ECLI:NL:RBOVE:2023:1238

• Datum uitspraak: 24 maart 2023
• Publicatiedatum: 6 april 2023
• Zaaknummer: C/08/281027 / FA RK 22-1197
• Instantie: Rechtbank Overijssel
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht; Personen- en familierecht
• Procedures: Beschikking
• Rechters: I. Sumner; H.M. Jongebreur; E. Leentjes
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Vaststelling en wijziging van geboortegegevens van een transgender verzoeker met asielstatus

In deze zaak heeft de Rechtbank Overijssel op 24 maart 2023 een beschikking gegeven inzake de verzoeker, die de Jemenitische nationaliteit heeft en sinds 2021 ook de Turkse nationaliteit. De verzoeker heeft asielstatus in Nederland en verzoekt om vaststelling en wijziging van zijn geboortegegevens, waaronder geslachtsnaam en geslacht. De rechtbank heeft kennisgenomen van diverse stukken, waaronder een niet-gelegaliseerde geboorteakte uit Saoedi-Arabië. De rechtbank oordeelt dat deze geboorteakte niet kan worden ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand, omdat deze niet gelegaliseerd is. De rechtbank stelt vast dat de verzoeker geboren is als vrouw, maar dat hij transgender is en verzoekt om wijziging van zijn geslacht in de registers. De rechtbank wijst dit verzoek af, omdat de verzoeker geen belang heeft bij deze wijziging, aangezien hij op basis van de wet zelf een wijziging kan aanvragen bij de ambtenaar van de burgerlijke stand. De rechtbank oordeelt echter dat er voldoende zwaarwichtig belang is voor de wijziging van de voornaam van de verzoeker naar '[X]', en kent dit verzoek toe. De beschikking is openbaar uitgesproken in aanwezigheid van de griffier.

Uitspraak

RECHTBANK OVERIJSSEL

locatie Almelo

team familie- en jeugdrecht

zaaknummer: C/08/281027 / FA RK 22-1197

beschikking van 24 maart 2023

inzake

[verzoeker] ,

verder te noemen: verzoeker,

wonende te [woonplaats] ,

verzoeker,

advocaat: mr. E.R. Hagenaars,

Als belanghebbende is aangemerkt:

de ambtenaar van de burgerlijke stand van ‘s Gravenhage,

verder te noemen: de ambtenaar,

zetelende te Den Haag,

belanghebbende.

1. Het procesverloop

1.1.

De rechtbank heeft kennisgenomen van de stukken, waaronder:

- het verzoekschrift met (ongenummerde) bijlagen:

 de rapporten aanmeld en nader gehoor van verzoeker bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND);

 de beschikking ten aanzien van de verblijfsvergunning van de IND en een kopie van het verblijfsdocument;

 een uittreksel van 25 augustus 2022 van verzoeker uit de basisregistratie personen van de gemeente [woonplaats] ;

- de doorverwijzingsbeschikking van de rechtbank Den Haag van 2 mei 2022;

- de brief van mr. Hagenaars van 24 juni 2022 met bijlage, ingekomen op 27 juni 2022;

- de brief van de ambtenaar van 22 november 2022, ingekomen op 25 november 2022;

- de brief van de ambtenaar van 22 november 2022, ingekomen op 1 december 2022;

- de brief van 12 december 2022 van mr. Hagenaars met als bijlagen:

• een kopie van het Jemenitische paspoort van verzoeker;
• de verklaringen van 8 maart 2022 en 9 december 2022 van drs. F.M.A. van Diemen, BIG-arts-deskundige transgenders VU;
• een kopie van de Saoedi-Arabische geboorteakte;
• een kopie van het aangifteformulier wijziging van het geslacht getekend door verzoeker (zonder datum).

1.2.

Op 19 december 2022 heeft de meervoudige kamer van de rechtbank de zaak tijdens de mondelinge behandeling met gesloten deuren behandeld.
Verschenen zijn verzoeker, bijgestaan door mr. Hagenaars en H.S.L. Alhudjeimy, tolk Arabisch.

1.3.

De rechtbank heeft daarna nog kennisgenomen van de volgende stukken:

- de op 5 januari 2023 ontvangen brief van 3 januari 2023 van mr. Hagenaars met de volgende bijlagen:

• inschrijvingsbewijs van verzoeker van de [gemeente] (persoonslijst);
• de originele geboorteakte van verzoeker met vertaling;

- de brief met bijlage van de ambtenaar van 23 januari 2023, ingekomen op 24 januari 2023;

- de brief van mr. Hagenaars van 11 februari 2023, ingekomen op 15 februari 2023.

2. De feiten

2.1.

Verzoeker heeft de Jemenitische nationaliteit en sinds 2021 ook de Turkse nationaliteit.

2.2.

