Uitspraak
RECHTBANK ROTTERDAM
Sector civiel recht
Zaak-/rolnummers: 250631 / HA ZA 05-3341
271162 / HA ZA 06-2923
274379 / HA ZA 06-3409
Uitspraak: 12 mei 2010
VONNIS van de enkelvoudige kamer:
in de zaak met rolnummer 05-3341 van:
de vereniging met volledige rechtsbevoegdheid
VOLKSPARTIJ VOOR VRIJHEID EN DEMOCRATIE,
gevestigd te ‘s-Gravenhage,
eiseres in de hoofdzaak,
eiseres in het incident inzake een provisionele vordering,
verweerster in het vrijwaringsincident,
advocaat mr. E.J. Woud,
- tegen -
1. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
PERFECT DIRECT MAIL B.V.,
gevestigd te Schiedam,
gedaagde in de hoofdzaak,
verweerster in het incident inzake een provisionele vordering,
advocaat mr. R.J. Wybenga,
2. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
PERFECT DATABASE MANAGEMENT B.V.,
gevestigd te Schiedam,
gedaagde in de hoofdzaak,
verweerster in het incident inzake een provisionele vordering,
eiseres in het vrijwaringsincident,
advocaat mr. R.J. Wybenga,
3. de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
T-SYSTEMS NEDERLAND B.V.,
gevestigd te Vianen,
gedaagde in de hoofdzaak,
verweerster in het incident inzake een provisionele vordering,
advocaat mr. J. Kneppelhout.
Deze zaak blijft aangeduid als: de VVD hoofdzaak.
in de zaak met rolnummer 06-2923 van:
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
PERFECT DATABASE MANAGEMENT B.V.,
gevestigd te Schiedam,
eiseres tot vrijwaring,
advocaat mr. R.J. Wybenga,
- tegen -
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
T-SYSTEMS NEDERLAND B.V.,
gevestigd te Vianen,
gedaagde tot vrijwaring,
advocaat mr. J. Kneppelhout.
Deze zaak blijft aangeduid als: de Perfect Database vrijwaringszaak.
in de zaak met rolnummer 06-3409 van:
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
PERFECT DATABASE MANAGEMENT B.V.,
gevestigd te Schiedam,
eiseres,
advocaat mr. R.J. Wybenga,
- tegen -
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
T-SYSTEMS NEDERLAND B.V.,
gevestigd te Vianen,
gedaagde,
advocaat mr. J. Kneppelhout.
Deze zaak blijft aangeduid als: de Perfect Database hoofdzaak.
In alle zaken blijven partijen aangeduid als: de VVD, Perfect Direct, Perfect Database en T-Systems.
1 Het verdere verloop van de gedingen
in de VVD hoofdzaak
1.1 Het verdere verloop van de procedure blijkt uit:
- het tussenvonnis van 15 oktober 2008;
- de conclusie na tussenvonnis aan de zijde van Perfect Database;
- de antwoordconclusie na tussenvonnis aan de zijde van de VVD.
in de Perfect Database vrijwaringszaak
1.2 Het verdere verloop van de procedure blijkt uit:
- het tussenvonnis van 15 oktober 2008;
- de conclusie na tussenvonnis aan de zijde van Perfect Database;
- de antwoordconclusie na tussenvonnis aan de zijde van T-Systems;
- de akte van de zijde van Perfect Database.
in de Perfect Database hoofdzaak
1.3 Het verdere verloop van de procedure blijkt uit:
- het tussenvonnis van 15 oktober 2008;
- de conclusie na tussenvonnis aan de zijde van Perfect Database;
- de antwoordconclusie na tussenvonnis aan de zijde van T-Systems;
- de akte van de zijde van Perfect Database.
1.4 Het tussenvonnis d.d. 15 oktober 2008 zal hierna in alle drie de zaken, ieder voor zich, worden aangeduid als: het tussen¬vonnis.
1.5 Begrippen waaraan in het tussenvonnis een specifieke betekenis is toegekend, hebben in dit vonnis dezelfde betekenis.
2 De verder vaststaande feiten
in de VVD hoofdzaak
2.1 Perfect Database en de VVD hebben in het verdere verloop van de procedure een beroep gedaan op bepalingen uit de verschillende overeenkomsten en de algemene voorwaarden. Voor zover deze niet in het tussenvonnis onder de vaststaande feiten zijn opgenomen, volgt thans - voor zover van belang - een weergave van de relevante artikelen.
2.2 In de mantelovereenkomst is onder meer het volgende opgenomen:
"14. Ten aanzien van intellectuele eigendom
14.1 Alle intellectuele (eigendoms-)rechten, welke kunnen of zullen kunnen worden uitgeoefend (…) ten aanzien van Hardware, Software, de door of ten behoeve van de VVD gebruikte (applicatie) Programmatuur en de voor het gebruik van de Programmatuur benodigde Materialen en/of van alle andere door [T-Systems] ten behoeve van VVD geleverde prestaties berusten bij [T-Systems]. (…) Conform Artikel 26.1 van de Algemene Voorwaarden verwerft de VVD uitsluitend een gebruikersrecht. (…)".
2.3 In de algemene voorwaarden zijn onder meer de volgende bepalingen opgenomen:
"7 Nakoming
7.1 (…) Tenzij in de Overeenkomst uitdrukkelijk anders wordt verklaard, zijn alle andere door [T-Systems] gemaakte beschrijvingen van prestatienormen louter beschrijvingen en wordt door [T-Systems] geen expliciete of impliciete toezegging of garantie ter zake van prestatienormen of anderszins gegeven.
(…)
21 Garantie
(…)
21.3 Alle verantwoordelijkheid of aansprakelijkheid van [T-Systems] in verband met een schending van de garantie vermeld in Artikel 21.1 verloopt, indien de Klant verzuimt [T-Systems] schriftelijk van een onderbreking of tekortkoming in kennis te stellen binnen vijf (5) Werkdagen nadat de betreffende onderbreking zich heeft voorgedaan respectievelijk binnen vijf (5) Werkdagen nadat de tekortkoming is opgemerkt of redelijkerwijs had moeten worden opgemerkt.
(…)
24 Tussentijdse beëindiging van de Overeenkomst
(…)
24.7 Indien op het tijdstip van de beëindiging al een deel van de Overeenkomst jegens de Klant is uitgevoerd, mag de Klant uitsluitend dat deel van de Overeenkomst ontbinden dat nog niet door [T-Systems] is uitgevoerd.
24.8 Alle bedragen die door [T-Systems] vóór de beëindiging zijn gefactureerd in verband met hetgeen zij al heeft uitgevoerd of geleverd in het kader van de uitvoering van de Overeenkomst blijven volledig verschuldigd en worden onmiddellijk opeisbaar op het tijdstip van ontbinding.
(…)
24.12 De in dit Artikel 24 bepaalde rechtsmiddelen zijn niet exclusief en doen geen afbreuk aan andere rechtsmiddelen die mogelijk rechtens beschikbaar zijn.
