Uitspraak
RECHTBANK OVERIJSSEL
Team Strafrecht
Zittingsplaats Zwolle
Parketnummer: 07.005817.90
Datum uitspraak: 5 juni 2023
Beslissingop de vordering van het Openbaar Ministerie tot verlenging van de terbeschikkingstelling van:
[betrokkene],
geboren op [geboortedatum] 1970 te [geboorteplaats] ,
thans verblijvende in Forensisch Psychiatrisch Centrum (FPC)
[adres 1] ,
hierna te noemen: betrokkene.
1.De aanleiding
Betrokkene is bij arrest van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden van 3 januari 1991 ter
beschikking gesteld met bevel tot verpleging van overheidswege, na bewezenverklaring ter
zake drie verkrachtingen en een moord.
De terbeschikkingstelling is ingegaan op 21 mei 1998. Deze terbeschikkingstelling is laatstelijk verlengd bij beslissing van deze rechtbank van 8 juni 2021 en eindigt, behoudens nadere voorziening, op 21 mei 2023.
2.De stukken
De rechtbank heeft kennis genomen van de op grond van artikel 6:6:12 van het Wetboek van Strafvordering (Sv) overgelegde stukken, te weten:
- het verlengingsadvies van [verblijfsplaats] (hierna: de kliniek) van
23 maart 2023, opgemaakt en ondertekend door drs. B.A.G.T. van der Laan, klinisch psycholoog, hoofd patiëntenzorg en plaatsvervangend hoofd van de inrichting, R.L. Paris MSc, GZ-psycholoog en hoofd behandeling en drs. M. Koerhuis, psychiater;
- de pro Justitia rapportage van I. Maksimović, psychiater, van 3 maart 2023;
- de pro Justitia rapportage van A.J. de Groot, psycholoog, van 6 maart 2023;
- een afschrift van de wettelijke aantekeningen over de periode van 22 december 2020 tot en met 28 februari 2023.
3.De procedure
Het Openbaar Ministerie heeft op 12 april 2023 een vordering ingediend tot verlenging van bovenvermelde termijn met twee jaren.
Het onderzoek van de zaak heeft plaatsgevonden op de openbare terechtzitting van 22 mei 2023.
De rechtbank heeft op de openbare terechtzitting gehoord:
- betrokkene, bijgestaan door zijn raadsman mr. P. Scholte, advocaat te Amsterdam;
- de officier van justitie mr. M.H.G. Scharenborg;
- R.L. Paris, voornoemd, als deskundige.
De officier van justitie heeft gepersisteerd bij de vordering tot verlenging van de termijn van terbeschikkingstelling met twee jaren.
Betrokkene en zijn raadsman hebben gesteld dat zij geen bezwaar hebben tegen verlenging van de maatregel van terbeschikkingstelling met twee jaren.
4.De beoordeling
De vordering is op 12 april 2023 ingediend. Dit is tijdig.
De rechtbank dient op grond van het bepaalde in de artikelen 38d en 38e van het Wetboek
van Strafrecht (Sr) te bepalen of de termijn van de maatregel van terbeschikkingstelling moet worden verlengd.
De rechtbank neemt bij haar overwegingen het over betrokkene opgemaakte advies van de kliniek, de over betrokkene opgemaakte pro Justitia rapportages en de toelichting van de deskundige ter zitting in aanmerking.
Het rapport van de kliniek houdt, zakelijk weergegeven, onder meer het volgende in.
