Bewijswaardering.
Het standpunt van de officier van justitie.
De officier van justitie heeft aangevoerd dat het feit wettig en overtuigend bewezen kan worden verklaard.
Het standpunt van de verdediging.
De verdediging heeft betoogd dat er onvoldoende wettig en overtuigend bewijs is.
Het oordeel van de rechtbank.
De bewijsmiddelen zijn opgenomen in het procesdossier van de politie eenheid Zeeland-West-Brabant met de onderzoeksnaam Berini met nr. ZB2R021122, gesloten op 14 juni 2022, met 440 doorgenummerde pagina’s.
1.
Het proces-verbaal van de politie eenheid Zeeland-West-Brabant, met nummer PL2000-2021303515-10 (pagina 170), inhoudende de bevindingen van de verbalisant(en), voor zover inhoudende – zakelijk weergegeven –:
Op 13 november 2021 werd ik als explosievenverkenner ter plaatse verzocht op het adres [adres 2] te Ossendrecht in verband met aangetroffen vuurwerk en geïmproviseerde explosieven. (...) Ik zag dat op de slaapkamer aan de achterzijde van de woning op het bed en naast het bed de kamer vol gestapeld was met dozen gevuld met vuurwerk in originele verpakking. Daarnaast zag ik dat op een tafeltje een aantal zelf geïmproviseerde explosieven waren gemaakt in een kartonnen koker met daaruit een lont. Deze kokers waren voorzien van zelfgemaakte etiketten met opschrift PROPYRO en waren afgedicht met lijm. Op de kamer naast deze slaapkamer troffen wij tal van attributen aan voor de vervaardiging van dergelijke IED's . Ik zag onder meer een groot aantal kartonnen kokers staan, rollen met vuurwerklont, 1 metalen koker en een groot aantal diverse poeders waarvan bekend is dat deze gebruikt worden voor de fabricage van IED's. Bij deze attributen zag ik ook een printer staan waarnaast witte en zwarte etiketten lagen met opschrift "Propiro". Dit waren dezelfde etiketten als welke inmiddels waren aangebracht op een aantal IED's. Ook werden een aantal kokers aangetroffen welke aan elkaar waren getaped en middels lonten aan elkaar waren verbonden.
Voor wat betreft het geïmproviseerde vuurwerk werd de Explosieven Opruiming Dienst in
kennis gesteld welke op 13 november 2021 omstreeks 20.20 uur ter plaatse kwamen. Zij stelden een onderzoek in naar de aangetroffen stoffen. Zij troffen onder meer aan
(…)
- 312 gr explosieve stof bestaande uit kaliumperloraat gemengd met aluminiumpoeder;
Daarnaast zijn door de Explosieven Opruiming Dienst een aantal stoffen apart gehouden welke wel in de reguliere handel te koop zijn maar door de samenstelling wel tot een explosieve stof gemaakt kunnen worden. Deze stoffen zijn voorlopig in bewaring genomen zodat daar door de eigenaar afstand van kan worden gedaan ter vernietiging.
Het betreft hier:
- 1008 gr potassium chlorate;
- 914 gr natriumbenzonaat;
- 424 gr caliumpergloraat;
- 222 gr caliumpergloraat;
- 458 gr sodiumbenzonaat;
2.
Het proces-verbaal van de politie eenheid Zeeland-West-Brabant, met nummer 20211118-NLBDC-001 / PL2000-2021303515 (pagina 185), inhoudende de bevindingen van de verbalisant(en), voor zover inhoudende – zakelijk weergegeven –:
Volgens BVH mutatie PL2000-2021303515 werd o.a. aangetroffen:
- een explosieve mengsel van kaliumperchloraat en aluminiumpoeder;
- 12 geïmproviseerde explosieve constructies.
Ik heb de diverse precursoren onderworpen aan een indicatief onderzoek. (...)