De overgelegde geboorteakte uit Saoedi-Arabië is niet voorzien van een legalisatie. Verzoeker stelt dat hij op [geboortedatum] 1996 is geboren te [geboorteplaats] , Saoedi-Arabië.

2.3.

Verzoeker is in 2021 vanuit Turkije naar Nederland gekomen en is hier toegelaten als vluchteling. Bij beschikking van de IND van 2 november 2021 met Vnummer [nummer] , is aan verzoeker voor bepaalde tijd asiel verleend tot 10 oktober 2026.

2.4.

Van verzoeker is geen geboorteakte ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand van de gemeente Den Haag.

2.5.

In de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens (BRP) van de gemeente [woonplaats] is verzoeker ingeschreven (voor zover van belang) als:

Naam : [geslachtsnaam]

Voornamen : [voornaam 1] [voornaam 2] [voornaam 3]

Geboortedatum : [geboortedatum] 1996

Nationaliteit : Jemenitische

Geslacht : F (vrouwelijk)

met onbekende ouders.

3. Het verzoek

3.1.

Het verzoek strekt er (na wijziging) toe dat de rechtbank bepaalt dat verzoeker in het geboorteregister wordt opgenomen als zijnde geboren als man en dat de voornaam van verzoeker zal luiden “ [X] ”.

3.2.

Voor zover de geboorteakte van verzoeker niet in het register van de burgerlijke stand van de gemeente Den Haag is ingeschreven, heeft verzoeker ter zitting aanvullend verzocht om (eerst) de geboortegegevens vast te stellen en deze vervolgens te wijzigen zoals hiervoor onder 3.1. vermeld.

4. De beoordeling

Inleidende opmerkingen

4.1.

Verzoeker heeft een originele geboorteakte in het geding gebracht. In beginsel wordt een in Saoedi-Arabië tot stand gekomen rechtsfeit (de geboorte van verzoeker) dat blijkt uit een door een bevoegde instantie overeenkomstig de plaatselijke voorschriften opgemaakte akte (de geboorteakte), in Nederland van rechtswege erkend (artikel 10:101 jo. 10:100 van het Burgerlijk Wetboek (BW).

4.2.

Nu de overgelegde originele geboorteakte van verzoeker niet gelegaliseerd, kan deze niet (zonder meer) door de ambtenaar worden ingeschreven in de daartoe bestemde registers. Gelet hierop stelt de ambtenaar voor om de geboortegegevens van verzoeker vast te stellen.

4.3.

Verzoeker is in Saoedi-Arabië geboren, maar is in het bezit van de Jemenitische nationaliteit. Verzoeker heeft later de Turkse nationaliteit verkregen. Het is de rechtbank verder gebleken dat verzoeker inmiddels in Nederland een asielstatus heeft. Dit betekent dat het voor verzoeker niet mogelijk is om een beroep te doen op de autoriteiten van het land van geboorte (te weten Saoedi-Arabië) voor legalisatie. Verzoeker woonde het grootste deel van zijn leven in Saoedi-Arabië, maar is in 2020 naar Turkije gevlucht. Verzoeker is transgender en stelt dat het voor hem verboden is om naar het buitenland te reizen. Met het Turkse paspoort is het echter gelukt naar Turkije te vertrekken en met Saoedi-Arabië heeft verzoeker geen enkele band (meer). Verzoeker heeft met beide ouders een zeer problematische relatie vanwege diens genderidentiteit.

4.4.

Het door verzoeker overgelegde buitenlandse geboortebewijs komt naar het oordeel van de rechtbank niet voor inschrijving in aanmerking, nu deze akte niet is gelegaliseerd. De rechtbank zal daarom niet tot het gelasten van de inschrijving van de geboorteakte overgaan. De rechtbank zal hierna beoordelen of de geboortegegevens van verzoeker kunnen worden vastgesteld.

Vaststelling van de geboortegegevens

Internationale bevoegdheid en toepasselijk recht

4.5.

Nu verzoeker in Nederland woonplaats heeft, is de Nederlandse rechter internationaal bevoegd op grond van artikel 3 aanhef en onder a van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv).

4.6.

Het verzoek is gebaseerd op artikel 1:25c BW. Nu het gaat om het opmaken van een akte in de Nederlandse registers van de burgerlijke stand is op het verzoek Nederlands recht van toepassing.

Ontvankelijkheid

4.7.

Nu aan verzoeker een verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd is verleend en de Saoedi-Arabische geboorteakte niet kan worden ingeschreven, zal de rechtbank de geboortegegevens van verzoeker op grond van het bepaalde in artikel 1:25c eerste lid onder b BW vaststellen.

Inhoudelijk

4.8.

