ECLI:NL:RBROT:2021:7544

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK ROTTERDAM

Team handel en haven

zaaknummer / rolnummer: C/10/593172 / HA ZA 20-294

Vonnis in incident van 28 juli 2021

in de zaak van

1. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

BAETSEN KRAANVERHUUR B.V.,

gevestigd te Veldhoven,

2. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

BAETSEN INTERNATIONAAL TRANSPORT B.V.,

gevestigd te Veldhoven,

eiseressen in de hoofdzaak,

verweersters in het incident,

advocaat mr. J.P. Eckoldt te Amsterdam,

tegen

de vennootschap naar het recht van de plaats van haar vestiging

ISEWAN EUROPE GMBH, BELGIAN BRANCH,

gevestigd te Antwerpen, België,

gedaagde in de hoofdzaak,

eiseres in het incident,

advocaat mr. J. Blussé van Oud -Alblas te Rotterdam.

Partijen zullen hierna Baetsen c.s. en Isewan genoemd worden. Eiseressen afzonderlijk zullen Baetsen Kraanverhuur en Baetsen Transport genoemd worden.

1..De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

de dagvaarding van 9 december 2019;
de akte houdende overlegging producties van Baetsen c.s., met producties 1 tot en met 12;
de incidentele conclusie houdende exceptie van onbevoegdheid, met producties 1 tot en met 5;
de incidentele conclusie van antwoord.

1.2.

Ten slotte is vonnis bepaald in het incident.

2..De feiten

Als gesteld en niet of onvoldoende gemotiveerd betwist, geldt uitsluitend ten behoeve van dit incident, het volgende.

2.1.

Baetsen Kraanverhuur houdt zich bezig met verticale transporten en hijswerkzaamheden. Baetsen Transport houdt zich bezig met nationaal en internationaal vervoer van lange, zware, brede en/of hoge ladingen.

2.2.

Isewan is logistiek dienstverlener en is gespecialiseerd in het vervoeren van zware machines.

2.3.

Op 22 augustus 2017 verzocht Isewan Baetsen c.s. om een prijsopgave voor het transport van een NTX 2000-machine van 17.170 kg van Deurne, België naar Hamme, België:

“ Goededag,

Graag had ik uw beste prijsopgave ontvangen voor het volgende transport:

Commodity: Mori Seiki machinery

Packages: 2 steel crates

4910*3200*2990 mm / GW: 17170 kg

5090*1670*2350 mm / GW: 1930 kg

Pick up: B- 2100 Deurne (GCT)

Lossing: B-9220 Hamme

!!! In geval van open truck, gelieve goederen af te dekken tot vanonder met bache!!!”

2.4.

De volgende dag stuurt Baetsen Transport Isewan een offerte d.d. 22 augustus 2017, waarin onder meer is opgenomen:

“
Tenzij hierboven anders is beschreven is deze offerte uitgebracht op basis van onderstaande voorwaarden:

(…)

Op al onze werkzaamheden zijn, afhankelijk van de aard van de werkzaamheden, de volgende voorwaarden van toepassing:

- Binnenlands vervoer: Algemene Vervoerscondities 2002 (AVC 2002), gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbank te Amsterdam en Rotterdam, ingeval van grensoverschrijdend vervoer van zaken over de weg in aanvulling op het CMR-verdrag.

- Exceptioneel transport: Algemene voorwaarden voor Exceptioneel Transport (AVET) gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbank te Amsterdam en Rotterdam.

- Phyisical Distribution: Physical Distribution voorwaarden, gedeponeerd ter Griffie van de Arrondissementsrechtbank te Amsterdam en Rotterdam.

Met betrekking tot bovenstaande voorwaarden is steeds de laatst gedeponeerde versie van toepassing. De voorwaarden worden eerste verzoek kosteloos toegestuurd, deze kunt u ook teruglezen en downloaden van onze website www.baetsen.com onder het kopje 'Voorwaarden'.”

2.5.