Indicatief onderzoek 1:
uitslag: potassium chlorate (kaliumchloraat)
Indicatief onderzoek 2:
uitslag: potassium perchlorate (kaliumperchloraat)
Indicatief onderzoek 3:
uitslag: potassium nitrate (kaliumnitraat)
Indicatief onderzoek 4:
uitslag: potassium nitrate (kaliumnitraat)
Indicatief onderzoek 5:
uitslag: potassium chlorate / sodium benzoate (kaliumchloraat / natriumbenzoaat)
Indicatief onderzoek 6:
uitslag: potassium nitrate (kaliumnitraat)
Indicatief onderzoek 7:
uitslag: potassium nitrate (kaliumnitraat)
Indicatief onderzoek 8:
uitslag: potassium chlorate / sodium benzoate (kaliumchloraat / natriumbenzoaat)
Indicatief onderzoek 9:
uitslag: potassium chlorate (kaliumchloraat)
Indicatief onderzoek 10:
uitslag: potassium chlorate (kaliumchloraat)
Indicatief onderzoek 11:
uitslag: sulphur powder (zwavelpoeder)
Indicatief onderzoek 12:
uitslag: dextrine
Indicatief onderzoek 11: Houtskool
Nummer indicatief onderzoek 15
(...)
Op de foto's van de eerder genoemde woning te Ossendrecht zie ik enkele voorwerpen liggen in de slaapkamer van voornoemde woning die ik ambtshalve herken als zelfgemaakte explosieve constructies. Afbeelding 002 is een uitvergroting van deze objecten, die ogenschijnlijk bestaan uit een plastic of kartonnen koker en een (vuurwerk)lont. Of deze constructies ook gevuld zijn met een explosieve stof is mij onbekend. Dergelijke constructies zijn in de volksmond ook bekend als ‘pijpbommen’.
(...)
Ik zie dat de kleur, vorm en grootte van een aantal van deze kartonnen kokers in afbeelding 003 overeenkomt met de uiterlijke verschijningsvorm van twee explosieve constructies. In afbeelding 003 zijn ook diverse potten en bakjes te zien die inbeslaggenomen zijn en door mij onderworpen zijn aan een indicatief onderzoek, beschreven in dit proces-verbaal. Daarnaast is op afbeelding 003 linksonder vermoedelijk een weegschaaltje te zien. Ik herken deze voorwerpen en precursoren ambtshalve als zijnde zogeheten ‘bomb making material’, voorwerpen en chemicaliën om zelfgemaakte explosieve constructies mee samen te stellen.
Tevens wordt in genoemd BVH proces beschreven dat er ook een explosief mengsel van kaliumperchloraat en aluminiumpoeder is aangetroffen. Ik herken dit mengsel als zijnde flitspoeder. Flitspoeder is een pyrotechnische mengsel en zal, wanneer dit in opgesloten toestand wordt ontstoken, explosief verbranden (deflagreren). Pyrotechnische mengsels kunnen explosief verbranden en zijn o.a. een bestanddeel van vuurwerk. Voor de verbranding van pyrotechnische mengsels is geen zuurstof van buiten nodig. In deze mengsels fungeert een oxidator, zoals een nitraat, chloraat of perchloraat, als zuurstofleverancier voor de chemische reactie met een reductor (‘brandstof’). Als reducerende stoffen zijn diverse materialen geschikt, waaronder zwavel, koolstof, suikers, koolhydraten (zoals zetmeel) of metaalpoeders.
Met bovengenoemde stoffen kunnen de navolgende, mij ambtshalve bekende combinaties gemaakt worden:
Kaliumnitraat + zwavel + houtskool = zwartkruit (…)
Kalium(per)chloraat + magnesiumpoeder of aluminiumpoeder = flitspoeder (…)
Natriumbenzoaat + kaliumperchloraat = whistle mix.
3.
Het proces-verbaal van de politie eenheid Zeeland-West-Brabant, met nummer PL2000-2021303515-16 (pagina 238), inhoudende de bevindingen van de verbalisant(en), voor zover inhoudende – zakelijk weergegeven –:
Naar aanleiding van het onderzoek naar aangetroffen vuurwerk en IED's werd door mij naast de slaapkamer waar het vuurwerk was aangetroffen op de bovenverdieping een kamer was waar een soort werkplaats was gefabriceerd voor het maken van IED's. In deze kamer werden diverse componenten aangetroffen voor het vervaardigen van IED's. In deze kamer werden enkele doosjes aangetroffen met daarin een stof welke vermoedelijk gebruikt werd voor deze IED's. Op deze doosjes stond een adressering van [verdachte] , [adres 3] te Bergen op Zoom .
