Uitspraak
RECHTBANK ROTTERDAM
Sector civiel recht
Zaak-/rolnummer: 333537 / HA ZA 09-1752
Uitspraak: 18 november 2009
VONNIS van de enkelvoudige kamer in de zaak van:
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
BDP NETHERLANDS B.V.,
gevestigd te Hoogvliet, gemeente Rotterdam,
eiseres in de hoofdzaak,
verweerster in het incident,
advocaat mr. E. Wilke,
- tegen -
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
RSB TRADE B.V., h.o.d.n. ANYONE TRADING,
gevestigd te Waddinxveen,
gedaagde in de hoofdzaak,
eiseres in het incident,
advocaat mr. K. Zeylmaker.
Partijen worden hierna aangeduid als "BDP" respectievelijk "Anyone".
1 Het verloop van het geding
De rechtbank heeft kennisgenomen van de volgende stukken:
- dagvaarding d.d. 17 juni 2009 met producties 1 tot en met 5;
- incidentele conclusie houdende exceptie van onbevoegdheid zijdens Anyone;
- conclusie van antwoord in het bevoegdheidsincident, met drie producties.
2 De standpunten van partijen
in de hoofdzaak
2.1
BDP vordert – verkort weergegeven – dat de rechtbank bij vonnis, zoveel mogelijk uitvoerbaar bij voorraad, Anyone zal veroordelen tot betaling van een bedrag van € 16.555,90, vermeerderd met een bedrag van € 2.483,38 aan buitengerechtelijke kosten, vermeerderd met wettelijke rente vanaf de dag der opeisbaarheid van de vorderingen tot en met de dag der algehele voldoening, en vermeerderd met proceskosten en nakosten.
2.2
BDP stelt daartoe voor zover in dezen van belang het volgende.
Anyone heeft begin 2009 fietsen en fietsonderdelen gekocht in China en deze in vier containers laten verzenden naar Rotterdam. Op 8 april 2009 heeft Anyone BDP verzocht een offerte uit te brengen voor een aantal logistieke werkzaamheden. Twee containers moesten rechtstreeks vanaf Rotterdam worden vervoerd naar De Meern. De andere twee containers moesten eerst in Rotterdam worden gelost. Vervolgens moesten de dozen met fietsen en fietsonderdelen op pallets worden geladen en eveneens naar De Meern worden getransporteerd. BDP heeft voor deze werkzaamheden een offerte uitgebracht, waarmee door Anyone is ingestemd. BDP heeft vervolgens bovengenoemde werkzaamheden uitgevoerd. BDP heeft hiervoor een factuur verstuurd aan Anyone, maar Anyone heeft deze factuur onbetaald gelaten.
BDP stelt voorts dat op de tussen partijen gesloten overeenkomst de Fenex-voorwaarden van toepassing zijn. BDP verwijst daarvoor naar haar offerte d.d. 8 april 2009. BDP heeft in 2008 meerdere malen werkzaamheden voor Anyone uitgevoerd en op die werkzaamheden zijn ook steeds de Fenex-voorwaarden van toepassing verklaard.
BDP voert ten slotte aan dat Anyone de factuur niet binnen vier weken na factuurdatum schriftelijk heeft betwist, zodat het BDP ingevolge artikel 23 lid 1, tweede alinea, Fenex-voorwaarden vrij staat om de vordering voor te leggen aan de rechter in de vestigingsplaats van de expediteur. BDP is gevestigd te Rotterdam, zodat de rechtbank Rotterdam bevoegd is van de vordering kennis te nemen.
in het bevoegdheidsincident
2.3
Anyone vordert dat de rechtbank Rotterdam zich onbevoegd zal verklaren om van de vordering van BDP kennis te nemen en voorts de wijze van voortprocederen zal bepalen, met veroordeling van BDP in de proceskosten bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad.
2.4
Anyone legt aan deze vordering het volgende ten grondslag.
BDP kan geen beroep doen op (artikel 23 lid 1 van) de Fenex-voorwaarden, omdat BDP is aan te merken als vervoerder en niet als expediteur. BDP maakt immers aanspraak op vracht. BDP heeft niet uitdrukkelijk aangegeven dat op haar vervoersactiviteiten de Fenex-voorwaarden van toepassing zijn, hetgeen wel haar verplichting is. De Fenex-voorwaarden zijn daarom niet van toepassing op de tussen partijen gesloten overeenkomst.