Isewan geeft diezelfde dag, 23 augustus 2017, haar akkoord op de offerte. Onderaan haar e-mail staat een toepasselijkverklaring van de Belgian Freight Forwarding Standard Trading Conditions 2005. Even later mailt Isewan nog aan Baetsen c.s.:

“Beste [persoon A] ,

Hierbij onze losopdracht voor Hamme op 18/09/2017

Gelieve in bijlage de losinstructies voor deze machine terug te vinden

Wij zullen begin September in Hamme langsgaan voor werkopname => overzicht hiervan volgt nog”

2.6.

Tijdens het lossen van de machine op 18 september 2017 door Baetsen Kraanverhuur is de machine beschadigd.

3..Het geschil in de hoofdzaak

3.1.

Baetsen c.s. vordert dat de rechtbank bij vonnis, zoveel mogelijk uitvoerbaar bij voorraad:

primair voor recht verklaart dat Isewan in een eventuele schadevordering jegens Baetsen c.s., dan wel Baetsen Kraanverhuur, dan wel Baetsen Transport, niet-ontvankelijk is, althans dat Baetsen c.s., Baetsen Kraanverhuur althans Baetsen Transport niet aansprakelijk is jegens Isewan voor schade als gevolg van het in het lichaam van de dagvaarding omschreven voorval,

meer subsidiair voor recht verklaart dat de aansprakelijkheid van Baetsen Kraanverhuur jegens Isewan beperkt is conform artikel 10.5 Algemene Voorwaarden Vereniging Verticaal Transport (hierna: VVT-voorwaarden) tot € 2.480,-,

Isewan hoofdelijk veroordeelt in de kosten van het geding, alsmede de nakosten, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf een in goede justitie te bepalen dag.

3.2.

Hieraan heeft Baetsen c.s. ten grondslag gelegd dat het door Baetsen Transport uitgevoerde vervoer reeds beëindigd was op het moment van het voorval, zodat Baetsen Transport reeds om die reden niet aansprakelijk kan zijn voor mogelijk door Isewan geleden schade. Ten aanzien van Baetsen Kraanverhuur heeft Baetsen c.s. aangevoerd dat op de overeenkomst tussen Isewan en Baetsen Kraanverhuur de VVT-voorwaarden van toepassing zijn, op grond waarvan de aansprakelijkheid van Baetsen Kraanverhuur is beperkt dan wel uitgesloten. Baetsen c.s. heeft de bevoegdheid van deze rechtbank gegrond op een forum- en rechtskeuzebeding in de
footervan haar e-mails en op haar site.

4..Het geschil in het incident

4.1.

Isewan vordert dat de rechtbank zich onbevoegd verklaart om van de vorderingen van Baetsen c.s. kennis te nemen, met veroordeling uitvoerbaar bij voorraad van Baetsen c.s. in de kosten van het incident.

4.2.

Isewan heeft hieraan ten grondslag gelegd dat ingevolge Belgisch recht het Verdrag betreffende de overeenkomst tot internationaal vervoer van goederen over de weg (hierna: CMR) dwingendrechtelijk van toepassing is, en dat de exclusieve forumkeuze van Baetsen c.s. voor rechtbank Rotterdam ingevolge artikel 31 jo. 41 CMR nietig is. Bovendien heeft Isewan haar eigen algemene voorwaarden in de
footervan haar mails van toepassing verklaard, zodat deze ingevolge de
battle of forms-regeling van toepassing zijn. Ook overigens verwijst Baetsen c.s. naar verschillende sets algemene voorwaarden met verschillende forumkeuzebedingen, zodat van wilsovereenstemming geen sprake kan zijn. Omdat er geen andere aanknopingspunten zijn voor bevoegdheid van rechtbank Rotterdam, dient deze rechtbank zich onbevoegd te verklaren.

4.3.

