Uitspraak
Rechtbank Rotterdam
Team straf 2
Parketnummer: 10/741428-13
Datum uitspraak: 4 augustus 2022
Beslissing van de rechtbank Rotterdam, meervoudige kamer voor strafzaken, met betrekking tot de terbeschikkingstelling van:
[naam terbeschikkinggestelde] (de terbeschikkinggestelde),
geboren te [geboorteplaats terbeschikkinggestelde] op [geboortedatum terbeschikkinggestelde],
verblijvende in RIBW De Schakel te Oostrum,
raadsman mr. R. Delgado, advocaat te Rotterdam.
1..Inleiding
Bij vonnis van deze rechtbank van 5 november 2014 is de terbeschikkingstelling van [naam terbeschikkinggestelde] gelast en daarbij zijn voorwaarden gesteld betreffende het gedrag.
De terbeschikkingstelling is gelast ter zake van poging tot doodslag, bedreiging met enig
misdrijf tegen het leven gericht, althans met zware mishandeling, meermalen gepleegd. De termijn van de terbeschikkingstelling is aangevangen op 16 augustus 2016.
Bij beslissing van 8 september 2020 is de terbeschikkingstelling laatstelijk verlengd met twee jaar met handhaving van de voorwaarden betreffende het gedrag.
2..Procesverloop
De rechtbank heeft op 21 juni 2022 van het openbaar ministerie een vordering tot verlenging van de terbeschikkingstelling ontvangen. Bij die vordering zijn de daarbij op grond van artikel 6:6:12 van het Wetboek van Strafvordering vereiste stukken gevoegd.
De vordering is op de openbare terechtzitting van 4 augustus 2022 behandeld. De officier van justitie mr. R. Joesoef Djamil, de ter beschikking gestelde, bijgestaan door zijn raadsman, en de deskundige [naam 1] (door middel van een videoverbinding), werkzaam als reclasseringswerker bij GGZ verslavingsreclassering Vincent van Gogh, zijn gehoord.
3..Adviezen
Advies psychiater
Psychiater [naam 2] adviseert in het rapport, gedateerd 1 april 2022, de terbeschikkingstelling te verlengen met één jaar.
Bij de terbeschikkinggestelde is sprake van een persoonlijkheidsstoornis met antisociale,
borderline en vermijdende trekken. Hij functioneert op het niveau van zwakbegaafdheid. Bij de terbeschikkinggestelde is hoogstwaarschijnlijk ook sprake van een stemmingsstoornis, al dan niet in combinatie met een psychotische stoornis. De aard van zijn stemmingsepisodes past (vooralsnog) het meeste bij een bipolaire II stoornis met psychotische kenmerken.
Daarnaast is bij hem sprake van een stoornis in het gebruik van cocaïne, heroïne, cannabis, anxiolytica (benzodiazepinen) en alcohol, in remissie in een gereguleerde omgeving. Het risico op recidive vloeit tevens voort uit zijn verslavingsproblematiek.
Het recidiverisico wordt verlaagd als de terbeschikkinggestelde adequaat is ingesteld op psychofarmaca, als hij en zijn omgeving rekening houden met zijn belastbaarheid,
als hij voldoende ondersteuning en structuur krijgt, als hij geen middelen gebruikt en als de
basis van zijn leven is gewaarborgd (inclusief een gestructureerde dagbesteding). Onder de
huidige omstandigheden van het tbs-kader wordt het recidiverisico als laag ingeschat, maar als dit kader plotseling zou komen te vervallen, dan zou het risico oplopen tot hoog.
De structuur waarin de terbeschikkinggestelde verblijft kan gefaseerd worden afgebouwd, waarbij gestreefd kan worden naar wonen met adequate professionele begeleiding.
Gelet op het feit dat de terbeschikkinggestelde nader moet worden gestabiliseerd, dat er een herbeoordeling van de diagnostiek moet plaatsvinden, dat er nog een geschikte woonplek moet worden gevonden en dat moet worden gemonitord of de terbeschikkinggestelde zich daarin adequaat kan handhaven, ligt het in de rede om tbs-maatregel met voorwaarden met twee jaar te verlengen. Echter, in overweging wordt gegeven om de maatregel met één jaar te verlengen om de voortgang van het traject te monitoren, mede door een onafhankelijke toetsing, die anders pas over twee jaar zou plaatsvinden.