25 Verplichtingen bij beëindiging
(…)
25.2 Bij beëindiging van de Overeenkomst, ongeacht de reden daarvoor, dient de Klant alle versies van de door [T-Systems] geleverde Software, de bijbehorende Documentatie, alsmede alle door de Klant gemaakte kopieën te vernietigen of - ter keuze van [T-Systems] - voor rekening van [T-Systems] aan [T-Systems] te sturen.".
2.4 Artikel 8. van de dienstenovereenkomst bouw luidt - voor zover van belang - als volgt:
"8. Tussentijdse beëindiging
8.1 Indien de VVD deze Dienstenovereenkomst tussentijds beëindigt, welke oorzaak daar ook aan ten grondslag ligt, is de VVD aan [T-Systems] in ieder geval verschuldigd een bedrag ter hoogte van de overeengekomen kosten voor het ontwerp VVD.net (Aanloopfase) en de modules Ledenbeheer en Rechtenbeheer (Bouw) van het Project Bouw VVD.net; (…)
8.3 (…) Bij tussentijdse beëindiging van deze Dienstenovereenkomst in combinatie met beëindiging van de Dienstenovereenkomst Beheer VVD.net kent [T-Systems] aan de VVD een niet in tijd beperkt gebruikersrecht toe, een en ander conform de Artikelen 5.2 en 6 van de Dienstenovereenkomst Beheer VVD.net.".
2.5 De dienstenovereenkomst beheer bepaalt - voor zover van belang - als volgt:
"2. Onderwerp van deze Dienstenovereenkomst
2.1 Het onderwerp van deze Dienstenovereenkomst is de levering door [T-Systems] aan de VVD van de diensten en/of producten een en ander zoals omschreven in Bijlage A, het Service Level Agreement (“SLA”). Deze SLA zal, middels een addendum, eerst in definitieve vorm aan deze Dienstenover¬eenkomst worden toegevoegd na afronding van het Project Bouw VVD.net.
2.2 De VVD draagt aan [T-Systems] op, welke opdracht [T-Systems] aanvaardt, om tegen onderstaande voorwaarden, voor de duur van deze Dienstenovereenkomst het beheer van VVD.net uit te voeren en de daarmee verband houdende dienstverlening te verrichten.
(…)
4. Looptijd van de Dienstenovereenkomst
4.1 Deze Dienstenovereenkomst treedt in werking op de datum van rechtsgeldige ondertekening van beide partijen en blijft van kracht tot aan 31 December 2005 (“Contractsperiode”).
(…)".
3 De verdere beoordeling
in de VVD hoofdzaak
A. Inleiding
3.1 In het tussenvonnis is - kort gezegd - beslist dat Perfect Database heeft te gelden als de leverancier van de VVD onder de VVD contracten. Thans is aan de orde of Perfect Database tekortgeschoten is in haar verplichtingen (§ ?B), of dit een ontbinding rechtvaardigt (§ ?C) en of Perfect Database aansprakelijk kan worden gehouden (§ ?D en ?E). Daarna zal in § ?F aan de orde komen of Perfect Database een gebruikersrecht aan de VVD dient te verlenen.
B. Tekortkoming?
3.2 Met betrekking tot de vraag of Perfect Database jegens de VVD is tekortgeschoten in de nakoming van haar verplichtingen wordt als volgt overwogen. De VVD stelt dat Perfect Database toerekenbaar is tekortgeschoten omdat in strijd met de gemaakte afspraken op 31 december 2003 geen werkend systeem is opgeleverd. De rechtbank gaat hieraan voorbij. Niet in geschil is immers dat er lopende het project nadere afspraken zijn gemaakt waarbij de leveringsdatum is opgeschoven.
3.3 De VVD stelt dat Perfect Database ook de aanvullende afspraken niet is nagekomen. Concreet stelt de VVD dat op 1 juni 2005 is overeengekomen een testdag te houden op 9 juni 2005, op 1 juli 2005 een werkend systeem op te leveren, gevolgd door een maand om te testen en oplevering van alle documentatie op 1 augustus 2005. Deze afspraken zijn bevestigd door de VVD in een e-mail van 8 juni 2005 (zie onder 2.11 in het tussenvonnis). Vervolgens is, aldus de VVD, op 10 augustus 2005 een allerlaatste termijn voor oplevering van een werkend systeem overeengekomen: 23 augustus 2005. Ook deze afspraak is door de VVD bevestigd bij brief d.d. 11 augustus 2005 (zie onder 2.12 van het tussenvonnis). Perfect Database betwist niet dat deze termijnen overeengekomen zijn, zodat daarvan uitgegaan wordt.
3.4 De vraag is dus of Perfect Database voor of op 23 augustus 2005 een werkend systeem heeft opgeleverd. In haar akte d.d. 14 november 2007 heeft de VVD in meer detail uiteengezet welke gebreken het systeem had. Hierop heeft Perfect Database bij conclusie na tussenvonnis gereageerd met een algemene betwisting en een lange lijst van specifieke stellingen van de VVD die Perfect Database betwist. Verder betoogt Perfect Database dat de applicatie VVD.net in de jaren 2003 en 2004 heeft gewerkt en dat er geslaagde ledenraadplegingen zijn uitgevoerd, dat de applicatie benaderbaar was via het internet en dat de VVD er voor heeft gekozen om de applicatie in de eindfase niet meer te testen.
3.5 De rechtbank is van oordeel dat Perfect Database, ondanks daartoe in de gelegenheid te zijn gesteld, nagelaten heeft voldoende gemotiveerd verweer te voeren. Een lange lijst met stellingen die worden betwist, vormt geen gemotiveerd verweer. Het gaat hier om een project dat al zeer aanzienlijk was uitgelopen. Het had op de weg van Perfect Database gelegen concreet in te gaan op dat project en op de gebeurtenissen in de zomer van 2005 en om een eigen lezing te geven van die gebeurtenissen. Dat er drie ledenraadplegin¬gen hebben plaatsgevonden in 2003/2004 betekent niet dat het gehele systeem - waarvan niet in geschil is dat het meer modules omvatte dan alleen de ledenraadplegingsmodule - daadwerkelijk heeft gefunctioneerd. Als Perfect Database van oordeel was dat alle modules van het project conform afspraak voor 23 augustus 2005 werkend waren opgeleverd, had het op haar weg gelegen hierover duidelijkheid te verstrekken. Op de weigering van de VVD om de applicatie in de eindfase te testen, wordt hierna nader ingegaan, maar thans kan volstaan worden met de vaststelling dat Perfect Database stelt dat dit plaatsvond op en na 1 september 2005, zodat dit niet relevant is voor de vaststelling of voldaan is aan de afspraak om op 23 augustus 2005 op te leveren.
3.6 Hiermee staat als onvoldoende gemotiveerd betwist vast dat Perfect Database er niet in geslaagd is om voor of op 23 augustus 2005 een werkend systeem op te leveren. Zij is haar daartoe strekkende verplichting dan ook niet nagekomen.
C. Rechtsgeldige ontbinding?
3.7 De VVD heeft bij brief d.d. 8 november 2005 de VVD contracten ontbonden. Tussen partijen is in geschil of deze ontbinding geldig is. Hierover wordt als volgt geoordeeld.