4.
Het proces-verbaal van de politie eenheid Zeeland-West-Brabant, met nummer -18 (pagina 274), inhoudende de bevindingen van de verbalisant(en), voor zover inhoudende – zakelijk weergegeven –:
Dit proces-verbaal betreft het onderzoek naar de in beslag genomen goed van de kennisgeving van inbeslagname met volgnummer 11, te weten een mobiele telefoon, merk Samsung S21 5G. Uit onderzoek is gebleken dat [medeverdachte] , geboren op [1994] te [geboorteplaats 2] , de vermoedelijke gebruiker was van het toestel. (...)
Op de voornoemde telefoon stonden diverse video's gerelateerd aan vuurwerk van 25 oktober 2021 tot en met 12 november 2021. (...) Daarnaast waren er nog diverse video's die lieten zien of horen dat er zelfgemaakt knalvuurwerk werd afgestoken. Op deze video's werd op voorhand ook het afgestoken vuurwerk getoond c.q. geshowd. Op de beelden zag je een hand het zelfgemaakte knalvuurwerk vasthouden om de dikte, de lengte en de lengte van de lont te tonen en het omhulsel was zwart van kleur met het logo van propyro erop. (...)
Op de in beslag genomen telefoon van verdachte [medeverdachte] werd het chatprogramma Telegram aangetroffen. Van de diverse chatgesprekken werden screenshots veilig gesteld. Een deel van de gesprekken werd hieronder weergegeven.
Chatgesprek op 5 november tussen [betrokkene 1] en [medeverdachte] waarin [betrokkene 1] zegt '5 van die 100 gram voor 100' en [medeverdachte] antwoord 'wij verkopen pas volgend jaar'. Een paar uur later stuurt [medeverdachte] 'we hebben 10 gram liggen derest wordt nog gemaakt'.
Chatgesprek op 6 november [accountnaam] :
'Grote bommen.... Van groot tot klein
Nieuwe
Profesioneel samen gesteld
Van nederlandse vuurwerk expert
Kruit is anders samen gesteld als
wat je gewent bent en knalt veel mal
harder als het bekende spul
Van 10 gram 3 stuks 10€
Van 25 gram 3 stuks 15€
Van 35 gram 3 stuks 20€
Van 60 gram 3 stuks 30€
Van 100 gram 1 stuk 35€
Van 120 gram 1 stuk 50€
Hoger als 120 gram
lets langere levertijd
Er komen nog andere dingen bij
Omgeving Bergen op Zoom '
Chatgesprek met [betrokkene 2] op 31 oktober waarin [medeverdachte] vraagt ‘Ben jij [betrokkene 2] ’. [betrokkene 2] antwoordt ‘Ja’. [medeverdachte] zegt 'Voor jou maken we wel speciale prijzen om het uit te proberen'. [betrokkene 2] vraagt 'Wie maakt die dingen dan'. Waarop [medeverdachte] antwoord 'Jaa niet bekende gozer haha (filmpje) voorbeelt'. [betrokkene 2] stuurt vervolgens 'Zelfmaak dus' waarop [medeverdachte] antwoord 'Ja maar zeer professioneel'.
Chatgesprek met Twente op 5 november: [medeverdachte] stuurt dezelfde advertentie als eerder door het account [accountnaam] werd gestuurd. Vervolgens zegt hij dat ze eerst veel moeten maken voordat ze gaan verkopen. In de meeste berichten van [medeverdachte] wordt gesproken over 'we' en 'wij'.
(...)
Diverse foto's van het zelfgemaakte vuurwerk in diverse diktes en grootte bijna allen met het logo Propyro en genomen in de woning van verdachte [verdachte] en diverse chatgesprekken van Whatsapp.
