8.1Eiseressen voeren daartoe in de eerste plaats aan - onder verwijzing naar het Eindrapport ‘Meer meten, robuuster rekenen’ van het Adviescollege Meten en Berekenen Stikstof van 15 juni 2020 - dat AERIUS Calculator niet geschikt is om stikstofdepositie mee te berekenen, zodat verweerder de conclusie dat significante gevolgen kunnen worden uitgesloten niet op berekeningen van de stikstofdepositie met AERIUS Calculator heeft kunnen baseren.
De rechtbank stelt vast dat in voormeld Eindrapport geconcludeerd wordt dat AERIUS Calculator, voor zover dat gebruikt wordt voor vergunningverlening, in zijn huidige vorm, niet doelgeschikt is. Daartoe wordt - onder meer en voor zover hier van belang - overwogen dat de betrouwbaarheid van de voorspelling door het hanteren van een zeer lage beoordelingsdrempel onvoldoende is en tot schijnzekerheid leidt.
Het Eindrapport vermeldt (op p. 14/15) evenwel ook het volgende:
“In de berekenketen tussen emissie en depositie bestaat een aantal onzekerheden: in de
beleidstoepassing van AERIUS Calculator worden kleine verschillen in concentraties en depositie berekend op basis van emissies van projecten. Daarbij wordt een zeer lage drempelwaarde gebruikt om vast te stellen of een project significant bijdraagt aan de depositie. Dit is een dusdanig lage waarde dat die meet-technisch niet aan te tonen is op enige afstand van een project. Dit levert schijnnauwkeurigheid op, omdat er onvoldoende informatie is om op de gevraagde ruimtelijke schaal de berekening met voldoende nauwkeurigheid uit te voeren. De onzekerheid in de berekening is veel hoger dan de gestelde drempelwaarde. Voor een beleidstoepassing is deze praktijk desondanks nodig, om te voorkomen dat veel kleine extra emissies bij elkaar opgeteld tot een grote stijging van
de depositie leiden. (…) Om toch aan de wens te voldoen dat er een beleidsinstrument voorhanden is, heeft het adviescollege het AERIUS-systeem gewogen aan de hand van de volgende criteria:
- Is er een risico dat door toepassing van AERIUS de stikstofdepositie op bepaalde Natura 2000-gebieden toeneemt, waardoor de instandhoudingsdoelen in gevaar komen? (…) Het adviescollege concludeert dat het gebruik van een beoordelingsdrempel van 0,005 mol/ha per jaar in een AERIUS-berekening suggereert dat alle bronnen die leiden tot die depositie goed in kaart zijn gebracht. Hiermee is de kans op een onverhoopte toename van de stikstofdepositie beperkt. Op dit aspect beoordeelt het adviescollege daarom dat de toepassing van de AERIUS-systematiek geen risico heeft op toename van de stikstofdepositie.”
En (op p. 16):
“Het adviescollege is niet in staat om een uitspraak te doen over het aantal cijfers achter de komma waarmee de depositieberekening wetenschappelijk nog verantwoord is. Dat vereist uitgebreider onderzoek naar de onzekerheden in de AERIUS-berekeningen. Het college adviseert vanuit het voorzorgsbeginsel om de toepassing van AERIUS in de beoordeling te koppelen aan het generieke stikstofbeleid dat als doel heeft om tot depositieverlaging te komen. Een grote verlaging van depositie door generiek beleid beschermt immers de natuur en verkleint de behoefte om de extra depositie, veroorzaakt door nieuwe projecten, met grote nauwkeurigheid in kaart te brengen. In de context van de uitspraak van de Raad van State is het advies om nu de grens van 0,005 mol/ha per jaar te blijven hanteren en die grens te verhogen afhankelijk van de mate van reductie van de overschrijding van de kritische depositiewaarde (KDW) als gevolg van (gezekerd) generiek beleid. Als bijvoorbeeld
de overschrijding van de KDW in een Natura 2000-gebied gehalveerd wordt door generiek beleid, dan kan de grens van 0,005 mol/ha per jaar verruimd worden naar een hogere waarde en kan daarmee een project eerder vergund worden.”
De rechtbank constateert dat het Adviescollege - dat bestaat uit experts op het gebied van metingen en modellering van stikstofconcentraties en -deposities - weliswaar concludeert dat AERIUS Calculator niet doelgeschikt is, maar de specifieke vraag of er een risico is dat door toepassing van AERIUS Calculator de stikstofdepositie op bepaalde Natura 2000-gebieden toeneemt, waardoor de instandhoudingsdoelen in gevaar komen, ontkennend beantwoordt. Voorts wordt ook geadviseerd om de huidige grens van 0,005 mol/ha/jaar te blijven hanteren en die grens te verhogen afhankelijk van de mate van reductie van de overschrijding van de kritische depositiewaarde als gevolg van (gezekerd) generiek beleid.
Verweerder heeft gesteld, en eiseressen hebben dit niet betwist, dat AERIUS Calculator op dit moment het best beschikbare instrument is voor het doorrekenen van projecten op hun effecten op stikstofdepositie. AERIUS Calculator wordt ook nog regelmatig verbeterd, hetgeen blijkt uit het feit dat na de PAS-uitspraken van de Afdeling AERIUS Calculator 2019 is gelanceerd en daarna op 14 januari 2020 AERIUS Calculator 2019A. Vanaf
15 oktober 2020 is AERIUS Calculator 2020 beschikbaar, waarin de nieuwste wetenschappelijke inzichten en actuele data zijn verwerkt.
Dat bij het verkrijgen van de door artikel 6, lid 3, van de Habitatrichtlijn vereiste zekerheid van het best beschikbare instrument mag worden uitgegaan, blijkt onder meer uit het arrest van het Hof van Justitie van 7 september 2004, C-127/02, Kokkelvisserij, ECLI:EU:C:2004:482. Uit dit arrest volgt dat alle aspecten van een project moeten worden geïnventariseerd op basis van de beste wetenschappelijke kennis ter zake. Er kan slechts toestemming voor een activiteit worden gegeven als de zekerheid is verkregen dat de activiteit geen schadelijke gevolgen heeft voor de natuurlijke kenmerken van het betrokken gebied. Dit is het geval wanneer er wetenschappelijk gezien redelijkerwijs geen twijfel bestaat dat er geen schadelijke gevolgen zijn. De rechtbank kan eiseressen dan ook niet volgen voor zover zij stellen dat artikel 6, derde lid, van de Habitatrichtlijn vereist dat 100% zekerheid wordt verkregen.
Samenvattend is de rechtbank van oordeel dat verweerder de stikstofdepositie met AERIUS Calculator heeft kunnen berekenen. De beroepsgrond faalt.
b. Is de juiste versie van AERIUS Calculator toegepast?