Bij betrokkene is sprake van een persoonlijkheidsstoornis met antisociale en narcistische trekken en een andere gespecificeerde parafiele stoornis. In 2017 is betrokkene opgenomen in de huidige kliniek in het kader van een vierde behandelpoging. Hij verblijft op een reguliere leefgroep en onderneemt sinds januari 2020 begeleide verloven. De samenwerkingsrelatie met het behandelingsteam verloopt doorgaans naar behoren. Betrokkene werkt goed mee aan de verschillende controles, is medicatietrouw en zet zich in voor het behandelprogramma. De afname van de Acute-2007 is onderhavige periode gecontinueerd. Betrokkene werkt hier goed aan mee en neemt indien nodig de verantwoordelijkheid om het behandelingsteam aan de afnames te herinneren. Medio december 2021 is toestemming verleend om onbegeleid verlof zeer gefaseerd op te starten. De uitbreiding van vrijheden doet betrokkene zichtbaar goed en de verloven verlopen naar wens. Daarnaast oriënteert betrokkene zich op vrijwilligerswerk buiten de kliniek en vindt hij een geschikte plek bij ‘[bedrijf]’ in Nieuwegein. Hier werkt hij vanaf april 2022 twee dagdelen per week. Vanwege de gestage positieve lijn in de behandeling en ter voorbereiding op de transmurale fase, verhuist betrokkene op 5 mei 2022 naar een inpandige kliniekflat, zodat hij kan oefenen met meer zelfstandigheid en begeleiding op afstand. Het verblijf alhier verloopt naar wens. De werkzaamheden bij [bedrijf] worden medio augustus 2022 stopgezet wegens financiële tekorten bij de organisatie. In januari 2023 start betrokkene met nieuwe werkzaamheden bij een kringloopwinkel. Met het ondernemen van onbegeleid verlof en het toewerken naar transmuraal verlof, zet betrokkene belangrijke stappen richting verdere resocialisatie. Gezien de voorgeschiedenis, kernproblematiek en het recidiverisico zonder het huidige kader, is sprake van een complex behandelings- en resocialisatieproces. Het risico van terugval in zowel seksueel als overig gewelddadig gedrag wordt voor de huidige situatie ingeschat als laag. Zonder het kader van de terbeschikkingstelling is dit risico matig. Betrokkene bevindt zich al ruim 20 jaar in het systeem van de terbeschikkingstelling. Het is dan ook van belang om hem stapsgewijs weer kennis te laten maken met de maatschappij en hem hierin zijn plek te laten vinden. Komende periode wordt beoogd zijn structurele vrijetijdsbesteding en werk verder op te bouwen, daarnaast zal transmuraal verlof aangevraagd worden. De kliniek adviseert de maatregel met twee jaren te verlengen.
De deskundige heeft ter zitting verklaard dat de aanvraag voor transmuraal verlof vorige week naar het AVt (Adviescollege Verloftoetsing TBS) is gestuurd. Betrokkene doet het goed. Een geleidelijk traject is aangewezen, omdat betrokkene lang uit de maatschappij is geweest. Betrokkene is het hier mee eens.
Het rapport van de psychiater houdt, zakelijk weergegeven, onder meer het volgende in.
Bij betrokkene is sprake van een persoonlijkheidsstoornis met antisociale en narcistische trekken en een andere gespecificeerde parafiele stoornis. De uitingsvorm van zijn persoonlijkheidsproblematiek is milder geworden (waarbij de vraag is of dat door de innerlijke rijping is ontstaan of dat dit het gevolg is van het verblijf in een gestructureerde omgeving). Ook is het zo, dat betrokkene consistent geen seksueel grensoverschrijdend of agressief gedrag toont. Betrokkene is ouder geworden en is in verschillende klinieken jarenlang blootgesteld aan sociotherapeutische beïnvloeding. Dit maakt dat het recidiverisico binnen de huidige omstandigheden en binnen de context van transmuraal verlof, als laag wordt ingeschat. Als de terbeschikkingstelling wordt beëindigd, heeft betrokkene geen mogelijkheid om ingebed te raken in de maatschappij en vallen de beschermende structuren weg. In dat geval is het recidiverisico hoog. De psychiater vindt verhuizing naar [adres 2] in het kader van transmuraal verlof passend en verantwoord. Het is positief dat betrokkene zich reëel opstelt ten aanzien van de vorm en het tempo van het resocialisatietraject. Ook werkt betrokkene goed mee. Voortzetting van het gebruik van risperidon is wenselijk. Hetzelfde geldt voor het gebruik van cyproteron/Androcur. Omdat betrokkene een zeer beperkt netwerk heeft, wordt geadviseerd een COSA-traject op te starten. Gelet op de noodzaak om de resocialisatie zorgvuldig en stapsgewijs uit te voeren en de nog te zetten stappen, adviseert de psychiater de maatregel met twee jaren te verlengen.