3.8 Zoals hiervoor is overwogen, zijn partijen overeengekomen dat Perfect Database uiterlijk op 23 augustus 2005 zou opleveren. Deze afspraak is gemaakt tegen de achtergrond van de eerder in juni 2005 gemaakte afspraken, die door Perfect Database niet waren nagekomen. Daarbij is - zoals blijkt uit de brief van 11 augustus 2005 - uitdrukkelijk overeengekomen dat 23 augustus 2005 de allerlaatste mogelijkheid was om op te leveren. Anders dan Perfect Database betoogt, was de VVD niet gehouden om na 23 augustus 2005 nog een aanvullende termijn te gunnen. De afgesproken ‘allerlaatste mogelijkheid tot levering’ prevaleert boven het vereiste uit artikel 24.1 en 24.3 van de algemene voorwaarden (hierna ook: AV) dat een termijn van dertig dagen in acht genomen moet worden. De leverdatum van 23 augustus 2003 heeft dan ook als fatale termijn te gelden. Doordat Perfect Database niet op 23 augustus 2005 heeft geleverd, is zij per die datum in verzuim gekomen.
3.9 Het gevolg van het feit dat Perfect Database in verzuim kwam te verkeren op 23 augustus 2005 is dat de VVD het recht had de overeenkomst te ontbinden. Dit wordt niet anders door het feit dat Perfect Database op 1 september 2005 alsnog heeft willen leveren en dat de VVD toen geweigerd heeft het geleverde te testen en daarmee feitelijk levering heeft geweigerd. Op grond van artikel 6:86 BW is een schuldeiser wiens schuldenaar in verzuim is, niet gehouden alsnog nakoming te aanvaarden, tenzij de schuldenaar aanbiedt om de verschuldigd geworden schade te vergoeden. Gesteld noch gebleken is dat Perfect Database heeft aangeboden deze schade te vergoeden, ook niet binnen de beperkingen van haar aansprakelijkheid als vervat in de algemene voorwaarden. Verder geldt dat de algemene voorwaarden weliswaar bepalen dat de VVD gehouden was mee te werken aan het project, maar hieraan kan Perfect Database niet het recht ontlenen te verlangen dat de VVD ook na de afgesproken uiterste leverdatum alsnog levering aanvaardt. De op 10 augustus 2005 gemaakte afspraken prevaleren ook in dit opzicht aan de algemene voorwaarden.
Het voorgaande wordt niet anders door het betoog van Perfect Database dat op grond van artikel 24 AV opzegging wegens een tekortkoming alleen mogelijk is in geval van een wezenlijke tekortkoming. Dit betoog slaagt alleen al niet omdat het niet opleveren van een werkend systeem op de overeengekomen, fatale datum - nadat in ieder geval één eerdere opleverdatum niet was gehaald - gezien moet worden als een wezenlijke tekortkoming.
3.10 De vervolgvraag is of de VVD gerechtigd was om de overeenkomsten geheel te ontbinden of dat zij zich artikel 24.7 AV (en in het verlengde daarvan artikel 24.8 AV) moet laten tegenwerpen. Artikel 24.7 AV bepaalt dat een beëindiging van de overeen¬komst niet mogelijk is voor reeds verrichte werkzaamheden, artikel 24.8 AV bepaalt dat reeds gefactureerde bedragen voor verrichte werkzaamheden verschuldigd blijven. In de kern genomen stelt de VVD dat de artikelen 24.7 en 24.8 AV niet aan haar kunnen worden tegengeworpen. Zij voert hiertoe aan dat artikel 24 AV tussentijdse opzeggingsclausules bevat en dat artikel 24.12 AV bepaalt dat het artikel geen afbreuk doet aan andere rechtsmiddelen die mogelijk beschikbaar zijn. Een van die andere rechtsmiddelen is ontbinding als bedoeld in artikel 6:265 BW en dus, aldus de VVD, gelden de voorschriften van artikel 24 AV niet na een dergelijke ontbinding. Dit betoog slaagt niet. Artikel 24 AV bevat onder meer een regeling voor het geval een partij de overeen¬komst wenst te beëindigen wegens een wanprestatie van de andere partij. Onderdeel van die regeling vormen de artikelen 24.7 en 24.8 AV waarmee de rechtsgevolgen van een beëindiging (ook in geval van een tekortkoming) zijn geregeld. Nu partijen hebben voorzien in een tussentijdse opzegging wegens wanprestatie en in rechtsgevolgen daarvan, brengt een redelijke contractsuitleg met zich dat de voorschrif¬ten van artikel 24.7 en 24.8 AV tegen de VVD kunnen worden ingeroepen, ook als de opzegging wordt geconstrueerd als een ontbinding ex artikel 6:265 BW en niet als een contractueel overeengekomen tussentijdse opzegging.
3.11 De rechtbank overweegt verder nog als volgt:
a. Het betoog van Perfect Database dat artikel 7.1 AV er aan in de weg staat dat zij in verzuim raakt vanwege het louter beschrijvende karakter van de prestatienormen, faalt. Dit betoog miskent dat het gaat om overschrijding van een overeengekomen fatale termijn.
b. De stelling van Perfect Database dat de VVD niet bevoegd was tot ontbinding van de overeenkomst omdat de ingebrekestellingen van de VVD niet waren gericht aan de contractspartij van de VVD (T-Systems), maar aan Perfect Database, faalt. Het miskent de vaststelling in het tussenvonnis dat Perfect Database de contractspartij van de VVD is geworden.
c. Perfect Database voert verder aan dat de VVD op basis van artikel 21.3 AV gehouden was om binnen vijf dagen na oplevering van de laatste versie van de software - 2 september 2005 - een klacht in te dienen. Dit betoog slaagt niet, nu de VVD niet gehouden was om de oplevering op 2 september 2005 te accepteren en zij bovendien al op 1 september 2005 schriftelijk aan Perfect Database had meegedeeld dat van afname geen sprake meer was.
3.12 De slotsom is dat de ontbinding door de VVD bij brief d.d. 8 november 2005 rechtsgeldig is, maar uitsluitend voor zover deze ziet op de door Perfect Database nog niet uitgevoer¬de delen van de overeenkomst. Er ontstaan dan ook geen ongedaanmakings¬verplichtingen voor zover deze betrekking hebben op door Perfect Database reeds verrichte werkzaamheden c.q. geleverde diensten. Hierna zal in § ?D worden ingegaan op de vraag welke ongedaanmakingsverplichtingen op partijen rusten.
3.13 Het voorgaande leidt ertoe dat het door de VVD onder a. gevorderde (zie onder 3.1 van het tussenvonnis), te weten ontbinding van de tussen partijen bestaande overeenkomsten, niet toewijsbaar is. Voor zover de ontbinding door de VVD rechtsgeldig is - dat wil zeggen binnen de grenzen van artikel 24.7 AV - is er al ontbonden en de rechtbank kan niet ontbinden wat al ontbonden is. Voor zover de ontbinding door de VVD niet rechtsgeldig is - dat wil zeggen: wat betreft de door Perfect Database reeds verrichte werkzaamheden - geldt dat ontbinding niet is toegestaan.
