Uitspraak
RECHTBANK OVERIJSSEL
1.De procedure
€ 6.872,80inclusief btw moet betalen aan [eiser]. De kosten van het deskundigenbericht komen ook voor rekening van [gedaagde]. De proceskosten moeten eveneens door [gedaagde] worden bekostigd, echter wordt aansluiting gezocht bij de tarieven die horen bij het toegewezen geldbedrag. De kantonrechter licht dit oordeel hierna toe.
3.De verdere beoordeling
25 juli 2023 is [naam] als deskundige benoemd. Aan [naam] zijn de onder overweging 3.1.van het tussenvonnis van 25 juli 2023 vermelde vragen ter beantwoording voorgelegd.
Is de toegepaste ondergrond van de keramische tegel (60 x 60 x 2 cm, Dark Flow) gebrekkig, in het bijzonder maar niet uitsluitend in die zin dat er stabilisatieproblematiek zal ontstaan?[naam] schrijft daarover in zijn deskundigenrapport, voor zover van belang, als volgt:
‘(…)
De hier toegepaste ondergrond onder de 60 x 60 x 2 cm dikke keramische tegels is gebrekkig.Er zijn door mij problemen vastgesteld omdat er tegels zijn gescheurd (en beschadigd), een enkele tegel iets beweegt bij het belopen ervan, er veel voegen tussen de tegels gescheurd zijn, niet volledig gevuld zijn, losgeraakt zijn dan wel verdwenen zijn.En bij het nemen van een (letterlijke) steekproef met een gutsboor is gebleken dat de ondergrond niet de juiste opbouw heeft voor de verwerking van keramische tegels van (slechts) 2 cm dik(…)
Op foto 3 is te zien dat er een dunne laag hechtmiddel (lijm) met een lijmkam aan de onderzijde van de tegels is aangebracht maar dat er slechts wat zand aangeplakt is en niet een dik deel van een 8 cm dikke laag gestabiliseerd zand zoals dat verwacht mag en moet worden bij het loshalen van een tegel. [gedaagde] zei dat de gestabiliseerde zandlaag 8 cm zou zijn maar dat is niet het geval zo bleek bij het onderzoek van de verwerkingslaag onder de tegels m.b.v. de gutsboor(…)
Mijn conclusie is dat slechts de toplaag van 2 tot 3 cm van de door [gedaagde] opgebrachte zandlaag van ca 7 tot 8 cm dikte met Portlandcement is gestabiliseerd. Het betreft in dit geval dus geen voldoende dikke en stevige ondergrond. Tegels van 2 cm dik hebben een te laag eigen gewicht om op een onvoldoende stevig gestabiliseerd zandbed van 2 tot 3 cm verwerkt te worden zoals hier het geval is. De tegels vormen dus niet het gebrek, maar de ondergrond / de verwerkingslaag is hier het probleem / het gebrek.
Er kan tegelbreuk ontstaan als er niet overal een egale goede ondersteuning onder een tegel is’.
‘(…)
Ik ga uit van een bestaande ondergrond van de oorspronkelijk aanwezige grond met daarop een puinlaag (die er aanwezig is volgens partijen) en een dikke zandlaag van 20-25 cm (die door mij is aangetroffen). Deze lagen dienen goed (laagsgewijs) verdicht te zijn met een trilplaat en eigenlijk op een afschot van minimaal 1 tot 1,5% te worden aangelegd. In dit geval wenst [eiser] echter geen tot nauwelijks afschot en daarom moet er bij het afschot hier van minder dan 0,5% een zeer goed drainerende mortel te worden gemaakt van Limburgs grind van 4-8 mm(…)
Van deze drainagemortel -die niet handmatig maar in een betonmolen moet worden gemengd- dient een laag van 5 tot 10 cm dikte te worden aangebracht in kleine hoeveelheden / kleine oppervlakten zodat de mortel niet te snel indroogt(…)
Deze oplossing is specifiek voor de tegels in de achtertuin van [eiser] waar sprake is van een lichte gebruikersbelasting waarbij er weinig afschot moet worden aangebracht en waarbij de drainerende werking van voegen, verwerkingslaag en ondergrond dus zo goed mogelijk moeten zijn.(…)’.
Zijn de toegepaste voegen van de tegelvloer gebrekkig?
‘(…)
De maximaal 2 cm dikke voegen tussen de keramische tegels zijn gebrekkig. Ze zijn gescheurd, zitten los of zijn soms geheel verdwenen. De voegen zijn veelal niet 100% gevuld met voegmiddel zoals wel gebruikelijk is (foto 5).
