Uitspraak
vonnis
RECHTBANK OOST-BRABANT
Civiel Recht
Zittingsplaats 's-Hertogenbosch
Zaaknummer: 10136220 \ CV EXPL 22-4439
Vonnis in kort geding van 8 december 2022
in de zaak van:
[eiser] ,
wonende te [woonplaats] , gemeente [plaats] ,
eiser,
gemachtigde: mr. drs. R. de Nekker,
tegen:
de besloten vennootschap EnergieDirect B.V.,
gevestigd te 's-Hertogenbosch,
gedaagde,
gemachtigde: mrs. A.J Schurink en B.T. Klinger.
Partijen worden hierna genoemd “ [eiser] ” en “EnergieDirect”.
1.Het verloop van de procedure
1.1.
De kantonrechter heeft kennisgenomen van de volgende processtukken:
de dagvaarding van 14 oktober 2022 met vier producties;
de brief van (de gemachtigde van) [eiser] van 18 november 2022, waarbij productie 5 tot en met 11 is overgelegd;
de brief van (de gemachtigde van) EnergieDirect van 22 november 2022, waarbij productie 1 tot en met 6 is overgelegd;
e brief van (de gemachtigde van) [eiser] van 23 november 2022, waarbij productie 12 tot en met 15 is overgelegd;
de brief van (de gemachtigde van) EnergieDirect van 23 november 2022, waarbij productie 7 en 8 is overgelegd;
de brief van (de gemachtigde van) [eiser] , waarbij productie 16 is overgelegd.
1.2.
Op 24 november 2022 heeft de mondelinge behandeling plaatsgevonden. Daarbij was [eiser] aanwezig, bijgestaan door zijn gemachtigde. Namens EnergieDirect is J.M. Adams (bedrijfsjurist) verschenen, bijgestaan door mrs. Schurink en Klinger voornoemd.
1.3.
Aan het einde van de mondelinge behandeling heeft de kantonrechter aan partijen meegedeeld dat er vandaag een vonnis zal worden gewezen.
2.De feiten
2.1.
[eiser] is met EnergieDirect een overeenkomst aangegaan, op grond waarvan EnergieDirect gas en elektriciteit aan [eiser] levert.
2.2.
Op 14 juli 2022 is het aanvankelijk gesloten energiecontract voor bepaalde tijd met vaste tarieven (het zogenaamde “vaste contract”) omgezet in een energiecontract met variabele leveringstarieven.
2.3.
Op de overeenkomst tussen partijen zijn de Algemene Voorwaarden voor de levering van elektriciteit en gas aan kleinverbruikers 2017 van EnergieDirect van toepassing (hierna: de algemene voorwaarden,) (productie 3 bij dagvaarding).
In artikel 19.3 van de algemene voorwaarden staat vermeld:
“Wij kunnen met elkaar afspreken dat wij de leveringstarieven mogen veranderen tijdens de overeenkomst. Redenen hiervoor zijn overheidsbesluiten en de ontwikkelingen op de markt voor elektriciteit of gas, waaronder prijsontwikkeling op de groothandelsmarkten voor elektriciteit of gas, wijzigingen met betrekking tot marge en prijs- en inkooprisico’s, wijzigingen in de kostenstructuur voor het betreffende product en wijzigingen in onze algemene kostenstructuur.
Ook andere, uitzonderlijke, omstandigheden kunnen een reden zijn om de leveringstarieven te veranderen, in dat geval zal deze reden duidelijk aan u uitgelegd worden.”.
2.4.
Ook zijn de Productvoorwaarden Variabel per 1 oktober 2020 op de overeenkomst van toepassing (hierna: de Productvoorwaarden) (productie 4 bij dagvaarding).
In artikel 7 van de Productvoorwaarden wordt vermeld:
“Voor de levering van elektriciteit en/of gas gelden de in of bij de leveringsovereenkomst vermelde variabele tarieven. De tarieven kunnen gedurende de looptijd door marktontwikkelingen worden beïnvloed. In de regel wijzigt energiedirect.nl de variabele leveringstarieven voor gas en elektriciteit tweemaal per jaar, meestal per 1 januari en 1 juli. Je wordt tijdig vooraf persoonlijk geïnformeerd over de gewijzigde tarieven.”.
