4.2.1.Standpunt verdediging
De verdachte erkent betrokken te zijn geweest bij illegale geldtransacties. Hij is niet betrokken geweest bij alle bedragen die in de tenlastelegging zijn opgenomen.
De verdachte dient van (een gedeelte van) de volgende bedragen te worden vrijgesproken omdat deze geen betrekking hebben op geldtransacties die door de verdachte zijn verricht of omdat er onvoldoende bewijs is dat de verdachte die transacties heeft verricht:
€ 514.046,-, € 31.054,- en € 7.500,-(deel uitmakend van € 9.035,-)
Aan deze geldbedragen liggen geen strafbare geldtransfers in de zin van artikel 1:1 van de Wet op het financieel toezicht (hierna: Wft) ten grondslag. Het betreft geld dat in bewaring werd gehouden (amana’s) en/of geld dat zag op verrekeningen/vereffeningen.
De verdachte dient hiervan dus geheel te worden vrijgesproken.
€ 184.273,30,-
De Excellijst ziet op alle bankiers die actief waren in Rotterdam en dus niet uitsluitend op de verdachte. In lijn met het arrest van het Hof Amsterdam van 30 januari 2015kunnen alleen de bedragen uit de Excellijst bewezen worden verklaard die bevestiging vinden in concrete tap- of whatsappgesprekken. Er kan dus alleen een bedrag van € 56.691,- bewezen worden.
€ 24.606,-
Dit geldt ook voor het bedrag van € 24.606,- dat betrekking heeft op foto’s van een Excelbestand. Hiervan vindt een bedrag van € 541,- bevestiging in het dossier, zodat dit bedrag bewezen kan worden.
€ 160.055,-
Van een totaalbedrag van € 125.810,- is niet vast te stellen dat het gaat om voltooide geldtransfers omdat in de voice-berichten geen begunstigde of doel wordt genoemd.
Een bedrag van € 27.930 kan worden bewezen.
€ 9.035,-(bestaande uit € 7.500,-, € 1340,-, € 30,- en € 165,-)
Ten aanzien van € 30,- en € 165,- kan enig verband met het verrichten van hawala-transacties niet worden bewezen. Zoals hierboven betoogd ziet het bedrag van € 7.500,- op verrekeningen/vereffeningen. Een bedrag van € 1.340,- kan worden bewezen.
€ 102,-, € 400,-, € 204,-, € 350,-, € 300,-, € 250,-, € 150,-, € 150,- en/of € 50,-, € 100,-
€ 240,-
De bedragen € 300,-, € 250,- en € 100,- zijn al meegeteld in het bedrag van € 56.691,-.
Een totaalbedrag van € 1.646,- kan bewezen worden verklaard.
Conclusie verdediging
In totaal kan een bedrag van € 88.008,- worden bewezen.
Voorts is aangevoerd dat hoewel in de tenlastelegging wordt uitgegaan van euro’s niet van alle bedragen kan worden vastgesteld welke valuta het betreft. Bij het bepalen van de strafmaat dient daarmee rekening te worden gehouden.
4.2.2.Beoordeling
Inleiding
Hawala-bankieren is een informele vorm van het verrichten van geldtransacties op basis van verrekening. Vaak is er sprake van een grensoverschrijdende kring van personen die elkaar vertrouwen en waarbinnen elk een eigen rol vervult. Kort gezegd komt het systeem erop neer dat een geldbedrag dat op plaats A door de betaler is afgegeven aan een ontvangende ‘bankier’ na verrekening van kosten, zonder gebruik te maken van een betaalrekening, op plaats B betaalbaar wordt gesteld aan de begunstigde door een uitkerende ‘bankier’. De schuld die hierdoor bij de uitkerende bankier ontstaat wordt voldaan door (latere) onderlinge verrekening tussen de bankiers of door uitbetaling aan andere begunstigden, waarbij de oorspronkelijk uitkerende bankier het geld ontvangt en de oorspronkelijk ontvangende bankier uitkeert.
Juridisch kader
Op grond van artikel 2.3a van de Wft is het een ieder met zetel in Nederland verboden zonder een daartoe door de Nederlandsche Bank verleende vergunning het bedrijf uit te oefenen van betaaldienstverlener.
Artikel 1:1 van de Wft definieert een betaaldienstverlener als
“degene die zijn bedrijf maakt van het verlenen van betaaldiensten”.
Een betaaldienst is volgens datzelfde artikel een
“bedrijfswerkzaamheid als bedoeld in de bijlage bij de “richtlijn betaaldiensten”.
In bedoelde bijlage worden diverse betalingsdiensten onderscheiden, waaronder geldtransfers, die in de richtlijn als volgt worden omschreven:
“een betalingsdienst waarbij, zonder opening van betaalrekeningen op naam van de betaler of de begunstigde, van een betaler geldmiddelen worden ontvangen met als enig doel het daarmee corresponderende bedrag over te maken aan een begunstigde of aan een andere, voor rekening van de begunstigde handelende betalingsdienstaanbieder en/of waarbij de geldmiddelen voor rekening van de begunstigde worden ontvangen en aan de begunstigde beschikbaar worden gesteld”.
Vaststaande feiten en omstandigheden
De verdachte heeft samen met medeverdachte [naam medeverdachte 1] geldtransfers verzorgd terwijl zij daarvoor geen vergunning of een vrijstelling hadden. In eerste instantie was de verdachte alleen de ontvanger van geldtransfers die door [naam medeverdachte 1] werden uitgevoerd, later heeft de verdachte met hulp van [naam medeverdachte 1] en met gebruikmaking van diens hawala-netwerk zelf transfers verzorgd. De transfers vanuit Nederland waren veelal betalingen voor familieleden in Syrië van in Nederland verblijvende personen. In Nederland zijn (grote) geldbedragen overhandigd die te relateren zijn aan betaalopdrachten vanuit het buitenland. Voor het verrichten van deze geldtransfers ontvingen [naam medeverdachte 1] en de verdachte provisie.