D. Ongedaanmakingsverplichtingen?
3.14 De VVD stelt dat zij in totaal aanspraak kan maken op € 319.767,00. Om haar moverende redenen heeft de VVD haar vordering in deze procedure beperkt tot € 298.109,00,00. Het gaat daarbij om de volgende posten:
Factuur# Omschrijving Bedrag (€)
(1) 100503288 Beheer platform (hosting) 74.375,00*
(2) 1005024911 Consultancy (vooruitgefactureerd) 41.650,00
(3) 1005029699 Aanloopfase en ontwikkeling VVD.net 71.487,00
(4) 1005031321 Projectbegeleiding rechtenbeheer 2.700,00
(5) 1005029697 Rechtenbeheer 25.350,00
(6) 1005031320 Bouw ledenbeheer 59.605,00
(7) 1005029696 Advieskosten talentendatabase 44.600,00
subtotaal 319.767,00
waarvan gevorderd 298.109,00
* Opmerking bij post (1). Het factuurbedrag bedroeg € 89.250,00. De VVD stelt zich op het standpunt dat 1/6 hiervan ziet op reeds verrichte werkzaamheden. Zij vordert daarom 5/6 van € 89.250,00, zijnde € 74.375,00.
3.15 Bij de beoordeling op welke bedragen de VVD uit hoofde van de ontbinding als ongedaanmakingsverplichting aanspraak kan maken, gelden de volgende uitgangspunten:
a. Zoals hiervoor is overwogen geldt de ontbinding alleen voor de nog niet verrichte werkzaamheden c.q. nog niet geleverde diensten. Uit artikel 24.8 AV volgt dat reeds gefactureerde bedragen voor uitgevoerde werkzaamheden of geleverde diensten volledig verschuldigd blijven. Vastgesteld moet dan ook worden welke werkzaamheden verricht zijn. Voor vooruit¬betaalde vergoedingen moet een splitsing gemaakt worden tussen wel en niet verrichte werkzaamheden.
b. Artikel 8.1 van de dienstenovereenkomst bouw bepaalt dat de VVD, indien zij die overeenkomst tussentijds beëindigt, om welke reden dan ook, in ieder geval gehouden blijft tot betaling van de overeengekomen kosten voor het ontwerp VVD.net (aanloopfase) en de modules ledenbeheer en rechtenbeheer (bouw).
3.16 De rechtbank oordeelt thans als volgt.
Post 1 (beheer platform hosting)
(i) Uit de stellingen van partijen over en weer maakt de rechtbank op dat de VVD € 89.250,00 vooruit heeft betaald voor het beheer van het platform en de hosting van het VVD.net gedurende een periode van drie jaar. De rechtbank begrijpt dat niet in geschil is dat er geen werkzaamheden zijn verricht in de periode september - december 2005. De VVD stelt dat zij van het betaalde bedrag slechts één zesde deel is verschuldigd (zijnde € 14.875,00) omdat alleen dat deel feitelijk is uitgevoerd als gevolg van de vertraging in de bouw van het VVD.net. De werkzaamheden zijn daarom niet op de beoogde wijze uitgevoerd, althans zij heeft hieraan niets gehad, aldus de VVD. Perfect Database is daarentegen van mening dat de hosting conform het contract is uitgevoerd en dat alleen gedurende de laatste vier maanden van de betaalde periode geen beheersactiviteiten meer zijn verricht.
(ii) De rechtbank overweegt hierover als volgt. De afspraken over het beheer van het platform en de hosting van het VVD.net zijn neergelegd in de dienstenovereen¬komst beheer. Daarin is vermeld dat voor de duur van de overeenkomst het beheer van het VVD. net wordt uitgevoerd (artikel 2.2) en dat de overeenkomst in werking treedt op de datum van rechtsgeldige ondertekening en eindigt op 31 december 2005 (artikel 4.1). Onder deze overeenkomst is een jaarlijkse vergoeding verschuldigd, waarvan de VVD drie jaar vooruit heeft betaald. Artikel 2.1 bepaalt verder dat er nog een Service Level Agreement (hierna: SLA) opgesteld zou worden, die in definitieve vorm aan de overeenkomst zou worden gehecht na afronding van het project VVD.net.
(iii) De hiervoor aangehaalde bepalingen wijzen er sterk op dat partijen bij onder¬tekening van de overeenkomst voor ogen stond dat het beheer van het platform en de hosting direct na ondertekening zou aanvangen en niet eerst vanaf het moment dat het VVD.net gereed zou zijn. Wel zou er na afronding van het project nog een aanvulling nodig zijn in de vorm van een definitieve SLA, maar dat stond aan eerdere dienstverlening kennelijk niet in de weg. Tegen deze achtergrond en gelet op de stelling van Perfect Database dat het beheer daadwerkelijk heeft plaatsgevonden, had het op de weg van de VVD gelegen om voldoende concreet onderbouwd aan te geven vanaf welke datum deze beheerswerkzaamheden volgens haar zijn verricht. Zij kon er niet mee volstaan te stellen dat er slechts gedurende 1/6 deel van de tijd werkzaamheden zijn verricht. De rechtbank gaat er daarom vanuit dat het beheer van het platform is uitgevoerd vanaf de datum van ondertekening tot aan 31 augustus 2005. Voor deze verrichte werkzaam¬heden geldt dat de vergoeding hiervoor op grond van artikel 24.8 AV niet kan worden terug¬gevorderd. (Op de stelling van de VVD dat zij niets aan de diensten heeft gehad door de vertraging bij de oplevering van het VVD.net, wordt hierna onder ??3.18 nader ingegaan).
(v) Voor de niet uitgevoerde, vooruitbetaalde werkzaamheden na 31 augustus 2005 geldt dat dit vier maanden betreft. De hiervoor betaalde vergoeding - € 9.916,67 - dient terugbetaald te worden.
Post 2 (consultancy)
(vi) Uit hetgeen door de VVD is aangevoerd, volgt dat zij van mening is dat zij een bedrag van € 41.650,00 vooruit heeft betaald voor het eerste ontwerp van het Project Bouw VVD.net (zie de nadere akte, p. 10). Volgens Perfect Database vallen deze kosten niet onder de VVD contracten omdat zij betrekking hebben op een haalbaarheidsonderzoek en consultancy voor verbetering van de ledenadministratie in zijn algemeenheid. De rechtbank is van oordeel dat met betrekking tot genoemd bedrag geen ongedaan¬makingsverplichting ontstaat, ook niet als hetgeen de VVD naar voren heeft gebracht juist is. Daaraan staat artikel 8.1 van de dienstenovereenkomst bouw in de weg. Bovendien heeft de VVD niet aangegeven dat geen eerste ontwerp is gemaakt (en de werkzaamheden dus nog niet waren verricht). Integendeel, uit de beschrijving van het verloop van het project in de akte d.d. 14 november 2007 van de VVD blijkt dat voor de zomer van 2004 voor alle modules een functioneel ontwerp was gemaakt.
Post 3 (aanloopfase en ontwikkeling VVD net)
(vii) De VVD stelt zonder nadere onderbouwing dat deze post ziet op ‘de onderhavige diensten’. Perfect Database stelt dat het gaat om de aanschaf van Workpoint software. Wat daar ook van zij, artikel 8.1 van de dienstenovereenkomst bouw bepaalt dat de overeengekomen kosten van het ontwerp VVD.net (aanloopfase) ook verschuldigd blijven nadat de VVD om welke reden dan ook de overeenkomsten beëindigd. Indien de VVD van oordeel was deze kosten niet onder artikel 8.1 vielen, dan had het op haar weg gelegen dit nader te onderbouwen. De VVD kan hiervan dan ook geen terugbetaling vorderen.