2.5.
Op 23 september 2022 heeft EnergieDirect per e-mail aan [eiser] bericht (productie 1 bij dagvaarding):
“(…) Je hebt stroom en gas van energiedirect.nl met variabele leveringstarieven. Dat betekent dat je tarieven afhankelijk zijn van de inkoopprijs op de markt. De energieprijzen stijgen nog steeds erg snel. Helaas gaan je variabele leveringstarieven daardoor per 1 oktober 2022 omhoog.
In dit overzicht staan je tariefwijzigingen per 1 oktober 2022 inclusief btw voor leveringsadres: [leveringsadres]
Huidig tarief Nieuw tarief
Stroom Normaaltarief € 0,43556 per kWh € 0,61781 per kWh
Daltarief € 0,34836 per kWh € 0,49900 per kWh
Gas € 1,87733 per m' € 2,31050 per m3
Vaste leveringskosten per
product per maand € 5,40 € 5,40
*Inclusief energiebelasting, opslag duurzame energie- en klimaattransitie en 9% btw
(…)”.
2.6.
Op 6 oktober 2022 heeft EnergieDirect per e-mail (productie 2 bij dagvaarding) aan [eiser] bericht:
“(…) Je hebt stroom en gas van energiedirect.nl met variabele leveringstarieven. Eerder informeerden we je dat deze per 1 oktober zouden wijzigen. Hier ontstond veel onrust over. Met deze e-mail willen we je duidelijkheid geven.
Je tarieven wijzigen niet per 1 oktober, maar per 7 november 2022. Dit tarief is hoger dan je eerder hebt ontvangen. Dat komt doordat het nieuwe tarief niet over drie maanden, maar over twee maanden wordt verspreid.
Dit zijn je huidige en nieuwe leveringstarieven* voor leveringsadres: [leveringsadres]
Huidig tarief Nieuw tarief
Stroom Normaaltarief € 0,43556 per kWh € 0,70069 per kWh
Daltarief € 0,34836 per kWh € 0,58188 per kWh
Gas € 1,87733 per m 3 € 2,47486 per m'
Vaste leveringskosten per
product per maand € 5,40 € 5,40
*Inclusief energiebelasting, opslag duurzame energie -en klimaattransitie en 9% btw.
(…)”.
3.De vordering en het verweer
3.1.
[eiser] vordert dat de kantonrechter bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad,
- EnergieDirect verbiedt de tarieven voor de levering van elektriciteit en gas aan [eiser] , per 7 november 2022 eenzijdig te wijzigen als bedoeld in haar e-mail van 6 oktober 2022, althans EnergieDirect te bevelen die wijziging ongedaan te maken;
- EnergieDirect veroordeelt in de kosten van deze procedure, zoals vermeld in de dagvaarding.
3.2.
[eiser] legt daaraan, zakelijk weergegeven, het volgende ten grondslag.
EnergieDirect heeft [eiser] op 23 september 2022 bericht dat de variabele leveringstarieven per 1 oktober 2022 zullen worden verhoogd, in verband met de snelle stijging van de energieprijzen. EnergieDirect heeft daarbij toegezegd dat de op 23 september 2022 gecommuniceerde tarieven zouden gelden tot en met 31 december 2022. EnergieDirect heeft zich vervolgens niet aan deze toezegging gehouden. EnergieDirect heeft [eiser] immers op 6 oktober 2022 bericht dat de tarieven niet wijzigen per 1 oktober, maar per 7 november 2022. De in dat bericht genoemde nieuwe variabele leveringstarieven zijn hoger dan de tarieven die zijn genoemd in het bericht van 23 september 2022 en die per 1 oktober 2022 zouden gaan gelden. EnergieDirect kan niet terugkomen op haar toezegging van 23 september 2022. Omdat EnergieDirect de op 23 september 2022 aangekondigde tariefswijziging inmiddels heeft ingetrokken, kan EnergieDirect op de in dat bericht genoemde tarieven ook niet meer terugvallen. De leveringstarieven van 14 juli 2022 dienen dus te blijven gelden.
