3.3.2De bewijsmiddelen
De rechtbank komt tot een bewezenverklaring van de primair ten laste gelegde overtreding van artikel 5a WVW,op grond van de hierna te noemen bewijsmiddelen, waarin zijn vervat de redengevende feiten en omstandigheden waarop de bewezenverklaring steunt:
1. het proces-verbaal van verhoor van getuige [getuige 1] van 27 maart 2023,zakelijk weergegeven en voor zover hier van belang, inhoudende:
(…) Vandaag 27 maart 2022 omstreeks 09.25 uur reed ik op de A28 van Zwolle richting Staphorst. (…) Ter hoogte van de afslag Lichtmis/Nieuwleusen werd ik door 2 auto's met hoge snelheid ingehaald. Eén van deze auto's was een lichtkleurige Lamborghini. (…) Ik reed door en zag toen dat de Lamborghini welke mij kort daarvoor had ingehaald was
gecrasht. Ik heb mijn voertuig rechts in de berm gezet ter hoogte van de gecrashte auto. Ik zag 2 mannen uitstappen, kennelijk ongedeerd. (…) Ik zag dat een van de 2 mannen aan het bellen was met iemand. Dit is de man met het witte shirt met korte mouwen. Ik overhoorde het gesprek.(…) Ik hoorde de man ook zeggen dat hij 314 km/u op de teller had zien staan.(…);
2. het proces-verbaal van verhoor van getuige [getuige 2] van 27 maart 2023,zakelijk weergegeven en voor zover hier van belang, inhoudende:
(…) Ik zag dat het voertuig mij passeerde voor de matrixborden die bovenop het viaduct staan. Ik zag dat het voertuig begon te spinnen en vervolgens tegen de vangrail aan botste. Ik zag vervolgens dat het voertuig enkele honderden meters verderop tot stilstand kwam. (…)
3. het proces-verbaal van verhoor van getuige [getuige 3] van 27 maart 2023,zakelijk weergegeven en voor zover hier van belang, inhoudende:
(…)
Op zondag 27 maart 2022, omstreeks 09.30 uur, reed ik op de A28 tussen Zwolle en Meppel, in de richting van Meppel. Ik hoorde dat er een auto hard aan kwam rijden. Ik reed op de rechter rijbaan. Ik zag dat mij ter hoogte van de afslag Nieuwleusen een voertuig passeerde met hoge snelheid. Ik reed op dit moment met mijn voertuig 130 kilometer per uur. Ik weet dit omdat ik mijn cruise control op deze snelheid had ingesteld. Ik zag dat het voertuig mij passeerde met een veel hogere snelheid. Ik schat in dat dit voertuig minstens 200 kilometer per uur reed. Ik zag dat het voertuig op de linker rijstrook reed. Ik zag dat dit voertuig op het viaduct bij de afslag Nieuwleusen de macht over het stuur verloor. Ik zag dat dit voertuig vervolgens de vangrail raakte en crashte. Ik moest behoorlijk hard remmen om de rondvliegende brokstukken te ontwijken. (…)
4. het proces-verbaal van verhoor van getuige [getuige 4] van 30 maart 2023,zakelijk weergegeven en voor zover hier van belang, inhoudende:
(…) V: Als het goed is heeft u op Twitter het volgende bericht gedeeld:
"De toedracht van het ongeval is niet duidelijk". Voor mij wel. Deze sportwagen haalde ons op hoge snelheid in thy van der Valk. Wij namen iets later afslag Lichtmis en zagen verderop op de A28 het verkeer stil staan. Daar had de snelheidsmaniak even zijn wagen "geparkeerd".
V: Klopt dat?
