Uitspraak
RECHTBANK ROTTERDAM
Sector civiel recht
Zaak-/rolnummer: 324715/KG ZA 09-142
Uitspraak: 24 maart 2009
VONNIS in kort geding in de zaak van:
1. eiser sub 1,
wonende te Geldermalsen,
2. eiseres sub 2,
gevestigd te Geldermalsen,
eisers,
advocaten mrs. R.H. Hulshof en P.H. Redeker,
- tegen -
gedaagde,
wonende te Rotterdam,
gedaagde,
in persoon verschenen.
1. Het verloop van het geding
1.1
De voorzieningenrechter heeft kennis genomen van de volgende stukken:
- dagvaarding d.d. 3 maart 2009 met producties 1 tot en met 22;
- brief d.d. 6 maart 2009 van mrs. Hulshof en Redeker met producties 23 tot en met 41;
- faxbericht d.d. 9 maart 2009 van mrs. Hulshof en Redeker met producties 42 tot en met 44;
- pleitnotities van mrs. Hulshof en Redeker;
- conclusie van antwoord in conventie, van eis in reconventie met bijlagen van gedaagde.
1.2
De raadslieden van eiser hebben de standpunten van hun cliënt toegelicht ter zitting van 11 maart 2009. Gedaagde heeft op de zitting haar eigen standpunt verdedigd.
1.3
Desgevraagd, omdat de kop van de conclusie van antwoord van gedaagde slechts is gericht op eiser sub 1, heeft gedaagde ter zitting meegedeeld dat genoemde conclusie eveneens ziet op eiseres sub 2.
2. De vaststaande feiten
Als enerzijds gesteld en anderzijds erkend dan wel niet of onvoldoende gemotiveerd weer-sproken, gelet ook op de in zoverre niet betwiste inhoud van de in het geding gebrachte pro-ducties, staat tussen partijen - voor zover van belang - vast dat op de website www.stopkindersex.com een link staat naar de Amerikaanse websites www.dutchpedophilesexposed.org en www.dutchpredators.org, waar veroordeelde pedosek-suelen met naam en toenaam en foto staan vermeld.
Eiser sub 1 is wegens ontucht met minderjarigen in 2007 door het gerechtshof te Arnhem strafrechtelijk veroordeeld.
3. Het geschil
3.1
De vordering luidt om bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad:
1. Gedaagde te bevelen - ex artikel 50 lid 1 Wet Bescherming Persoonsgegevens (hierna: Wbp) - de persoonsgegevens (artikel 1 aanhef en onder a Wbp) en foto(‘s) van eiser sub 1 te (doen) verwijderen binnen 2 dagen na betekening van dit vonnis en verwijderd te houden van www.stopkindersex.com, www.dutchpedophilesexposed.org, www.dutchpredators.org dan wel elke andere website waarop gedaagde enige invloed heeft;
2. Gedaagde te verbieden - ex artikel 50 lid 1 Wbp - de persoonsgegevens van eiser sub 1 te verwerken (artikel 1 aanhef onder b Wbp);
3. Gedaagde te bevelen opgave te doen van de namen, adres- en woonplaatsgegevens van de persoon/personen die de persoonsgegevens (en foto(‘s)) van eiser sub 1 aan gedaagde heeft/hebben aangeleverd, althans gegevens op basis waarvan deze per-soon/personen deugdelijk is/zijn te identificeren, binnen 2 dagen na betekening van dit vonnis;
4. Gedaagde te bevelen opgave te doen van de namen, adres- en woonplaatsgegevens van de persoon/personen die de persoonsgegevens (en foto(‘s)) van eiser sub 1 van gedaagde heeft/hebben ontvangen, althans gegevens op basis waarvan deze per-soon/personen deugdelijk is/zijn te identificeren, binnen 2 dagen na betekening van dit vonnis;
Steeds op straffe van een dwangsom van € 75.000,- per overtreding van ieder afzonder-lijk bevel of verbod, te vermeerderen met € 7.500,- per dag, een deel van een dag daar-onder begrepen, dat het handelen in strijd met het bevel of verbod voortduurt, met een maximum per afzonderlijk bevel of verbod van € 750.000,-;
5. Gedaagde te veroordelen - ex artikel 49 lid 1 Wbp - tot betaling tegen behoorlijk bewijs aan eiser sub 1 (van een voorschot) van € 25.000,- wegens nadeel dat niet in vermogensschade bestaat, binnen 14 dagen na betekening van dit vonnis;
6. Gedaagde te veroordelen tot betaling tegen behoorlijk bewijs aan eiseres sub 2 van € 50.000,- als voorschot op de nog nader vast te stellen schade die eiseres sub 2 heeft geleden en lijdt door het onrechtmatig handelen van gedaagde, binnen 14 da-gen na betekening;