Posten 4 tot en met 6
(viii)Perfect Database stelt dat de posten 4 tot en met 6 onder artikel 8.1 van de diensten¬overeenkomst bouw vallen. De VVD heeft dit niet, althans niet voldoende gemotiveerd betwist. Dit had wel op haar weg gelegen nu de omschrijving van deze posten er op duidt dat artikel 8.1 inderdaad van toepassing is. Dit betekent dat de voor deze posten betaalde vergoedingen niet teruggevorderd kunnen worden.
Post 7 (advieskosten talentendatabase)
(ix) De VVD stelt dat de factuur die hoort bij post 7 deels betrekking heeft op de ledenraadplegingen. Zij heeft daarbij niet aangegeven waarop het overige deel betrekking heeft, zodat dat deel verder onbesproken blijft. Perfect Database stelt dat deze werkzaamheden zijn uitgevoerd en niet ongedaan gemaakt kunnen worden. Nu de VVD hierop niet meer gereageerd heeft, terwijl vaststaat dat er inderdaad ledenraadplegingen hebben plaatsgevonden, gaat de rechtbank hiervan uit. Op grond van artikel 24.8 AV kan van deze post geen terugbetaling worden gevorderd.
3.17 Perfect Database heeft nog opgemerkt dat zij op grond van artikel 24.9 AV aanspraak kan maken op 50% van de toekomstige reguliere vergoedingen van de VVD aan Perfect Database. Dit betoog slaagt niet, alleen al omdat dit artikel alleen van toepassing is indien de VVD aanleiding heeft gegeven tot beëindiging van de overeenkomsten. Deze situatie doet zich niet voor. De aanleiding van de beëindiging is immers de tekortkoming van Perfect Database.
3.18 In het voorgaande is voor een groot aantal posten geoordeeld dat terugvorderen niet mogelijk is. Deels komt dit door de toepassing van artikel 8.1 van de dienstenovereenkomst bouw, deels door de toepassing van artikel 24.8 AV. Het betoog van de VVD dat de prestaties voor haar geen enkele waarde hebben gehad en haar beroep op artikel 6:272 lid 2 BW, doen niet af aan hetgeen partijen zijn overeengekomen over de gevolgen van beëindiging van de overeenkomsten. Deze gevolgen had de VVD kunnen voorzien bij het aangaan van de overeenkomsten: artikel 8.1 van de dienstenovereenkomst bouw is zonder meer duidelijk en ook de gevolgen van artikel 24.8 AV hadden vooraf ingeschat kunnen worden. Dat de prestaties geen waarde hadden voor de VVD leidt ook niet tot de slotsom dat toepassing van deze bepalingen naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaan¬vaardbaar is. Het gaat hier om een kosten- en risicoverdeling tussen twee voldoende professioneel te achten partijen (zie ook hetgeen hierna wordt overwogen over de geldigheid van de exoneratiebedingen). Van ongerechtvaardigde verrijking, zoals de VVD subsidiair stelt, is evenmin sprake. De door de VVD gestelde verrijking vindt immers zijn basis in de gemaakte afspraken.
3.19 De slotsom is dat Perfect Database een terugbetalingsverplichting heeft tot een bedrag van € 9.916,67. De vordering tot betaling van de wettelijke rente over dat bedrag vanaf de datum van betaling door de VVD zal worden afgewezen. Immers, ontbinding heeft geen terugwerkende kracht, zodat de verplichting tot terugbetaling eerst is ontstaan op 8 november 2005. Nu de VVD bij brief d.d. 8 november 2005 Perfect Database heeft gesommeerd om binnen 7 dagen te betalen, zal de wettelijke rente als bedoeld in artikel 6:120 lid 2 BW worden toegewezen vanaf 16 november 2005.
E. Aansprakelijkheid Perfect Database voor schade?
3.20 De VVD heeft subsidiair schadevergoeding, nader op te maken bij staat, gevorderd en wel voor zover haar vordering tot restitutie van door haar betaalde bedragen niet toewijsbaar is. Volgens Perfect Database stuit iedere aansprakelijkheid voor schade af op het in artikel 22.1 AV bepaalde. Op grond van dat artikel is haar aansprakelijkheid beperkt tot directe schade en daarvan is geen sprake. Als er al sprake is van aansprakelijkheid, dan is die op grond van artikel 22.2 beperkt tot 10% van de betaalde bedragen, aldus Perfect Database.
3.21 De VVD stelt zich op het standpunt dat Perfect Database geen beroep op artikel 22.1 (en naar de rechtbank aanneemt: 22.2) AV toekomt en beroept zich op de vernietigbaarheid van dit beding. Zij stelt dat de beperking van aansprakelijkheid een onredelijk bezwarend beding in de zin van artikel 6:233 aanhef en sub a BW is en beroept zich, bij wijze van ‘reflexwerking’ op het bepaalde in de artikelen 6:236 en 6:237 BW. Met Perfect Database is de rechtbank van oordeel dat er geen aanleiding is voor de zogeheten reflexwerking van de artikelen 6:236 en 6:237 BW zodat de VDD niet met een beroep op deze artikelen de werking van artikel 22 AV ongedaan kan maken. Daarvoor is redengevend dat de VVD er, naar zijzelf aangeeft, altijd voor gekozen om haar ICT werkzaamheden uit te besteden. Zij doet dit met behulp van een bureau van ongeveer 25 professionals. Dit maakt haar weliswaar niet tot een partij die even gespecialiseerd is als haar toenmalige contractspartij T-Systems (en later Perfect Database), maar maakt wel dat zij als een voldoende profes¬sionele organisatie moet worden beschouwd. Anders dan de VVD betoogt, acht de rechtbank artikel 22.1 en 22.2 AV niet onredelijk bezwarend in de zin van artikel 6:233 aanhef en sub a BW. Uitsluiting van andere schade dan directe schade is bepaald niet ongebruikelijk en de bewoordingen en strekking van artikel 22.1 AV is voldoende begrijpelijk. Voor artikel 22.2 AV geldt dat een beperking van de schadevergoeding tot 10% van de betaalde vergoedingen weliswaar aanzienlijk is, maar ook deze bepaling is voldoende helder en het betreft een onderwerp waarover een profes¬sionele partij zelf zijn afwegingen kan en moet maken.