A: Dat is mijn Twitterbericht geweest. (…)
(…)We hebben dus die ochtend, zondag 27 maart 2022, rond de klok van half 10, iets later misschien, een grote witte sportauto gezien die ons met heel veel lawaai inhaalde. Dit was ongeveer ter hoogte van industrieterrein Hessenpoort te Zwolle.(…) Mijn vrouw zei direct dat die auto wel 200 km per uur reed. Ik kan het niet goed inschatten maar zag wel dat hij heel snel aan de horizon verdween. (…)
5. het proces-verbaal van verhoor van getuige [getuige 5] van 1 april 2023,zakelijk weergegeven en voor zover hier van belang, inhoudende:
(…) Afgelopen zondag 27 maart 2022 ging ik met mijn schoonvader, en mijn twee zoons van 11 en 15 jaar, en een vriend daarvan naar DAY1 World of Cars in Assen..(…) Ik kijk niet de hele tijd in mijn achteruitkijk spiegel. Maar ik werd op een gegeven moment ingehaald, en dat ging zo hard dat mijn auto ervan trilde. Ik had de auto niet in de binnenspiegel aan zien komen. Ik zag dat het een lage witte sportauto was.(…) Die auto haalde mij dus in. Ik schrok daarvan. (…) Mijn adrenaline zat vrij hoog, want ik schrok ervan dat ze zo hard langs kwamen rijden. (…);
6. het proces-verbaal van verhoor van getuige [getuige 6] van 30 maart 2023,zakelijk weergegeven en voor zover hier van belang, inhoudende:
(…)Ik zat samen met mijn 14 jarige broertje [naam 1] in de auto.(…) Ik reed op de meest rechter rijstrook, ik had net iemand ingehaald. Ik reed zelf 130 km/u.(…) Tijdens het telefoongesprek hoorde ik de Lamborghini al aankomen. Ook mijn partner hoorde via de carkit de Lamborghini aankomen en vroeg wat er aan kwam. (…) Ik reed al te hard, maar hij vloog me echt voorbij. (…) Het had catastrofaal kunnen aflopen.(…);
7. het proces-verbaal van bevindingen van 31 maart 2023,zakelijk weergegeven en voor zover hier van belang, inhoudende:
(…) Op zondag 27 maart 2022 omstreeks 09:24 bevond ik mij op verzorgingsplaats "De Markte" aan de Rijksweg A28 rechts ter hoogte van hectometerpaal 101.4 te Zwolle.(…) Op
dat moment was ik bezig met een telefoongesprek. (…) Tijdens het telefoongesprek zag ik over de Rijksweg A28 rechts ter hoogte van hectometerpaal 101.5 een matte licht grijze Lamborghini met zeer hoge snelheid voorbij rijden in de richting van Meppel.(…)
8. het proces-verbaal digitaal onderzoek van team Forensische opsporing verkeer van 29 juni 2023 met foto’s van de plaats van het ongeval, opgemaakt door [verbalisant 1] , uitsluitend paragrafen 2 tot en met 3.2.
9. het proces-verbaal Snelheid & Impact analyse van Team Forensische Opsporing Verkeer van 23 juni 2023 met bijlagen, in zijn geheel.
10. een schriftelijk bescheid, inhoudende een rapportage inzake de vergelijking van de snelheidsanalyses van 12 april 2023, opgemaakt door S. de Goede , in zijn geheel.
11. een schriftelijk bescheid, inhoudende een rapportage ‘commentaar op reactie rapportage: vergelijk snelheidsanalyses’ van 16 oktober 2023, opgemaakt door S. de Goede , in zijn geheel.
12. de verklaring van verdachte op de terechtzitting,zakelijk weergegeven en voor zover hier van belang, inhoudende:
(…) Ik heb pas vanaf het punt dat de afgesloten rijbaan weer open was het gaspedaal ingetrapt. (…)De monocoque was inderdaad beschadigd, er zat ook een scheur in (…) Ik neem verantwoordelijkheid dat ik te hard heb gereden, maar ik was niet gefocust op het dashboard en hoe hard ik exact reed. Voor mijn gevoel was dit ongeveer 200 km/h. (…) Ik had geen wit T-shirt aan, maar mijn bijrijder wel. (…) Ik belde mijn vader op en mijn bijrijder zijn vader. Hij stond naast mij.(…);
3.3.3De bewijsoverwegingen
De rechtbank overweegt naar aanleiding van de vastgestelde feiten en omstandigheden en de hiervoor genoemde bewijsmiddelen het volgende.
In artikel 5a WVW is kort gezegd strafbaar gesteld een bestuurder die, zonder acht te slaan op de veiligheid en risico’s voor anderen, zich volstrekt onverantwoordelijk in het verkeer gedraagt, maar waarbij – toevallig of door grote oplettendheid van andere weggebruikers – geen verstrekkende gevolgen optreden.Bij de beantwoording van de vraag of verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan overtreding van artikel 5a WVW moet de rechtbank beoordelen of verdachte:
de verkeersregels heeft geschonden,
of hij dat in ernstige mate heeft gedaan,
of hij dat opzettelijk heeft gedaan en;
of daardoor gevaar was te duchten voor het leven van anderen en/of zwaar lichamelijk letsel.
