ECLI:NL:RBROT:2021:11978

Rechtbank Rotterdam

Datum uitspraak
1 december 2021
Publicatiedatum
6 december 2021
Zaaknummer
C/10/614269 / HA ZA 21-197
Instantie
Rechtbank Rotterdam
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Civiel recht
Procedures
  • Eerste aanleg - enkelvoudig
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Vorderingen van de executeur nalatenschap inzake misbruik van omstandigheden en rekening en verantwoording

In deze zaak vordert de executeur van de nalatenschap van erflaatster, die op 26 juni 2020 is overleden, onder meer te verklaren voor recht dat de door gedaagden gestelde schenkingen door erflaatster aan hen in 2017, terecht nietig zijn verklaard op grond van misbruik van omstandigheden. De erflaatster had in haar testament van 23 juni 2010 haar nicht benoemd tot executeur en had vijf erfgenamen aangewezen. De gedaagden, de broer van erflaatster en zijn echtgenote, hebben zich in de periode voor het overlijden van erflaatster met haar financiële zaken bemoeid. De executeur stelt dat erflaatster ten tijde van de schenkingen niet wilsbekwaam was en dat de gedaagden misbruik hebben gemaakt van haar kwetsbare positie. De rechtbank heeft echter geoordeeld dat de executeur niet voldoende bewijs heeft geleverd voor haar stelling dat erflaatster niet in staat was haar wil te bepalen. De gedaagden hebben aangetoond dat hun relatie met erflaatster goed was en dat zij haar hebben ondersteund in haar laatste levensfase. De rechtbank heeft de vorderingen van de executeur afgewezen en haar veroordeeld in de proceskosten van de gedaagden.

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK ROTTERDAM

Team handel en haven
zaaknummer / rolnummer: C/10/614269 / HA ZA 21-197
Vonnis van 1 december 2021
in de zaak van
[naam eiseres],
wonende te [woonplaats eiseres] ,
in haar hoedanigheid van executeur van de nalatenschap van wijlen [naam erflaatster] ,
eiseres,
advocaat mr. W.G. van der Kolk te Welsum, gemeente Olst-Wijhe,
tegen

1..[naam gedaagde 1] ,

wonende te [woonplaats gedaagde 1] ,
2.
[naam gedaagde 2],
wonende te [woonplaats gedaagde 2] ,
gedaagden,
advocaat mr. W.J. van der Kroon te Zoetermeer.
Partijen zullen hierna executeur en gedaagden genoemd worden.

1..De procedure

1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
  • de dagvaarding van 17 februari 2021 met producties 1 tot en met 11;
  • de conclusie van antwoord met producties 1 tot en met 9;
  • de akte van de executeur houdende herstel producties met producties 12 tot en met 15;
  • de oproepingsbrief van de rechtbank van 4 juni 2021 voor een mondelinge behandeling op 20 juli 2021;
  • de brief van de executeur van 5 juli 2021 met producties 16 en 17;
  • de mondelinge behandeling op 20 juli 2021;
  • het door de rechtbank afgewezen verzoek van mr. Van der Kolk op de rol van 1 september 2021 om een nadere mondelinge behandeling;
  • het bericht van mr. Van der Kolk van 2 september 2021 met verzoek om het toesturen van het proces-verbaal;
  • het bericht van de rechtbank van 6 september 2021 waarin is mede gedeeld dat van de mondelinge behandeling niet een proces-verbaal zal worden opgemaakt, omdat op grond van artikel 30n lid 1 sub a Rv nieuw, die verplichting voor de rechter is vervallen.
1.2.
Ten slotte is vonnis bepaald.

