Uitspraak
RECHTBANK OVERIJSSEL
Team Strafrecht
Zittingsplaats Almelo
Parketnummer: 08-710252-05
Datum uitspraak: 30 april 2020
Beslissing op de vordering van het Openbaar Ministerie tot verlenging van de terbeschikkingstelling van:
[betrokkene],
geboren op [geboortedatum] 1982 te [geboorteplaats] ( [land] ),
verblijvende in FPC De Woenselse Poort te Eindhoven,
hierna te noemen: de terbeschikkinggestelde.
1.De aanleiding
De terbeschikkinggestelde is bij vonnis van de rechtbank Almelo van 19 juli 2005 ter beschikking gesteld met bevel tot verpleging van overheidswege, na bewezenverklaring van het misdrijf:
poging tot moord.
poging tot moord.
De terbeschikkingstelling is ingegaan op 25 november 2005. Bij beslissing van 30 december 2019 is de maatregel met een jaar verlengd en is de beslissing omtrent de verpleging van overheidswege aangehouden.
2.De stukken
De rechtbank heeft kennisgenomen van de op grond van artikel 6:6:12 van het Wetboek van Strafvordering (Sv) overgelegde stuk, te weten:
- het maatregelrapport van de reclassering van 1 april 2020, opgemaakt en ondertekend door [reclasseringswerker] , reclasseringswerker, en [unitmanager] , unitmanager.
3.De procedure
Het onderzoek van de zaak is voortgezet op de openbare zitting van 16 april 2020. De rechtbank heeft op de openbare zitting gehoord:
- de terbeschikkinggestelde, bijgestaan door zijn raadsvrouw mr. J.A.M. Kwakman, advocaat te Hoogeveen;
- de officier van justitie mr. E. Agelink;
- E. den Ouden-Troost, GZ-psycholoog en regiebehandelaar, verbonden aan FPC De Woenselse Poort als deskundige;
- [reclasseringswerker] , reclasseringswerker, verbonden aan SVG Reclassering Limburg Mondriaan als deskundige.
Vanwege de landelijke maatregelen die door de rechtspraak in verband met het covid-19 virus zijn getroffen, zijn de terbeschikkinggestelde en de deskundige Den Ouden – Troost middels een Skype-verbinding gehoord. De deskundige [reclasseringswerker] is middels een telefonische verbinding gehoord.
De officier van justitie heeft gevorderd dat de verpleging van overheidswege voorwaardelijk wordt beëindigd onder de voorwaarden zoals die in het maatregelrapport van 1 april 2020 zijn genoemd.
De terbeschikkinggestelde en zijn raadsvrouw hebben verzocht de verpleging van overheidswege voorwaardelijk te beëindigen onder de voorwaarden zoals vermeld in het maatregelrapport van 1 april 2020, met uitzondering van de voorwaarde inzake de bewindvoering. De terbeschikkinggestelde is bereid begeleiding ten aanzien van zijn financiën te accepteren, maar bewindvoering gaat te ver. Daarnaast heeft de raadsvrouw verzocht de voorwaarde omtrent het alcoholgebruik te wijzigen, in die zin dat de terbeschikkinggestelde niet zonder toestemming van de reclassering alcohol mag nuttigen. De terbeschikkinggestelde is bereid zich aan de voorwaarden te houden.
4.De beoordeling
De rechtbank neemt bij haar overwegingen het rapport van de reclassering en de toelichting van de deskundigen in aanmerking.
Het reclasseringsrapport
Het rapport van de reclassering houdt, zakelijk weergegeven, onder meer het volgende in.
Sinds december 2018 maakt de terbeschikkinggestelde een gemotiveerde indruk en wil hij zijn resocialisatietraject niet nogmaals frustreren. In oktober 2019 werd hij in het kader van transmuraal verlof overgeplaatst naar de huidige (beperkt beveiligde) afdeling. Daar lijkt zijn positieve ontwikkeling zich onverminderd voort te zetten. De familiecontacten verlopen naar wens. Het recidiverisico werd eerder door de pro Justitia-rapporteurs als laag ingeschat. De terbeschikkinggestelde is geen primair agressieve man. De terbeschikkinggestelde geeft niet altijd openheid, wat maakt dat de kliniek soms lastig kan inschatten hoe bepaalde zaken gingen. Het is echter de vraag of thans aan het strikte kader van dwangverpleging dient te worden vastgehouden. De reclassering ziet weinig risico’s op agressief acting out gedrag van de terbeschikkinggestelde. Mochten er problemen ontstaan die door het onvoldoende geven van openheid pas op een later moment zichtbaar worden, dan komt de terbeschikkinggestelde vermoedelijk tot gedrag waardoor hij vooral zichzelf in de problemen brengt. Inhoudelijk hebben alle betrokkenen thans hetzelfde plan voor ogen: de terbeschikkinggestelde wordt binnen afzienbare tijd overgeplaatst naar de [instelling] . In de toekomst zal blijken in hoeverre een overgang naar begeleid wonen buiten het terrein van de kliniek haalbaar is. De terbeschikkinggestelde is blijvend aangewezen op begeleiding en ondersteuning. De kliniek opteert voor proefverlof als volgende stap, waarbinnen voornoemd plan kan worden uitgevoerd. De reclassering ziet daarentegen geen bezwaren om dezelfde route te volgen binnen het kader van een voorwaardelijke beëindiging van de dwangverpleging. De reclassering adviseert om de dwangverpleging voorwaardelijk te beëindigen onder de in het rapport genoemde voorwaarden.