De ambtenaar heeft de rechtbank geadviseerd de geboortegegevens van verzoeker vast te stellen als volgt:

Naam : [voornaam 1] [voornaam 2] [voornaam 3] [geslachtsnaam]

Voornamen : -

Geboortedatum : [geboortedatum] 1996

Geboorteplaats : [geboorteplaats] , Saoedi-Arabië

Geslacht : F (vrouwelijk)

4.9.

De rechtbank zal de geboortegegevens van verzoeker vaststellen conform het advies van de ambtenaar, omdat die geboortegegevens volgen uit de niet-gelegaliseerde geboorteakte en de overige overgelegde stukken, maar met inachtneming van het volgende.

Namen

4.10.

Vast staat dat de namen van verzoeker “ [voornaam 1] [voornaam 2] [voornaam 3] [geslachtsnaam] ” zijn. Partijen lijken echter van mening te verschillen over hoe deze namen in Nederland dienen te worden gekwalificeerd. Aangezien verzoeker de Jemenitische nationaliteit bezat ten tijde van de geboorte is op grond van artikel 10:19 BW het Jemenitische recht van toepassing op de voornamen en de geslachtsnamen van verzoeker. Dit rechtstelsel dient te worden toegepast (en dus niet het Saoedi-Arabische recht als zijnde het recht van de plaats van geboorte, of het Turkse recht als zijnde de later verkregen nationaliteit, of het Nederlands recht als zijnde het recht van de huidige woonplaats).

4.11.

In de brief van de ambtenaar van 23 januari 2023 wordt aangegeven dat er sprake is van een namenreeks. De rechtbank constateert dat op grond van het Jemenitische recht er sprake is van een namenreeks én achternaam. In Jemen is in de wet vastgelegd dat ieder mens bekend staat onder zijn voornaam, de naam van zijn vader, de naam van zijn grootvader of onder een familienaam. Een Jemeniet kan daarnaast een geslachtsnaam hebben (artikel 48 Wetboek inzake de rechten van het kind (Wet nr. 45/2002)). Tegelijkertijd komt in Jemen het gebruik van een namenreeks voor, met een voornaam (roepnaam), gevolgd door de naam van de vader en de naam van de grootvader. De rechtbank is van oordeel dat de namenreeks van verzoeker als een “reeks van voornamen” dient te worden beschouwd en dat verzoeker tevens een geslachtsnaam heeft. Dit komt zowel overeen met de verklaringen van verzoeker tijdens de mondelinge behandeling als met de manier waarop verzoeker in Nederland in de BRP is ingeschreven (namelijk met voornaam en geslachtsnaam).

Geslacht

4.12.

De vaststelling van de geboortegegevens heeft betrekking op het moment van geboorte. Het staat vast dat verzoeker is geboren als vrouw. Dit betekent dat bij de vaststelling van de geboortegegevens bij het geslacht “F (vrouwelijk)” zal worden vermeld. Het verzoek om hier “M (mannelijk)” te vermelden zal worden afgewezen.

Geboortegegevens

4.13.

De rechtbank neemt de schrijfwijze van de geboorteplaats van verzoeker, [geboorteplaats] , over van de ambtenaar (in de vertaalde geboorteakte staat [geboorteplaats] ).

4.14.

De rechtbank gaat bij het vaststellen van de geboortegegevens uit van de volgende stukken:
- de overgelegde akte van geboorte uit Saoedi-Arabië;

• de (kopie van het) Jemenitische paspoort met [nummer] ;
• het uittreksel uit de BRP van de gemeente [woonplaats] ;
• de verblijfstitel met [nummer]

4.15.

De rechtbank is van oordeel dat uit de inhoud van de overgelegde stukken voldoende aanwijzingen zijn verkregen omtrent de omstandigheden waaronder en de datum waarop de geboorte van de verzoeker moet hebben plaatsgehad.

4.16.

De rechtbank zal de geboortegegevens van verzoeker dan ook vaststellen op na te melden wijze:

Voornaam : [voornaam 1] [voornaam 2] [voornaam 3]

Naam : [geslachtsnaam]

Geboortedatum : [geboortedatum] 1996

Geboorteplaats : [geboorteplaats] , Saoedi-Arabië

Geslacht : F (vrouwelijk)

Wijziging van de geboortegegevens

4.17.

De rechtbank zal vervolgens beoordelen of deze (geboorte)gegevens kunnen worden gewijzigd. Verzoeker wenst immers dat het geslacht wordt gewijzigd in “M (mannelijk)” én hij wenst een voornaamswijziging.

Geslachtswijziging

4.18.