Gesprek met [betrokkene 3] :
- Ben ook begonnen om knallers te maken
- Ga er een testen of het mij ook lukt heb schijt
- We zijn spul aan het maken voor oud en nieuw voor jou ook
- Ik en [verdachte] gaan meschien verkopen op telegram voorzichtig
- Niet normaal die kruitmix van hem
- [website 1] kan jij dit bestellen dan‘?
- VAT is internationaal handelsnummer gemachtigd voor verzending
- [website 2] en bij deze
- Staat niks bij over bestellen
- Profesioneel en wat kost dat geintje?
- Nou ik wil er 10 kopen als klant... .wat gaat het me kosten
- Nog geen idee [verdachte] en ik moeten nog beetje prijslijst maken
- Maar 10 gram van ons knalt al even hard als een cobra kan je niet vergelijken
- 22 gram gaat al dubbel zo hard
- Nee want ze zeggen nooit nee op telegram
- We zullen wel zien we moeten zo ie zo oppassen
- Elk bericht kan een popo zijn
- Me telefoon staat roodgloeiend met aanvraag die gasten houden ervan
- Maar ik verkoop dit jaar niet
- De juiste mensen dit jaar verkopen... .dan trek je grote klanten voor volgend jaar
- Dan kan je er van de zomer al 2000 klaar hebben liggen
(...)
Gesprek met [betrokkene 4]
- Kun je ook certificaten maken
- Om dingen te mogen bestellen
- Gaat om kruitsoorten of stof... .en met dat soort dingne moetje eigenlijk officieel opleiding gevolgt voor hebben om gevaarlijke stoffe te mogen bestellen snapje
- Dus heb geen idee of valse werkt want moet bij hun ook in systeem staan zeker
Gesprek met [betrokkene 5] :
- Dat is om stoffe te kunnen bestellen
- En wat moet dat gaan kosten
- Kom ik zo op terug maat
5.
Het proces-verbaal van de politie eenheid Zeeland-West-Brabant, met nummer PL2000-2020011940-2 (pagina 349), inhoudende de bevindingen van de verbalisant(en), voor zover inhoudende – zakelijk weergegeven –:
Op 13 januari 2020 werd een melding ontvangen van een verdachte bestelling van magnesiumpoeder, welke door Hinmeijer Chemie V.O.F. bij het Meldpunt Precursoren Zelfgemaakte Explosieven gemeld werd. Bedrijven zijn verplicht om van verdachte transacties een melding te doen.
Locatie: [verdachte] , [adres 3] .
Tijdstip voorval: vlak voor oud en nieuw Aankoop of bestelling: 100 gram magnesiumpoeder Verdacht gedrag (opgave Hinmeijer):
- Het is vlak voor oud en nieuw besteld;
- Op het verzoek een eindgebruikersverklaring te ondertekenen, haakte de besteller met diverse smoesjes af;
- Nadat verteld was dat de besteller, bij niet ondertekenen, de bestelling kon annuleren en de kosten terugbetaald zouden worden, dreigde de besteller dat wanneer het bedrag niet direct teruggestort zou worden hij het bedrijf "zo gevonden zou hebben";
- De besteller neemt niet telefonisch contact op met het bedrijf tijdens openingstijden, maar stuurt berichtjes via Whatsapp op tijden dat het bedrijf gesloten is.
De bestelling is niet geleverd.
6.
Het proces-verbaal van de politie eenheid Zeeland-West-Brabant, met nummer -47 (pagina 421), inhoudende de bevindingen van de verbalisant(en), voor zover inhoudende – zakelijk weergegeven –:
In onderzoek Berini (ZB2R021122) werden onder meer de historische gegevens gevorderd van producten die door verdachte [verdachte] zijn aangekocht bij een bedrijf, te weten: [bedrijf] .
Gebleken is dat op zondag 8 december 2019 door [verdachte] , woonachtig op het [adres 3] ) in Bergen op Zoom voor een bedrag van € 14,95 (inclusief verzendkosten) 1 kilozak Kaliumnitraat/ Salpeter E252, behorende bij artikelnummer 19080037D is besteld.