2..De feiten

2.1.
Op 26 juni 2020 is [naam erflaatster] (hierna: erflaatster), overleden. Erflaatster is nooit gehuwd geweest en had geen kinderen. Erflaatster was
tijdens haar werkzame leven jarenlang hoofd apothekersassistente van een
ziekenhuisapotheek in Eindhoven.
2.2.
Gedaagden zijn de broer van erflaatster en zijn echtgenote.
2.3.
Erflaatster heeft bij testament van 23 juni 2010 over haar nalatenschap beschikt en haar nicht [naam eiseres] (eiseres) benoemd tot executeur.
2.4.
Erflaatster heeft vijf erfgenamen benoemd, te weten
- haar vriendin [naam 1] ;
  • haar nicht [naam eiseres] (tevens executeur);
  • haar neef [naam 2] (de broer van executeur);
  • haar nicht [naam 3] (dochter van gedaagden);
  • haar neef [naam 4] (zoon van gedaagden).
2.5.
De erfgenamen hebben de nalatenschap van erflaatster aanvaard. De goederen van de nalatenschap van erflaatster zijn ruimschoots toereikend om alle schulden van de nalatenschap te voldoen. Het (voorlopig) saldo van de nalatenschap bedraagt € 300.000.
De executeur heeft de in het testament opgenomen legaten van een horloge en van een bedrag van € 10.000 afgegeven. Het legaat van een bedrag in contanten gelijk aan 15% van het saldo van de nalatenschap van erflaatster heeft de executeur nog niet afgegeven in afwachting van de uitkomsten van deze procedure.
2.6.
Eind januari 2016 brak erflaatster haar heup. Zij was toen 84 jaar oud. Zij is naar het ziekenhuis gebracht en na enkele weken overgebracht naar verzorgingshuis [naam verzorgingshuis 1]. In haar laatste levensfase is erflaatster in verband met “corona” overgeplaatst naar verzorgingshuis [naam verzorgingshuis 2] waar zij tot kort voor haar overlijden in 2020 heeft verbleven.
2.7.
Erflaatster heeft [naam gedaagde 2] als gemachtigde toegevoegd op haar betaalrekening en de machtiging op 16 februari 2016 ondertekend. Gedaagden bezochten erflaatster 4 à 5 keer per jaar.
2.8.
Gedaagden hebben een brief gestuurd aan erflaatster met de volgende inhoud:
“Beste [naam erflaatster] ,
[naam gedaagde 2] en ik ( [naam gedaagde 1] ) willen binnenkort een paar nogal dringende zaken met jou bespreken.
Om je niet in één gesprek te overvallen met moeilijke vragen schrijf ik een aantal dingen alvast voor je op, zodat je je rustig nu alvast kunt voorbereiden op dat gesprek.
Ik zal de punten één voor één behandelen:
“1. Jouw huis,(…)
Je Postzegel- en muntenverzameling
De verzamelingen liggen nu bij ons thuis (en zijn hier ook verzekerd!).
Maar die verzamelingen zijn zo groot, dat ze niet bij ons kunnen blijven liggen: wij gaan namelijk zelf kleiner wonen. Jij kunt ze ook niet bij jou opslaan in verband met diefstalgevaar. Zoals jij zelf ook al had bedacht, kunnen de postzegels en munten het best worden verkocht.
PostzegelsIn 2010 heb jij e.e.a. laten taxeren. Om de huidige waarde te kennen moet er opnieuw worden getaxeerd. Misschien is het een goed idee om dit te laten doen door de Eindhovense Filatelisten vereniging en wel door de zgn. Adviescommissie Nalatenschappen. Zij kunnen er voor zorgen, dat alles eerlijk gaat (bijv. niet via louche handelaren!). Als je accoord gaat met dit idee, wil je dan hiervoor tekenen?
datum: 12-12-2016 [naam erflaatster] :
Natuurlijk gaat alles in overleg met jou!
12-12-2016
Munten
Die moeten door een beëdigd taxateur worden getaxeerd! Weet jij iemand? Wij willen natuurlijk alles voor je regelen maar we willen graag, dat je ons schriftelijk toestemming geeft!
datum: [naam erflaatster]
12-12-2016
Natuurlijk gaat alles in overleg met jou!
Wil je alvast over deze zaken nadenken?
Wij komen er binnenkort bij jou op terug!”
2.9.
Erflaatster heeft op 27 juni 2017 een stuk met de volgende inhoud ondertekend:
“Eindhoven, 27-06-2017
Hierbij verklaar ik, [naam erflaatster] , de helft van de opbrengst van de verkoop van de opbrengst van de verkoop van mijn munten- en postzegelverzamelingen te schenken aan [naam gedaagde 1] en zijn echtgenote [naam gedaagde 2] .