Baetsen c.s. concludeert tot afwijzing van de incidentele vordering van Isewan, met veroordeling van Isewan in de kosten van het incident. Baetsen c.s. heeft hieraan ten grondslag gelegd dat in de footer van haar mails staat: “Voorts is uitsluitend Nederlands recht van toepassing, waarbij de Rechtbank te Rotterdam bevoegd is om kennis te nemen van geschillen”. Bovendien werken Baetsen c.s. en Isewan al jarenlang samen, zodat Isewan bekend kan worden geacht te zijn met deze forumkeuze.

5..De beoordeling in het incident

5.1.

De rechtbank stelt voorop dat sprake is van een handelszaak als bedoeld in artikel 1 van Verordening (EU) Nr. 1215/2012 van het Europees Parlement en de Raad betreffende de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken (Brussel I bis) die aanhangig is gemaakt na 10 januari 2015, het tijdstip van inwerkingtreding van deze verordening. Brussel I bis is derhalve materieel en temporeel van toepassing. Zij is tevens formeel van toepassing, omdat de gedaagde Isewan, ten tijde van het aanhangig maken van dit geschil gevestigd was op het grondgebied van EU-lidstaat België. De rechtbank merkt op dat in de onderhavige zaak sprake is van nationaal vervoer binnen België, zodat het CMR daarop ingevolge artikel 1 lid 1 CMR niet dwingendrechtelijk van toepassing is (cf. artikel 71 Brussel I bis). Toepasselijk nationaal recht doet niet af aan de toepasselijkheid van Brussel I bis, zodat het feit dat Belgisch recht het CMR dwingendrechtelijk van toepassing verklaart op het vervoer, niet afdoet aan de toepasselijke bevoegdheidsregeling van Brussel I bis. De internationale bevoegdheid dient derhalve vastgesteld te worden aan de hand van Brussel I bis.

5.2.

Isewan is niet ingevolge de hoofdregel van artikel 4 Brussel I bis opgeroepen voor het gerecht van haar vestigingsplaats. Baetsen c.s. beroept zich op een forumkeuzebeding ten gunst van bevoegdheid van deze rechtbank. In dat kader is van belang dat de vormvoorschriften van de forumkeuzeregeling van artikel 25 lid 1, aanhef en sub a-c Brussel I bis strikt moeten worden uitgelegd, omdat een geldige forumkeuze zowel de algemene bevoegdheidsregel van art. 4 Brussel I bis als de bijzondere bevoegdheidsregels van art. 7 en 8 Brussel I bis opzij zet.

5.3.

De rechtbank zal derhalve nagaan of het door Baetsen c.s. ingeroepen beding daadwerkelijk een forumkeuze inhoudt die het voorwerp is geweest van wilsovereenstemming tussen partijen, die duidelijk en nauwkeurig tot uiting komt, waarbij de vormvereisten van artikel 25 lid 1 Brussel I bis er in dat verband toe strekken te waarborgen dat de wilsovereenstemming inderdaad vaststaat (Hof van Justitie van de Europese Unie, 6 mei 1980, 784/79, EU:C:1980:123 (
Porta-Leasing) punt 5 en aldaar aangehaalde rechtspraak; Hof van Justitie van de Europese Unie 21 mei 2015, C-322/14, EU:C:2015:334 (
El Majdoub) punt 29 en aldaar aangehaalde rechtspraak; Hof van Justitie van de Europese Unie 7 juli 2016, C-222/15, EU:C:2016:525 (
Hőszig)).

5.4.

Baetsen c.s. heeft bij dagvaarding betoogd dat twee overeenkomsten zijn tot stand gekomen voor de hier relevante werkzaamheden, namelijk een overeenkomst voor verticaal transport met Baetsen Kraanverhuur en een overeenkomst voor Belgisch wegvervoer met Baetsen Transport. Baetsen c.s. betoogt dat het zwaartepunt van de werkzaamheden lag bij het verticaal transport en dat het wegtransport zodanig ondergeschikt was dat Baetsen Transport de facturering voor haar werkzaamheden via de facturen van Baetsen Kraanverhuur liet verlopen. De aansprakelijkheid van Baetsen Transport kan volgens Baetsen c.s. niet in het geding zijn omdat het wegvervoer in haar visie al was afgerond toen de machine werd beschadigd. Baetsen c.s. heeft betoogd dat de VVT-voorwaarden van toepassing zijn op alle overeenkomsten tussen Baetsen Kraanverhuur en Isewan.

