7.3Het oordeel van de rechtbank
Bij de beslissing of aan de verdachte de maatregel van TBS moet worden opgelegd, wordt betrokken de aard en de ernst van het bewezenverklaarde en de omstandigheden waaronder dit is begaan, en de informatie over de persoon van de verdachte, zoals die uit de rapportages, naar voren is gekomen.
Verdachte heeft zich tweemaal schuldig gemaakt aan een bedreiging met de dood jegens [slachtoffer 1] en [slachtoffer 2] . Verdachte is tweemaal naar de woning van aangevers gegaan. Beide keren droeg zij een mes bij zich. Ook heeft zij tijdens één van deze bezoeken een zakmes tegen het raam van de woning van aangevers gegooid. Bij de bedreiging op 2 november had verdachte tegen haar begeleidster gezegd dat zij [slachtoffer 1] wilde gaan vermoorden. Ook volgt uit het dossier dat deze twee strafbare feiten onderdeel zijn van een langere reeks incidenten tussen verdachte en [slachtoffer 1] .
Deze incidenten en met name de twee bewezenverklaarde feiten zijn zeer angstaanjagend geweest voor [slachtoffer 1] en [slachtoffer 2] , en voor hun twee kinderen. Uit haar schriftelijke slachtofferverklaring blijkt dat [slachtoffer 1] tot aan de dag van de zitting bang is dat verdachte de bedreigingen ooit zal uitvoeren.
Hazemeijer en De Groot hebben geconcludeerd dat bij verdachte sprake is van een complex geheel van psychopathologie, dat deels met elkaar overlapt of in elkaar overvloeit. Bij deze complexe psychopathologie wordt volgens de deskundigen de kans op recidive ingeschat als hoog. De psychotische symptomen sturen haar telkens in de richting van aangever. Verdachte geeft hierbij aan dat de anti-psychotische medicatie onvoldoende effect heeft en dat imperatieve hallucinaties haar in tijden van instabiliteit opdracht geven om te stoppen met medicijnen en de behandeling. Volgens de deskundigen is dit een complicerende factor. Ook lijkt er op basis van de politiemutaties sprake te zijn van toenemend agressief gedrag, namelijk van het zich in de buurt van de woning van aangevers ophouden met een mes, naar een mes gooien tegen de ruit en in de richting lopen van de woning met een groot mes in de hand.
De deskundigen zien voldoende beschermingsfactoren aanwezig, zoals het intelligentieniveau van betrokkene, empathie, enige mate van zelfcontrole, motivatie voor de behandeling, positieve levensdoelen en een steunend netwerk.
Zonder hulp en behandeling binnen een justitieel kader wordt de kans op recidive door de deskundigen ingeschat als groot. Om de kans op recidive te verlagen is volgens de deskundigen van belang verdachte te behandelen voor haar PTSS. Deze PTSS lijkt namelijk de voedingsbodem te zijn voor de dissociatieve en psychotische kenmerken. Ook rekening houdende met de instabiliteit van betrokkene en het risico op zelfbeschadigend en suïcidaal gedrag, adviseren de deskundigen om de traumabehandeling te laten plaatsvinden binnen een gesloten klinische setting met een gematigd beveiligingsniveau. Ook adviseren zij om bij de behandeling aandacht te hebben voor het versterken van de emotieregulatievaardigheden van verdachte, als ook rekening te houden met haar autisme. De verwachting is dat een passende traumabehandeling zal leiden tot een onmiddellijke verlaging van het recidiverisico. Wanneer dat het geval is, kan het beveiligingsniveau en de geslotenheid van de behandelsetting worden afgeschaald en worden toegewerkt naar plaatsing in een passende beschermende woonvorm. Deze vorm van behandeling kan volgens de deskundigen het best worden vorm gegeven binnen het kader van een TBS met voorwaarden. De deskundigen hebben de TBS met dwangverpleging overwogen, maar om de behandeling te doen slagen is het volgens hen noodzakelijk dat aan verdachte perspectief wordt geboden om (op redelijk korte termijn) haar leven weer te kunnen oppakken. Ook achten zij een verhoogd beveiligingsniveau - beveiligingsniveau 3 - niet nodig.
In het verlengde van de rapportages van de deskundigen heeft de reclassering op 11 mei 2023 een TBS-maatregelrapportage opgesteld. In overeenstemming met de deskundigen adviseert zij ook een behandeltraject in de vorm van een TBS met voorwaarden. Volgens de reclassering is een regulier zorgkader onvoldoende om de risicofactoren die uitgaan van verdachte voldoende te managen. Daarnaast biedt een regulier kader niet de beoogde continuïteit van de behandeling. De reclassering adviseert ook om een gedragsbeïnvloedende en vrijheidsbeperkende maatregel via artikel 38z van het Wetboek van Strafrecht op te leggen, zodat gedragsbeïnvloedende en vrijheidsbeperkende voorwaarden toegepast kunnen worden na afloop van de maatregel.
