Uitspraak
Uitspraak
Rechtbank Rotterdam
Sector civiel recht
Zaak-/rolnummer: 292181/ HA ZA 07-2414
Uitspraak: 26 november 2008
VONNIS van de enkelvoudige kamer in de zaak van:
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
ELECTRO CIRKEL B.V.,
gevestigd te Rotterdam,
eiseres in de hoofdzaak,
verweerster in het incident,
advocaat mr. M.A. Jacobs,
- tegen -
1. de vennootschap naar buitenlands recht RALUX S.A.,
gevestigd te Fieni, Dambovita, Roemenië,
gedaagde in de hoofdzaak,
eiseres in het incident,
advocaat mr. P.H.Ch.M. van Swaaij,
2. [gedaagde-2],
wonende te Naaldwijk, gemeente Westland,
gedaagde,
niet verschenen.
Partijen worden hierna aangeduid als "Electro Cirkel", respectievelijk "Ralux" en “[gedaagde-2]”.
1 Het verloop van het geding
De rechtbank heeft kennisgenomen van de volgende stukken:
- dagvaardingen d.d. 10 augustus 2007 en 20 augustus 2007 met de daarbij betekende producties;
- oproepingsexploten d.d. 15 oktober 2007 en 17 oktober 2007;
incidentele conclusie inzake bevoegdheid;
conclusie van antwoord in het bevoegdheidsincident.
2 Het geschil in de hoofdzaak en in het bevoegdheidsincident
in de hoofdzaak
2.1 De vorderingen van Electro Cirkel luiden dat de rechtbank bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad:
I. voor recht verklaart dat de koopovereenkomst tussen Electro Cirkel en Ralux gedeeltelijk ontbonden is en Ralux veroordeelt tot terugbetaling aan Electro Cirkel van een bedrag van USD 57.096 binnen 14 dagen na betekening van dit vonnis, voor het geval voldoening binnen deze termijn niet plaatsvindt, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf bedoelde termijn voor voldoening;
II. voor recht verklaart dat Ralux aansprakelijk is voor de schade die Electro Cirkel heeft geleden, lijdt en zal lijden als gevolg van het toerekenbaar tekortschieten van Ralux in haar verplichtingen uit hoofde van de koopovereenkomst, welke schade nader opgemaakt dient te worden bij staat;
III. voor recht verklaart dat [gedaagde-2] onrechtmatig heeft gehandeld jegens Electro Cirkel;
IV. voor recht verklaart dat [gedaagde-2] aansprakelijk is voor de schade die Electro Circkel heeft geleden, lijdt en zal lijden als gevolg van zijn onrechtmatig handelen, welke schade nader opgemaakt dient te worden bij staat;
V. gedaagden hoofdelijk, des dat de één betalende de andere zal zijn gekweten, veroordeelt tot betaling aan Electro Cirkel van een bedrag van € 76.725,27, bij wijze van voorschot op schadevergoeding, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf de dag der dagvaarding tot aan de dag der algehele voldoening;
VI. gedaagden beiden veroordeelt tot betaling van de buitengerechtelijke kosten ad
€ 2.842,-- aan Electro Cirkel, onder de bepaling dat (i) de buitengerechtelijke kosten voldaan dienen te worden binnen 14 dagen na dagtekening van dit vonnis, en (ii) voor het geval voldoening binnen deze termijn niet plaatsvindt, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf bedoelde termijn voor voldoening;
VII. gedaagden hoofdelijk, des dat de één betalende de andere zal zijn gekweten, veroordeelt in de kosten van deze procedure, onder de bepaling dat (i) de proceskosten voldaan dienen te worden binnen 14 dagen na dagtekening van dit vonnis, en (ii) voor het geval voldoening binnen deze termijn niet plaatsvindt, vermeerderd met de wettelijke rente te rekenen vanaf bedoelde termijn voor voldoening alsmede (iii) met veroordeling van gedaagden in de nakosten ad € 131,--, dan wel indien betekening plaatsvindt, ad € 199,--.
2.2 Electro Cirkel heeft aan haar vorderingen jegens Ralux de stelling ten grondslag gelegd dat Ralux toerekenbaar tekort is geschoten in de nakoming van haar verplichtingen uit de koopovereenkomst. Een gedeelte van de bestelling is niet en een gedeelte van de bestelling is te laat geleverd, aldus Electro Cirkel. Daarnaast voldoet het gedeelte dat wel is geleverd niet aan de RoHS Regulations (richtlijn 2002/95/EG van het Europees Parlement en de raad van 27 januari 2003 betreffende beperking van het gebruik van bepaalde gevaarlijke stoffen en elektrische en elektronische apparatuur (PbEG 2002 L-37/19), verder de RoHS-richtlijn).