Advies reclassering
Het advies van 15 juni 2022 luidt de termijn van de terbeschikkingstelling te verlengen met
twee jaar, omdat nog onvoldoende is gebleken hoe het uitstroomprofiel zal zijn na de recente diagnostiek van de terbeschikkinggestelde. Hij zal langdurig en intensief begeleid moeten worden om de risico’s tot een maatschappelijk aanvaardbaar niveau te brengen.
De terbeschikkinggestelde heeft in diverse instellingen behandeling of begeleiding genoten zoals Piet Roordakliniek, FPA Roosenburg en een beschermd woonvorm BAVO Europoort. Deze trajecten zijn mislukt en hij is mede op eigen verzoek opgenomen geweest bij de verslavingskliniek in Poortugaal. Na een stabiele periode is hij op 29 december 2020 geplaatst bij RIBW De Schakel te Oostrum voor een tweede resocialisatiepoging.
De terbeschikkinggestelde is over het algemeen passief van aard en moet door externen gemotiveerd worden om bijvoorbeeld naar zijn dagbesteding te gaan. Ondanks de regels/adviezen van RIBW De Schakel en de reclassering kiest de terbeschikkinggestelde veelal zijn eigen plan. De reclassering heeft om die reden ook diverse aanwijzingen en waarschuwingen moeten geven om de risico’s in te perken en de terbeschikkinggestelde goed te begeleiden.
In het eerste en tweede kwartaal van 2022 werd de terbeschikkinggestelde toenemend psychotisch. Om die reden werd aanvullende diagnostiek gedaan en er werd een bipolaire stoornis vastgesteld, waarbij een medicatiewijziging heeft plaatsgevonden. Op 27 mei 2022 is de terbeschikkinggestelde met de nieuwe medicatie (depakine) gestart. Het instellen op de medicatie neemt drie maanden in beslag.
De reclassering is van mening dat sprake is van een gemiddeld recidiverisico. De terbeschikkinggestelde verblijft in de RIBW De Schakel 2. In de huidige omstandigheid zijn controles op medicatie-, drugs-, en alcoholgebruik noodzakelijk om de terbeschikkinggestelde te kunnen blijven monitoren en de kans op recidive te verlagen.
Mocht de zorg en begeleiding van RIBW De Schakel wegvallen, zullen de risico’s op het gebied van decompenseren, het plegen van strafbare feiten en het consumeren van alcohol en drugs fors toenemen.
Op de terechtzitting gegeven advies
De deskundige heeft het advies van de reclassering op de zitting toegelicht. Zij heeft onder meer - zakelijk weergegeven - verklaard dat de terbeschikkinggestelde, mogelijk doordat hij niet medicatietrouw is geweest, begin dit jaar een ontregeling heeft gehad. De behandelend psychiater heeft in die periode, in samenspraak met een psychiater van de Rooyse Wissel, een bipolaire stoornis bij de terbeschikkinggestelde vastgesteld. Als de depakine spiegel in het bloed van de terbeschikkinggestelde hoog genoeg is, zal worden onderzocht wat hij aan verdere ondersteuning en medicatie nodig heeft voor een volgende stap. De tijd zal leren of hij zijn huidige dagbesteding blijft volhouden. Of de begeleiding slaagt, is afhankelijk van of hij zelf zaken bespreekbaar maakt, zoals zijn drugsgebruik. Als het klinisch beeld stabiel is, moet nog worden onderzocht welke woonvorm voor hem passend is. Dit traject zal hoe dan ook meer dan een jaar in beslag nemen. Om bij de terbeschikkinggestelde geen valse verwachtingen te wekken, is gekozen om de terbeschikkingstelling te verlengen met twee jaar.
4..Standpunt van partijen
Standpunt van de officier van justitie
De officier van justitie heeft geconcludeerd tot verlenging van de termijn van de terbeschikkingstelling met twee jaar.
Standpunt van de ter beschikking gestelde
De terbeschikkinggestelde en de raadsman hebben, conform het advies van de psychiater, verlenging van de terbeschikkingstelling bepleit met één jaar, ter motivatie van de terbeschikkinggestelde en ook om bij de reclassering de druk op de ketel te houden.
5..Beoordeling
Op grond van de adviezen van deskundigen en wat verder naar voren is gekomen op de terechtzitting is de rechtbank van oordeel dat:
- er nog steeds sprake is van een gebrekkige ontwikkeling van en/of ziekelijke stoornis van de geestvermogens van de terbeschikkinggestelde;
- de veiligheid van anderen dan wel de algemene veiligheid van personen of goederen eist dat de termijn van de terbeschikkingstelling wordt verlengd.