De overdracht van gelden blijkt uit de verklaring van de verdachte, chats en spraakberichten in de whatsappgroep Rotterdam, een administratie die is aangetroffen op de telefoon van de verdachte, spraakberichten die op zijn telefoon zijn aangetroffen en enveloppen die bij hem thuis zijn gevonden. Ook in een laptop van [naam medeverdachte 1] zijn bestanden gevonden die te relateren zijn aan geldtransfers.
Bewijsoverwegingen omtrent de hoogte van de geldbedragen
De verdachte is betrokken geweest bij informele geldtransacties en heeft zich daarmee schuldig gemaakt aan het onder 1 ten laste gelegde. Met betrekking tot het verweer dat de verdachte niet bij alle aan hem ten laste gelegde bedragen betrokken is geweest, dan wel dat niet alle bedragen betrekking hebben op geldtransfers, wordt het volgende overwogen.
€ 514.046,-, € 31.054 en € 7.500,-(onderdeel uitmakend van € 9.035,-)
Ook het (gedeeltelijk) in bewaring houden van gelden en het verrekenen/vereffenen van gelden heeft betrekking op de uitvoering van geldtransfers. Het geld dat van een betaler is aangenomen wordt bewaard om later uit te betalen aan een begunstigde of om tot een verrekening te kunnen komen en heeft daarmee betrekking op het verrichten van een geldtransfer. Ook gelden die worden ontvangen om de balans tussen de verschillende bankiers te herstellen is gerelateerd aan geldtransfers. Het verweer wordt verworpen.
€ 184.273,30,- en € 24.606,-
De verdachte heeft verklaard dat het Excel-bestand betrekking had op ongeveer 400 namen en dat sommige namen dubbel voorkomen in het bestand. Dat komt grofweg overeen met de inhoud van het bestand.
De whatsappgroep ‘Rotterdam’ heeft betrekking op een samenwerkingsverband. Aangezien de verdachte wordt verweten dat hij de geldtransfers samen met anderen heeft verricht kunnen alle daarin genoemde bedragen ook aan verdachte worden toegerekend. Bovendien had de verdachte de meest actieve rol binnen de Whatsappgroep en komt het grootste deel van de transacties in het Pdf-bestand terug.
In het door de verdediging aangehaalde arrest van het Hof Amsterdam, is overwogen dat enkel de bedragen uit een Excellijst die bevestiging vinden in concrete tap- of whatsappgesprekken bewezen kunnen worden verklaard. Anders dan in de zaak die in het arrest werd beoordeeld, heeft de verdachte bekend geldtransfers te hebben verricht. Het is daarom niet nodig dat iedere transactie op de Excellijst bevestiging vindt in een ander bewijsmiddel. Dit verweer wordt daarom verworpen.
€ 87.760,- en € 38.050
Hoewel in de voiceberichten geen begunstigde of doel worden genoemd, hebben deze bedragen wel betrekking op geldtransfers, gezien de verklaring daarover van de verdachte.
Valuta en dubbeltellingen
Ten aanzien van de ten laste gelegde bedragen € 514.046,-, € 184.273,30 en € 160.055,- is niet komen vast te staan dat het uitsluitend om bedragen in euro’s gaat. Daarom zal “enig geldbedrag” bewezen worden verklaard. Met het (overigens kleine) verschil tussen euro’s en US Dollar zal in het voordeel van de verdachte rekening worden gehouden. Ook zal hiermee rekening worden gehouden bij het bepalen van de strafmaat alsmede met de omstandigheid dat bedragen dubbel zijn geteld.
Het oordeel van de rechtbank
De rechtbank acht op grond van het voorgaande, in onderling verband en samenhang bezien, wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte samen met anderen betrokken is geweest bij de in de tenlastelegging genoemde geldtransacties.
De verdachte en [naam medeverdachte 1] waren samen met anderen onderdeel van een gestructureerd hawala-netwerk genaamd ‘Rotterdam’ waarbinnen sprake was van een duidelijke rolverdeling. De verdachte was in eerste instantie alleen de ontvanger van gelden in opdracht van [naam medeverdachte 1] , maar voerde later ook transacties uit op eigen initiatief.
[naam medeverdachte 1] was opdrachtgever en beheerder van het netwerk. Voor het verrichten van de hawala-activiteiten hadden de verdachte en [naam medeverdachte 1] nauw onderling contact.
[naam medeverdachte 1] heeft de verdachte gerekruteerd voor het netwerk ‘Rotterdam’, bracht hem in contact met betalers, gaf opdrachten voor het verstrekken van geldbedragen en gaf toestemming voor het ontvangen van bepaalde geldbedragen.
De verdachte bevestigde in de Whatsappgroep ‘Rotterdam’ de ontvangst van geldbedragen, waarop [naam medeverdachte 1] regelde dat dit geldbedrag werd uitbetaald.
De verdachte en [naam medeverdachte 1] hadden tevens nauw contact met derden, waaronder de ‘boekhouder’ [naam medeverdachte 2] , die zorgde voor het uitbetalen van hawala’s in Syrië. Zowel verdachte als [naam medeverdachte 1] ontvingen provisie voor hun diensten.
Conclusie
De rechtbank acht het onder 1 ten laste gelegde wettig en overtuigend bewezen, namelijk een gewoonte maken van het zonder vergunning bedrijfsmatig verrichten van betaaldiensten als bedoeld in artikel 2:3a, eerste lid, van de Wft.