2.3 Aan haar vordering jegens [gedaagde-2] legt Electro Cirkel de stelling ten grondslag dat deze als statutair bestuurder onrechtmatig jegens haar heeft gehandeld omdat [gedaagde-2] bij het aangaan van de koopovereenkomst wist, althans behoorde te weten, dat niet binnen een redelijke termijn zou kunnen worden nagekomen en dat de spaarlampen niet voldeden aan de RoHS-richtlijn.
in het bevoegdheidsincident
2.4 De vordering van Ralux luidt dat de rechtbank zich onbevoegd zal verklaren om kennis te nemen van de vorderingen van Electro Cirkel, met veroordeling van laatstgenoemde in de proceskosten.
2.5 Ralux legt aan deze vordering de stelling ten grondslag dat ingevolge artikel 2 van de verordening (EG) nr. 44/2001 van de Raad van 22 december 2000 betreffende de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken (hierna EEX-Vo) niet deze rechtbank maar het gerecht te Roemenië bevoegd is om kennis te nemen van de vorderingen van Electro Cirkel.
Ralux betwist dat deze rechtbank bevoegdheid kan ontlenen aan het forumkeuzebeding in de algemene leveringsvoorwaarden van Electro Cirkel omdat (a) Ralux zich beroept op vernietiging van de algemene voorwaarden wegens onvoldoende gelegenheid tot kennisneming ervan en (b) het forumkeuzebeding onredelijk bezwarend is voor Ralux. Voorts betwist Ralux dat de leveringsvoorwaarden van Electro Cirkel van toepassing zijn in de onderhavige situatie waarin Electro Cirkel niet als verkoper maar als afnemer optreedt.
Daarnaast betwist Ralux dat er voldoende samenhang bestaat tussen de vorderingen tegen Ralux en [gedaagde-2] zodat de rechtbank ondanks haar bevoegdheid in het geschil tussen Electro Cirkel en [gedaagde-2] niet bevoegd is om van het geschil tussen Electro Cirkel en Ralux kennis te nemen.
2.6 Electro Cirkel heeft geconcludeerd tot niet ontvankelijk verklaring althans tot afwijzing van de vordering van Ralux, met veroordeling van Ralux in de proceskosten.
3 De beoordeling
in het bevoegdheidsincident
3.1 Het beroep op onbevoegdheid van de rechtbank is bij het eerste processtuk vanwege Ralux en derhalve tijdig gedaan.
3.2 De vraag of de rechtbank bevoegd is om kennis te nemen van de vorderingen van Electro Cirkel dient te worden beoordeeld aan de hand van de EEX-Vo.
3.3 Ingevolge de hoofdregel van artikel 2 EEX-Vo is, nu Ralux in Roemenië is gevestigd, in beginsel niet deze rechtbank, maar de rechter in Roemenië bevoegd om van een vordering tegen deze kennis te nemen.
3.4 Electro Cirkel grondt de bevoegdheid van deze rechtbank om kennis te nemen van de vordering tegen Ralux primair op een in door Electro Cirkel gehanteerde Algemene Leveringsvoorwaarden opgenomen forumkeuzebeding.
In dit verband stelt de rechtbank de navolgende feiten en omstandigheden als tussen partijen onbetwist vast.
Blijkens een ‘Bestelorder’ op het papier van Electro Cirkel d.d. 19 oktober 2006 en met nummer 06101952 (als productie 2 bij dagvaarding; hierna: de Bestelorder) heeft Electro Cirkel gekocht van Ralux een partij van 4.195 sets ‘Lightway spaarlampen’ voor een bedrag van USD 184.244,400. De Bestelorder is namens Ralux als “confirmed” getekend door ‘[gedaagde-2]’.
Onderaan de eerste bladzijde van de Bestelorder staat vermeld:
“Alle transacties met Electro Cirkel B.V. zijn verbonden aan onze algemene leveringsvoorwaarden, zoals gedeponeerd op 2 mei 2003. Uittreksels zijn op aanvraag verkrijgbaar” en
“All transactions with Electro Cirkel B.V. are subject to our general terms of trading as declared May 2th 2003. Copies are available on request.“
Kennelijk bedoelde Electro Cirkel daarmee haar Algemene Leveringsvoorwaarden van toepassing te verklaren.
Het betreffende artikel 14 van de als productie 3 door Electro Cirkel in het geding gebrachte Algemene Leveringsvoorwaarden luidt:
“14. De bevoegde rechter
Geschillen, welke onverhoopt mochten ontstaan tussen afnemers en ons, zullen onzer keuze worden beslecht door de daartoe bevoegde rechter te Rotterdam dan wel de bevoegde rechter van de plaats waar de afnemer domicilie heeft behoudens uiteraard het dwingende recht der wet.”
3.5 Gelet op het betreffende verweer van Ralux, dient aan de hand van de vereisten van artikel 23 EEX-Vo onderzocht te worden of het forumkeuzebeding in artikel 14 van de Algemene Leveringsvoorwaarden door de verwijzingsclausule op de Bestelorder rechtsgeldig tussen partijen is overeengekomen.