Gebleken is dat op donderdag 7 mei 2020 door [verdachte] , woonachtig op het [adres 3] ) in Bergen op Zoom voor een bedrag van € 38,94 (inclusief verzendkosten) 2 kilozakken Kaliumnitraat/Salpeter E252 en 1 kilozak Natriumbenzoaat E211, behorende bij artikelnummers 19080037D en 19080078D is besteld.
7.
Het proces-verbaal van de politie eenheid Zeeland-West-Brabant, met nummer -50 (pagina 428), inhoudende de bevindingen van de verbalisant(en), voor zover inhoudende – zakelijk weergegeven –:
In onderzoek Berini (ZB2R021122) werden onder meer de historische gegevens gevorderd van producten die door verdachte [verdachte] zijn aangekocht bij een bedrijf, te weten: Barium Buizen.
Gebleken is dat op 3 januari 2020 door [verdachte] , woonachtig op het [adres 3] ) in Bergen op Zoom een Sier knetterlont pakket is besteld. Gebleken is dat op 20 januari 2020 door [verdachte] , woonachtig op het [adres 3] ) in Bergen op Zoom Visco lont 5M is besteld.
8.
Het proces-verbaal van de politie eenheid Zeeland-West-Brabant, met nummer -49 (pagina 436), inhoudende de bevindingen van de verbalisant(en), voor zover inhoudende – zakelijk weergegeven –:
In onderzoek Berini (ZB2R021122) werden onder meer de historische gegevens gevorderd van producten die door verdachte [verdachte] zijn aangekocht bij een bedrijf, te weten: Yourpyro.
Gebleken is dat op 11 april 2020 door [verdachte] , woonachtig op het [adres 3] ) in Bergen op Zoom voor een bedrag van € 11,99 (inclusief verzendkosten) een veiligheidslont 5M is besteld.
Gebleken is dat op 31 mei 2020 door [verdachte] , woonachtig op het [adres 3] ) in Bergen op Zoom voor een bedrag van € 19,48 (inclusief verzendkosten) 2x 5M veiligheidslont is besteld.
Gebleken is dat op 24 januari 2021 door [verdachte] , woonachtig op het [adres 3] ) in Bergen op Zoom voor een bedrag van € 47,93 (inclusief verzendkosten) 6x 5M viscolont is besteld.
9.
Het proces-verbaal van verhoor getuige [getuige] van 10 september 2024, zoals opgemaakt door de rechter-commissaris, voor zover inhoudende – zakelijk weergegeven –:
Kwam [verdachte] wel eens in die hobbykamer?
Ja.
Hoe weet u dat?
Ik zag hem vaak met dozen naar boven lopen, ik zag hem weleens in die kamer staan.
(…)
Hoe vaak kwam [verdachte] in die periode langs in de woning?
Twee tot drie keer per week.
Wanneer hiervoor is verwezen naar een proces-verbaal van politie is - tenzij anders vermeld - bedoeld een proces-verbaal, opgemaakt in de wettelijke vorm door daartoe bevoegde opsporingsambtenaren.
B.
Bijzondere overwegingen omtrent het bewijs
De rechtbank acht op grond van de inhoud van de bewijsmiddelen wettig en overtuigend bewezen dat verdachte zich – kort gezegd – schuldig heeft gemaakt aan het medeplegen van
voorbereidingshandelingen als bedoeld in artikel 1.2.2, vijfde lid, onder c, van het Vuurwerkbesluit.
De rechtbank overweegt als volgt.
Op 13 november 2021 heeft een doorzoeking plaatsgevonden in een woning aan de [adres 2] te Ossendrecht. In deze woning zijn in de zogenaamde ‘hobbykamer’ tal van attributen aangetroffen voor de vervaardiging van zelf geïmproviseerde explosieven, waaronder kartonnen kokers, rollen met vuurwerklont, een groot aantal poeders waarvan bekend is dat deze gebruikt worden voor de fabricage van zelf geïmproviseerde explosieven en etiketten met het opschrift “PROPYRO”. In de slaapkamer van de broer van verdachte, medeverdachte [medeverdachte] , zijn daadwerkelijk zelf geïmproviseerde explosieven aangetroffen. De etiketten op deze explosieven zijn dezelfde als die op de hobbykamer zijn aangetroffen. Op de telefoon van [medeverdachte] zijn video’s aangetroffen waarop zelfgemaakt knalvuurwerk wordt getoond en vervolgens wordt afgestoken. Ook op dit zelfgemaakt vuurwerk is het opschrift “PROPYRO” te zien.