De toelichting van deskundige E. den Ouden-Troost
De deskundige heeft ter zitting, zakelijk weergegeven, het volgende verklaard.
De kliniek staat achter een overstap naar de [instelling] , maar doet dat liever in het kader van proefverlof. Op die manier blijft de kliniek op de achtergrond aanwezig, en blijven er meer mogelijkheden om in te grijpen op het moment dat het fout gaat. De terbeschikkinggestelde staat bovenaan de wachtlijst voor de [instelling] en de getroffen maatregelen wegens het Coronavirus staan niet aan de overplaatsing in de weg. Er moet enige vorm van begeleiding en ondersteuning zijn op het gebied van financiën, maar dat hoeft niet per definitie in de vorm van bewindvoering. Het is echter de vraag in hoeverre het mogelijk is om die hulp en begeleiding in een ander kader vorm te geven. De deskundige is ervan overtuigd dat de terbeschikkinggestelde meewerkt aan hetgeen van hem wordt verwacht. In het reclasseringsrapport wordt een duidelijke weergave van de huidige situatie gegeven. Daarbij dient echter te worden opgemerkt dat er meerdere periodes zijn geweest waarin het niet goed ging met de terbeschikkinggestelde en dat niemand iets aan hem merkte. Het is derhalve van belang dat hij een goed vangnet heeft, dat in staat is om tijdig mogelijke perikelen te signaleren. Het transmuraal verlof is pas geleden verlengd. Het proefverlof wordt aangevraagd nadat de terbeschikkinggestelde is overgeplaatst naar de [instelling] . Een forensische titel is niet vereist om in de [instelling] te verblijven, maar het is geen oneindige verblijfplek.
De toelichting van deskundige [reclasseringswerker]
De deskundige heeft ter zitting, zakelijk weergegeven, het volgende verklaard.
De voorwaarde inzake de bewindvoering is opgenomen om problemen en discussies met de terbeschikkinggestelde te voorkomen. Er zijn altijd zorgen geweest omtrent de financiën van de terbeschikkinggestelde, wat volgens het pro Justitia-onderzoek samenhangt met zijn verstandelijke beperking en het gegeven dat hij niet altijd openheid van zaken geeft. De reclassering heeft voldoende mogelijkheden om in te grijpen wanneer zich problemen voordoen. Om die reden blijft de deskundige bij het advies om de verpleging van overheidswege voorwaardelijk te beëindigen. De toezichthouder die eerder betrokken was bij de terbeschikkinggestelde wil de begeleiding weer oppakken, nu de terbeschikkinggestelde specifiek om begeleiding door zijn eerdere reclasseringsbegeleiders heeft gevraagd.
Het oordeel van de rechtbank
De rechtbank ziet in het maatregelrapport en hetgeen is besproken ter zitting aanleiding het bevel tot verpleging van overheidswege voorwaardelijk te beëindigen. Naar het oordeel van de rechtbank is gebleken dat de terbeschikkinggestelde gemotiveerd is om zijn positieve ontwikkeling voort te zetten en is het recidiverisico tot een zodanig aanvaardbaar niveau teruggebracht dat de verpleging van overheidswege niet langer noodzakelijk is. De rechtbank acht het verantwoord om de verpleging van overheidswege voorwaardelijk te beëindigen, waarbij de voorwaarden zoals geadviseerd in het reclasseringsrapport van 1 april 2020 passend worden geacht, met wijziging van twee voorwaarden.
De rechtbank zal geen bewindvoering in de voorwaarden opnemen, nu daarmee het regelen van zijn financiën uit handen van de terbeschikkinggestelde wordt genomen en hij derhalve niet kan laten zien dat hij in staat is om zijn financiële zaken zelf te regelen. De rechtbank acht het echter wenselijk dat de terbeschikkinggestelde meewerkt aan een vorm van budgetbeheer, en zal de voorwaarden uit het maatregelrapport dienovereenkomstig wijzigen. Naar het oordeel van de rechtbank is het van belang dat de terbeschikkinggestelde enige begeleiding ontvangt bij het beheren van zijn financiën en de terbeschikkinggestelde heeft zich hiermee akkoord verklaard.