7. Gedaagde te veroordelen in de kosten van dit geding.
Tegen de achtergrond van de vaststaande feiten hebben eisers aan de vordering ten grond-slag gelegd dat gedaagde jegens eisers een onrechtmatige daad heeft gepleegd en pleegt door het (doen) publiceren van de persoonsgegevens van eiser sub 1 en het niet verwijderen van die gegevens.
3.2
Het verweer strekt tot afwijzing van de vordering, met veroordeling van eisers in de kosten van het geding.
Gedaagde heeft daartoe aangevoerd dat de websites www.dutchpredetors.org en www.dutchpedophilesexposed.org niet van haar zijn, zij daaraan niet verbonden is of ooit verbonden is geweest en dat zij derhalve niet verantwoordelijk is voor de inhoud van deze sites. Voorts heeft gedaagde aangevoerd dat zij sedert 16 maart 2008 op geen enkele wijze verbonden meer is aan de website www.stopkindersex.com en derhalve niet verantwoorde-lijk is voor de inhoud van deze site. Ook heeft gedaagde aangevoerd niet verantwoordelijk te zijn voor het verstrekken van NAW-gegevens van eiser sub 1.
4. De beoordeling
4.1
Op grond van artikel 7.1 van het procesreglement kort gedingen rechtbanken kan een con-clusie van eis in reconventie alleen worden ingediend door een partij die wordt bijgestaan door een advocaat. Aangezien de conclusie van eis in reconventie met name ziet op veroor-deling van eisers in de proceskosten, hetgeen wel in conventie in het kader van het verweer aan de orde kan worden gesteld, zal de voorzieningenrechter de conclusie in die zin lezen.
4.2.1
De voorzieningenrechter stelt bij zijn beoordeling voorop dat op grond van het bepaalde in de Wbp het publiceren op internet door burgers van persoonlijke gegevens (al dan niet met foto) en het verdacht maken van medeburgers, onrechtmatig kan zijn jegens degene zonder wiens toestemming dit gebeurt, of wanneer er geen aantoonbare noodzaak is voor publicatie. Daarmee wordt immers inbreuk gemaakt op het - in vele vormen in het Nederlandse rechts-systeem verankerde - recht op een persoonlijke levenssfeer en het is ook in strijd met het-geen volgens ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt. Eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer wordt beschouwd als een essentiële voorwaarde voor een mens-waardig bestaan en als een van de grondslagen van onze rechtsorde. Eenieder heeft recht op bescherming tegen de ongebreidelde vergaring, bewerking en verspreiding van zijn per-soonsgegevens. (In deze zin: CBP Richtsnoeren Publicatie van persoonsgegevens op inter-net, in werking getreden op 11 december 2007).
4.2.2
Naar het oordeel van de voorzieningenrechter is het zonder toestemming publiceren van persoonsgegevens inclusief foto’s van mensen die veroordeeld zijn voor gedragingen als waar eiser sub 1 voor is veroordeeld, in zijn algemeenheid inbreukmakend op de persoonlij-ke levenssfeer en dus onrechtmatig.
4.3
Gezien de betwisting van gedaagde is voorts de vraag aan de orde óf gedaagde persoonlijke informatie over eiser zonder diens toestemming op internet heeft geplaatst, en, wanneer zij dat niet persoonlijk heeft gedaan, of zij daarvoor wel verantwoordelijk kan worden gehou-den. Bij de beoordeling van het begrip “verantwoordelijke” in de zin van de Wbp is niet al-leen de formele juridische bevoegdheid van belang. Vooral waar onduidelijkheid bestaat over wie formeel juridisch bevoegd is ten aanzien van de inhoud van een internetsite, is ook een functionele benadering op zijn plaats. Aan de hand van algemeen geldende normen moet worden bezien aan wie de plaatsing moet worden toegerekend.