Op grond van artikel 99 Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (hierna: Rv) is de rechter van de woonplaats van gedaagde bevoegd. Omdat Anyone statutair gevestigd is te Waddinxveen en kantoor houdt te De Meern, is niet de rechtbank Rotterdam maar de rechtbank ’s-Gravenhage dan wel de rechtbank Utrecht bevoegd om van het geschil kennis te nemen.
2.5
BDP heeft geconcludeerd tot afwijzing van de vordering in het incident met veroordeling van Anyone in de kosten van het incident, bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad.
Op het verweer van BDP zal, waar nodig, nader worden ingegaan bij de beoordeling.
3 De beoordeling
in het bevoegdheidsincident
3.1
Overeenkomstig het bepaalde in artikel 110 lid 1 Rv dient het verweer dat de rechter niet relatief bevoegd is, op straffe van verval daartoe, vóór alle weren ten gronde te worden gevoerd.
Anyone heeft in haar eerste processtuk en derhalve tijdig de relatieve onbevoegdheid van deze rechtbank ingeroepen.
3.2
Tussen partijen is in geschil of op de tussen partijen gesloten overeenkomst de Fenex-voorwaarden van toepassing zijn, waarin – zoals tussen partijen niet in geschil is – ten aanzien van geschillen het onderstaande forumkeuzebeding is opgenomen. De eerste twee alinea’s van het eerste lid van artikel 23 Fenex-voorwaarden luiden voor zover van belang als volgt:
“Alle geschillen, die tussen de expediteur en zijn wederpartij mochten ontstaan, zullen met uitsluiting van de gewone rechter in hoogste ressort worden beslist door drie arbiters. Een geschil is aanwezig wanneer één der partijen verklaart dat dit het geval is.
Onverminderd het in de voorgaande alinea bepaalde staat het de expediteur vrij vorderingen van opeisbare geldsommen, waarvan de verschuldigdheid niet door de wederpartij binnen vier weken na factuurdatum schriftelijk is betwist, voor te leggen aan de bevoegde Nederlandse rechter in de vestigingsplaats van de expediteur. (...).”
3.3
Artikel 108 lid 1 Rv bepaalt dat indien partijen bij overeenkomst een rechter hebben aangewezen voor de kennisneming van geschillen die zijn ontstaan of zullen ontstaan naar aanleiding van een bepaalde rechtsbetrekking die tot hun vrije bepaling staat, die rechter bij uitsluiting bevoegd is om van de zaak kennis te nemen behoudens voor zover uit de overeenkomst anders voortvloeit.
Een dergelijk forumkeuzebeding is in de tweede alinea van artikel 23 lid 1 van de Fenex-voorwaarden opgenomen. In dat artikel wordt immers de rechter van de vestigingsplaats van de expediteur aangewezen als bevoegde rechter.
3.4
Artikel 108 lid 3 Rv bepaalt dat een overeenkomst tot aanwijzing van een bevoegde rechter wordt bewezen door een geschrift en dat daarvoor voldoende is een geschrift dat een dergelijk beding bevat of dat verwijst naar algemene voorwaarden die een dergelijk beding bevatten, mits dat geschrift door of namens de wederpartij uitdrukkelijk of stilzwijgend is aanvaard. Daarom moet worden onderzocht of de Fenex-voorwaarden, waarin het forumkeuzebeding is opgenomen, door middel van zodanig geschrift op de overeenkomst tussen BDP en Anyone van toepassing zijn geworden.
3.5
Bij de beantwoording van de vraag of algemene voorwaarden – zoals de Fenex-voorwaarden – van toepassing zijn, dienen de maatstaven te worden aangelegd die in het algemeen gelden bij de totstandkoming van overeenkomsten. De toepasselijkheid van algemene voorwaarden kan dus worden aangenomen indien zij door de gebruiker is voorgesteld en door de wederpartij is aanvaard, waaronder begrepen het geval dat de wederpartij het gerechtvaardigd vertrouwen heeft gewekt met de toepasselijkheid in te stemmen.
3.6
Tussen partijen is niet in geschil dat BDP op verzoek van Anyone een offerte voor de onder 2.2 genoemde werkzaamheden heeft uitgebracht. Deze offerte is per emailbericht d.d. 8 april 2009 – overgelegd als productie 2 bij dagvaarding – door BDP aan Anyone verzonden. Anyone heeft niet betwist dat dit door BDP overgelegde emailbericht de offerte voor de onderhavige werkzaamheden behelst, zodat de rechtbank daarvan uit zal gaan. Aan het slot van de offerte is opgenomen:
“The Dutch Forwarding Conditions, latest version, including the arbitration clause, filed by FENEX with the court registries at the District Courts in Amsterdam, Rotterdam, Breda and Arnhem, are applicable to all our activities. These conditions will be supplied upon request.