Volgens Baetsen c.s. is de relevante overeenkomst dus de overeenkomst met Baetsen Kraanverhuur, met inbegrip van de VVT-voorwaarden. De VVT-voorwaarden bevatten in artikel 17.2 een exclusieve forumkeuze voor ‘
de Rechtbank in Nederland die jurisdictie heeft in de vestigingsplaats van Opdrachtnemer’. Gelet op de vestigingsplaats van Baetsen c.s., Veldhoven, verwijst deze bepaling niet naar de rechtbank Rotterdam.

5.5.

In de dagvaarding heeft Baetsen c.s. ook verwezen naar een vermelding die naar zij stelt onderaan alle facturen die in de loop der tijd aan Isewan zijn verzonden. Deze houdt voor zover relevant in dat in aanvulling op de VVT-voorwaarden de Algemene Voorwaarden Baetsen Kraanverhuur B.V. van toepassing zijn. Volgens deze verwijzing gelden de VVT-voorwaarden dus boven de meer algemene Baetsen Kraanverhuur-voorwaarden.

5.6.

In de onder 2.4 aangehaalde offerte is door Baeten Transport verwezen naar een waaier aan algemene voorwaarden, maar niet naar de VVT, de Algemene Voorwaarden Baetsen Kraanverhuur B.V. of de Algemene Voorwaarden Baetsen-Groep. Een Duitstalige versie van laatstbedoelde voorwaarden is overgelegd door Isewan. In de laatste bepaling van die voorwaarden staat (artikel F. onder 1.1) een verwijzing naar de AVC 2002, CMR, AVET, Fenex-condities en VVT, al naar gelang de aard van de werkzaamheden.

5.7.

Tegen deze achtergrond bezien beoordeelt de rechtbank het door Baetsen c.s. ingeroepen forumkeuzebeding. Baetsen c.s. stelt dat een exclusieve forumkeuze is gemaakt door middel van de
footeronder de mails die zij met Isewan wisselde. In deze
footerstaat:

“Binnen de Baetsen-Groep worden diverse werkzaamheden uitgevoerd door verschillende werkmaatschappijen. Op alle door Baetsen uit te voeren werkzaamheden zijn, afhankelijk van de aard van de werkzaamheden van toepassing: De Algemene Voorwaarden Baetsen-Groep (versie maart 2017) aangevuld met: Acceptatiereglement Afvalstoffen Baetsen-Groep (versie maart 2017), Algemene Vervoercondities (AVC), Algemene Voorwaarden voor Exceptioneel Transport (AVET), CMR verdrag, Nederlandse Expeditievoorwaarden (FENEX) en Algemene Voorwaarden van de Vereniging Verticaal Transport (VVT).

Met betrekking tot inkopen door de Baetsen-Groep hanteert Baetsen Algemene Inkoopvoorwaarden (versie maart 2017).

Alle voorwaarden zijn gedeponeerd ter Griffie van de Rechtbank te Rotterdam. Met betrekking tot bovenstaande voorwaarden is steeds de versie van toepassing zoals die is geplaatst op de Baetsen website www.baetsen.com onder het kopje "Voorwaarden". De voorwaarden worden op eerste verzoek kosteloos toegestuurd. Voorts is uitsluitend Nederlands recht van toepassing, waarbij de Rechtbank te Rotterdam bevoegd is om kennis te nemen van geschillen.”

Volgens deze verwijzing gelden de algemene Baetsen Groep-voorwaarden dus boven de VVT-voorwaarden. Volgens Baetsen c.s. is echter de hier cruciale forumkeuze niet neergelegd in een van de sets algemene voorwaarden waarnaar wordt verwezen, maar naar de slotzin van de
footer, die in haar visie een zelfstandige forumkeuze inhoudt.

