ECLI:NL:RBOBR:2025:198

• Datum uitspraak: 2 januari 2025
• Publicatiedatum: 15 januari 2025
• Zaaknummer: C/01/410879 / FA RK 24-5092
• Instantie: Rechtbank Oost-Brabant
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht; Personen- en familierecht
• Procedures: Eerste aanleg - enkelvoudig
• Rechters: I.S. Verstraelen
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Verlening van een zorgmachtiging op verzoek van de officier van justitie in het kader van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg

Op 2 januari 2025 heeft de Rechtbank Oost-Brabant een zorgmachtiging verleend voor de duur van twaalf maanden op verzoek van de officier van justitie. De zaak betreft een betrokkene die onder curatele is gesteld en die lijdt aan een ongespecificeerde schizofrenie spectrum stoornis. De rechtbank heeft vastgesteld dat de onafhankelijke psychiater betrokkene niet fysiek heeft kunnen onderzoeken, maar dit via beeldbellen heeft gedaan. De rechtbank heeft beoordeeld of de psychiater heeft voldaan aan de eisen die de Hoge Raad heeft gesteld met betrekking tot het persoonlijk onderzoek van de betrokkene. De rechtbank concludeert dat de psychiater heeft gedaan wat redelijkerwijs van hem kon worden verwacht, en dat de medische verklaring voldoet aan de wettelijke vereisten. De rechtbank heeft vastgesteld dat er ernstig nadeel is voor de betrokkene, waaronder lichamelijk letsel en psychische schade, en dat er geen mogelijkheden zijn voor passende zorg op vrijwillige basis. Daarom is verplichte zorg noodzakelijk. De rechtbank heeft de gevraagde machtiging verleend en de noodzakelijke vormen van verplichte zorg vastgesteld, waaronder het toedienen van medicatie en het verrichten van medische controles. De rechtbank heeft ook aangegeven dat er geen minder bezwarende alternatieven zijn en dat de toegewezen zorgvormen evenredig en effectief zijn. De beslissing is openbaar uitgesproken in aanwezigheid van de griffier.

Uitspraak

RECHTBANK OOST-BRABANT

Familie- en Jeugdrecht

Zaaknummer: C/01/410879 / FA RK 24-5092

Datum uitspraak: 2 januari 2025

Beschikking zorgmachtiging

op het verzoek van de officier van justitie voor

[betrokkene] ,

geboren op [geboortedatum] in [geboorteplaats] ,

zonder bekende woon- of verblijfplaats,

hierna te noemen: betrokkene,

advocaat: mr. A.Ph.M. Hamelers.

1. Het verloop van de procedure

1.1.

De rechtbank heeft kennisgenomen van het verzoekschrift met bijlagen, binnengekomen bij de rechtbank op 12 december 2024.

1.2.

De mondelinge behandeling met gesloten deuren heeft plaatsgevonden op 2 januari 2025. Daarbij zijn gehoord:

- Betrokkene (telefonisch) bijgestaan door haar advocaat;

- [naam curator] , curator van betrokkene;

- [naam] , sociaal-psychiatrisch verpleegkundige (SPV).

2. Wat vaststaat

2.1.

De rechtbank heeft een zorgmachtiging verleend tot en met 26 januari 2025.

2.2.

Betrokkene is onder curatele gesteld.

3. Het verzoek

3.1.

De officier van justitie verzoekt de rechtbank een zorgmachtiging voor de duur van twaalf maanden te verlenen.

4. De beoordeling

4.1.

Allereerst zal de rechtbank beoordelen of de medische verklaring aan de wettelijke vereisten voldoet. Conform artikel 5:17 lid 3 van de Wvggz voegt de officier van justitie bij het indienen van een verzoek tot het verlenen van een zorgmachtiging onder meer een medische verklaring toe. Uit deze medische verklaring moet op grond van artikel 5:8 lid 1 van de Wvggz de actuele gezondheidstoestand van betrokkene blijken. Volgens vaste jurisprudentie van de Hoge Raad moet de onafhankelijk psychiater de betrokkene persoonlijk onderzoeken. Dat wil zeggen dat hij betrokkene in een direct contact spreekt en observeert. Dit is slechts anders indien dat redelijkerwijs niet mogelijk is. De rechtbank zal moeten nagaan of de psychiater datgene heeft gedaan wat redelijkerwijs van hem kon worden verwacht om het vereiste onderzoek te doen plaatsvinden (HR 25 september 2022, ECLI:NL:HR:2020:1509).