De rechtbank zal voorts de voorwaarde omtrent het gebruiken van alcohol wijzigen, in die zin dat het gebruik van alcohol niet is toegestaan, tenzij de terbeschikkinggestelde hiervoor voorafgaand toestemming krijgt van de reclassering.
Naar het oordeel van de rechtbank kan onder de huidige omstandigheden en de hierna te noemen voorwaarden op een verantwoorde en gefaseerde wijze de terugkeer van de terbeschikkinggestelde in de maatschappij worden gerealiseerd.
5.De beslissing
De rechtbank:
- beëindigt de verpleging van overheidswege en stelt daarbij de voorwaarden dat de terbeschikkinggestelde:
1. zich niet schuldig maakt aan een strafbaar feit;
2. meewerkt aan het reclasseringstoezicht. Deze medewerking houdt onder andere in:
- de terbeschikkinggestelde meldt zich op afspraken bij de reclassering, zo vaak als de reclassering dat nodig vindt;
- de terbeschikkinggestelde laat een of meer vingerafdrukken nemen en laat een geldig identiteitsbewijs zien ter vaststelling van zijn identiteit;
- de terbeschikkinggestelde houdt zich aan de aanwijzingen van de reclassering. De reclassering kan aanwijzingen geven die nodig zijn voor de uitvoering van het toezicht of om de terbeschikkinggestelde te helpen bij het naleven van de voorwaarden;
- de terbeschikkinggestelde helpt de reclassering aan een actuele foto waarop zijn gezicht herkenbaar is ter opsporing bij ongeoorloofde afwezigheid;
- de terbeschikkinggestelde werkt mee aan huisbezoeken;
- de terbeschikkinggestelde geeft de reclassering inzicht in de voortgang van begeleiding en/of behandeling door andere instellingen of hulpverleners;
- de terbeschikkinggestelde vestigt zich niet op een ander adres zonder toestemming van de reclassering;
- de terbeschikkinggestelde werkt mee aan het uitwisselen van informatie met personen en instanties die contact met hem hebben, als dat van belang is voor het toezicht;
3. meewerkt aan een time-out in Forensisch Psychiatrisch Centrum (FPC) De Woenselse Poort of een andere instelling, als de reclassering dat nodig vindt. Deze time-out duurt maximaal zeven weken, met de mogelijkheid van verlenging met nog eens maximaal zeven weken, tot maximaal veertien weken per jaar;
4. zich laat opnemen bij de Woenselse Poort (forensische resocialisatieafdeling Waterkant) of een soortgelijke instelling, te bepalen door de justitiële instantie die verantwoordelijk is voor de plaatsing. De opname duurt zolang de reclassering dat nodig vindt. De terbeschikkinggestelde houdt zich aan de huisregels en de aanwijzingen die de zorginstelling geeft voor de behandeling. Het innemen van medicijnen kan onderdeel zijn van de behandeling. Als de reclassering een overgang naar ambulante zorg, begeleid wonen of maatschappelijke opvang gewenst vindt, werkt de terbeschikkinggestelde mee aan de indicatiestelling en plaatsing;
5. meewerkt aan een ambulante behandeling, na een eventuele beëindiging van het klinisch traject, bij een door de reclassering te indiceren zorgaanbieder, indien en zolang geïndiceerd door de reclassering;
6. verblijft bij de GGzE ( [instelling] ) of een andere instelling voor beschermd wonen of maatschappelijke opvang, te bepalen door de reclassering. Het verblijf duurt zolang de reclassering dat nodig vindt. De terbeschikkinggestelde houdt zich aan de huisregels en het dagprogramma dat de instelling in overleg met de reclassering voor hem heeft opgesteld;
7. instemt en meewerkt met een vorm van budgetbeheer, zolang de reclassering dat nodig vindt;
8. geen drugs gebruikt en meewerkt aan controle op dit verbod. De controle gebeurt met urineonderzoek. De reclassering bepaalt hoe vaak de terbeschikkinggestelde wordt gecontroleerd;
9. geen alcohol gebruikt, tenzij de reclassering hiervoor voorafgaand toestemming heeft gegeven, en meewerkt aan controle op dit alcoholverbod. De reclassering bepaalt met welke controlemiddelen en hoe vaak de terbeschikkinggestelde wordt gecontroleerd. Mogelijke controlemiddelen zijn urineonderzoek en ademonderzoek (blaastest);
- draagt Reclassering Nederland op om aan de terbeschikkinggestelde hulp en steun te verlenen bij de naleving van de voorwaarden.
Aldus gegeven door mr. M.H. van der Lecq, voorzitter, mr. C. Verdoold en mr. E.J.M. Bos, rechters, in tegenwoordigheid van mr. M.M.B. Cakir als griffier en uitgesproken ter openbare terechtzitting van 30 april 2020.
De oudste rechter is buiten staat deze beslissing mede te ondertekenen.