In de afgelopen periode heeft de terbeschikkinggestelde een ontregeling gehad, mogelijk veroorzaakt doordat hij niet medicatietrouw was. De diagnose is naar aanleiding van deze ontregeling aangescherpt en de terbeschikkinggestelde is met nieuwe medicatie gestart. De reclassering onderzoekt welke volgende stap passend zal zijn om het resocialisatietraject van de terbeschikkinggestelde verder vorm te geven. Aannemelijk is dat dit traject zeker nog meer dan een jaar in beslag zal nemen. Een verlenging met één jaar om een vinger aan de pols te houden acht de rechtbank niet nodig, omdat niet is gebleken dat de reclassering in haar onderzoek onvoldoende voortvarend te werk gaat. De rechtbank zal de maatregel daarom met twee jaar verlengen. Daarbij kan wel worden opgemerkt dat uit het verhandelde ter zitting is gebleken dat de terbeschikkinggestelde inmiddels op de goede weg is en dat de rechtbank hoopt dat hij deze positief ingezette lijn kan vasthouden en voortzetten.
De voorwaarden betreffende het gedrag van de terbeschikkinggestelde zoals vastgesteld bij
vonnis van 5 november 2014 en gehandhaafd bij de beslissing van 8 september 2020 blijven wederom gehandhaafd.
6..Beslissing
De rechtbank:
verlengtde termijn van de terbeschikkingstelling met
2 (twee) jaar;
2 (twee) jaar;
met handhaving van de voorwaarden betreffende het gedrag van de terbeschikkinggestelde zoals vastgesteld bij vonnis van 5 november 2014 en gehandhaafd bij beslissing van 8 september 2020:
de terbeschikkinggestelde verleent ten behoeve van het vaststellen van zijn identiteit medewerking aan het nemen van één of meer vingerafdrukken of biedt een identiteitsbewijs als bedoeld in artikel I van de Wet op de identificatieplicht ter inzage aan;
de terbeschikkinggestelde volgt een behandeling bij de Piet Roordakliniek of een soortgelijke kliniek. Hij volgt de aanwijzingen van zowel de kliniek als de reclassering wat betreft afspraken omtrent begeleiding en behandeling;
de terbeschikkinggestelde verblijft bij de kliniek en houdt zich aan de afspraken omtrent verloven zoals die gemaakt worden met de reclassering en de betrokken behandelaar;
de terbeschikkinggestelde dient zich op het gebied van alcohol en drugs te houden aan de aanwijzingen die worden gegeven door de kliniek en de reclassering, ook indien dit volledige abstinentie inhoudt en dient zich hierin controleerbaar op te stellen door bijvoorbeeld mee te werken aan urinecontroles;
de terbeschikkinggestelde werkt na uitstroom uit de kliniek mee aan een nader te bepalen vervolgtraject. Dit kan inhouden een vorm van beschermd of begeleid wonen, ambulante behandeling en/of plaatsing in een andere behandelinstelling;
de terbeschikkinggestelde geeft openheid van zaken in zowel de behandeling als het contact met de reclassering en stelt zich begeleidbaar op;
de terbeschikkinggestelde geeft toestemming aan de reclassering tot het verstrekken en inwinnen van belangrijke informatie betreffende zijn persoon bij door de reclassering te bepalen belangrijke referenten;
de terbeschikkinggestelde geeft openheid over en inzicht in zijn financiële situatie en betaalt zijn vaste lasten en schulden;
de terbeschikkinggestelde begeeft zich niet buiten de landsgrenzen van Nederland gedurende de looptijd van de maatregel;
de terbeschikkinggestelde levert halfjaarlijks een recente foto in of werkt mee aan het nemen van een digitale foto;
de terbeschikkinggestelde pleegt geen strafbare feiten.
Deze beslissing is genomen door
mr. R.J.A.M. Cooijmans, voorzitter,
mrs. L. Stevens en M.J.C. Spoormaker, rechters,
in tegenwoordigheid van mr. J.A.N. Maat, griffier,
en is in het openbaar uitgesproken.
De oudste rechter en de jongste rechter zijn buiten staat deze beslissing mede te ondertekenen.
Tegen deze beslissing kan het openbaar ministerie binnen veertien dagen na de uitspraak en de ter beschikking gestelde binnen veertien dagen na betekening daarvan beroep instellen bij het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden.