ECLI:NL:RBROT:2016:4006

• Datum uitspraak: 25 mei 2016
• Publicatiedatum: 30 mei 2016
• Zaaknummer: C/10/491118 / HA ZA 15-1255
• Instantie: Rechtbank Rotterdam
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht
• Procedures: Eerste aanleg - enkelvoudig
• Rechters: F. Damsteegt-Molier
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Vonnis inzake de geldigheid van statutenwijzigingen van de Stichting Moskee Essalam

In deze zaak heeft de Stichting Gemeenschap Essalam Moskee (SGEM) de Stichting Moskee Essalam aangeklaagd, omdat zij van mening is dat de statutenwijzigingen van laatstgenoemde stichting ongeldig zijn. SGEM stelt dat de besluiten tot wijziging van de statuten in strijd zijn met de statutaire bepalingen en dat deze niet rechtsgeldig zijn genomen. De rechtbank heeft op 25 mei 2016 vonnis gewezen in de zaak, waarin SGEM primair vorderde dat de statutenwijzigingen nietig worden verklaard en subsidiair dat deze worden vernietigd. De rechtbank heeft vastgesteld dat SGEM op 24 oktober 2006 is opgericht met als doel de belangen van bezoekers van de Essalam Moskee te behartigen. De Stichting Moskee Essalam, opgericht op 24 april 1987, heeft als doel de geestelijke belangen van Marokkaanse Nederlanders te behartigen. De rechtbank heeft de procedure en de feiten uiteengezet, waarbij SGEM heeft aangevoerd dat de statutenwijzigingen van 1998 en 2005 niet zijn genomen conform de vereisten in de statuten. De rechtbank heeft SGEM opgedragen bewijs te leveren van haar stelling dat de besluiten tot statutenwijziging niet rechtsgeldig zijn genomen. De zaak is aangehouden voor bewijslevering en verdere beslissingen zijn uitgesteld.

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK ROTTERDAM

Team haven en handel

zaaknummer / rolnummer: C/10/491118 / HA ZA 15-1255

Vonnis in verzet van 25 mei 2016

in de zaak van

de stichting

STICHTING GEMEENSCHAP ESSALAM MOSKEE ,

gevestigd te Rotterdam,

eiseres,

gedaagde in het verzet,

advocaat mr. J.H. van Deuren te Rotterdam,

tegen

de stichting

STICHTING MOSKEE ESSALAM ,

gevestigd te Rotterdam,

gedaagde,

eiseres in het verzet,

advocaat mr. J.C. Debije te Rotterdam.

Partijen zullen hierna SGEM en de Stichting genoemd worden.

1. De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

• het door deze rechtbank op 17 juni 2015 tussen SGEM als eiseres en [persoon 1] (hierna: [persoon 1] ) en de Stichting als gedaagden bij verstek gewezen vonnis onder zaaknummer / rolnummer C/10/476076 / HA ZA 15-518
• de verzetdagvaarding (aan te merken als de conclusie van antwoord), met producties;
• de akte houdende overlegging nadere producties van SGEM;
• het proces-verbaal van de zitting van 4 april 2016, met daaraan gehecht schriftelijke reacties van de Stichting en SGEM, beide van 26 april 2016.

1.2.

Ten slotte is vonnis bepaald.

2. De feiten

2.1.

Als enerzijds gesteld en anderzijds erkend dan wel niet of onvoldoende gemotiveerd weersproken, gelet ook op de in zoverre niet betwiste inhoud van de in het geding gebrachte producties, staat tussen partijen - voor zover van belang - het volgende vast:

2.2.

SGEM is op 24 oktober 2006 opgericht en heeft blijkens haar statuten onder meer tot doel: het behartigen van belangen van bezoekers van de Essalam Moskee te Rotterdam. In het handelsregister van de Kamer van Koophandel is vermeld dat [bestuurder 1] , [bestuurder 2] en [bestuurder 3] haar bestuurders zijn.

2.3.

De Stichting is op 24 april 1987 opgericht en heeft blijkens haar oorspronkelijke statuten (hierna: de eerste statuten) onder meer tot doel: behartiging van de geestelijke belangen van diegenen van Marokkaanse oorsprong die in Nederland verblijven, in het bijzonder in (delen van) Rotterdam-Zuid, speciaal door het bieden van mogelijkheden ten behoeve van het houden van godsdienstoefeningen en het (doen) geven van godsdienstig onderwijs en onderricht, alles binnen de leer van de Islam. In het handelsregister van de Kamer van Koophandel is vermeld dat [persoon 1] (in elk geval tot 11 mei 2015), [bestuurder 4] , [bestuurder 5] , [bestuurder 6] en [bestuurder 7] (hierna: [bestuurder 7] ) haar bestuurders zijn. Drie van hen zijn aangesteld namens de Al Maktoum Foundation, een rechtspersoon naar het recht van het Emiraat Dubai.

2.4.

De eerste statuten van de Stichting houden onder meer in:

"
BESTUUR

Artikel 4

Het bestuur is belast met het besturen van de stichting.

Het bestuur der stichting bestaat uit een door dat bestuur zelf te bepalen aantal van tien personen of vijftien personen.

De leden van het bestuur der stichting worden door het bestuur der stichting krachtens een door haar met gewone meerderheid van stemmen genomen besluit benoemd, en wel:

drie bestuursleden - waarvan twee in de functie van penningmeester der stichting en één in de functie van vice-penningmeester der stichting op bindende voordracht, opgesteld door de vergadering van deelnemers der stichting als bedoeld in artikel 9 der statuten, en op welke voordracht ten aanzien van elke vacature de namen van tenminste twee kandidaten zijn geplaatst; en de overige bestuursleden door het bestuur der stichting zonder gebondenheid aan enige voordracht vrij te benoemen.

Bij de voorzieningen in bestuursvacatures draagt het bestuur der stichting er zorg voor dat het bestuur der stichting als volgt zal zijn samengesteld:

- twee bestuursleden der stichting dienen woonachtig te zijn in de wijk Rotterdam-Charlois;

- twee bestuursleden der stichting dienen woonachtig te zijn in de wijk Rotterdam-Bloemhof;

- twee bestuursleden der stichting dienen woonachtig te zijn in de wijk Rotterdam-Afrikaanderbuurt;

- twee bestuursleden der stichting dienen woonachtig te zijn in de wijk Rotterdam-Hillesluis;

- twee bestuursleden der stichting dienen woonachtig te zijn in de wijk Rotterdam Feijenoord.

Ingeval het totaal aantal bestuursleden der stichting op vijftien is vastgesteld, zullen telkens drie bestuursleden der stichting woonachtig dienen te zijn in elk der voormelde wijken.

[…]

DEELNEMERS

Artikel 9

Deelnemer der stichting zijn zij, aan wie het werk der stichting rechtstreeks ten goede komt en die tevens - na aanmelding als zodanig bij het bestuur der stichting - door het bestuur der stichting slechts worden toegelaten, degene, die woonachtig is in de wijk Rotterdam-Charlois dan wel in de wijk Rotterdam-Bloemhof, dan wel in de wijk Rotterdam-Afrikaanderbuurt dan wel in de wijk Rotterdam-Hillesluis dan wel in de wijk Rotterdam-Feijenoord.

[…]

STATUTENWIJZIGING

Artikel 14

Een besluit tot wijziging of aanvulling van de statuten van de stichting of tot ontbinding van de stichting kan slechts worden genomen in een speciaal daartoe belegde en schriftelijk bijeengeroepen vergadering van het bestuur, waarin alle bestuursleden aanwezig zijn, met een meerderheid van tenminste twee/derden der stemmen.

Indien geen besluit kan worden genomen, omdat niet alle bestuursleden aanwezig zijn, dan wordt binnen dertig dagen, doch niet eerder dan veertien dagen, na de dag der eerste vergadering een nieuwe vergadering van het bestuur gehouden, waarin tot de in lid 1 bedoelde wijziging of aanvulling van de statuten der stichting of ter ontbinding van de stichting kan worden besloten met een meerderheid van twee/derden der stemmen, ongeacht het ter vergadering aanwezige aantal bestuursleden.

Wijzigingen of aanvullingen in de statuten der stichting zullen eerst van kracht zijn, nadat zij in een notariële akte zijn opgenomen."

2.5.

Bij notariële akte van 22 oktober 1998 is een wijziging van de statuten van de Stichting vastgelegd (hierna: de tweede statuten). In de akte is onder meer vermeld dat [persoon 1] en [bestuurder 8] - toen één van de bestuurders - voor de notaris zijn verschenen en handelden ter uitvoering van een op 18 september 1998 in vergadering genomen besluit van het bestuur van de Stichting en dat de comparanten zijn gemachtigd de statuten te wijzigen. In de akte is verder onder meer het volgende opgenomen:

"
STATUTENWIJZIGING; FUSIE; SPLITSING; ONTBINDING

Artikel 15

Elk besluit tot wijzing (aanvulling daaronder mede begrepen) van de statuten, tot het aangaan van een fusie en tot het aangaan van een splitsing, beide zoals bedoeld in Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek, waarbij de stichting betrokken is en tot ontbinding van de stichting kan slechts worden genomen in een vergadering die voor dat doel speciaal - schriftelijk - wordt bijeen geroepen en waarin alle bestuurders aanwezig zijn, en uitsluitend met een meerderheid van ten minste twee/derden van de uitgebrachte stemmen.

Als in een hier bedoelde vergadering niet alle bestuurders aanwezig zijn, wordt tussen de veertiende en de een en dertigste dag daarna opnieuw een vergadering gehouden. Daarin kan ongeacht het aantal aanwezige bestuurders over het desbetreffende voorstel worden besloten, echter niet anders dan met een meerderheid van ten minste twee/derden van de uitgebrachte stemmen.

Geen wijziging van de statuten is van kracht dan nadat deze is opgenomen in een notariële akte. Tot ondertekening van die akte is iedere bestuurder afzonderlijk en zelfstandig bevoegd.

[…]

RAAD

Artikel 16.

1. Het bestuur is bevoegd om een Raad in het leven te roepen ten einde het bestuur van advies te dienen bij de uitoefening van zijn bestuurstaak en/of het bestuur op andere wijze bij de uitoefening van zijn bestuurstaak terzijde te staan. […]

-
BESLUITVORMING

- Van het voormelde besluit van het bestuur van de stichting blijkt uit de notulen van het in de betrokken vergadering verhandelde;

- exemplaar daarvan wordt aan het origineel van deze akte (minuut-akte) vastgehecht."

2.6.

Bij notariële akte van 16 december 2005 is opnieuw een wijziging van de statuten van de Stichting vastgelegd (hierna: de derde statuten). In de akte is onder meer vermeld dat [persoon 1] voor de notaris is verschenen en handelde als vicevoorzitter van de Stichting ter uitvoering van een op 5 december 2005 genomen besluit van het bestuur, waartoe hij volgens het bepaalde in de statuten alleen/zelfstandig bevoegd was. Aan het slot van de akte is een aan de tweede statuten vrijwel gelijkluidende bepaling over de besluitvorming opgenomen (hiervoor weergegeven onder 2.5).

2.7.

De Stichting is eigenaar van het aan het [adres moskeegebouw] gelegen moskeegebouw. Het moskeegebouw is gebouwd door en voor rekening van de Al Maktoum Foundation en deze foundation financiert sinds de ingebruikname in 2010 de exploitatie, waarvoor zij personeel heeft aangesteld. Voor 2010 werden de gebedsdiensten gehouden in een gebouw aan de [adres] . Het betreffende moskeegebouw is mede op aandringen van de gemeente Rotterdam vervangen door de huidige Essalam Moskee.

3. Het geschil

3.1.

SGEM heeft in de verstekprocedure jegens de Stichting gevorderd dat de rechtbank bij uitvoerbaar bij voorraad te verklaren vonnis:

1.

primair

verklaart voor recht dat de navolgende besluiten op grond van artikel 2:14 lid 1 BW nietig zijn:

het bestuursbesluit tot wijziging van de eerste statuten van de Stichting, met dien verstande dat nietig is het bestuursbesluit tot aanpassing van de eerste statuten in de tekst zoals die luidt in de tweede statuten;

het bestuursbesluit tot wijziging van de tweede statuten van de Stichting, met dien verstande dat nietig is het bestuursbesluit tot aanpassing van de tweede statuten in de tekst zoals die luidt in de derde statuten;

subsidiair

voornoemde besluiten vernietigt op grond van artikel 2:15 lid 1 sub a BW;

2.

primair

verklaart voor recht dat de akte van statutenwijzigingen d.d. 22 oktober 1998 en die van 16 december 2005 nietig zijn;

subsidiair

voornoemde akten van statutenwijzigingen te vernietigen;

meer subsidiair

de Stichting veroordeelt de statuten van de Stichting binnen 21 dagen nadat vonnis is gewezen en op haar eigen kosten via een notaris te (laten) wijzigen, met dien verstande dat de tekst en inhoud van de meest recente statuten van de Stichting gelijkluidend dienen te zijn aan de tekst en inhoud van de eerste statuten,

op straffe van het verbeuren van een dwangsom van € 500,00 aan SGEM voor iedere dag of ieder dagdeel dat de Stichting geen gevolg geeft aan deze veroordeling, althans een in goede justitie te bepalen bedrag;

en steeds

( [persoon 1] en) de Stichting hoofdelijk veroordeelt in de kosten van het geding, met inbegrip van de nakosten.

3.2.

Bij het verstekvonnis zijn de primaire vorderingen van SGEM integraal toegewezen en is de Stichting - en [persoon 1] - hoofdelijk veroordeeld in de proceskosten, aan de zijde van SGEM tot de dag van de uitspraak begroot op in totaal € 1161,16, alsmede in de nakosten.

3.3.

De Stichting vordert in het verzet dat het verstekvonnis wordt vernietigd en dat SGEM alsnog niet ontvankelijk in haar vorderingen wordt verklaard, althans de vorderingen van SGEM alsnog worden afgewezen, met - bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad - veroordeling van SGEM in de kosten van het geding.

3.4.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

4. De beoordeling

4.1.

SGEM verlangt dat voor recht wordt verklaard dat de bestuursbesluiten tot wijziging van de statuten nietig zijn, althans vernietigd worden omdat deze niet rechtsgeldig zijn genomen. De eerste statuten hebben daarom volgens SGEM hun werking behouden en het bestuur dient derhalve te zijn samengesteld als in artikel 4 van de eerste statuten is bepaald. De Stichting meent daarentegen dat de statuten steeds correct zijn gewijzigd zodat de derde statuten werking hebben en de eis dat bestuursleden woonachtig zijn in delen van Rotterdam is vervallen. Voordat de rechtbank toekomt aan een onderzoek hiernaar, zullen eerst een aantal voorvragen worden besproken.

tijdigheid van het verzet

4.2.

SGEM heeft zich op het standpunt gesteld dat de Stichting niet tijdig verzet heeft ingesteld. Zij heeft daartoe aangevoerd dat het verstekvonnis op 24 juni 2015 aan [persoon 1] , de toenmalige bestuursvoorzitter, is betekend en dat [persoon 1] op of omstreeks 26 juni 2015 het verstekvonnis ter inzage heeft gegeven aan [bestuurder 7] , de secretaris van de Stichting. Ter onderbouwing van dit standpunt heeft SGEM het exploot van betekening van het vonnis, alsmede een schriftelijke verklaring van [bestuurder 7] overgelegd.

4.3.

De Stichting heeft bestreden dat zij te laat verzet heeft ingesteld en heeft daarbij het volgende betoogd. Het vonnis is niet aan de Stichting betekend. Het is aan [persoon 1] betekend, doch alleen aan hem in persoon. [persoon 1] was op dat moment geen bestuurder meer van de Stichting omdat hij in mei 2015 is ontslagen. Hij was op dat moment echter nog niet uitgeschreven uit het handelsregister van Kamer van Koophandel omdat er een procedure liep met betrekking tot die inschrijving, hetgeen aan SGEM bekend was. De betekening van het vonnis aan [persoon 1] is een opzetje als onderdeel van de poging van SGEM om invloed en macht te verkrijgen binnen de Essalam Moskee. Onderdeel van dat opzetje is ook dat de inleidende dagvaarding alleen als [persoon 1] is betekend, die de Stichting hier niet van op de hoogte heeft gesteld en die er ook niet voor heeft gezorgd dat de Stichting in rechte is verschenen, waardoor de Stichting niet op de hoogte was van de procedure en geen verweer heeft kunnen voeren.

De Stichting is eerst op 28 oktober 2015 op de hoogte geraakt van het vonnis, terwijl de verzetdagvaarding op 17 november 2015 (en dus tijdig) is uitgebracht.

4.4.

Op grond van artikel 143 lid 2 Rv moet verzet worden gedaan binnen vier weken na - onder meer - betekening van het vonnis aan de veroordeelde in persoon of na het plegen door de veroordeelde van enige daad waaruit noodzakelijk voortvloeit dat het vonnis aan hem bekend is. Betekening in persoon betekent in het geval van een rechtspersoon betekening aan een bestuurder (artikel 50 Rv).

4.5.

Wat de betekening in persoon betreft wordt het volgende overwogen. Niet is betwist dat het bestuur van de Stichting in mei 2015 heeft besloten tot ontslag van [persoon 1] . SGEM, althans één van de personen die in SGEM verenigd zijn, heeft kennelijk - in het kader van de procedure die is gevoerd in verband met de uitschrijving van [persoon 1] uit het handelsregister - gesteld dat voor het ontslag volgens artikel 16 van de tweede statuten toestemming moest worden gegeven door de Raad, maar niet in geschil is dat die Raad nooit is ingesteld. Onbetwist is voorts dat door voornoemd argument over de Raad de procedure in verband met de uitschrijving is gerekt, maar dat [persoon 1] uiteindelijk met terugwerkende kracht als bestuurder is uitgeschreven. In rechte moet derhalve worden aangenomen dat in mei 2015 sprake was van een rechtsgeldig besluit tot ontslag van [persoon 1] , zodat [persoon 1] vanaf mei 2015 geen bestuurder meer was van de Stichting. Ook als wordt aangenomen dat het vonnis aan [persoon 1] als bestuurder van de Stichting is betekend, is deze betekening niet rechtsgeldig.

SGEM heeft een beroep gedaan op de bescherming van artikel 25 van de Handelsregisterwet. Dit beroep faalt. Onbetwist is dat SGEM in mei 2015 op de hoogte was van het bestuursbesluit van de Stichting tot ontslag van [persoon 1] . Er is derhalve geen sprake van onkundigheid van SGEM met het in te schrijven feit. Daaraan doet niet af de stelling van SGEM dat de Raad zich nog over het besluit moest uitlaten. In deze procedure staat immers vast dat die Raad nooit is ingesteld, hetgeen bij SGEM bekend mag worden verondersteld.

Afgezien daarvan is, zoals hierna aan de orde zal komen, de vordering van SGEM tot het - kort gezegd - buiten werking stellen van bestuursbesluiten van de Stichting voor een belangrijk deel gebaseerd op een verklaring van [persoon 1] . Als SGEM in een dergelijk geval, wetende dat er - minst genomen - een ontslagprocedure ten aanzien van [persoon 1] loopt en ook wetende dat het door haar in de inleidende dagvaarding ingenomen standpunt niet (noodzakelijkerwijs) overeenkomt met het standpunt van de Stichting, er toch voor kiest de dagvaarding aan [persoon 1] te betekenen, komt haar geen beroep toe op de bescherming die artikel 25 van de Handelsregisterwet biedt aan degene die onkundig is van een in te schrijven feit (namelijk het ontslag van [persoon 1] ). Zij kan zich er in dat verband niet achter verschuilen dat de deurwaarder het vonnis heeft betekend op grond van informatie uit het handelsregister. Onder de hiervoor genoemde omstandigheden had SGEM er zorg voor moeten dragen dat de deurwaarder op de hoogte werd gesteld van (de perikelen rond) het ontslag van [persoon 1] , zodat de deurwaarder het vonnis aan één van de andere (als zodanig ingeschreven) bestuurders van de Stichting had kunnen betekenen.

4.6.

Wat de daad van bekendheid betreft heeft SGEM heeft aangevoerd dat de Stichting bekend was met het verstekvonnis omdat [persoon 1] dit op 26 juni 2015 aan [bestuurder 7] ter inzage heeft gegeven en er met hem en anderen die de Stichting vertegenwoordigden over heeft gesproken. Dit is echter niet te beschouwen als een daad van bekendheid; hieruit volgt niet dat de Stichting een handeling heeft verricht waaruit ondubbelzinnig is op te maken dat zij toen reeds over voldoende gegevens met betrekking tot (de inhoud van) haar veroordeling beschikte. Daarbij komt nog dat de Stichting ter comparitie onbetwist heeft meegedeeld dat [bestuurder 7] sinds februari 2015 niet meer actief was vanwege ziekte en onenigheid. Dat [bestuurder 7] niet meer actief was vindt bevestiging in het kort gedingvonnis van 3 juni 2015 - dat door de Stichting is overgelegd - waarin onder 2.7 is vermeld dat hij op 6 mei 2015 is uitgeschreven als bestuurder van de Stichting.

4.7.

Gelet op al het voorgaande moet er in rechte van worden uitgegaan dat het vonnis eerst op 28 oktober 2015 bij de Stichting bekend is geworden, zodat de Stichting tijdig verzet heeft gedaan.

ontvankelijkheid van SGEM

4.8.

De Stichting heeft vervolgens aangevoerd dat SGEM niet ontvankelijk in haar vorderingen moet worden verklaard. Zij heeft hiertoe een aantal omstandigheden aangevoerd.

4.9.

In de eerste plaats betoogt de Stichting dat SGEM niet kwalificeert als een stichting als bedoeld in artikel 3:305a lid 1 BW omdat zij niet daadwerkelijk de in de statuten genoemde gelijksoortige belangen van anderen behartigt.

4.10.

In de statuten van SGEM is vermeld dat zij de belangen van bezoekers van de Essalam Moskee behartigt. SGEM stelt dat zij in dit kader diverse activiteiten ontplooit. Door de Stichting wordt dat evenwel betwist; zij stelt dat weliswaar binnen de moskee een aantal personen actief is en dat deze personen thans verenigd lijken te zijn in SGEM, maar dat dat niet meebrengt dat SGEM de belangen van de moskeebezoekers daadwerkelijk behartigt.

Vast staat dat SGEM, althans personen die zijn verenigd in SGEM, in ieder geval op 23 februari 2015 een brief aan de Stichting heeft geschreven, waarvan een exemplaar naar het privéadres van [persoon 1] is verzonden en een exemplaar is gericht aan het adres van de Essalam Moskee. Voorts is SGEM de procedure gestart die is uitgemond in het verstekvonnis. Daarmee staat vast dat SGEM activiteiten heeft verricht ter behartiging van de belangen van de bezoekers van de Essalam Moskee.

4.11.

De Stichting heeft voorts betoogd dat SGEM geen voorafgaand overleg met de Stichting heeft gevoerd zodat zij op grond van het bepaalde in artikel 3:305a lid 2 BW niet ontvankelijk moet worden verklaard.

4.12.

Waar het in het kader van artikel 3:305a lid 2 BW om gaat is of SGEM in de gegeven omstandigheden voldoende heeft getracht het gevorderde door overleg te bereiken. Vast staat dat SGEM geen daadwerkelijk overleg met de Stichting heeft gevoerd. Er is volstaan met de verzending van de brief van 23 februari 2015. Deze brief is gelet op haar inhoud bezwaarlijk als een vorm van overleg aan te merken. Aangenomen moet echter worden dat het daadwerkelijk voeren van overleg zinloos geweest zou zijn. Daarbij wordt in aanmerking genomen hetgeen ter zitting namens SGEM door [persoon 2] naar voren is gebracht. Hij heeft verklaard dat de statutenwijziging en de samenstelling van het bestuur al diverse keren door moskeebezoekers aan de orde is gesteld, dat daarover brieven en e-mails zijn verstuurd naar het bestuur van de Stichting, ook naar de bestuurders die zijn aangesteld namens de Al Maktoum Foundation, maar dat er nooit uitleg is verschaft en dat overleg van de Stichting met SGEM, althans met één van de personen die zijn verenigd in SGEM , altijd is geblokkeerd. Onder die omstandigheden kon worden volstaan met de uiteenzetting van het standpunt van SGEM in de brief van 23 februari 2015. De brief is aangetekend verzonden naar [persoon 1] die op dat moment de bestuurder was van de Stichting, zodat in rechte moet worden aangenomen dat die brief de Stichting heeft bereikt.

4.13.

De Stichting heeft in dit kader voorts aangevoerd dat een verklaring voor recht dat een besluit nietig is op grond van artikel 3:302 BW alleen uitgesproken kan worden op vordering van een bij die rechtsverhouding onmiddellijk betrokken persoon. Daarbij ziet zij er echter aan voorbij dat de nietigheid van een besluit van een rechtspersoon kan worden ingeroepen door een ieder die daarbij voldoende belang heeft. Waar het om gaat is of (onder meer) tussen SGEM en de Stichting rechtens geldt dat de statuten tot twee keer toe zijn gewijzigd, of dat, vanwege de nietigheid van de besluiten tot wijziging van de statuten, uitgegaan moet worden van de eerste statuten. Die vraag is van belang voor SGEM. SGEM komt immers op voor de belangen van de bezoekers van de Essalam Moskee, welke bezoekers voornamelijk van Rotterdams-Marokkaanse oorsprong zijn. Zoals ter zitting is meegedeeld, is een deel van deze bezoekers van mening dat de zeggenschap over de gang van zaken in de Essalam Moskee is "gekaapt" door de Al Maktoum Foundation, die niet van Marokkaanse origine is en waarvan de vertegenwoordigers niet woonachtig zijn in Rotterdam-Zuid. Deze bezoekers wensen een terugkeer naar de - door de eerste statuten gewaarborgde - situatie dat de Stichting een Rotterdams-Marokkaans karakter heeft. Zij hebben daarom voldoende belang bij de ingestelde vordering.