You can also download a copy of the FENEX Conditions directly from the FENEX website, please find download links below:
http://www.fenex.nl/documents/FENEX (...) (dutch).pdf
http://www.fenex.nl/documents/FENEX (...) (english).pdf ”.
Anyone heeft erkend dat zij telefonisch met de offerte heeft ingestemd. Gesteld noch gebleken is dat Anyone heeft geprotesteerd tegen het onderaan de offerte opgenomen aanbod van BDP om de Fenex-voorwaarden op de overeenkomst van toepassing te laten zijn. Anyone wordt daarom geacht de toepasselijkheid van deze voorwaarden (stilzwijgend) aanvaard te hebben. De rechtbank is daarom van oordeel dat de Fenex-voorwaarden op de overeenkomst tussen partijen van toepassing zijn.
Door die toepasselijkheid is ook het in artikel 23 lid 1 tweede alinea van de Fenex-voorwaarden opgenomen forumkeuzebeding op de rechtsverhouding tussen partijen van toepassing geworden.
3.7
Anyone heeft nog aangevoerd dat BDP geen beroep kan doen op artikel 23 lid 1 van de Fenex-voorwaarden, omdat BDP als vervoerder en niet als expediteur dient te worden aangemerkt. Volgens Anyone had BDP uitdrukkelijk moeten aangeven dat op haar vervoersactiviteiten de Fenex-voorwaarden van toepassing zijn. Nu BDP dat niet heeft gedaan, zijn de Fenex-voorwaarden niet van toepassing, aldus Anyone.
Dat betoog baat Anyone niet. Het enkele feit dat – zoals Anyone stelt – BDP niet als expediteur, maar als vervoerder is opgetreden, brengt niet mee dat het – zoals hiervoor overwogen – tussen partijen toepasselijke forumkeuzebeding daarom niet van toepassing is. De vraag welke (scheids)rechter dient te oordelen over een vordering van een van de partijen staat immers los van de vraag naar de contractuele hoedanigheid van ieder van partijen. Daarom kan voor de beantwoording van de vraag of tussen partijen rechtsgeldig een forumkeuzebeding is overeengekomen de vraag of BDP als expediteur of vervoerder is aan te merken in het midden blijven.
3.8
In de dagvaarding heeft BDP gesteld dat Anyone de verschuldigdheid van de opeisbare geldsom niet binnen vier weken na factuurdatum heeft betwist. Anyone heeft deze stelling van BDP niet betwist, zodat de rechtbank van de juistheid van die stelling uitgaat.
Aan de in artikel 23 lid 1, tweede alinea, Fenex-voorwaarden voor bevoegdheid van de rechter van de vestigingsplaats van de expediteur gestelde voorwaarde dat de verschuldigdheid van de factuur niet binnen vier weken na factuurdatum is betwist, is derhalve voldaan.
3.9
Hetgeen hiervoor is overwogen leidt tot de slotsom dat deze rechtbank op grond van artikel 23 lid 1, tweede alinea van de Fenex-voorwaarden bevoegd is om van de vordering in de hoofdzaak kennis te nemen.
De incidentele vordering moet derhalve worden afgewezen.
3.1
Anyone zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden verwezen, welke kosten veroordeling – als gevorderd – uitvoerbaar bij voorraad zal worden verklaard.
in de hoofdzaak
3.11
De rechtbank zal de zaak naar de rol verwijzen voor het nemen van een conclusie van antwoord door Anyone.
4 De beslissing
De rechtbank,
in het incident
wijst de vordering af;
veroordeelt Anyone in de aan de zijde van BDP gevallen proceskosten, tot deze uitspraak bepaald op nihil aan verschotten en € 452,- aan salaris voor de advocaat;
verklaart deze kostenveroordeling uitvoerbaar bij voorraad;
in de hoofdzaak
verwijst de zaak naar de rol van woensdag 16 december 2009 voor het nemen van een conclusie van antwoord door Anyone.
Dit vonnis is gewezen door mr. W.P. Sprenger.
Uitgesproken in het openbaar.
1902/1928