Overwegingen en oordeel van de rechtbank
De rechtbank kan zich met de adviezen van de deskundigen en de reclassering verenigen. De rechtbank neemt de conclusies uit voornoemde rapportages over en maakt deze tot de hare.
De rechtbank is van oordeel dat aan de wettelijke vereisten voor het opleggen van de van TBS is voldaan. De rechtbank stelt vast dat de verdachte ten tijde van het begaan van de feiten een ziekelijke stoornis en gebrekkige ontwikkeling van de geestvermogens aan de orde was. Daarnaast is er sprake van een serieus gevaar voor recidive, en vereist de veiligheid van de samenleving het opleggen van de maatregel.
De rechtbank overweegt dat de terbeschikkingstelling wordt opgelegd ter zake van misdrijven die gericht zijn tegen of gevaar veroorzaken voor de onaantastbaarheid van het lichaam van één of meer personen. Immers, verdachte is met een groot mes de woning van de aangevers en daarmee aangevers gaan opzoeken, en heeft zich fysiek in de zeer nabije omgeving van hen begeven. Ook gelet op de bestaande stoornis, die inhouden dat een stem haar de opdracht gaf [slachtoffer 1] om het leven te brengen, maakt dat er reden is om te oordelen dat verdachte, als er niet zou zijn ingegrepen, daadwerkelijk tot agressief handelen zou zijn overgegaan.
Voorgaande brengt mee dat er sprake is van een ongemaximeerde TBS.
De rechtbank is van oordeel dat de terbeschikkingstelling met voorwaarden dient te worden gelast en voorwaarden betreffende haar gedrag dienen te worden gesteld, zoals geadviseerd door de reclassering in het rapport van I. Hassing d.d. 11 mei 2023. De rechtbank volgt daarbij de adviezen van de deskundigen en van de reclassering, waarbij van belang is dat bij verdachte sprake is van ziektebesef en -inzicht en zij zeer gemotiveerd is voor verdere behandeling. Met die behandeling heeft zij overigens, en daaruit blijkt haar gemotiveerdheid, een serieuze start gemaakt in het PPC in JCZ. Ter zitting was verdachte als gevolg daarvan rustiger, en was zij inmiddels veel beter in staat de stem, die er soms (maar veel minder vaak) nog was, weerstand te bieden. Dat maakt dat naar het oordeel van de rechtbank een de TBS met voorwaarden goede mogelijkheden biedt voor een effectieve verdere behandeling. De rechtbank overweegt daarbij dat de reclassering bij de verdere behandeling zou kunnen bekijken of het steunende netwerk van verdachte, te weten moeder, zus maar ook hulphond [naam] , op een goede manier kunnen worden betrokken bij de verdere behandeling.
De verdachte heeft ter terechtzitting bevestigd bereid te zijn de door de reclassering geadviseerde voorwaarden na te leven.
De rechtbank zal het gevorderde locatieverbod opleggen, in de vorm van een aanvullende voorwaarde.
Ook ten aanzien van het locatieverbod heeft verdachte ter zitting aangegeven zich daar aan te willen houden.
Gelet op het hoge recidiverisico, wat onder meer inhoudt dat er zoals ook hiervoor overwogen maakt dat gevreesd moet worden dat verdachte wederom een misdrijf zal begaan tegen of gevaar veroorzaakt voor de onaantastbaarheid van het lichaam van een of meerdere personen beveelt de rechtbank de TBS met voorwaarden dadelijk uitvoerbaar.
De rechtbank gaat niet mee in het verzoek van de raadsman en legt geen ambtshalve zorgmachtiging op grond van de Wet verplichte ggz op. Gedurende een eerdere fase van het onderzoek ter terechtzitting is de mogelijkheid van het starten van een traject van een zorgmachtiging onderzocht door een deskundige, en uit de bevindingen is gevolgd dat een zorgmachtiging niet aan de orde zou moeten zijn. De door de raadsman voorgestelde route is met weinig handen en voeten genoemd, maar is geen concrete aanleiding om te veronderstellen dat een andere organisatie dan Lentis (in een andere regio) tot een andere beoordeling zou komen, en evenmin is er enig aanknopingspunt om er van uit te kunnen gaan dat de zorgmachtiging dan ook binnen de daarvoor geldende termijn ten uitvoer gelegd zou kunnen worden.
Om het recidivegevaar in te perken, kan een maatregel tot vrijheidsbeperking en gedragsbeïnvloeding, als bedoeld in artikel 38z Sr, worden opgelegd.
Nu de TBS aan verdachte wordt opgelegd, en de bescherming van de veiligheid van anderen, in het bijzonder aangevers, dit nodig maakt, is aan de voorwaarden voor het opleggen van de 38z-maatregel voldaan.