4.4
Hoewel gedaagde over de website www.stopkindersex.com heeft verklaard dat zij deze op 16 maart 2008 voor een symbolisch bedrag van € 1,- heeft verkocht en de website sindsdien niet meer van haar is, is naar voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter voldoende aan-nemelijk dat het nog steeds in de macht van gedaagde ligt gegevens op deze site te plaatsen en/of te verwijderen. Op basis van talrijke factoren is immers zodanig overheersend aanne-melijk geworden dat gedaagde, ondanks de mogelijke verkoop van de internetsite, met be-trekking tot de site nog steeds de touwtjes in handen heeft, dat de voorzieningenrechter er-van uitgaat dat zij al dan niet tezamen met anderen, met betrekking tot deze website het doel van en de middelen voor de verwerking van persoonsgegevens vaststelt. Uit de overgelegde producties blijkt niet wie anders over de inhoud van de site gaat. Gedaagde is ook woord-voerster van de site waarop haar telefoonnummer prominent wordt vermeld. Voorts blijkt haar rol uit haar uitlatingen in de media en haar verklaringen ter zitting. Bovendien is er het feit dat zij de verkoop van de internetsite onvoldoende heeft onderbouwd, zodat schimmig blijft wie juridisch eigenaar is van de website waarvan gedaagde in ieder geval de grondleg-ger is.
4.5
Met betrekking tot de websites www.dutchpedophilesexposed.org en www.dutchpredetors.org is niet uitgesloten dat gedaagde, al dan niet tezamen met anderen, het doel van en de middelen voor de verwerking van persoonsgegevens vaststelt, dan wel persoonsgegevens (van onder anderen eiser sub 1) doorstuurt naar Amerika. Dat gedaagde dit daadwerkelijk doet, is echter binnen het kader van dit kort geding onvoldoende aanneme-lijk geworden. Nader (feiten)onderzoek zou voor de beantwoording van deze vraag noodza-kelijk zijn. Dit gaat echter het bestek van een kort geding te buiten. Derhalve staat niet vast dat gedaagde voor deze sites als verantwoordelijke als bedoeld onder 4.3 moet worden be-schouwd. De vordering voor zover deze is gestoeld op verwijdering van persoonsgegevens van de websites www.dutchpedophilesexposed.org en www.dutchpredetors.org is daarom niet toewijsbaar.
4.6
Dat er persoonsgegevens van eiser sub 1 staan op de website www.stopkindersex.com zelf, is niet gebleken. Op grond van de wet Wbp moet een verantwoordelijke die behoorlijk en zorgvuldig te werk wil gaan bij publicatie op internet, echter uitdrukkelijk rekening houden met de risico’s van verdere verwerking in derde landen en betrokkenen adequaat informeren dat er een kans bestaat dat gegevens opgevraagd kunnen worden in landen buiten de EU zonder passend beschermingsniveau. Door een link te (doen) plaatsen op de website www.stopkindersex.com naar sites waar de persoonsgegevens van eiser sub 1 nadrukkelijk vermeld staan, handelt gedaagde in strijd met de wet Wbp. Zij verleent op deze manier im-mers actief haar medewerking aan het - onrechtmatig - (verder) verspreiden van persoons-gegevens van eiser sub 1, welke situatie eiser sub 1 niet behoeft te dulden.
4.7.1
Thans is aan de orde de vraag of het onrechtmatige karakter aan het plaatsen van voornoem-de link kan worden ontnomen omdat het recht op vrijheid van meningsuiting mogelijk zwaarder weegt dan het recht op een persoonlijke levenssfeer. Deze afweging vindt in de regel plaats bij de beoordeling van zaken waarin de persvrijheid aan de orde is, maar moet in dit geval ook worden gemaakt. Gedaagde verschijnt immers vaak in de media en heeft daarmee een maatschappelijk debat in gang gezet met als onderwerp - onder meer - de in haar ogen onvoldoende aandacht van de politiek voor recidive door een pedoseksueel die zijn straf wegens seksueel misbruik van kinderen heeft uitgezeten, dan wel voor preventie van seksueel misbruik van kinderen door pedoseksuelen.