Het voegmateriaal is volgens de offerte Varistone LM Aqua en dat is een geschikt waterdoorlatend voegmiddel voor vloeren die ook waterdoorlatend zijn zoals hier in principe uitgevoerd is / had moeten zijn, namelijk een gestabiliseerde verwerkingslaag op een ondergrond van zand.
De gevolgen van het gebrek zijn dat de slechts 2 cm dikke voegen gemakkelijk scheuren en uitbreken.(…)’.
Is de border gebrekkig, in die zin dat er te veel geel zand is toegepast?
‘(…)
De kapotte tegels en anderszins beschadigde tegels dienen uitgeselecteerd te worden en met het overtollig afval (voegmateriaal en bovenste laag (weinig gestabiliseerd) zand) afgevoerd en gestort te worden (ca 6m3).Er zijn nu 10 tegels onherstelbaar beschadigd maar voor een deel ervan is dat buiten de aansprakelijkheid van [gedaagde] zo blijkt uit de stukken en mijn observatie.Als de huidige toplaag van gemiddeld 7,5 cm zand met cement gemengd, handmatig (via de garage) is verwijderd dan kan er nieuw stabilisatiemateriaal (6m3) aangevoerd worden middels en handmatig ter plaatse worden gedraaid en verwerkt. De tegels kunnen vervolgens worden herstraat waarbij ik uitga van 20% van de 76 m2 = ca 15 m2 aan nieuwe tegels wegens de vervanging van de kapotte tegels en het maken van nieuwe passtukken(…)
De nieuwe tegels zullen aaneengesloten moeten worden verwerkt i.v.m. mogelijke kleurverschillen bijvoorbeeld in het achterste pad(…)
Het geheel dient vooraf in overleg met [eiser] op de juiste hoogte te worden uitgezet waarbij [eiser] e.e.a. moet goedkeuren alvorens de tegels worden verwerkt(…).
De kosten worden begroot op 76 m2 a € 55,00/m2 (voor alle arbeid; ca 93 uur a € 45,00) + € 1.500,00 (voor nieuwe tegels, lijm, voegmateriaal, klein materiaal en stortkosten). In totaal is dat € 5.680,00 exclusief btw en inclusief btw is dat€ 6.872,80.(…)’.
3.12. De kantonrechter constateert dat ten aanzien van het herstel, zowel deskundige [naam] als [bedrijf 2], uitgaan van het verwijderen en opnieuw aanbrengen van de tegels. Geen van beiden benoemt expliciet kosten of uren voor het verwijderen van de pui, zodat onduidelijk is of deze kosten in de berekening zijn meegenomen. [gedaagde] heeft in zijn conclusie van antwoord betwist dat (onder andere) het verwijderen van de pui noodzakelijk is en aangevoerd dat de door [eiser] overgelegde offertes veel te hoog zijn. Naar het oordeel van de kantonrechter had het op de weg van [eiser] gelegen haar opmerkingen ten aanzien van de kosten met betrekking tot de pui aan de deskundige kenbaar te maken na ontvangst van het concept deskundigenbericht. [eiser] heeft bij e-mail van 26 oktober 2023 gereageerd op het concept deskundigenbericht, maar heeft geen opmerking gemaakt over (het demonteren van) de pui. Dat [eiser] dat heeft nagelaten en daardoor onduidelijkheid bestaat over deze door [eiser] gestelde schadepost, komt voor zijn eigen rekening en risico. Gelet op de betwisting van [gedaagde], heeft [eiser] deze schadepost onvoldoende onderbouwd gesteld. De kantonrechter ziet daarom geen aanleiding om dergelijke kosten aan [gedaagde] toe te rekenen.
[gedaagde] wordt veroordeeld tot betaling van dit bedrag aan [eiser].
- dagvaardingskosten € 128,31
- griffierecht € 693,00
- salaris gemachtigde € 1.017,00 (€ 339,00 per punt x 3)
- nasalaris
€ 135,00totaal € 1.973,31
€ 2.000,00 exclusief btw / € 2.420,00 inclusief btw. Geen van de partijen heeft bezwaar gemaakt tegen de eindnota van de deskundige, zodat de kantonrechter van oordeel is dat de deskundige in redelijkheid een bedrag van € 2.000,00 exclusief btw / € 2.420,00 inclusief btw heeft gefactureerd. De kosten van de eindnota komen voor rekening van [gedaagde].