Op het voorgaande stuit (ten slotte) ook het door de Stichting gestelde over het ontbreken van een belang in de zin van artikel 3:303 BW af.

nietige besluiten

4.14.

SGEM heeft aan haar primaire vordering om voor recht te verklaren dat de bestuursbesluiten tot wijziging van de eerste en tweede statuten nietig zijn, ten grondslag gelegd (samengevat) dat aan de statutenwijzigingen in 1998 en 2005 geen vergaderingen zijn voorafgegaan en dat de andere bestuursleden niet eens zijn geraadpleegd. Daardoor is in de visie van SGEM in strijd gehandeld met artikel 14 van de eerste statuten en/of met artikel 15 van de tweede statuten. SGEM heeft in dit kader een verklaring overgelegd d.d. 1 januari 2015, ondertekend door [persoon 1] , waarin staat:

"Hierbij verklaar ik [persoon 1] [geboorte datum] te Tazourakht Marokko de statuten wijziging van de Essalam Moskee in Rotterdam van 1998 en 2005 geheel in mijn eentje heb gedaan, hierbij zijn geen vergaderingen gehouden en de andere bestuursleden zijn hier in niet geraadpleegd.

Ik heb in mijn eentje de notulen opgesteld van de vergadering ik ging er van uit dat dit de juiste manier was."

4.15.

In artikel 14 lid 1 van de eerste statuten - en artikel 15 lid 1 van de tweede statuten - is bepaald dat een besluit tot statutenwijziging slechts kan worden genomen met een versterkte meerderheid in een speciaal daartoe belegde, schriftelijk bijeengeroepen vergadering van het bestuur waarin alle bestuursleden aanwezig zijn. Voorts is in lid 2 bepaald dat als geen besluit kan worden genomen omdat niet alle bestuursleden aanwezig zijn, een nieuwe vergadering wordt gehouden, waarin tot de statutenwijziging kan worden besloten met een versterkte meerderheid doch ongeacht het aantal ter vergadering aanwezige bestuursleden. Dit betreft een vereiste voor de geldigheid van een besluit. In het geval het door SGEM gestelde juist is, te weten dat geen vergadering is gehouden en de vereiste meerderheid niet is verkregen, is op grond van artikel 2:14 lid 1 BW sprake van een nietig besluit.

4.16.

De Stichting heeft de juistheid van de verklaring van [persoon 1] betwist. Zij heeft voorts aangevoerd dat ervan uitgegaan moet worden dat de betreffende bestuursbesluiten zijn genomen, nu deze besluiten beide keren zijn gehecht aan de minuutaktes van de statutenwijzigingen. Volgens de Stichting is sprake van dwingend bewijs.

Op grond van artikel 157 lid 1 Rv leveren authentieke akten slechts dwingend bewijs op van hetgeen de notaris binnen de kring van zijn bevoegdheid omtrent zijn waarnemingen en verrichtingen heeft verklaard. Daartoe behoort niet dat de notaris de juistheid van de notulen onderzoekt. Dit leidt ertoe dat op dit punt aan de notariële aktes geen dwingende bewijskracht toekomt.

4.17.

Het bewijs van de stelling van SGEM is niet reeds geleverd met de schriftelijke verklaring van [persoon 1] . Daarvoor is alleen al van belang dat [persoon 1] tegenover de notaris destijds kennelijk anders heeft verklaard dan is weergegeven in zijn later afgelegde schriftelijke verklaring. Voorts is - naar de Stichting heeft opgemerkt - in de akte waarin de tweede statuten zijn neergelegd vermeld dat [persoon 1] samen met [bestuurder 8] voor de notaris is verschenen. Dat laat zich niet zonder meer rijmen met de verklaring van [persoon 1] dat hij in zijn eentje heeft gehandeld.

De Stichting heeft voorts aangevoerd dat in de van de bestuursvergadering van 5 december 2005 opgemaakte notulen staat dat [persoon 1] , [bestuurder 7] ( [bestuurder 7] ?, rb) en [bestuurder 3] ( [bestuurder 3] ?, rb) aanwezig waren. De advocaat van de Stichting heeft ter zitting meegedeeld dat de vergadering op zijn initiatief is gehouden in de bouwkeet bij het in aanbouw zijnde moskeegebouw. Het betrof een tweede vergadering in de zin van artikel 15 lid 2 van de tweede statuten. Deze lezing laat zich moeilijk verenigen met de door [persoon 1] afgelegde verklaring.

4.18.