4.2.

De onafhankelijk psychiater heeft betrokkene via beeldbellen gesproken en gezien. Hoewel de psychiater in de medische verklaring alleen heeft gesteld dat het zwerfgedrag van betrokkene het zeer moeilijk maakt haar face-to-face te zien, heeft de SPV’er dit tijdens de mondelinge behandeling voldoende kunnen toelichten. Betrokkene was bekend met de afspraak met de onafhankelijk psychiater en had aangegeven hiervoor naar het kantoor te komen. Kort voor de afspraak gaf ze aan dat zij toch niet fysiek naar de afspraak kon komen, omdat zij te ver weg was. Zij gaf aan dat zij in een andere stad was, maar heeft daarbij geen adres genoemd, zodat het voor de psychiater ook niet mogelijk was naar haar te reizen. Betrokkene is al vele jaren bekend met zwerfgedrag, met name buiten de regio waar zij ingeschreven staat. Zij verblijft vaak een paar dagen op dezelfde plek voordat zij weer doorreist, waarbij zij niet doorgeeft waar ze zich bevindt. Betrokkene geeft ten slotte vaker aan naar het kantoor van de gemeente of de ambulant hulpverleners te zullen komen maar doet dit vervolgens niet.

4.3.

De rechtbank is van oordeel dat de onafhankelijk psychiater heeft gedaan wat redelijkerwijs van hem kan worden verwacht om het vereiste onderzoek te doen plaatsvinden. De medische verklaring voldoet daarom aan de wettelijke criteria. De rechtbank zal daarom het verzoek inhoudelijk beoordelen.

4.4.

De rechtbank verleent de gevraagde machtiging voor de duur van twaalf maanden. Zij legt hierna uit waarom zij deze beslissing neemt.

4.5.

De rechtbank is van oordeel dat betrokkene lijdt aan een psychische stoornis, te weten een ongespecificeerde schizofrenie spectrum stoornis.

4.6.

Deze stoornis veroorzaakt ernstig nadeel. Dit nadeel bestaat uit ernstig lichamelijk letsel, ernstige psychische schade, ernstige materiële schade, ernstige immateriële schade, ernstige verwaarlozing, maatschappelijke teloorgang en de bedreiging van de veiligheid van betrokkene al dan niet doordat betrokkene onder invloed van een ander raakt.

Betrokkene verklaart haar verwarde gedrag van eerder dit jaar, zoals het slapen naast een
N-weg, schaars gekleed rondlopen in de duinen en te weinig eten vanuit het idee dat alles vergiftigd is, met haar verbondenheid met de natuur. Haar inhoudelijk denken wordt gekleurd door paranormale gaven waarbij ze spreekt over het kunnen verlichten van het donkere in de wereld, waarbij ze haar hoofd en hart opent en over magie beschikt. Er zijn zorgen dat betrokkene ondervoed raakt, fysiek ziek wordt en (herhaaldelijk) seksueel en financieel wordt misbruikt.

4.7.

Om het ernstig nadeel af te wenden of de geestelijke gezondheid van betrokkene te stabiliseren of te herstellen heeft betrokkene zorg nodig.

4.8.

Er zijn geen mogelijkheden voor passende zorg op vrijwillige basis. Daarom is verplichte zorg nodig. Er is sprake van contactgroei met betrokkene, maar zij blijft ambivalent in haar mening over de nodige zorg. Een zorgmachtiging vindt zij niet doelmatig, omdat zij, naar haar zeggen, ook geen hulp krijgt als zij er om vraagt. Door het zwervend bestaan is het lastig om in contact te komen en blijven met betrokkene. Daarnaast blijft zij ervan overtuigd dat medicatie geen zin heeft bij haar. Zij staat er niet voor open om te kijken naar alternatieve anti-psychotica.

4.9.

