Uitspraak
RECHTBANK Oost-Brabant
Civiel recht
Zittingsplaats 's-Hertogenbosch
Zaaknummer: C/01/406424 / KG ZA 24-410
Vonnis in kort geding van 18 juli 2024
in de zaak van
[curator] , Bevoorrecht,
in haar hoedanigheid van curator van [curanda] ,
te [plaats] ,
eisende partij,
hierna te noemen: de curator,
advocaat: mr. L. Stam,
tegen
STICHTING CELLO,
te Vught,
gedaagde partij,
hierna te noemen: Cello,
advocaat: mr. J.F. Groen.
1.De procedure
1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding
- de pleitnota van Cello
- de pleitnota van Cello
- de mondelinge behandeling van 14 juli 2024, waarvan door de griffier aantekeningen zijn gemaakt
- de nadere reactie namens de curator van 17 juli 2024, met de machtiging van de kantonrechter (met terugwerkende kracht) voor het voeren van deze procedure
- de nadere reactie namens Cello van 18 juli 2024.
- de nadere reactie namens de curator van 17 juli 2024, met de machtiging van de kantonrechter (met terugwerkende kracht) voor het voeren van deze procedure
- de nadere reactie namens Cello van 18 juli 2024.
2.De feiten en het geschil
2.1.
De curator vordert ten behoeve van mevrouw [curanda] (hierna: betrokkene) dat aan Cello wordt verboden over te gaan tot herplaatsen dan wel verhuizen van betrokkene naar een andere locatie, zonder toestemming van de curator.
2.2.
Betrokkene verblijft sinds mei 2021 en in ieder geval sinds september 2023 onafgebroken op basis van een rechterlijke machtiging op grond van artikel 24 Wet zorg en dwang (Wzd), op een woonfaciliteit van Cello gevestigd te Vught. Er zijn reeds eerder rechterlijke machtigingen op grond van de Wzd verleend. Cello heeft op 11 juli 2024 aangekondigd dat betrokkene op 14 juli 2024 zal verhuizen naar Kemnade 8 , een locatie van Stichting Pluryn (hierna: Pluryn ) gevestigd te Groesbeek.
2.3.
De curator legt aan de vordering het volgende ten grondslag. Zij is onvoldoende in het proces voorafgaand aan de verhuizing gekend en heeft na (plotselinge) mededeling van deze verhuizing direct aangegeven geen toestemming te geven. Cello is niet gerechtigd over te gaan tot overplaatsing zonder toestemming van de curator, die immers de betrokkene vertegenwoordigt. De reden dat de curator niet kan instemmen met de verhuizing is dat zij niet is overtuigd van de meerwaarde van de locatie Kemnade 8 . Sterker nog, zij denkt dat betrokkene beter af is op haar huidige plek bij Cello. Zelfs als Cello moet worden gevolgd, wegen de voordelen niet op tegen de nadelen van een verhuizing voor betrokkene. Die heeft behoefte aan stabiliteit en structuur, geconfronteerd worden met een nieuwe omgeving en nieuwe gezichten is geheel niet in haar belang. Bovendien is de plek bij Kemnade 8 geen definitieve plek, waar de curator het een groot risico vindt dat betrokkene vervolgens wordt ‘rondgepompt’, hetgeen moet worden voorkomen.
2.4.
Cello voert verweer. Cello concludeert tot afwijzing van de vorderingen van de curator. Cello voert het volgende aan.
Cello heeft in overleg met de curator betrokkene reeds in 2021 op een wachtlijst geplaatst om een meer geschikte woonplek voor haar te vinden. In november 2023 is daarover (weer) een update verstrekt aan de curator. Er is toen unaniem besloten betrokkene op de wachtlijst geplaatst te houden. Bovendien is er tussentijds gebeld en gemaild met de curator. Er is nu een geschiktere plek gevonden voor betrokkene bij Kemnade 8 . Zodra dat bekend was, is de curator geïnformeerd en is haar ook de mogelijkheid geboden contact op te nemen met Pluryn en/of de woonfaciliteit te bezoeken. Dat de curator niet is geïnformeerd, is dan ook onjuist. Daarbij komt dat toestemming formeel niet vereist is op basis van de Wzd, gelet op de rechterlijke machtiging.
De voorgenomen overplaatsing zal bijdragen aan een verbetering in de kwaliteit van leven van betrokkene. De beoogde woonfaciliteit biedt (deels besloten) groepswoningen, heeft mensen in dienst om te trachten een passende behandeling op te starten en kan een meer passende dagbesteding aanbieden.