3.3.3.1. Schending van de verkeersregels
-
Overschrijding maximaal toegestane snelheid
Het team Forensische Opsporing Verkeer van de politie rapporteerde dat verdachte met een snelheid tussen 314 en 318 km/u moet hebben gereden voorafgaand aan het ongeluk. De verdediging heeft door de heer [naam 2] een tweetal contra-expertise rapporten laten opstellen. De heer [naam 2] heeft in zijn laatste rapport geconcludeerd dat een minimale aanvangssnelheid van 249 km/h gehanteerd moet worden. Vastgesteld kan worden dat de snelheid van verdachte voorafgaand aan het ongeval de maximaal toegestane snelheid ruimschoots overtrof. Het Openbaar Ministerie heeft door de heer De Goede een tweetal reactierapporten op de rapporten van het team Forensische Opsporing Verkeer en de rapporten van de heer [naam 2] laten opstellen. De heer De Goede heeft in zijn beide rapporten geconcludeerd dat de snelheid van het voertuig voor aanvang van het sporenbeeld voor 95% kans heeft gelegen tussen 262 en 330 km/h.
Zoals door de heer De Goede is gerapporteerd, en is benadrukt door de raadsman ter terechtzitting, is het incident veroorzaakt door een uniek voertuig dat op een unieke wijze is gebotst met de geleiderail. In de onderbouwing van zijn rapporten heeft de heer De Goede rekening gehouden met de forensische omstandigheden van deze specifieke casus en de eigenschappen van de Lamborghini Aventador S. De rechtbank overweegt daarnaast dat de heer De Goede blijk heeft gegeven van een onafhankelijke houding en kritisch is geweest op de rapporten van zowel de heer [naam 2] als de rapporten van team Forensische Opsporing Verkeer.. Gelet op deze vaststellingen sluit de rechtbank – voor wat betreft de gereden snelheid – aan bij de conclusie van de heer De Goede .
Binnen dit bereik past ook de getuigenverklaring van [getuige 1] . Zij heeft verklaard dat zij op 27 maart 2022 twee mannen uit de gecrashte Lamborghini heeft zien stappen. Daarna hoorde zij dat de man met het witte T-shirt, volgens verdachte was dit diens bijrijder die met zijn vader heeft gebeld, tijdens een telefonisch gesprek zei dat hij 314 km/h op de teller had zien staan. Door de raadsman is betoogd dat deze verklaring niet aannemelijk is. De rechtbank overweegt met betrekking tot de betrouwbaarheid van deze getuigenverklaring dat [getuige 1] zeer kort na de crash ter plaatse was en slechts enkele minuten na de crash een verklaring heeft afgelegd ten overstaan van de verbalisanten die ter plaatse kwamen. In deze verklaring noemt zij specifiek de snelheid van 314 km/h en beschikt de auto over een digitale snelheidsaanwijzing in getallen. De getuige heeft bovendien geen enkel belang bij het afleggen van een voor verdachte belastende verklaring over zo’n feitelijke waarneming.
Weliswaar is de rechtbank van oordeel dat een snelheid van tussen de 262 en 330 km/u bewezen verklaard kan worden, maar gelet op het voorgaande acht de rechtbank het zeer waarschijnlijk dat verdachte met een snelheid van
rond de 300 km/uheeft gereden vlak voor het moment van de crash. Kortheidshalve zal de rechtbank in het vervolg van dit vonnis een snelheid van ongeveer 300 km/h aanhouden.
De rechtbank acht eveneens bewezen dat verdachte tenminste de laatste zes kilometer voor de crash met deze exorbitant hoge snelheid heeft gereden. De rechtbank leidt dit af uit het proces verbaal van bevindingen van verbalisant [verbalisant 2] en de verklaring van getuige [getuige 4] . [verbalisant 2] bevond zich op ongeveer vier kilometer van het ongeval ter hoogte van verzorgingsplaats ‘De Markte’ toen hij een lichtgrijze Lamborghini met zeer hoge snelheid voorbij zag rijden op de A28. Getuige [getuige 4] heeft verklaard dat hij ter hoogte van industrieterrein Hessenpoort met hoge snelheid werd ingehaald door een lichtkleurige Lamborghini, dit is ongeveer zes kilometer voor de plaats van ongeval.