3.22 De VVD heeft ter onderbouwing van haar standpunt dat Perfect Database geen beroep kan doen op de exoneratiebedingen verder een beroep gedaan op de beperkende werking van de redelijkheid en billijkheid. Volgens haar zijn in de omstandigheden waaronder de contractovername heeft plaatsgevonden aanwijzingen te vinden dat de belangen van de VVD welbewust zijn opgeofferd aan de belangen van de contracterende partijen. De rechtbank oordeelt hierover als volgt. Voorop wordt gesteld dat een exoneratie¬beding buiten toepassing dient te blijven voor zover die toepassing in de gegeven omstan¬digheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn. Dit zal in het algemeen het geval zijn als de schade is te wijten aan opzet of bewuste roekeloosheid van de schuldenaar of van met de leiding van zijn bedrijf belaste personen. Volgens de VVD is daarvan sprake omdat de contractovername plaatsvond kort nadat was aangegeven dat het budget voor het VVD.net geheel was besteed en omdat de door Perfect Database bedongen zeer aanzienlijke ‘badwill’ niet aan Perfect Database, maar aan Dtm holding B.V. is betaald. Dat een koper (of een aan hem gelieerde onderneming) bij een overname een vergoeding ontvangt (in plaats van een koopsom betaalt) is echter geen voldoende concrete indicatie dat partijen er van uitgaan dat de koper zal gaan wanpresteren. Er zijn geen concrete omstandig¬heden gesteld of gebleken waaruit blijkt dat er meer aan de hand was dan een koop van een slecht lopende onderneming waarvan de koper meende nog iets te kunnen maken, laat staan dat T-Systems en Perfect Database bij die overname op roekeloze wijze zijn omgegaan met de belangen van de VVD. Het betoog dat het beroep op het exoneratiebeding naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is, slaagt dan ook niet.
3.23 In verband met de geleden schade is door Perfect Database aangevoerd dat de VVD op grond van artikel 6:101 BW geen aanspraak kan maken op vergoeding omdat de schade het gevolg is van de keuze van de VVD om de op 2 september 2005 geleverde software niet te testen. Dit betoog slaagt niet omdat - zoals hiervoor uiteengezet is - de VVD gerechtigd was om afname te weigeren.
3.24 De slotsom is dat Perfect Database aansprakelijk is voor de directe schade als bedoeld in artikel 22.1 AV waarbij de onder 22.2 AV bedoelde maxima van toepassing zijn. Nu de VVD voor haar vordering tot schadevergoeding verwijzing naar de schadestaat heeft gevorderd, zal deze vordering worden toegewezen. Aannemelijk is immers dat de VVD directe schade als bedoeld in artikel 22.1 AV heeft geleden als gevolg van de toerekenbare tekortkoming van Perfect Database.
F. Nakoming van na beëindiging van de VVD contracten werkende bepalingen?
3.25 De VVD heeft gevorderd dat Perfect Database het bepaalde in artikel 5.2 en 6.1 van de dienstenovereenkomst beheer zal nakomen. Het betreft het verlenen van een gebruikers¬recht, als bedoeld in artikel 14 van de mantelovereenkomst, op de aanpassingen als genoemd in artikel 8.3 van de dienstenovereenkomst bouw, de vastlegging als bedoeld in artikel 5.2 van de dienstenovereenkomst beheer - zulks onder overdracht van de bijbehorende data, toepassing en documentatie - alsmede de aanpassingen op de toepassing als bedoeld in artikel 6 van de dienstenovereenkomst beheer. Ook de verplichting tot overdracht van de volledige projectdocumentatie behoort tot deze nakomingsverplichting, aldus de VVD.
3.26 Perfect Database heeft bestreden dat aan de VVD enig gebruikersrecht toekomt. Daartoe heeft zij erop gewezen dat de VVD op grond van artikel 25 AV gehouden is alle software en documentatie te retourneren. Perfect Database ziet er daarbij echter aan voorbij dat de contractsluitende partijen anders zijn overeengekomen in de dienstenovereenkomsten bouw en beheer. Artikel 8.3 van de dienstenovereenkomst bouw bepaalt immers dat bij tussentijdse beëindiging van die overeenkomst in combinatie met de dienstenovereenkomst beheer, VVD een niet in tijd beperkt gebruiksrecht toekomt, een en ander conform de artikelen 5.2 en 6 van de diensten¬overeenkomst beheer. Nu individuele bedingen in het algemeen voorrang hebben op bedingen in algemene voorwaarden, had het op de weg van Perfect Database gelegen redenen aan te voeren waarom daarover thans anders geoordeeld zou moeten worden. Perfect Database heeft dit echter nagelaten. Daarmee staat als onvoldoende weersproken vast dat Perfect Database gehouden is de VVD de verlangde gebruikersrechten te verlenen. Het gevorderde zal worden toegewezen. Volledigheidshalve wordt overwogen dat deze gebruiksrechten beperkt zijn tot de feitelijk gerealiseerde software en documentatie. Gelet op haar ontbinding van de VVD contracten kan de VVD aan deze veroordeling niet ontlenen dat de software en documentatie alsnog wordt gerealiseerd conform de overeenkomsten.
3.27 De VVD vordert oplegging van een dwangsom. Zij heeft daarbij echter niet aangegeven binnen welke termijn Perfect Database dient na te komen. Nu in artikel 5.2 van de dienstenovereenkomst beheer is opgenomen dat partijen terstond in overleg treden, acht de rechtbank daarvoor een termijn van een maand nadat vonnis is gewezen voldoende. Voorts zal de gevorderde dwangsom worden beperkt tot een bedrag van € 1.000,00 per dag met een maximum van € 50.000,00.
G. Slotsom
Ten aanzien van de vordering op Perfect Database
3.28 Perfect Database als de grotendeels in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. Omdat een aanzienlijk deel van het gevorderde bedrag wordt afgewezen, stelt de rechtbank het salaris van de advocaat aan de zijde van de VVD vast op basis van het toegewezen bedrag:
- dagvaarding € 71,93
- vast recht 4.584,00
- salaris advocaat 1.920,00 (5,0 punten × tarief € 384,00)
Totaal € 6.575,93
Ten aanzien van de vordering op Perfect Direct
3.29 Zoals in het tussenvonnis onder 6.20 is overwogen zal de vordering van de VVD op Perfect Direct worden afgewezen en zal de VVD als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten van Perfect Direct worden veroordeeld.
3.30 De kosten aan de zijde van Perfect Direct worden vastgesteld op € 7.000,00 (salaris advocaat ad 3,5 punten × tarief € 2.000,00).
Ten aanzien van de vordering op T-Systems
3.31 Zoals in het tussenvonnis onder 6.21 is overwogen is de voorwaarde waaronder de VVD deze vordering heeft ingesteld, niet vervuld en zal de VVD als de in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de proceskosten van T-Systems.
3.32 De kosten aan de zijde van T-Systems worden vastgesteld op:
- vast recht € 4.584,00
- salaris advocaat 7.000,00 (3,5 punten × tarief € 2.000,00)
Totaal € 11.584,00
in de Perfect Database vrijwaringszaak
3.33 In het tussenvonnis is - kort gezegd - beslist dat Perfect Database heeft te gelden als de leverancier van de VVD onder de VVD contracten en dat T-Systems jegens Perfect Database gehouden om het project VVD.net op zo kort mogelijke termijn naar behoren af te ronden. Verder is in het tussenvonnis overwogen dat Perfect Database niet of nauwelijks onderbouwd heeft aangegeven waaruit de tekortkoming van T-Systems jegens haar zou bestaan en dat zij evenmin inhoudelijk had gereageerd op de conclusie van antwoord.