Het rapport van de psycholoog houdt, zakelijk weergegeven, onder meer het volgende in.
Bij betrokkene is sprake van een persoonlijkheidsstoornis met antisociale en narcistische trekken en een andere gespecificeerde parafiele stoornis. Betrokkene maakt vorderingen in de behandeling. Betrokkene heeft meer contact met zichzelf en kan zich ook beter binden in het contact aan de ander. Wraakzucht en vrouwvijandigheid dienen zich niet meer aan. Gelet op het gebrek aan sociaal-maatschappelijke ervaring is niet goed te voorspellen in hoeverre betrokkene daadwerkelijk terug zal vallen in verkrachtingsdelicten. De psycholoog schat het risico, mocht betrokkene zonder steun en toezicht in vrijheid verblijven, in als matig. De psycholoog adviseert de ingeslagen weg te volgen en toe te werken naar overplaatsing naar longcarevoorziening [adres 2] . Het totale traject zal nog meer dan een jaar in beslag nemen en dus adviseert de psycholoog de maatregel met twee jaren te verlengen. Daarnaast wordt geadviseerd de libidoremmende medicatie te blijven nemen en een COSA-traject op te starten.
Het oordeel van de rechtbank
Gelet op het vorenstaande is de rechtbank van oordeel dat de veiligheid van anderen, dan wel de algemene veiligheid van personen eist dat de maatregel van terbeschikkingstelling wordt verlengd. De rechtbank neemt daarbij in aanmerking dat de maatregel is opgelegd ter zake van misdrijven die gericht zijn tegen of gevaar veroorzaken voor de onaantastbaarheid van het lichaam van een of meer personen. De totale duur van de maatregel van terbeschikkingstelling met bevel tot verpleging van overheidswege kan daarom een periode van vier jaren te boven gaan. Op grond van wat in het verlengingsadvies van de kliniek en de pro Justitia rapportages is vermeld en ter zitting is toegelicht, stelt de rechtbank vast dat sprake is van een aanwezige stoornis en dat sprake is van recidiverisico. Aan de criteria voor de verlenging van de terbeschikkingstelling is daarom voldaan.
De rechtbank constateert dat betrokkene de afgelopen jaren vooruitgang heeft geboekt. Vanuit de kliniek is er grote tevredenheid over de inzet van betrokkene. Hij verdient hiervoor een compliment. Desalniettemin heeft betrokkene nog een aantal stappen, waaronder de fase van transmuraal verlof, te doorlopen. Mede gelet op het feit dat betrokkene lang uit de maatschappij is geweest, is het van belang dat de stappen in zijn resocialisatietraject geleidelijk worden gezet. De verwachting is dan ook dat dit traject nog meerdere jaren in beslag zal nemen. De rechtbank zal daarom de terbeschikkingstelling met twee jaren verlengen.
5.De beslissing
De rechtbank:
- verlengt de terbeschikkingstelling met bevel tot verpleging van overheidswege van
[betrokkene]met twee jaren.
[betrokkene]met twee jaren.
Aldus gegeven door mr. A. van Holten, voorzitter, mrs. D.E. Schaap en P.A.M. Miltenburg, rechters, in tegenwoordigheid van M.G. Drent als griffier en uitgesproken ter openbare terechtzitting van 5 juni 2023.
mr. Miltenburg is buiten staat deze beslissing mede te ondertekenen.