De betrokkenheid van verdachte blijkt uit het volgende. Getuige [getuige] heeft verklaard dat hij verdachte weleens naar boven zag gaan met spullen en dat verdachte weleens spullen in de hobbykamer heeft gestald. In de hobbykamer zijn enkele doosjes aangetroffen met daarop de adressering van verdachte. Uit het onderzoek is gebleken dat verdachte in ieder geval in de periode van 8 december 2019 tot en met 24 januari 2021 meerdere bestellingen heeft geplaatst voor – onder andere – chemicaliën (bestemd voor de vervaardiging van zelf geïmproviseerde explosieven) en stukken lont. Verdachte heeft dus soortgelijke goederen aangekocht als de goederen die zijn aangetroffen in de woning aan de [adres 2] , op de kamer waar hij kennelijk ook goederen stalde.
Verder zijn op de telefoon van medeverdachte [medeverdachte] chatgesprekken aangetroffen die zien op de verkoop en productie van vuurwerk. In het gesprek met [betrokkene 3] geeft [medeverdachte] aan dat ‘we’ spul zijn gaan maken voor oud en nieuw en dat [verdachte] en hij op Telegram willen gaan verkopen. Vervolgens heeft [medeverdachte] diverse gesprekken op Telegram gevoerd die zien op de verkoop van vuurwerk, waaruit blijkt dat het vuurwerk zelfgemaakt is en dat het gaat om grote bommen. Gelet op al het voorgaande in samenhang bezien kan het naar het oordeel van de rechtbank niet anders dan dat met ‘ [verdachte] ’ verdachte bedoeld wordt.
Uit dit alles maakt de rechtbank op dat verdachte samen met zijn broer [medeverdachte] bezig was met de handel in zelfgemaakt vuurwerk. Dat vuurwerk werd door hen gemaakt op de hobbykamer, maar ook de slaapkamer van [medeverdachte] werd gebruikt, onder andere voor de opslag van stukken zelfgemaakt vuurwerk, uiteindelijk met de bedoeling om dat vuurwerk te verhandelen. Verdachte heeft op inhoudelijke vragen van de politie geen antwoord willen geven en is bij de inhoudelijke behandeling ter terechtzitting niet verschenen. Hij heeft de verdenking dan ook niet weersproken op een wijze die afdoet aan die verdenking. De rechtbank acht het feit wettig en overtuigend bewezen.
Medeplegen.
Op grond van het voorgaande oordeelt de rechtbank dat sprake is geweest van een voldoende nauwe en bewuste samenwerking tussen verdachte en zijn medeverdachte die in de kern bestaat uit een gezamenlijke uitvoering. Daarmee acht de rechtbank het tenlastegelegde medeplegen bewezen.
Conclusie.
De rechtbank acht wettig en overtuigend bewezen dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan het medeplegen van voorbereidingshandelingen als bedoeld in artikel 1.2.2, vijfde lid, onder c, van het Vuurwerkbesluit.
De rechtbank zal verdachte partieel vrijspreken ten aanzien van de stoffen aluminiumpoeder en magnesiumpoeder, omdat deze stoffen niet (indicatief) zijn getest. Uit het dossier blijkt niet hoe het onderzoeksteam tot de conclusie is gekomen dat gaat het om genoemde stoffen. Gelet op deze onduidelijkheid is niet voldoende vast komen te staan dat verdachte deze stoffen voorhanden heeft gehad.
Ook zal de rechtbank verdachte partieel vrijspreken ten aanzien van de hydraulische pers. Deze pers is onderzocht door het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) en op de pers zijn geen explosieve stoffen aangetroffen. Naar het oordeel van de rechtbank kan onvoldoende worden vastgesteld dat deze pers bedoeld was voor het produceren van vuurwerk. Om die reden wordt verdachte vrijgesproken van het voorhanden hebben van de pers als voorbereidingshandeling.