3.3.
EnergieDirect voert, kort weergegeven, het volgende verweer.
EnergieDirect is primair van mening dat geen sprake is van een spoedeisend belang. Het geschil gaat immers enkel om de verhoging van de leveringstarieven voor [eiser] over de maanden november en december 2022. Afhankelijk van het verbruik, heeft deze verhoging een impact van ongeveer € 50,- per maand. Er is geen grond om aan te nemen dat door de tariefwijziging een noodsituatie is of zal ontstaan die direct ingrijpen vereist. EnergieDirect wijst er in dat verband op dat i) de overgelegde producties geen inzicht geven in de volledige financiële situatie van [eiser] , ii) energie wordt betaald via een voorschot; omdat de eindafrekening pas later volgt, heeft een tariefswijziging geen direct effect en iii) er verschillende regelingen vanuit de overheid beschikbaar en in de maak zijn om consumenten financieel te ondersteunen. Daarnaast geldt een ruimhartig beleid ten aanzien van betalingsachterstanden en betalingsregelingen voor kleinverbruikers van gas en elektriciteit. Verder kunnen consumenten anticiperen op de hoge energieprijzen door hun huis bijvoorbeeld beter te isoleren. Ook is van belang dat EnergieDirect in juli 2022 aan [eiser] een aanbod heeft gedaan voor een nieuw vast contract met een looptijd van 1 jaar met relatief gunstige tarieven. Van dat aanbod heeft [eiser] geen gebruik gemaakt. Tenslotte geldt dat de vordering zich niet leent voor beoordeling in kort geding, omdat in kort geding geen declaratoir of constitutief oordeel kan worden gevorderd.
4.De beoordeling
Rechtsgeldigheid eenzijdig wijzigingsbeding
4.1.
De kantonrechter stelt voorop dat ter zitting is gebleken dat de rechtsgeldigheid van het eenzijdig wijzigingsbeding dat is opgenomen in de algemene voorwaarden en in de Productvoorwaarden en waarop EnergieDirect de tussentijdse tariefswijziging heeft gebaseerd, door [eiser] in dit geding niet langer ter discussie wordt gesteld. De kantonrechter ziet voorshands onvoldoende aanleiding om ambtshalve tot het oordeel te komen dat sprake is van een oneerlijk beding.
Toetsingskader
4.2.
In deze procedure, die strekt tot het treffen van een voorlopige voorziening, zal een vordering slechts kunnen worden toegewezen als aannemelijk is dat de kantonrechter een overeenkomstige vordering in de bodemprocedure zal toewijzen. Bovendien moet [eiser] een spoedeisend belang hebben bij het treffen van de gevorderde voorziening. Uit artikel 254 Rv volgt immers dat de voorzieningenrechter alleen in spoedeisende zaken waarin, gelet op de belangen van partijen, een onmiddellijke voorziening bij voorraad wordt vereist, bevoegd is om deze te geven.
Spoedeisend belang
4.3.
Niet in geschil is dat te verwachten is dat de tarieven voor de levering van energie en gas per 1 januari 2023 opnieuw zullen wijzigen. Dat is immers het moment waarop de leveringstarieven, ook wanneer geen sprake zou zijn van uitzonderlijke ontwikkelingen op de energiemarkt, normaal gesproken wijzigen (vgl. artikel 7 van de Productvoorwaarden). De kantonrechter vindt dat [eiser] in ieder geval rekening had kunnen en moeten houden met die aanstaande wijziging. Dat betekent naar het oordeel van de kantonrechter dat het financiële belang waar het in deze procedure over gaat, enkel bestaat uit het effect van de bestreden tariefsverhoging in de maanden november en december 2022. Bij de beoordeling van de vraag of sprake is van een financiële noodsituatie die maakt dat [eiser] geen bodemprocedure kan afwachten en een onmiddellijke voorziening is vereist, neemt de kantonrechter dit dan ook als uitgangspunt.