[naam erflaatster] ”
2.10.
In 2017 heeft erflaatster haar huis verkocht en geleverd. Zij heeft de akte van levering bij de notaris ondertekend.
2.11.
Door het verzorgingshuis waar erflaatster op een open afdeling verbleef, is een zorgplan opgesteld. In het zorgplan geldig van 1 december 2017 tot en met dinsdag 6 februari 2018 komt, voor zover van belang het volgende voor:
Psychosociaal
Geestelijke gezondheid
Kenmerken: Individu / Actueel
Signalen / symptomen:
geïrriteerd / geagiteerd / agressief
Scores:
Kennis: 3. Basis kennis → 3. Basis kennis
Gedrag: 2. Zelden passend gedrag → 3. Wisselend passend gedrag
Status: 2. Ernstige signalen → 3. Matige signalen
Acties:
Adviseren, Instrueren, Begeleiden Communicatie
U geeft aan niet depressief te zijn. deze indruk maakt u op ons ook niet. wel houden wij dit in de gaten en indien nodig kunnen wij professionele hulp inschakelen.
Monitoren, Bewaken Zorg door psycholoog/maatschappelijk werk
Psycholoog is betrokken, mw. heeft een omgangsadvies:
- Respect en gelijkwaardig
- Een aanspreek punt per dienst
- Team zit op één lijn
- Maak een dagplanning
- Duidelijke afspraken over zorg (staan gerapporteerd)
- Mw. kiest zelf binnen de kaders van de zorg
- Duidelijke regels voor gemeenschappelijke ruimtes (indien mw. zich hier niet aan houdt dan zal mw. de ruimte moeten verlaten)
- bekrachtig correct gedrag
Rolverandering
Kenmerken: Individu / Actueel
Signalen / symptomen:
overig, probeert regie te behouden
Scores:
Kennis: 3. Basis kennis → 3. Basis kennis
Gedrag: 2. Zelden passend gedrag → 2. Zelden passend gedrag
Status: 2. Ernstige signalen → 2. Ernstige signalen
Acties:
Adviseren, Instrueren, Begeleiden
Financiën
U probeert zo veel mogelijk de regie in eigen hand te houden, u krijgt hierbij hulp van uw broer. U broer komt ook bij u op bezoek en zorgt dat u aan niets ontbreekt.
(…)
Gezondheidsgerelateerd gedrag
Medicatie
Scores:
Kennis: 5. Uitstekende kennis → 5. Uitstekende kennis
Gedrag: 4. Meestal passend gedrag → 4. Meestal passend gedrag
Status: 5. Geen signalen → 5. Geen signalen
(…)
Persoonlijke zorg
Kenmerken:Individu / Actueel
Signalen / symptomen:
moeite met aankleden, onderlichaam
moeite met aankleden, bovenlichaam
moeite met het wassen van kleding
moeite met douchen / baden
moeite met toilet aangelegenheden
Scores:
Kennis: 4. Adequate kennis → 4. Adequate kennis
Gedrag: 3. Wisselend passend gedrag → 4. Meestal passend gedrag
Status: 3. Matige signalen → 4. Minimale signalen
(…)
Voeding
Kenmerken:individu / Actueel
Signalen / symptomen:
overig, eigen regie in wat u wil eten en wanneer
Scores:
Kennis: 3. Basis kennis → 3. Basis kennis
Gedrag: 2. Zelden passend gedrag → 2. Zelden passend gedrag
Status: 2. Ernstige signalen → 2. Ernstige signalen
(…)
Voeding
Acties:
Adviseren, Instrueren, Begeleiden Communicatie
U heeft graag de regie in eigen handen en bepaalt zo ook uw eigen eetmomenten en hetgeen dat u eet. Wij proberen u hierin een goede voeding te adviseren/stimuleren.
U heeft geen dieet.
2.12.
De executeur heeft aan de erfgenamen per e-mail van 9 november 2020 het volgende bericht:
Zoals u bekend is, ben ik als executeur belast met de afwikkeling van de nalatenschap van [naam erflaatster] , hierna te noemen [naam erflaatster] .
Dit moet zorgvuldig gebeuren aangezien het van groot belang is om de wensen van de overledene te respecteren hetgeen is weergegeven in het testament nr. [nummer], d.d. 23 juni 2010 (reeds in uw bezit).
Voor de goede orde wil ik u mededelen dat de legatarissen zijn geïnformeerd.
Het gouden hanghorloge (legaat 1) is inmiddels overgedragen aan [naam eiseres] .
[naam centrum]" gevestigd te [vestigingsplaats centrum] heeft een bedrag a € 10.000,-- afgegeven gekregen (legaat 2).
Voor wat betreft de [naam parochie] (legaat 3) graag uw aandacht voor het volgende.
Op 1 januari 2012 is de parochie Gestel tezamen met een aantal andere parochiën in Eindhoven samengevoegd tot één nieuwe parochie, t.w.: [naam parochie], gevestigd te [vestigingsplaats parochie].
In Artikel 56 (boek 4 bw) staat vermeld "dat rechten uit een making ten voordele van een
rechtspersoon die voor dat ogenblik is opgehouden te bestaan ten gevolge van een fusie of een splitsing, komen toe aan de verkrijgende rechtspersoon".
Aan de parochie "[naam parochie]" zal het legaat 3 (15% van de nalatenschap) uitgekeerd moeten worden. Dit heeft helaas nog niet kunnen plaatsvinden aangezien op dit moment niet exact bekend is hoe groot de omvang van de nalatenschap van [naam erflaatster] is.
Het moge u bekend zijn dat de in het testament genoemde postzegel- en muntenverzamelingen van [naam erflaatster] geveild zijn door de broer van [naam erflaatster] , [naam gedaagde 1] (later te noemen [naam gedaagde 1] ) en zijn vrouw [naam gedaagde 2] (later te noemen [naam gedaagde 2] ). De opbrengst van deze verzamelingen zijn, aanvankelijk de helft maar uiteindelijk geheel, naar laatstgenoemde personen gegaan.
Daarnaast is gebleken dat bij controle van de bankrekeningen van [naam erflaatster] er vele transacties van in totaal duizenden euro's ten tijde van het financiële beheer van [naam gedaagde 1] en [naam gedaagde 2] én ten gunste van hen, hebben plaatsgevonden.
Er zijn veel betalingen gevonden waarvoor ik geen rechtvaardigende grondslag kon vinden.
Dit heeft mij, als executeur, doen beslissen om een advocaat erfrecht in te schakelen en uit te zoeken of de handelingen van [naam gedaagde 1] en [naam gedaagde 2] rechtmatig zijn verricht.
Rond half september jl. hebben wij hen middels een schrijven verklaring en verantwoording gevraagd maar tot op heden hebben wij nog geen reactie van hen mogen ontvangen,
hetgeen de voortgang van de afwikkeling van de nalatenschap ernstig belemmert.
Zo is het nu niet mogelijk om bijv. het legaat 3 af te geven, een boedelbeschrijving op te stellen alsmede de aangifte van de erfbelasting op te maken en in te dienen aangezien er nu een aantal zaken ontbreken.
Het is voor mij, als executeur, van belang om de afwikkeling van de nalatenschap zo goed als mogelijk uit te voeren zonder dat de erfgenamen door buitenstaanders benadeeld zouden kunnen worden.
2.13.
Op 10 november 2020 heeft erfgenaam [naam 1] in reactie hierop per e-mail het volgende bericht aan de executeur gestuurd:
Beste [naam eiseres] ,
Na ontvangst van je bericht betreffende de stand van zaken van de nalatenschap van [naam erflaatster] had ik even tijd nodig om een en ander tot me te laten doordringen.
Ik ben geschrokken van jouw stap om het financiële handelen van [naam gedaagde 1] en [naam gedaagde 2] ter discussie te stellen.
Jouw tante [naam erflaatster] , mijn vriendin [naam erflaatster] zou dit nóóit gewild hebben. Zij heeft indertijd aan mij laten weten hoe blij en dankbaar ze was voor alles wat ze voor haar deden.
Ze heeft hen daarvoor willen belonen met haar verzameling.
Ik weet ook dat ze gewend was altijd veel contant geld in huis te hebben. Ook toen ze in de
verzorging was. Haar nieuwe thuis.
Ik heb haar vaak gezegd dat dat niet goed was en niet nodig. Maar ze wilde het gewoon, want het was immers háár geld.
Ik kan mij dus niet vinden in jouw twijfel aan de gerechtvaardigde grondslag van de betalingen die zijn verricht door [naam gedaagde 1] en [naam gedaagde 2] .
Als je daarvoor verdere stappen onderneemt kan ik je daarin niet steunen.
Laten we dankbaar zijn voor alles wat ze ons heeft nagelaten. Dat was niet onze verdienste maar de hare. Ze heeft er hard voor gewerkt en was spaarzaam.
Waarover ik nog niets heb vernomen: wat was het totaalbedrag dat op haar rekening stond? Zonder aftrek legaten, enz. Dat geeft een beeld van het geheel.
Hoop dat een en ander spoedig - ook in mijn belang - afgewikkeld kan worden. Succes er mee!

3..Het geschil

3.1.
De executeur vordert, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad:
1. te verklaren voor recht dat de executeur de door gedaagden gestelde schenkingen van de opbrengst van de verkoop van de munten- en postzegelverzameling door erflaatster aan hen in het jaar 2017, voor wat betreft de eerste helft van die opbrengst terecht de nietigheid heeft ingeroepen op grond van misbruik van omstandigheden, voorts dat aan de betaling van de tweede helft van die opbrengst geen titel ten grondslag ligt, subsidiair dat van de schenking van die tweede helft ook terecht door de executeur de nietigheid is ingeroepen op grond van misbruik van omstandigheden.
2. gedaagden hoofdelijk te veroordelen aan de executeur in haar hoedanigheid te betalen de somma van € 38.095,75 (de aan hen, althans aan gedaagde sub 1, overgemaakte
veilingopbrengst van de veilingen bij Heritage Auctions Europe van de verzamelingen van
erflaatster) met de wettelijke rente daarover vanaf heden, zijnde dit bedrag toebehorend
aan de nalatenschap van erflaatster en door gedaagden, althans gedaagde sub 1, zonder
geldige oorzaak ontvangen en aan hen onverschuldigd betaald.
3. gedaagden hoofdelijk te veroordelen tot het afleggen van rekening en verantwoording aan de executeur over het door hen gevoerde beheer met betrekking tot de munten- en postzegelverzameling en de maskerverzameling van erflaatster, zulks binnen een maand na het in deze te wijzen vonnis en op straffe van een dwangsom van € 250,00 voor elke dag die gedaagden of een van hen in gebreke zijn om na betekening van dat vonnis daaraan te voldoen.
4. gedaagden hoofdelijk te veroordelen aan de executeur en ten behoeve van de boedel van de nalatenschap van erflaatster af te geven de zich onder hen bevindende munten, postzegels, maskers, zilveren bestekcassette behorende tot de nalatenschap van erflaatster, zulks binnen een maand na het in deze te wijzen vonnis en op straffe van een dwangsom van € 250,00 voor elke dag die gedaagden of een van hen in gebreke zijn om na betekening van dat vonnis daaraan te voldoen.
5. gedaagden hoofdelijk te veroordelen aan de executeur in haar hoedanigheid ten behoeve van de boedel van de nalatenschap van erflaatster te betalen de somma van € 26.699,39 zijnde dit het bedrag dat de gedaagden zonder rechtsgrond en buiten de onder 2. gevraagde veroordeling, hebben onttrokken aan het vermogen van erflaatster en aan hun eigen vermogen hebben toegevoegd in de periode vanaf 16 februari 2016 tot het overlijden van erflaatster, met de wettelijke rente vanaf heden tot de dag der voldoening.
6. Gedaagden hoofdelijk te veroordelen in de kosten van deze procedure.
3.2.
De executeur legt aan haar vorderingen het volgende ten grondslag: er is sprake van misbruik van omstandigheden. Erflaatster was begin 2016 in enigerlei mate dementerend en heeft geestelijk een flinke stap terug moeten doen. Erflaatster kon haar belangen niet meer voldoende waarnemen en overzien om nog zelfstandig en onafhankelijk te kunnen functioneren. Gedaagden hebben zich vanaf februari 2016 bezig gehouden met de financiële zaken van erflaatster. Gedaagden hebben ten onrechte schenkingen van erflaatster geaccepteerd en zij wisten, althans konden weten, dat erflaatster in haar testament de vererving van haar verzamelingen zorgvuldig had geregeld. Zij moest dan ook in een voor haar doen abnormale geestestoestand verkeren om voor wat betreft de verzamelingen een nieuwe en van het testament afwijkende koers te varen. Gedaagden hebben voorts de bankrekeningen van erflaatster gebruikt voor het doen van allerlei betalingen die niet ten gunste van erflaatster strekten. Gedaagden moeten hiervoor rekening en verantwoording afleggen. Ten onrechte weigerden gedaagden een aantal tot de nalatenschap behorende goederen af te geven. Gedaagden hebben die goederen nog onder zich, dan wel hebben zij deze verkocht.
3.3.
Gedaagden betwisten dat zij misbruik van omstandigheden hebben gemaakt omdat erflaatster niet dementerend (lees: wilsonbekwaam) was. Erflaatster heeft in eerste instantie de helft van de opbrengst van de munten- en postzegelverzamelingen aan gedaagden geschonken, dit is op schrift gesteld. De andere helft van de opbrengst heeft zij vervolgens mondeling geschonken. Gedaagden betwisten dat zij gehouden zijn om rekening en verantwoording af te leggen. Gedaagden hebben geen maskers achtergehouden. De bestekcassette is door erflaatster aan hen geschonken.

4..De beoordeling

Misbruik van omstandigheden

4.1.
De vordering van de executeur, gebaseerd op het gestelde misbruik van omstandigheden, wordt afgewezen. Artikel 3:44 lid 4 BW bepaalt dat misbruik van omstandigheden aanwezig als iemand die weet of moet begrijpen dat een ander door bijzondere omstandigheden, zoals een abnormale geestestoestand, bewogen wordt tot het verrichten van een rechtshandeling, het tot stand komen van die rechtshandeling bevordert, ofschoon hetgeen hij weet of moet begrijpen hem daarvan zou behoren te weerhouden. Feitelijk komt het er op neer dat de executeur stelt dat erflaatster ten tijde van de schenking en dus ook daarna niet meer wilsbekwaam (compos mentis) zou zijn geweest. Daarvoor heeft de executeur geen onderbouwing gegeven. Er is dan ook niet komen vast te staan dat erflaatster ten tijde van de schenkingen (en de jaren voor haar overlijden) niet in staat was haar wil te bepalen en dat zij haar belangen niet meer kon behartigen. Weliswaar heeft de executeur productie 17 overgelegd, een overzicht met de titel ‘geestestoestand [naam erflaatster] ’, maar deze door de executeur zelf opgestelde verklaring kan niet als bewijs dienen aangaande de geestelijke gesteldheid van erflaatster. Daar komt nog bij dat de executeur tijdens de mondelinge behandeling desgevraagd heeft verklaard dat zij de laatste 8 à 9 jaar niet bij erflaatster was geweest en dat zij erflaatster circa één keer per jaar belde.
4.2.
De executeur heeft zich voorts beroepen op artikel 7:176 BW. Artikel 7:176 BW brengt met zich mee dat bij een beroep op nietigheid/vernietigbaarheid van een schenking op grond van misbruik van omstandigheden, in beginsel de bewijslast van het tegendeel op de begiftigde rust.
4.3.
Zoals hiervoor is overwogen, is niet vast komen te staan dat erflaatster ten tijde van de opbrengst van de schenkingen van de munten- en postzegelverzamelingen wilsonbekwaam was. Dit volgt ook niet uit het door gedaagden overgelegde zorgplan (r.o. 2.11). Dit betekent dat het erflaatster vrij stond om rechtshandelingen te verrichten, zoals genoemde schenkingen. Gedaagden hebben onderbouwd dat hun relatie met erflaatster goed was, dat zij erflaatster naar [naam verzorgingshuis 1] hebben verhuisd en tevens betrokken waren bij de plotselinge verhuizing naar Wissenhaege, zij zich om haar welzijn en welbevinden bekommerden en erflaatster 4 à 5 keer per jaar bezochten en dan gelet op de afstand in de buurt ergens logeerden. De kosten hiervan werden door erflaatster gedragen.
De betrokkenheid van gedaagden bij erflaatster en de erkentelijkheid van erflaatster daarvoor worden bevestigd in de e-mail van de vriendin van erflaatster (r.o. 2.13), vriendin van erflaatster rept bovendien niet van enige vorm van dementie bij erflaatster. In dat licht bevreemdt het niet dat erflaatster aan gedaagden in eerste instantie de helft en vervolgens de gehele opbrengst van de munten- en postzegelverzameling ad € 38.095,75 heeft geschonken. Voorts hebben gedaagden om de executeur tegemoet te komen voorafgaand en na de mondelinge behandeling stukken aan de executeur overgelegd ter onderbouwing dat de opnamen van de bankrekening uitgaven betroffen ten behoeve van erflaatster of opnamen van contant geld omdat zij daarover wilde beschikken. Dat erflaatster over, in haar ogen voldoende, contant geld wilde beschikken in het verzorgingshuis wordt ook bevestigd in de e-mail van de vriendin van erflaatster.