2.5.
Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
3.De beoordeling
3.1.
Het gaat hier om een in kort geding gevorderde voorlopige voorziening. De spoedeisendheid van de vordering is door Cello niet bestreden en gelet op de inhoud van de vordering gegeven. Een procesmachtiging is door de kantonrechter met terugwerkende kracht verleend. De curator is daarom ontvankelijk in haar vordering.
3.2.
Bij de inhoudelijke beoordeling staan de belangen van betrokkene centraal. Daarbij worden eveneens overige betrokken belangen gewogen.
Ten aanzien van de betrokkene draait deze zaak in de kern om de veiligheid en de kwaliteit van leven van betrokkene.
3.3.
Met betrekking tot de veiligheid is met name een discussie ontstaan tussen partijen over de continue begeleiding voor betrokkene.
De curator heeft aangevoerd dat een belangrijke bedreiging voor de veiligheid van betrokkene is dat zij, zodra daar ook maar heel even de mogelijkheid voor bestaat, wegloopt. De curator is uiteindelijk tijdens deze procedure gaan kijken bij Kemnade 8 en acht het gevaarlijk dat de beoogde groep op de eerste verdieping is gelegen en grenst aan een balkon. Hier heeft betrokkene in het verleden spullen vanaf gegooid en gedreigd zelf van het balkon te springen.
Partijen zijn het erover eens dat betrokkene regelmatig is weggelopen van de woonfaciliteit en dat zij dan ruime afstanden aflegt, met gevaar voor zichzelf (het vermoeden is dat zij daarbij in aanraking komt met geweld) en zwart rijdt in het openbaar vervoer, waar de curator boetes voor ontvangt.
Cello heeft aangevoerd dat de semi-ambulante setting van de huidige woonfaciliteit geheel niet bleek bij te dragen aan de veiligheid, waardoor het uiteindelijk zo ver is gekomen dat in de setting bij Cello 1-op-1 begeleiding (‘bewaking’) nodig is. Daarvoor is meerzorg aangevraagd en verkregen, continue nabijheid past namelijk niet binnen de woonfaciliteit van Cello en kan nu alleen worden vormgegeven door één permanente ‘bewaker’. Bij Kemnade 8 zijn er altijd meerdere begeleiders op de groep aanwezig. Die begeleiders houden in zoverre toezicht op betrokkene, en zij kunnen dus toezicht houden om te voorkomen dat zij wegloopt of op wat er gebeurt op het balkon. Cello acht het in het kader van de kwaliteit van leven van groot belang dat betrokkene zo de nabijheid kan hebben die voor haar noodzakelijk is, terwijl zij niet bewaakt hoeft te worden.
3.4.
Ten aanzien van de veiligheid is tussen partijen nog een uitgebreide discussie ontstaan omtrent de veiligheid bij Kemnade 8 door het daar aanwezige hek. De voorzieningenrechter concludeert ten aanzien van die discussie dat Cello niet suggereert dat dit hek zal voorkomen dat betrokkene wegloopt, maar dat het wel zal bijdragen om de begeleiding vanuit (continue) nabijheid vorm te geven, in plaats van in de vorm van ‘bewaking’. Cello onderkent dat door de begeleiding op de nieuwe woonfaciliteit zal moeten worden ingeschat, of en in hoeverre meer vrijheid een mogelijkheid is. Zij voert nadrukkelijk aan dat op die locatie tenminste de optie bestaat om dat te onderzoeken.
3.5.
In het kader van de verdere kwaliteit van leven heeft de curator aangevoerd dat het met betrokkene nu goed gaat bij Cello, de 1-op-1-begeleiding heeft wel zijn werk gedaan en bovendien woont betrokkene daar al enige tijd, zodat zij helemaal gewend is op deze locatie. Groesbeek is bovendien veel verder van de familie van betrokkene dan Vught.
Cello heeft in het kader van de kwaliteit van leven aangevoerd dat het zwaar is voor betrokkene dat zij geen enkel moment alleen kan zijn op de woonfaciliteit van Cello, ook roken in de tuin bij haar appartement (in tegenstelling tot wat de curator heeft aangevoerd) kan niet, omdat zij indien zij daar alleen wordt gelaten over de schutting klimt en vertrekt.