De rechtbank is op grond van het zorgplan, de medische verklaring, de visie van de geneesheer-directeur en de toelichting tijdens de mondelinge behandeling van oordeel dat in ieder geval de volgende vormen van verplichte zorg nodig zijn:

- het toedienen van medicatie;

- het verrichten van medische controles;

- het verrichten van andere medische handelingen en therapeutische maatregelen, ter behandeling van een psychische stoornis, dan wel vanwege die stoornis, ter behandeling van een somatische aandoening;

- aanbrengen van beperkingen in de vrijheid het eigen leven in te richten die tot gevolg hebben dat betrokkene iets moet doen of nalaten, waaronder het gebruik van communicatiemiddelen.

4.10.

Daarnaast acht de rechtbank ook de volgende vormen van verplichte zorg noodzakelijk indien sprake is van decompensatie van het toestandsbeeld van betrokkene en/of het ernstig nadeel niet langer in het ambulante kader kan worden afgewend:

- het beperken van de bewegingsvrijheid;

- opnemen in een accommodatie.

4.11.

Gebleken is dat de verzochte vorm van verplichte zorg ‘toedienen van vocht en voeding’ niet noodzakelijk is om het onmiddellijk dreigend ernstig nadeel af te wenden. Deze vorm van verplichte zorg zal daarom worden afgewezen.

4.12.

Er zijn geen minder bezwarende alternatieven die hetzelfde beoogde effect hebben. De vormen van verplichte zorg die de rechtbank toewijst, zijn evenredig en naar verwachting effectief. De SPV’er heeft toegelicht het liefst de nodige zorg in samenwerking met betrokkene te willen regelen, maar het zwervend bestaan van betrokkene bemoeilijkt de contacten met het FACT-team. Het FACT-team spreekt betrokkene alleen telefonisch en heeft haar één keer face-to-face gezien. Verder zegt betrokkene fysieke afspraken af. Tijdens de mondelinge behandeling zijn twee opties besproken als hier geen verandering in komt: of de betrokken partijen (de SPV’er, curator en gemeente) stoppen met hun betrokkenheid waarna betrokkene mogelijk weer een terugval krijgt zoals afgelopen zomer, met een opname op de HIC of een langdurige opname met verplichte medicatie als gevolg, of betrokkene treedt in overleg met de betrokken hulpverleners en de psychiater over een passende woonvorm en medicatiemogelijkheden. De rechtbank hoopt dat met de zorgmachtiging betrokkene in beter (en fysiek) contact zal blijven met de SPV’er en psychiater, zodat er een gepaste woonvorm en (medicamenteuze) behandeling gevonden kan worden om zo een mogelijk volgende crisis te voorkomen.

4.13.

Bij het bepalen van de juiste vormen van zorg is rekening gehouden met de voorwaarden die noodzakelijk zijn om deelname van betrokkene aan het maatschappelijk leven te bevorderen en om te zorgen voor de veiligheid van betrokkene en zijn omgeving. De SPV’er, de curator en de gemeente zijn hard aan het zoeken naar een geschikte woonvorm voor betrokkene, waarbij er zo veel mogelijk rekening wordt gehouden met de wensen van betrokkene.

5. De beslissing

De rechtbank:

5.1.

verleent een zorgmachtiging voor [betrokkene] , geboren op [geboortedatum] in [geboorteplaats] , inhoudende dat bij wijze van verplichte zorg de maatregelen als genoemd in 4.5. en 4.6. kunnen worden getroffen;

5.2.

bepaalt dat deze machtiging geldt tot en met 2 januari 2026;

5.3.

wijst af het meer of anders verzochte.

Deze beschikking is gegeven door mr. I.S. Verstraelen, (kinder)rechter, en in het openbaar uitgesproken op 2 januari 2025, in aanwezigheid van de griffier.

!NIET VERWIJDEREN, PLAATS VOOR HANDTEKENING SECRETARIS!

!NIET VERWIJDEREN, PLAATS VOOR HANDTEKENING RECHTER!

!NIET VERWIJDEREN, PLAATS VOOR STEMPELS!

Tegen deze beschikking staat het rechtsmiddel van cassatie open.