Voor het aannemen van een geldige forumkeuze vereist artikel 23 EEX-Vo dat de overeenkomst tot aanwijzing van een bevoegde rechter gesloten dient te worden hetzij:
bij een schriftelijke overeenkomst, hetzij bij een schriftelijk bevestigde mondelinge overeenkomst,
hetzij in een vorm die toegelaten wordt door de handelwijzen die tussen partijen gebruikelijk zijn;
hetzij, in de internationale handel, in een vorm die overeenstemt met een gewoonte waarvan partijen op de hoogte zijn of hadden behoren te zijn en die in de internationale handel algemeen bekend is en door partijen bij dergelijke overeenkomsten in de betrokken handelsbranche doorgaans in acht worden genomen.
3.6 Gegeven de Bestelorder welke Ralux mede heeft getekend is in beginsel sprake van een schriftelijke overeenkomst, althans een schriftelijke bevestiging van een mondelinge overeenkomst zoals bedoeld in artikel 23 lid 1 sub a EEX-Vo.
3.7 Ralux heeft als verweer onder meer aangevoerd dat zodanige leveringsvoorwaarden niet van toepassing zijn op een situatie als de onderhavige waarin Electro Cirkel koper c.q. afnemer is en geen leverancier.
3.8 Gelet op het woordgebruik “Geschillen, welke onverhoopt mochten ontstaan tussen afnemers en ons” in artikel 14 van de Algemene Leveringsvoorwaarden, is de enige voor de hand liggende uitleg dat dit beding slechts van toepassing is indien Electro Cirkel als verkoper c.q. leverancier optreedt. Bovendien gaan ook de overige bepalingen van de Algemene Leveringsvoorwaarden ervan uit dat Electro Cirkel als verkoper c.q. leverancier en niet als koper c.q. afnemer optreedt. Nu Electro Cirkel in dit geval als koper c.q. afnemer is opgetreden, is geen sprake van een geschil “tussen afnemers en ons”, zodat artikel 14 van de Algemene Leveringsvoorwaarden jegens Ralux niet kan worden toegepast.
Daarop stuit het beroep op dat forumkeuzebeding af. Derhalve kan in het midden blijven of de Algemene Leveringsvoorwaarden van toepassing zijn geworden.
Deze rechtbank kan jegens Ralux derhalve geen bevoegdheid ontlenen aan artikel 23 EEX-Vo.
3.9 Krachtens artikel 5, aanhef en lid 1 sub b, eerste gedachtestreepje EEX-Vo kan de verweerder worden opgeroepen voor het gerecht van de plaats waar de verbintenis die aan de eis ten grondslag ligt is uitgevoerd of moet worden uitgevoerd, welke plaats in geval van koop en verkoop van roerende lichamelijk zaken de plaats in een lidstaat is waar de zaken volgens de overeenkomst geleverd werden of geleverd hadden moeten worden.
3.10 Electro Cirkel heeft onbetwist aangevoerd dat in de koopovereenkomst tussen partijen was bedongen dat de partij spaarlampen geleverd diende te worden aan Electro Cirkel in Rotterdam. In dit verband staat in de Bestelorder vermeld: “Price: USD 43,92 CFR Rotterdam per carton” en “delivery time: To arrive in Rotterdam NOT later than 22/01/2007 [..]”
Voorts stelt Electro Cirkel dat het gedeelte van de gekochte partij spaarlampen dat is geleverd, inderdaad in Rotterdam is afgeleverd.
Op grond van een en ander concludeert de rechtbank dat Ralux de door haar aan Electro Cirkel verkochte partij spaarlampen in Rotterdam diende af te leveren, zodat Rotterdam de plaats was waar de verbintenis is c.q. moest worden uitgevoerd.
Nu de vorderingen van Electro Cirkel op Ralux op de koopovereenkomst zijn gegrond, is de rechtbank Rotterdam derhalve op grond van artikel 5, aanhef en lid 1 sub b, eerste gedachtestreepje EEX-Vo bevoegd om van die vorderingen kennis te nemen.
3.11 Gelet op het hiervoor overwogene behoeven de overige door Electro Cirkel aangevoerde gronden van bevoegdheid van de rechtbank geen behandeling meer.
3.12 Als de in het incident in het ongelijk gestelde partij zal Ralux worden veroordeeld in de kosten van de procedure in het incident.
4 De beslissing
De rechtbank,
in het bevoegdheidsincident
verklaart zich bevoegd kennis te nemen van de vorderingen van Electro Cirkel jegens Ralux;
veroordeelt Ralux in de proceskosten in het incident tot aan deze uitspraak aan de zijde van Electro Cirkel bepaald op nihil aan vast recht en overige verschotten en op € 894,-- aan salaris voor de advocaat;
in de hoofdzaak
verwijst de zaak naar de rol van woensdag 14 januari 2009 voor het nemen van de conclusie van antwoord door Ralux;
houdt iedere andere beslissing aan.
Dit vonnis is gewezen door mr. W.P. Sprenger.
Uitgesproken in het openbaar.
1295/1928