Bovendien acht Cello van groot belang van bij Kemnade 8 de juiste expertise bestaat om te zoeken naar een mogelijke, gepaste behandeling voor betrokkene, die een verstandelijke beperking heeft, een zeer laag emotioneel niveau, gepaard gaande met een psychische stoornis, een traumatisch verleden kent waardoor (vermoedelijk) sprake is van PTSS, er is sprake van actuele traumatisering, forse hechtingsproblematiek, mogelijk sprake van een Dissociatieve Identiteitsstoornis (DIS), dit alles gekwalificeerd als complexe dubbelproblematiek. Die expertise heeft Cello niet in huis, zodat het hooguit voortzetting van de huidige situatie kan betreffen, Cello merkt dat daarin het plafond is bereikt. Daar komt tot slot nog bij dat de dagbesteding die Cello biedt knutselen betreft en ook dit onder ‘bewaking’ dient te gebeuren. Kemnade 8 kan zinvollere dagbesteding aanbieden en, indien behandeling mogelijk blijkt, oefenen met meer vrijheid zodat de kwaliteit van leven (relatief) erg zou verbeteren. Cello bestrijdt niet dat betrokkene vooruit is gegaan, maar ziet daarin ook een harmonica-beweging, beschreven in de stukken. Zij ziet met name geen behandelperspectief; mogelijkheid om daar nog duurzame verbetering in te brengen.
Cello heeft ter onderbouwing van de mogelijkheden bij Kemnade 8 overleg gevoerd met Pluryn en in deze procedure een verklaring van de gedragswetenschapper van Pluryn , de beoordeling van de psychiater van februari 2024 en de toestemming van de medisch wzd functionaris overgelegd.
3.6.
Er zijn nog overige zorgen, de curator heeft nog aangevoerd dat de beoogde locatie erg ver is van de familie van betrokkene en dat de plek daar niet ‘onvoorwaardelijk’ is, zodat het risico bestaat op steeds weer verplaatsen.
Cello heeft aangevoerd dat geen enkele plek onvoorwaardelijk is, maar dat een Wlz-plek in beginsel wel voor onbepaalde tijd geldt. Er bestaat dan ook helemaal niet het vooruitzicht dat betrokkene binnen korte tijd weer moet verhuizen omdat de plek er niet meer is. Ook Cello geeft aan dat het ‘rondpompen’ van betrokkene zoals door de curator aangehaald, geheel niet de intentie is.
Ter zitting is daarnaast met partijen besproken wat de betrokkenheid van de familie van betrokkene is. De curator heeft met name gewezen op het contact met de zoon van betrokkene. De voorzieningenrechter begrijpt dat dit telefonisch contact is, waarbij het betrokkene vaak niet lukt om haar zoon (of andere familie) te bereiken. De zoon verblijft ook in een begeleide faciliteit. De overige familie van betrokkene wil haar, aldus de curator, ofwel opvangen wanneer zij bijvoorbeeld wegloopt ofwel heeft zich van betrokkene gedistantieerd. Namens Cello is onbestreden toegelicht dat er geen bezoek plaatsvindt door familie.
De voorzieningenrechter concludeert ten aanzien van de familie dan ook dat er geen sprake is van nabijheid van familie die structuur of ondersteuning biedt aan betrokkene.
3.7.
De curator heeft in zijn algemeenheid aangevoerd dat een verhuizing op zich een grote impact heeft op betrokkene, een verandering die betrokkene geen goed zal doen.
Cello heeft aangevoerd dat de verhuizing zo zorgvuldig mogelijk is voorbereid. De nieuwe zorgverleners zijn geïnformeerd, zij hebben betrokkene bezocht en betrokkene is welkom, het eerste dagprogramma is afgestemd (zodat dit voortzetting van de huidige structuur betreft), de begeleiders van betrokkene gaan mee naar Groesbeek en blijven de eerste periode betrokken, om te bezien hoe betrokkene ‘landt’. Er zal geen plotselinge overgang en verlies van contact met vertrouwde gezichten zijn. Er bestaat wel goede hoop dat er meer mogelijkheden zijn.
3.8.
Gelet op het voorgaande oordeelt de voorzieningenrechter als volgt.