4.4.
[eiser] stelt dat het financieel nadeel dat hij zal lijden als EnergieDirect de leveringstarieven per 7 november 2022 zal verhogen tot het door haar genoemde tarief in de e-mail van 6 oktober 2022, ongeveer € 240,- per maand bedraagt. Ter onderbouwing van dit standpunt heeft [eiser] tijdens de mondelinge behandeling (in de spreekaantekeningen) een screenshot laten zien van de “vooruitkijker”. Hierin geeft EnergieDirect een advies over het te betalen voorschotbedrag per maand dat nodig is om bij eindafrekening niet geconfronteerd te worden met een nabetaling. EnergieDirect heeft [eiser] geadviseerd om zijn voorschotbedrag te verhogen van € 378,- naar € 620,-. [eiser] heeft ter zitting onweersproken verklaard dat zijn voorschot inmiddels ook daadwerkelijk is verhoogd naar € 620,- per maand, zodat de kantonrechter daarvan uitgaat. Het financiële nadeel dat [eiser] door de tariefwijziging lijdt, is dus in totaal ongeveer € 500,-. Hierbij is nog geen rekening gehouden met de tegemoetkoming vanuit de overheid.
4.5.
Bij de beoordeling van de vraag of sprake is van een financiële noodsituatie die onmiddellijk ingrijpen vereist, dient de financiële steun die [eiser] vanuit de overheid zal ontvangen echter wel te worden betrokken. Vast staat dat [eiser] vanuit de overheid (via EnergieDirect) over de maanden november en december 2022 € 190,- per maand zal ontvangen. Er is in dit geval derhalve sprake van een financieel nadeel van (€ 240,- minus € 190,-) € 50,- per maand, zoals ook door EnergieDirect is aangevoerd.
4.6.
[eiser] stelt dat hij ook dan in een financiële noodsituatie komt te verkeren. Ter onderbouwing daarvan heeft hij (onder meer) een Nibud-berekening (productie 6 bij akte) overgelegd, waaruit volgens hem blijkt dat hij € 278,- per maand tekort zal komen als hij een voorschot van € 620,- per maand moet betalen. Hij kan dan zijn vaste lasten niet meer zelf dragen.
In de berekening van het Nibud is echter geen rekening gehouden met de tegemoetkoming van € 190,- per maand, althans dat blijkt nergens uit. Als die tegemoetkoming wordt verdisconteerd in de berekening van het Nibud, dan zou het tekort € 88,- per maand bedragen bij een maandelijks voorschot van € 620,- en dat gedurende twee maanden. In januari 2023 ontstaat er namelijk weer een nieuwe situatie met nieuwe tarieven en vermoedelijk ook nieuwe compenserende maatregelen. De kantonrechter vindt dat een tekort van per saldo
€ 88,-, gedurende twee maanden – hoe vervelend ook – niet de conclusie kan rechtvaardigen dat sprake is van een financiële noodsituatie die het treffen van een onmiddellijke voorziening vereist.
4.7.
Gelet op alles wat hiervoor is overwogen, vindt de kantonrechter dat het door [eiser] gestelde belang onvoldoende is om aan te merken als een voldoende spoedeisend belang dat direct ingrijpen vereist. Reeds om die reden wordt de vordering van [eiser] afgewezen. Wat partijen verder hebben aangevoerd, hoeft geen bespreking omdat dit niet tot een andere uitkomst zal leiden.
Proceskosten
4.8.
[eiser] wordt als de in het ongelijk gestelde partij veroordeeld in de kosten van de procedure.
5.De beslissing
De kantonrechter, rechtdoende in kort geding:
5.1.
wijst de vordering af;
5.2.
veroordeelt [eiser] in de kosten van het geding, aan de zijde van EnergieDirect tot op heden begroot op € 747,- als bijdrage in het salaris van de gemachtigde (niet met btw belast).
Dit vonnis is gewezen door mr. B.C.W. Geurtsen-van Eeden, kantonrechter, en in het openbaar uitgesproken op 8 december 2022.