-
Gevaarlijk inhalen van andere verkeersdeelnemers
Meerdere getuigen hebben verklaard over de snelheden waarmee verdachte hen heeft ingehaald. Getuige [getuige 5] heeft verklaard met zijn schoonvader en twee minderjarige zoons in de auto te hebben gezeten toen een lichtgekleurde Lamborghini Aventador met hoge snelheid langs hen scheurde. De Lamborghini zou ze met zulke snelheid hebben ingehaald dat hun eigen auto ervan trilde, waar getuige erg van geschrokken is. Getuige [getuige 4] heeft verklaard ter hoogte van industrieterrein Hessenpoort door een witte sportauto met een hoge snelheid te zijn ingehaald, waarbij getuige de bestuurder een ‘snelheidsmaniak’ noemde. Getuige [getuige 6] heeft verklaard dat zij met haar veertienjarige broertje in de auto zat en dat de Lamborghini haar voorbij vloog, terwijl zij zelf al met een snelheid van ongeveer 130 km/h reed. Zij benadrukt dat het catastrofaal had kunnen aflopen. De rechtbank kan niet vaststellen met welke exacte snelheden verdachte op de momenten dat hij met de Lamborghini de voertuigen van voornoemde getuigen inhaalde, heeft gereden, maar overweegt gezien de overeenkomsten in de verklaringen van alle getuigen dat dit met hoge snelheid moet zijn geweest en dat dit in elk geval ruim boven de ter plaatse maximaal toegestane snelheid van 100 kilometer per uur was. Getuigen [getuige 2] en [getuige 3] zijn vlak voor het ongeval door verdachte ingehaald. Dit kan derhalve niet met een andere snelheid zijn geweest dan de hiervoor bewezenverklaarde snelheid van ongeveer 300 km per uur. Het snelheidsverschil met de bestuurders die zich wél aan de maximumsnelheid hielden moet dan ook ongeveer 200 km per uur zijn geweest.
Het inhalen van andere weggebruikers met dermate hoge snelheden en snelheidsverschillen is zonder meer uiterst gevaarlijk te noemen. De rechtbank acht het uitgesloten dat andere weggebruikers een adequate inschatting van de verkeerssituatie kunnen maken indien inhalende voertuigen hen met een dergelijke snelheid naderen en inhalen. Bij dergelijk rijgedrag bestaat ontegenzeggelijk een sterk verhoogd risico op ongevallen met zeer ernstige afloop. De rechtbank is daarom van oordeel dat er naast het rijden met een snelheid van rond de 300 km/uur ook sprake is geweest van het gevaarlijk inhalen van andere verkeersdeelnemers.
3.3.3.2. In ernstige mate
Artikel 5a WVW heeft betrekking op ernstig verkeersgevaarlijk gedrag. Gekeken moet worden naar het samenstel van de gedragingen van de verdachte, waarbij alle omstandigheden en overige feiten in ogenschouw worden genomen. Één gedraging kan daartoe reeds voldoende zijn indien die gedraging op zodanige manier plaatsvindt dat kan worden gezegd dat de verdachte, door zich aldus te gedragen, opzettelijk en in ernstige mate de verkeersregels heeft geschonden..
De rechtbank heeft hiervoor vastgesteld dat verdachte verkeersregels heeft geschonden door te rijden met excessieve snelheden van rond de 300 km/h en ook door gevaarlijk, namelijk met zeer hoge snelheden, in te halen. Verdachte heeft bij zijn gedragingen geen acht geslagen op de veiligheid van andere verkeersdeelnemers. Het overschrijden van de maximumsnelheid met ongeveer 200%, onderwijl andere verkeersdeelnemers gevaarlijk inhalend, is dermate ernstig en gevaarzettend dat de rechtbank dit als een ernstige schending van de verkeersregels aanmerkt.
3.3.3.3. Opzettelijk
Het opzet van verdachte moet zowel zijn gericht op het schenden van de verkeersregels als ook op het in ernstige mate schenden van die regels.
- opzet op het schenden van de verkeersregels
De rechtbank is van oordeel dat verdachte het opzet heeft gehad op het schenden van de verkeersregels. Uit de verklaring van verdachte blijkt immers dat hij wist dat hij de maximumsnelheid overschreed vlak voor de crash. Verdachte verklaarde zelf dat hij dacht dat hij ongeveer 200 km/h per uur reed. Door met aanzienlijk hoge snelheden te rijden op een onoverzichtelijk stuk weg en daarbij ook in te halen, heeft verdachte de verkeersveiligheid niet in acht genomen en daarbij op zijn minst de aanmerkelijke kans aanvaard dat hij de verkeersregels zou overtreden.