De rechtbank zal SGEM - conform de hoofdregel van artikel 150 Rv - opdragen bewijs te leveren van haar stelling dat de besluiten tot statutenwijziging in 1998 en 2005 niet zijn genomen conform de vereisten voor geldigheid als vermeld in artikel 14 (eerste statuten) respectievelijk artikel 15 (tweede statuten).

4.19.

Het besluit uit 2005 is overgelegd als processtuk. Dat van 1998 niet; beide partijen hebben verklaard dat zij dit stuk niet in hun bezit hebben. Ter comparitie hebben beide partijen verklaard dat zij dit besluit hebben opgevraagd bij de notaris maar dat hij dit stuk niet heeft verstrekt. De rechtbank geeft partijen in overweging de notaris gezamenlijk te verzoeken een afschrift van het besluit te verstrekken, zodat dat voorafgaand aan de eventuele getuigenverhoren in het geding gebracht kan worden.

4.20.

De datum of data en tijdstippen voor eventuele getuigenverhoren aan de zijde van SGEM (in enquête) en aan de zijde van de Stichting (in contra-enquête) zullen na het wijzen van dit vonnis aan de hand van door partijen op te geven verhinderdata worden bepaald. Daarbij zal zowel een datum of data voor de enquête worden gepland als een datum of data worden gereserveerd voor de contra-enquête. Dit laat onverlet het recht van de Stichting om zich na de enquête nader te beraden over de contra-enquête. Omdat de rechter die dit vonnis wijst ten tijde van de getuigenverhoren niet langer werkzaam zal zijn bij deze rechtbank, zullen de verhoren worden gehouden voor een nader te noemen rechter.

4.21.

In afwachting van de opgedragen bewijslevering wordt iedere verdere beslissing aangehouden. Dit betreft ook de beslissing op het subsidiaire betoog van SGEM dat sprake is van vernietigbare besluiten ex artikel 2:15 BW en de in dat kader door de Stichting gevoerde verweren.

5. De beslissing

De rechtbank

5.1.

draagt SGEM op te bewijzen dat de besluiten tot statutenwijziging in 1998 en 2005 niet zijn genomen conform de vereisten voor geldigheid als vermeld in artikel 14 (eerste statuten) resp. artikel 15 (tweede statuten);

5.2.

bepaalt dat indien SGEM dit bewijs wil leveren door het doen horen van getuigen, deze zullen worden gehoord in het gerechtsgebouw te Rotterdam aan Wilhelminaplein 100/125, voor een nader te noemen rechter;

5.3.

bepaalt dat SGEM, indien deze getuigen wil laten horen, binnen twee weken na de datum van dit vonnis schriftelijk aan de rechtbank -
Administratie haven en handel, afdeling planningsadministratie, kamer E12.43, Postbus 50954, 3007 BR Rotterdam, faxnummer 088-36 10555 - de namens hem/haar te horen getuigen en de verhinderdagen van de getuigen, alle partijen en hun advocaten in de maanden september 2016 tot en met november 2016 moet opgeven, waarna dag/dagen en uur van het getuigenverhoor zal worden bepaald;

5.4.

bepaalt dat de Stichting, indien deze getuigen in contra-enquête wil voorbrengen, bij de opgave van verhinderdata rekening moet houden met de in dat kader (vermoedelijk) te horen getuigen; voor contra-enquête zal een dag/dagen en uur worden gereserveerd na de voor het getuigenverhoor bepaalde dag en tijd;

5.5.

bepaalt dat SGEM, indien deze het bewijs niet door getuigen wil leveren maar door overlegging van bewijsstukken en/of door een ander bewijsmiddel, het voornemen hiertoe binnen twee weken na de datum van dit vonnis schriftelijk aan de rechtbank -
Administratie haven en handel, afdeling roladministratie, kamer E12.55, Postbus 50954, 3007 BR Rotterdam, faxnummer 088-36 10554 - en aan de wederpartij moet opgeven, waarna de verdere procesvoering zal worden bepaald;

5.6.

bepaalt dat alle partijen uiterlijk twee weken voor het eerste getuigenverhoor alle beschikbare bewijsstukken, voor zover nog niet in het geding gebracht, aan de rechtbank -
Administratie haven en handel, afdeling planningsadministratie, kamer E12.43, Postbus 50954, 3007 BR Rotterdam, faxnummer 088-36 10555 - en de wederpartij moeten toesturen;

5.7.

houdt iedere verdere beslissing aan.

Dit vonnis is gewezen door mr. F. Damsteegt-Molier en in het openbaar uitgesproken op 25 mei 2016.

[2066/2148]