Voorop wordt gesteld dat een machtiging die is verleend op basis van de Wzd niet wordt verleend voor een specifieke locatie en dat het in beginsel aan de behandelaar(s) is om uitvoeringbeslissingen te nemen. Dat betekent dat toestemming van de curator voor een overplaatsing, zoals ook door Cello aangevoerd, formeel niet vereist is. Als vertegenwoordiger van de betrokkene, heeft de curator terecht aangevoerd dat zij meegenomen dient te worden in beslissingen omtrent betrokkene, nu diegene dat zelf niet kan. Dat dat hier niet is gebeurd, is niet gebleken. Cello heeft haar stelling dat zij de curator heeft geïnformeerd, met stukken onderbouwd. Er is dan ook geen sprake van een formeel bezwaar om de verhuizing doorgang te laten vinden.
Gelet op de formulering van de vordering van de curator zou het voorgaande reeds betekenen dat die dient te worden afgewezen. Gelet op de inhoudelijk discussie, wordt nog het volgende overwogen.
Als het gaat om de belangen van betrokkene wordt, mede gegeven de (chronologische) leeftijd van betrokkene, tussen het belang om betrokkene een (of meerdere) verhuizing(en) te besparen en betrokkene een behandelperspectief bieden, het laatste doorslaggevend geacht. Voorshands moet aangenomen worden dat de kwaliteit van leven kan verbeteren bij Kemnade 8 , zodat de voordelen van een verhuizing daarheen (anders dan de curator heeft betoogd) opwegen tegen de nadelen van een verhuizing op zichzelf. Daarbij staat wel voorop dat de veiligheid van betrokkene, ook naar het oordeel van de voorzieningenrechter, niet ondergeschikt kan worden geacht aan de kwaliteit van leven. Beide zijn even belangrijk voor betrokkene en het borgen van de veiligheid is, gehoord alle betrokken partijen, niet eenvoudig gebleken. Cello heeft uitgebreid toegelicht in deze procedure dat de verhuizing is voorbereid en dat er contact is geweest met Pluryn . Daarbij is niet met zoveel woorden voorbij gekomen dat betrokkene (in ieder geval in eerste instantie) ook op de woonfaciliteit Kemnade 8 continue begeleiding zal hebben. Daarbij is te veel het interpretatieverschil tussen 1-op-1-begeleiding en nabijheid op de voorgrond getreden. Niet ondubbelzinnig is in ieder geval gebleken dat 1-op-1-begeleiding de afgelopen tijd nodig is geweest om te voorkomen dat betrokkene een eigen weg volgt, die niet in haar belang is.
De juist doorslaggevende perspectieven, het bieden van meer vrijheid en het afbouwen van die begeleiding, zijn uiteraard verder door Pluryn naar eigen inschatting in te richten, maar gegeven het verleden mag naar het oordeel van de voorzieningenrechter niet worden geëxperimenteerd met een andere vorm van begeleiding vanaf het begin, terwijl betrokkene op de eerste verdieping zal verblijven en in een nieuwe omgeving. De voorzieningenrechter acht dit voldoende bij Cello en Pluryn bekend zodat dan ook de vorderingen van de curator hierna zullen worden afgewezen, maar voor de goede orde wel onder de nadrukkelijke voorwaarde dat (in ieder geval vanaf het begin) met Pluryn wordt afgestemd en door Pluryn wordt toegezegd dat er steeds begeleiding aanwezig zal zijn (24/7) op de nieuwe woonfaciliteit om betrokkene in de gaten te houden.
3.9.
De overige betrokken belangen maken het voorgaande oordeel niet anders. Gelet op de beschreven betrokkenheid van de familie van betrokkene, kan niet worden aangenomen dat het in strijd met hun belangen is als betrokkene verder weg verblijft. Afstand staat niet in de weg aan telefonisch contact. Duidelijk is tot slot geworden dat ook de belangen van Cello als behandelaar gediend zijn bij een verhuizing, nu zij op een woonfaciliteit die niet juist is ingericht voor betrokkene op suboptimale wijze de zorg probeert vorm te geven.
3.10.
De curator is in het ongelijk gesteld en moet daarom de proceskosten betalen. De proceskosten van Cello worden begroot op:
- griffierecht
€
320,00
- salaris advocaat
€
715,00
Totaal
€
1.035,00
4.De beslissing
De voorzieningenrechter
4.1.
wijst de vorderingen van de curator af, onder verwijzing naar de voorwaarde geformuleerd onder 3.8.,
4.2.
veroordeelt de curator in de proceskosten van € 1.035,00, te betalen binnen veertien dagen na aanschrijving daartoe.
Dit vonnis is gewezen door mr. E.M.C. Mommers en in het openbaar uitgesproken op 18 juli 2024.