4.7.2
Naar voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter weegt het recht op vrijheid van me-ningsuiting in casu niet zwaarder dan het recht op een persoonlijke levenssfeer. In beginsel geldt dat wanneer gedaagde van mening is dat de politiek onvoldoende aandacht heeft voor het voorkomen van seksueel misbruik van kinderen, of dat het rechtsysteem in dat kader onvoldoende de belangen van kinderen waarborgt, zij deze mening vrijelijk moet kunnen uiten. In een rechtsorde is het echter de kunst om hiervoor de middelen aan te wenden die volgens de wet ter beschikking staan en daarmee binnen de grenzen van het toelaatbare te blijven, met eerbiediging van een aantal grondbeginselen. Zo wordt eenieder geacht on-schuldig te zijn, tot zijn schuld wordt bewezen en is iemand die zijn straf heeft uitgezeten weer een vrij man met alle (grond)rechten van dien. Gedaagde gaat daaraan voorbij. Geble-ken is dat het op internet vermelden van persoonsgegevens van personen die zich strafrech-telijk hebben moeten verantwoorden, eigenrichting in de hand werkt en dat dit ernstige ge-volgen heeft respectievelijk kan hebben voor deze personen. Het bevorderen van eigenrich-ting verdient in rechte geen steun. Die omstandigheden maken dat het recht op vrijheid van meningsuiting in casu niet prevaleert boven het recht op een persoonlijke levenssfeer.
4.8
Dit brengt mee dat van gedaagde mag worden verwacht dat zij de link en/of enige andere verwijzing naar de websites www.dutchpedophilesexposed.org en www.dutchpredetors.org van de website www.stopkindersex.com verwijdert, dan wel doet verwijderen, op straffe van de na te noemen, gematigde, dwangsom en binnen de na te noemen termijn. In zoverre is het gevorderde onder 1 in het petitum materieel in beperkte zin toewijsbaar.
4.9
De vordering gedaagde te verbieden persoonsgegevens van gedaagde te verwerken wordt afgewezen, omdat die vordering onvoldoende bepaald is.
4.1
De vordering tot opgave van personen die persoonsgegevens aan gedaagde hebben aangele-verd wordt afgewezen, aangezien het aanleveren van persoonsgegevens op zich niet on-rechtmatig is en gedaagde bovendien heeft verklaard dat deze gegevens ook worden aange-leverd door slachtoffers van seksueel misbruik. Het gaat in casu te ver om gedaagde te beve-len om hun identiteit prijs te geven aan iemand die daarvoor ooit is veroordeeld.
4.11
De vordering tot opgave van personen die persoonsgegevens van gedaagde hebben ontvan-gen wordt afgewezen, aangezien onvoldoende aannemelijk is geworden dat gedaagde zich anders dan met betrekking tot de website www.stopkindersex.com bezig houdt met verwer-ken of doorsturen van persoonsgegevens.
4.12
De vordering tot schadevergoeding wordt afgewezen, nu van een spoedeisend belang bij dit onderdeel van de vordering niet is gebleken en overigens onvoldoende aannemelijk is ge-worden dat eiser sub 1 de gestelde schade daadwerkelijk heeft geleden. De vordering van eiseres sub 2 wordt reeds om deze reden eveneens afgewezen, nog daargelaten of het hande-len van gedaagde jegens eiseres sub 2 onrechtmatig te achten is.
4.13
In het gedeeltelijk toe- en afwijzen van de vordering ziet de voorzieningenrechter aanleiding de proceskosten te compenseren als hierna te noemen.
5. De beslissing
De voorzieningenrechter,
beveelt gedaagde om binnen 4 dagen na betekening van dit vonnis de link en/of enige ande-re verwijzing naar de websites www.dutchpedophilesexposed.org en www.dutchpredetors.org van de website www.stopkindersex.com te (doen) verwijderen en verwijderd te houden;
bepaalt dat gedaagde een dwangsom verbeurt van € 100,- per dag dat zij nalaat aan het bevel gehoor te geven, met een maximum van € 50.000,-;
compenseert de proceskosten aldus dat iedere partij de eigen kosten draagt;
verklaart dit vonnis uitvoerbaar bij voorraad;
wijst af het meer of anders gevorderde.
Dit vonnis is gewezen door mr. A.F.L. Geerdes, voorzieningenrechter, in tegenwoordigheid van mr. V. Bouchla, griffier.
Uitgesproken in het openbaar.
615/676