3.34 Perfect Database is in het tussenvonnis in de gelegenheid gesteld om bij conclusie na tussenvonnis alsnog concreet aan te geven wat de tekortkoming is die zij T-Systems verwijt. De rechtbank stelt vast dat Perfect Database van die gelegenheid onvoldoende gebruik heeft gemaakt. In de kern komt haar conclusie na tussenvonnis er op neer dat zij stelt dat iedere tekortkoming jegens de VVD met betrekking tot de afronding van het project Bouw VVD.net een tekortkoming impliceert van T-Systems jegens Perfect Database. Waar die tekortkoming volgens haar concreet uit bestaat, stelt zij echter niet in de vrijwaringszaak. Hierdoor is in de vrijwaringszaak nog steeds geen inhoudelijk en onderbouwd debat gevoerd over de vraag wat er mis is gegaan met het project VVD.net en of dit een tekortkoming vormt van Perfect Database jegens de VVD en van T-Systems jegens Perfect Database. Een dergelijk debat is wel nodig omdat T-Systems zowel betwist dat Perfect Database jegens de VVD is tekortgeschoten als dat T-Systems zelf jegens Perfect Database tekortgeschoten is. De uitkomst van de VVD hoofdzaak kan in ieder geval niet één op één worden overgezet op de vrijwaringszaak. Niet alleen is dit een andere procedure tussen andere partijen, de vaststelling in die procedure dat Perfect Database tekort geschoten is jegens de VVD is bovendien het gevolg van het feit dat die tekortkoming onvoldoende gemotiveerd is betwist door Perfect Database.
3.35 De rechtbank onderkent dat Perfect Database als gedaagde in de VVD hoofdzaak en als eiseres in de vrijwaringszaak zich tot op zekere hoogte in een spagaat bevindt. Immers, in de hoofdzaak ontkent Perfect Database dat er jegens de VVD tekortgeschoten is, terwijl zij in de vrijwaringsprocedure wil dat een eventuele tekortkoming jegens de VVD voor rekening van T-Systems komt. Perfect Database heeft er echter na de comparitie van partijen bewust voor gekozen om de vrijwaringsprocedure gevoegd met de hoofdzaak voort te zetten. Dit is uiteraard haar goed recht, maar neemt niet weg dat in de vrijwaringsprocedure vereist is dat zij voldoende feiten stelt voor toewijzing van haar vordering. Zij dient dan ook feiten en omstandigheden te stellen waaruit blijkt dat er zowel jegens de VVD als jegens haarzelf tekort¬geschoten is. Het betoog van Perfect Database dat het niet aan haar is om de stellingen van de VVD te onderbouwen en zo nodig te bewijzen, is juist voor zover het de hoofdzaak betreft, maar miskent de positie van Perfect Database als eiseres in de vrijwaringsprocedure.
3.36 De slotsom is dat niet kan worden vastgesteld dat T-Systems krachtens haar rechtsverhouding tot Perfect Database verplicht is de nadelige gevolgen van de veroordeling van Perfect Database in de hoofdzaak te dragen. De vordering van Perfect Database op T-Systems dient daarom te worden afgewezen. Het verweer van T-Systems dat er geen vrijwaringsverplichting bestaat omdat deze niet is te baseren op de koopovereenkomst, noch op een wettelijke verplichting kan daarom onbesproken blijven.
3.37 Perfect Database zal als de in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de proceskosten. De kosten aan de zijde van T-Systems worden vastgesteld op:
- salaris advocaat 8.000,00 (4 punten × tarief € 2.000,00)
Totaal € 8.000,00
in de Perfect Database hoofdzaak
A. Inleiding
3.38 Ook in deze zaak is in het tussenvonnis vastgesteld dat Perfect Database de leverancier van de VVD onder de VVD contracten was geworden en dat T-Systems onder artikel 10.10 van de koop¬overeenkomst gehouden was tot het uitvoeren van bepaalde werkzaamheden. Verder is in het tussenvonnis (onder 6.41) beslist dat een deel van de door Perfect Database ingestelde vorderingen zullen worden afgewezen. De beslissing van de overige vorderingen is in het tussenvonnis aangehouden. Dit laatste is gedaan omdat die vorderingen deels samenhangen met de discussie over de vraag of T-Systems tekortgeschoten is terzake van het VVD.net project. Perfect Database is in het tussenvonnis in de gelegenheid gesteld om zich over die tekortkoming nader uit te laten.
B. Vorderingen die samenhangen met de gestelde tekortkoming
3.39 Over de door Perfect Database gestelde tekortkoming van T-Systems wordt als volgt overwogen. Vooropgesteld wordt dat Perfect Database in deze procedure meer heeft gesteld over de gestelde tekortkoming van T-Systems dan zij heeft gedaan in de Perfect Database vrijwaringszaak. Omdat iedere procedure op haar eigen merites moet worden beoordeeld, betekent dit dat de bevindingen van de rechtbank uit de Perfect Database vrijwaringszaak niet zonder meer overgenomen kunnen worden.
3.40 In de kern genomen verwijt Perfect Database in deze procedure aan T-Systems dat zij het VVD.net project nooit heeft opgeleverd, terwijl zij onder artikel 10.10 van de koopovereenkomst daartoe wel was gehouden. T-Systems betwist dit. T-Systems heeft bij conclusie van dupliek aangevoerd dat zij via Phidias het systeem heeft opgeleverd. Ter onderbouwing van deze stelling heeft T-Systems e-mails in het geding gebracht uit de periode 31 augustus 2005 - 5 september 2005, waarin Phidias aangeeft dat de VVD.phidias productieserver gereed is. T-Systems stelt in dit verband tevens dat de VVD en/of Perfect Database hebben geweigerd om te testen. Bij conclusie na tussenvonnis heeft Perfect Database herhaald dat het project nooit is afgerond en verwijst zij terug naar haar conclusie van repliek. Perfect Database laat echter na om in te gaan op de onderbouwde stellingen van T-Systems over de oplevering in de periode 31 augustus - 5 september 2005. Daarmee staat als onvoldoende gemotiveerd betwist vast dat deze oplevering heeft plaatsgevonden. Perfect Database stelt ook niet, althans niet concreet, dat het opgeleverde inhoudelijk niet zou voldoen aan de gemaakte afspraken.
3.41 Zoals uit de beoordeling in de VVD hoofdzaak blijkt, hoeft dit niet te betekenen dat T-Systems aan haar verplichtingen heeft voldaan. Denkbaar is immers dat de levering te laat plaatsvond en dat testen niet meer aan de orde was. Perfect Database stelt hierover echter te weinig. In haar conclusie na tussenvonnis en de daarop volgende nadere akte stelt Perfect Database dat iedere in de hoofdzaak vast te stellen tekortkoming jegens de VVD, ook een tekortkoming van T-Systems jegens Perfect Database vormt. Dit is te kort door de bocht omdat Perfect Database hiermee in deze procedure geen voldoende concrete feiten en omstandigheden stelt waaruit kan volgen dat T-Systems in verzuim is - waarvoor in beginsel een ingebrekestelling vereist is - met betrekking tot haar verplichting de werkzaamheden op zo kort mogelijke termijn op een behoorlijke wijze af te ronden. Aan dit oordeel doet niet af dat Perfect Database heeft gesteld dat ten tijde van de koopovereenkomst (29 oktober 2004) T-Systems had gezegd dat de afronding van het VVD.net project nog één dag zou kosten. Hiervoor is redengevend dat Perfect Database bij conclusie van repliek stukken heeft overgelegd waaruit ook volgens haar blijkt dat er in juni 2005 nadere afspraken zijn gemaakt over oplevering. Van die nadere termijnen is door T-Systems bij conclusie na tussenvonnis gesteld dat zij altijd heeft aangegeven dat de opgegeven termijnen schattingen zijn en naar beste wetenschap worden nageleefd. Perfect Database heeft dit niet betwist in haar nadere akte, zodat hiervan uitgegaan moet worden. De stelling van Perfect Database dat zij sommaties van de VVD direct heeft doorgezonden aan T-Systems is verder niet onderbouwd of nader uitgewerkt: zo stelt zij niet welke stukken zijn doorgezonden en wanneer dit is gebeurd.