Op grond van deze, in onderlinge samenhang beschouwde, omstandigheden is het betoog van de executeur zo onwaarschijnlijk dat de voorlopige aanvaarding ervan gedaagden in een onredelijke bewijspositie zou brengen. Een verdeling van de bewijslast in die zin dat op gedaagden het bewijs zou rusten van feiten en omstandigheden (voor zover zij daar niet reeds in zijn geslaagd) waaruit zou moeten blijken dat van misbruik van omstandigheden geen sprake was, is dan ook in strijd met de redelijkheid en billijkheid. En daarmee wordt teruggekeerd naar de uit de hoofdregel van artikel 150 Rv voortvloeiende bewijslastverdeling. De executeur is niet geslaagd in haar stelplicht en bewijslast op basis van dit artikel.
Rekening en verantwoording
4.4.
Gedaagden hebben een bankvolmacht d.d. 16 februari 2016 overgelegd. Vaststaat dat erflaatster, de echtgenote van haar broer heeft gevolmachtigd ten aanzien van de betaalrekening bij de ING in verband met haar verslechterende lichamelijke gesteldheid. Gedaagden hebben zoals hiervoor reeds is overwogen, gemotiveerd aangevoerd dat de betalingen ten gunste van erflaatster zijn gekomen of anderszins overeenstemmen met de wil van erflaatster. De executeur heeft niet onderbouwd dat erflaatster na 16 februari 2016 niet meer in staat was haar wil te bepalen, zodat er in beginsel van moet worden uitgegaan dat de door gedaagden gedane transacties zijn gedaan met instemming van erflaatster. Aan het doen van rekening en verantwoording wordt dan niet toegekomen. Bovendien zijn gedaagden, zoals hiervoor is overwogen, de executeur terzake tegemoet gekomen door voorafgaand en na de mondelinge behandeling een toelichting gegeven op de banktransacties voor zover zij over de administratie (bonnetjes e.d.) nog beschikten.
De maskers en de bestekcassette
4.5.
De executeur vordert afgifte van goederen dan wel het geven van verantwoording daarover. Ten aanzien van de maskers was er aanvankelijk onduidelijkheid over het aantal dozen waarin die zich bevonden. Tijdens de mondelinge behandeling is gebleken dat er twee dozen waren met daarin alle maskers van erflaatster en dat deze aan de executeur zijn afgegeven. Voor wat betreft de bestekcassette hebben gedaagden tijdens de mondelinge behandeling verklaard bereid te zijn de door erflaatster aan hen geschonken cassette, die voor hen emotionele waarde heeft en volgens hen en blijkens de overgelegde foto’s niet compleet was en in zeer slechte staat verkeerde, toch aan erflaatster af te geven. De rechtbank zal ervan uitgaan dat dit is gebeurd of zal gebeuren, zodat de rechtbank op deze punten geen beslissing zal hoeven nemen.
Proceskosten
4.6.
Als de in overwegende mate in het ongelijk gestelde partij zal de executeur worden veroordeeld in de kosten van de procedure. De kosten aan de zijde van gedaagden worden vastgesteld op € 2.228,00 aan salaris advocaat (2,0 punt x tarief € 1.114,00). De proceskostenveroordeling, zal zoals gevorderd uitvoerbaar bij voorraad worden verklaard.

5..De beslissing

De rechtbank
5.1.
wijst de vorderingen af,
5.2.
veroordeelt de executeur in de proceskosten, aan de zijde van gedaagden tot op heden begroot op € 2.228,00,
5.3.
verklaart dit vonnis voor wat betreft de kostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad.
Dit vonnis is gewezen door mr. A. Eerdhuijzen. Het is ondertekend door de rolrechter en op 1 december 2021 uitgesproken in het openbaar.
3255/2294