-
opzet op het in ernstige mate schenden van de verkeersregels
Bij het antwoord op de vraag of er ook sprake was van opzet op het in ernstige mate schenden van de verkeersregels moeten de aard en het samenstel van de gedragingen, de omstandigheden waaronder deze werden verricht en alle overige feiten en omstandigheden van het geval in ogenschouw worden genomen. Daaruit moet kunnen worden afgeleid dat de gedragingen in samenhang bezien naar hun uiterlijke verschijningsvorm op opzettelijke ernstige schending van de verkeersregels gericht zijn geweest. In deze zaak bestond het samenstel van gedragingen van verdachte eruit dat hij de toegestane maximumsnelheid op zeer grove wijze heeft overschreden, dat hij met zeer hoge snelheid gevaarlijk heeft ingehaald. Verdachte reed met zijn sportwagen, een supercar met race-eigenschappen, zelfs zo hard dat hij op een hobbel in de weg de controle over het voertuig heeft verloren. Verdachte heeft ter terechtzitting verklaard dat het even voor de crash druk was en dat er een rijbaan was afgesloten, maar dat hij toen het rustiger was het gas heeft ingetrapt en dat hij gezien heeft dat er verkeer achter hem reed.
Naar het oordeel van de rechtbank zijn die gedragingen, in onderlinge samenhang bezien, gericht op een opzettelijke ernstige schending van de verkeersregels. Naar het oordeel van de rechtbank moet verdachte zich er vanaf het begin bewust van zijn geweest dat hij de verkeersregels in ernstige mate schond en heeft hij deze ernstige schending willens en wetens gecontinueerd.
3.3.3.4. Gevaar te duchten voor het leven van anderen en/of zwaar lichamelijk letsel
Om vast te kunnen stellen dat levensgevaar of gevaar voor zwaar lichamelijk letsel te duchten was, moet het gevaar ten tijde van de gedragingen naar algemene ervaringsregels voorzienbaar zijn geweest. In zijn algemeenheid acht de rechtbank het voorzienbaar dat er levensgevaar of gevaar voor zwaar lichamelijk letsel voor een ander te duchten is door het hiervoor beschreven rijgedrag op een openbare weg in Nederland, ongeacht de plaats en tijd. De rechtbank beantwoordt de vraag derhalve bevestigend.
Ten overvloede overweegt de rechtbank dat het bedoelde levensgevaar niet alleen te duchten was maar zich zelfs heeft geopenbaard door het verliezen van de controle over het voertuig bij deze ongekend hoge snelheid in combinatie met het wegdek en de omstandigheden ter plaatse. Het was niet de vraag óf het mis zou gaan, maar wanneer het mis zou gaan.
De crash heeft plaatsgevonden op het viaduct ‘De Lichtmis’, bij een af- en oprit met zowel uitvoegend als invoegend verkeer. Dit zijn knelpunten in het verkeer waar een ieder extra oplettend behoort te zijn. Verdachte heeft zelf verklaard dat het ten tijde van het ongeval rustig was op de weg, maar het is op basis van het dossier overduidelijk geworden dat er meerdere weggebruikers in de nabijheid van verdachte reden voorafgaand aan en ten tijde van de crash. Verdachte heeft niet alleen zijn eigen leven en dat van zijn bijrijder in gevaar gebracht, maar ook de levens van de overige weggebruikers. Daarbij was de crash zo gigantisch zwaar dat er brokstukken van de auto en de middengeleider op de rijbaan van de tegengestelde richting terecht zijn gekomen. Dat heeft een concreet gevaar voor de weggebruikers op de rijbaan van de tegengestelde richting veroorzaakt. De rechtbank houdt bij het vaststellen van het te duchten gevaar ook rekening met het eerste rapport van de heer De Goede , waarin geconcludeerd is dat het totaal willekeurig is dat de Lamborghini naar links is geslipt en tegen de geleiderail is gebotst. Was de initiële slip van het voertuig met de klok mee geweest, dan was het voertuig rechts afgebogen richting de rechts gelegen rijstroken, inclusief de invoegstrook, en vluchtstroken. De mogelijke gevolgen daarvan zouden niet te overzien geweest zijn nu duidelijk is geworden dat zich daar andere weggebruikers bevonden die in dezelfde richting als verdachte reden.
De rechtbank benadrukt nogmaals dat het wonderbaarlijk is dat er geen slachtoffers zijn gevallen en dat de gevolgen desastreus geweest hadden kunnen zijn.
Partiële vrijspraak
De rechtbank acht niet bewezen wat aan verdachte onder het vijfde, zesde en zevende gedachtestreepje is ten laste gelegd. De rechtbank overweegt daartoe dat er geen sprake is van opzet op deze onderdelen van de tenlastelegging, aangezien dit gevolgen zijn van de door hem opzettelijk begane gedragingen.