5.8.

Baetsen c.s. heeft voldoende aannemelijk gemaakt dat deze
footervoor Isewan voldoende leesbaar moet zijn geweest, terwijl deze
footerook in de door Isewan zelf overgelegde correspondentie afdoende leesbaar is.

Dat de footer met daarin het forumkeuzebeding voldoende leesbaar is, maakt echter nog niet dat deze rechtbank bevoegd is om van het geschil kennis te nemen.

5.9.

Isewan heeft erop gewezen dat onder meer de VVT-voorwaarden waarnaar Baetsen c.s. zelf verwijst, een exclusief forumkeuzebeding voor het gerecht van de vestigingsplaats van Baetsen c.s. bevatten. Als de slotzin van de
footeral wordt opgevat als een op zichzelf staande forumkeuze, hetgeen gelet op de verdere inhoud van deze voettekst niet zonder meer voor de hand ligt, dan nog is deze forumkeuze in strijd met de jurisdictieregelingen in de sets voorwaarden waarnaar dezelfde
footervoor de verschillende soorten werkzaamheden verwijst. In zoverre is deze verwijzingstekst innerlijk tegenstrijdig.

Onvoldoende toegelicht is waarom de expliciet genoemde forumkeuze wel, maar het forumkeuzebeding in een van de volgens haar eveneens toepasselijke sets algemene voorwaarden niet van toepassing zou zijn.

Daarbij komt nog dat de
footerafwijkt van de verwijzingsregel in de offerte waarmee de hier relevante werkzaamheden zijn aangeboden. Onvoldoende toegelicht is waarom de e-mail voettekst boven deze verwijzingsregel zou gaan.

Tot slot, maar even belangrijk, is dat niet is gesteld of gebleken dat er van de zijde van Isewan sprake zou zijn van wilsovereenstemming over het ene dan wel het andere forumkeuzebeding. Isewan heeft nu juist in de mail waarin zij zich akkoord verklaarde met de prijsopgave naar haar eigen algemene voorwaarden verwezen, waarmee zij bevoegdheid voor een gerecht van haar keuze wenste te scheppen. Gesteld noch gebleken is dat Isewan de toepasselijkheid van enige van de door Baetsen c.s. van toepassing verklaarde voorwaarden uitdrukkelijk van de hand heeft gewezen, of vice versa.

5.10.

Onder deze omstandigheden kan niet worden aangenomen dat het door Baetsen c.s. ingeroepen forumkeuzebeding, aangehaald in r.o. 5.7, conform de strikt uit te leggen maatstaf, daadwerkelijk het voorwerp is geweest van wilsovereenstemming tussen partijen die duidelijk en nauwkeurig tot uiting moet zijn gekomen.

5.11.

Nu ook geen andere bepalingen van de Brussel I bis bevoegdheid voor deze rechtbank scheppen, zal de incidentele vordering van Isewan worden toegewezen.

5.12.

Baetsen c.s. zal in de proceskosten in de hoofdzaak en in het incident worden veroordeeld, nu zij nodeloos kosten heeft veroorzaakt door de hoofdzaak bij de verkeerde rechter aanhangig te maken. De kosten van Isewan worden tot op heden begroot op:

- explootkosten € 0,00

- griffierecht € 656,00

- salaris advocaat €
563,00(1,0 punt × tarief € 563,00)

Totaal € 1.219,00

6..De beslissing

De rechtbank

in het incident en in de hoofdzaak

6.1.

verklaart zich onbevoegd van de vordering in de hoofdzaak kennis te nemen,

6.2.

veroordeelt Baetsen c.s. in de kosten van het incident, aan de zijde van Isewan tot op heden begroot op € 1.219,00,

6.3.

verklaart deze proceskostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.

Dit vonnis is gewezen door mr. P.A.M. van Schouwenburg-Laan. Het is ondertekend door de rolrechter en op 28 juli 2021 uitgesproken in het openbaar.

3178/1885