3.42 De slotsom luidt dat Perfect Database onvoldoende concrete feiten en omstandigheden heeft gesteld om te kunnen vaststellen dat T-Systems jegens haar aansprakelijk is vanwege een tekortkoming terzake van het project VVD.net. Nu Perfect Database voldoende mogelijkheden heeft gehad om haar standpunten toe te lichten, is er geen aanleiding om haar hier nogmaals de gelegenheid toe te geven.
3.43 De vorderingen van Perfect Database, voor zover deze zijn gebaseerd op een dergelijke tekortkoming, dienen dan ook te worden afgewezen. Dit betreft de vordering terzake van de post ‘niet verlenging van de dienstenovereenkomst bouw’, de gevorderde vergoeding van griffiegelden uit de VVD hoofdzaak en de vordering terzake van de post ‘factuur Phidias’ (zie het tussenvonnis onder 5.1.c, f en g).
C. Overige
3.44 Thans dient nog over twee (deel)vorderingen van Perfect Database een beslissing genomen te worden: de post ‘factuur d.d. 7 september 2005’ en de gevorderde buiten¬gerechtelijke incassokosten (niet zijnde het griffiegeld uit de VVD hoofdzaak).
Factuur d.d. 7 september 2005
3.45 Perfect Database heeft T-Systems op 7 september 2005 gefactureerd voor een bedrag van € 29.053,26 (incl. BTW). Blijkens haar toelichting op de comparitie van partijen gaat het hoofdzakelijk om het voeren van overleg met zowel de VVD, T-Systems als met Phidias en om het gezamenlijk met de VVD uitvoeren van testen van de door Phidias geleverde producten. Perfect Database baseert haar vordering op artikel 10.10 van de koopovereenkomst. Echter, op grond van artikel 10.10 van de koopover¬eenkomst is T-Systems alleen gehouden tot het betalen voor werkzaamheden die op haar aangeven worden uitgevoerd door Perfect Database als ondersteuning voor de afronding door T-Systems van werkzaamheden aan reeds opgeleverde systemen en aan (rapportage)tools. Het is tussen partijen klaarblijkelijk niet in geschil dat de uitgevoerde werkzaamheden niet zien op de bouw van het VVD.net als zodanig. Kennelijk - zo neemt de rechtbank bij gebrek aan een nadere uitleg aan - gaat het om overleg met de VVD, T-Systems en Phidias over de geschillen die inmiddels met de VVD zijn ontstaan en over het uitvoeren van daarmee samenhangende testen. Dit sluit ook aan bij de opmerking van Perfect Database op de comparitie dat zij deze factuur ziet als een vorm van schadevergoeding. Dit valt echter niet onder artikel 10.10 van de koopovereenkomst. Indien Perfect Database heeft willen betogen dat deze kosten moeten worden gezien als kosten om een procedure te vermijden, geldt dat voor toewijzing geen grondslag is nu aansprakelijkheid van T-Systems voor een tekortkoming niet is komen vast te staan. Deze vordering zal daarom worden afgewezen.
Buitengerechtelijke incassokosten.
3.46 Nu alle overige vorderingen van Perfect Database worden afgewezen, kunnen de gevorderde buitengerechtelijke incassokosten niet worden toegewezen.
D. Slotsom
3.47 Alle vorderingen van Perfect Database op T-Systems zullen worden afgewezen.
3.48 Perfect Database zal als de in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de proceskosten. De kosten aan de zijde van T-Systems worden vastgesteld op:
- griffiegeld € 4.665,00
- salaris advocaat 8.000,00 (4 punten × tarief € 2.000,00)
Totaal € 12.665,00
4 De beslissing
De rechtbank
in de VVD hoofdzaak
a. wijst de vorderingen van de VVD op Perfect Direct af,
b. veroordeelt de VVD in de proceskosten aan de zijde van Perfect Direct, tot op heden vastgesteld op € 7.000,00,
c. veroordeelt Perfect Database tot betaling aan de VVD van een bedrag van € 9.916,67 (negenduizend negenhonderd zestien euro en zevenenzestig eurocent), vermeerderd met de wettelijke rente als bedoeld in artikel 6:120 lid 2 BW vanaf 16 november 2005 tot aan de dag der algehele voldoening,
d. veroordeelt Perfect Database tot vergoeding van door de VVD geleden schade, als onder ??3.24 in dit vonnis omschreven, nader op te maken bij staat,
e. veroordeelt Perfect Database tot nakoming van het in artikel 5.2 en 6.1 van de dienstenovereenkomst beheer bepaalde, daaronder begrepen de overdracht van de volledige projectadministratie, zulks binnen een maand na de datum van dit vonnis,
f. veroordeelt Perfect Database een dwangsom te betalen van € 1.000,00 voor iedere dag dat zij niet aan de onder ?e. uitgesproken veroordeling voldoet, tot een maximum van € 50.000,00 is bereikt,
g. veroordeelt Perfect Database in de proceskosten aan de zijde van de VVD, tot op heden vastgesteld op € 6.575,93,
h. verstaat dat de vordering van de VVD op T-Systems geen behandeling behoeft,
i. veroordeelt de VVD in de proceskosten aan de zijde van T-Systems, tot op heden vastgesteld op € 11.584,00,
j. verklaart dit vonnis wat betreft de onder ?b, ?c, ?d, ?e, ?f, ?g en ?i genoemde veroordelingen uitvoerbaar bij voorraad,
k. wijst het meer of anders gevorderde af,
in de Perfect Database vrijwaringszaak
l. wijst de vorderingen van Perfect Database op T-Systems af,
m. veroordeelt Perfect Database in de proceskosten aan de zijde van T-Systems, tot op heden vastgesteld op € 8.000,00,
n. verklaart dit vonnis wat betreft de onder ?m. genoemde veroordeling uitvoerbaar bij voorraad,
in de Perfect Database hoofdzaak
o. wijst de vorderingen van Perfect Database op T-Systems af,
p. veroordeelt Perfect Database in de proceskosten aan de zijde van T-Systems, tot op heden vastgesteld op € 12.665,00,
q. verklaart dit vonnis wat betreft de onder ?p. genoemde veroordeling uitvoerbaar bij voorraad.
Dit vonnis is gewezen door mr. N. Doorduijn.
Uitgesproken in het openbaar.
2066+1876