De rechtbank ziet geen aanleiding om wijziging te gelasten van het geslacht van verzoeker en zal dit verzoek afwijzen. De rechtbank overweegt hiertoe dat verzoeker hierbij geen belang heeft, nu iemand die de overtuiging heeft tot het andere geslacht te behoren op grond van het bepaalde in artikel 1:28 BW daarvan aangifte kan doen bij de ambtenaar van de burgerlijke stand (van in dit geval ‘s-Gravenhage). Op grond van artikel 1:28b BW voegt de ambtenaar van de burgerlijke stand, indien aan het bepaalde in artikel 1:28a BW en, in dit geval artikel 1:28 lid 3 BW is voldaan, aan de geboorteakte een latere vermelding toe van wijziging van het geslacht. De ambtenaar heeft dit formulier al aan verzoeker toegezonden. Op 12 december 2022 heeft verzoeker een kopie van het ondertekende formulier evenals een kopie van de vereiste deskundigenverklaring in het geding gebracht. Zowel verzoeker als de ambtenaar stemmen met deze handelwijze in.

Voornaamswijziging

International bevoegdheid en toepasselijk recht

4.19.

Nu verzoeker in Nederland woonplaats heeft, is de Nederlandse rechter internationaal bevoegd op grond van artikel 3 aanhef en onder a Rv om kennis te nemen van het verzoek tot voornaamswijziging.

4.20.

De vraag welk namenrecht van toepassing is, wordt beheerst door artikel 10:19 BW. In dit artikel is bepaald dat de geslachtsnaam en de voornamen van een vreemdeling worden bepaald door het recht van de staat waarvan hij de nationaliteit heeft. Gelet echter op het bepaalde in artikel 10:17 BW is Nederlands recht op het verzoek van toepassing, nu verzoeker in het bezit is van een verblijfsvergunning asiel voor bepaalde tijd (op grond van artikel 28 jo. 8 lid 1 sub c Vreemdelingenwet 2000).
Dit artikel bepaalt immers, voor zover van belang, dat de persoonlijke staat van een vreemdeling aan wie een verblijfsvergunning als bedoeld in artikel 28 of artikel 33 van de Vreemdelingenwet 2000 is verleend – te weten een verblijfsvergunning asiel voor bepaalde of onbepaalde tijd –, wordt beheerst door het recht van zijn of haar woonplaats.

4.21.

Op grond van artikel 1:4 lid 4 BW kan de rechtbank wijziging van de voornamen gelasten op verzoek van de betrokken persoon. Voor de wijziging van een voornaam dient een voldoende zwaarwichtig belang te bestaan.

4.22.

De ambtenaar is geen belanghebbende ten aanzien van de verzochte voornaamswijziging, zodat zij ten aanzien van dat verzoek geen verweer heeft gevoerd.

4.23.

De rechtbank is van oordeel dat met de door verzoeker aangevoerde gronden, tegenover het publieke belang bij naamconsistentie, een voldoende zwaarwichtig belang staat om te komen tot wijziging van de voornamen van verzoeker. Daarbij is in aanmerking genomen dat verzoeker heeft aangevoerd transgender te zijn, de voornaam ‘ [X] ’ goed past en dat deze naam in het dagelijks leven wordt gebruikt. Omdat de door verzoeker gewenste voornaam geoorloofd is naar de maatstaven van artikel 1:4 lid 2 BW, zal de rechtbank het verzoek toewijzen. Uit artikel 1:4 lid 4 BW volgt dat wijziging van de voornaam geschiedt door een latere vermelding aan de geboorteakte toe te voegen.

Uitvoerbaar bij voorraad

4.24.

De aard van de zaak verzet zich tegen het uitvoerbaar bij voorraad verklaren van de beschikking, zodat het verzoek daartoe wordt afgewezen.

5. De beslissing

De rechtbank:

5.1.

stelt de geboortegegevens van verzoeker als volgt vast:

Voornaam :
[voornaam 1] [voornaam 2] [voornaam 3]

Naam :
[geslachtsnaam]

Geboortedatum :
[geboortedatum] 1996

Geboorteplaats :
[geboorteplaats] , Saoedi-Arabië

Geslacht :
F (vrouwelijk)

en gelast de inschrijving daarvan in het register van geboorten van de gemeente ’s-Gravenhage;

5.2.

gelast vervolgens de wijziging van de voornamen van verzoeker in die zin dat de voornaam zal luiden: “
[X] ”, zodat de volledige namen van verzoeker zijn:
“ [X] [geslachtsnaam] ” en gelast de ambtenaar van de burgerlijke stand van 's-Gravenhage een latere vermelding van de voornaamswijziging aan de daarvoor in aanmerking komende akte toe te voegen.

5.3.

wijst af het meer of anders verzochte.

Deze beschikking is gegeven door mr. I. Sumner, mr. H.M. Jongebreur en mr. E. Leentjes, rechters en in het openbaar uitgesproken op 24 maart 2023 in tegenwoordigheid van

mr. A.H. Wiersma, griffier.