ontvankelijk verklaren in dit verzoek.
Echtscheiding huwelijk Chili
2.4.23.
Om te kunnen beoordelen of de echtscheiding ten aanzien van het huwelijk in Chili kan worden uitgesproken, moet eerst de vraag worden beantwoord of partijen naar Chileens recht een rechtsgeldig huwelijk hebben gesloten. Zoals uit rechtsoverweging 2.4.20 blijkt, kan de rechtbank deze vraag niet beantwoorden.
2.4.24.
In artikel 10:31 BW staat echter ook de zinsnede “nadien rechtsgeldig is geworden”. Hier wordt gedoeld op situaties waarin een huwelijk oorspronkelijk niet rechtsgeldig tot stand is gekomen, maar waar nadien het gebrek in de huwelijkssluiting wordt gerepareerd. Dit houdt in dat voor zover het eerdere in Spanje gesloten huwelijk een rechtsgeldig huwelijk in Chili mogelijk in de weg stond, dit beletsel komt te vervallen met ingang van de datum van ontbinding van het huwelijk, te weten de datum van inschrijving van deze echtscheidingsbeschikking van het Spaanse huwelijk in de registers van de burgerlijke stand. De vraag of met “einer anderen Ehe” gedoeld wordt op een huwelijk tegelijkertijd met een andere persoon of met dezelfde persoon is dan niet meer van belang, omdat partijen dan niet meer met een andere persoon of dezelfde persoon gehuwd zijn. Het in Chili gesloten huwelijk kan vanaf die datum als rechtsgeldig huwelijk worden erkend. Artikel 10:32 BW staat hieraan niet in de weg. Op grond van artikel 10:56 BW is Nederlands recht dan op het verzoek tot echtscheiding van het huwelijk in Chili van toepassing.
2.4.25.
Concluderend zal de rechtbank het subsidiaire verzoek van de vrouw ten aanzien van de echtscheiding van het huwelijk in Chili voor de duur van vier maanden aanhouden.
2.5.
Proceskosten
2.5.1.
Omdat ten aanzien van het subsidiaire verzoek nog geen eindbeslissing wordt gegeven, wordt nu ook nog geen beslissing genomen over de proceskosten.
3..De beslissing
De rechtbank:
3.1.
spreekt uit de echtscheiding tussen partijen, gehuwd op 17 december 2005 te Barcelona, Spanje;
3.2.
wijst het primaire verzoek van de vrouw onder gedachtestreepje twee voor zover dit ziet op de vernietiging van het huwelijk in Chili af;
3.3.
verklaart de vrouw niet-ontvankelijk in haar primaire verzoek onder gedachtestreepje twee voor zover dit ziet op de verklaring voor recht dat het huwelijk in Chili nietig of ongeldig is;
3.4.
houdt de beslissing over de proceskosten en het subsidiaire verzoek van de vrouw aan tot
25 september 2022in afwachting van het door de vrouw in het geding te brengen afschrift waaruit blijkt dat deze echtscheidingsbeschikking ten aanzien van het huwelijk van partijen gesloten in Spanje is ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand.
25 september 2022in afwachting van het door de vrouw in het geding te brengen afschrift waaruit blijkt dat deze echtscheidingsbeschikking ten aanzien van het huwelijk van partijen gesloten in Spanje is ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand.
Deze beschikking is gegeven door mr. M.B. van den Enden, rechter, en in het openbaar uitgesproken in tegenwoordigheid van de griffier mr. N.A.J.M. Rasenberg op 3 juni 2022.
Tegen deze uitspraak kan binnen drie maanden na de dag van deze uitspraak door partijen hoger beroep worden ingesteld door indiening van een beroepschrift bij het gerechtshof Den Haag. Een in eerste aanleg niet verschenen partij kan hoger beroep instellen binnen drie maanden na de betekening van deze uitspraak aan hem/haar in persoon dan wel binnen drie maanden nadat zij op andere wijze is betekend en openlijk bekend gemaakt. Het beroep kan slechts worden ingesteld door een advocaat.