Uitspraak
RECHTBANK OOST-BRABANT
Zittingsplaats 's-Hertogenbosch
Bestuursrecht
zaaknummer: SHE 16/545
uitspraak van de meervoudige kamer van 19 juli 2016 in de zaak tussen
[eisers] , te [plaats] , eisers
(gemachtigde: mr. N.M.C.H. Crooijmans),
en
het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Deurne, verweerder
(gemachtigden: mr. C.M.C. Krosse-De Ridder en mr. B.T.J. Opsteen).
Procesverloop
Bij besluit van 7 april 2015 (het primaire besluit) heeft verweerder, onder oplegging van een last onder dwangsom van € 10.000,00 per maand met een maximum van € 60.000,00 de [v.o.f.] , gelast vóór 1 september 2015 de overtreding van artikel 2 van het Besluit ammoniakemissie huisvesting veehouderij (hierna: het Besluit huisvesting) ongedaan te maken, door de aanwezige stalsystemen binnen de inrichting zodanig aan te passen dat deze voldoen aan de maximale toegelaten emissie per dierplaats uit het Besluit Huisvesting.
Bij besluit van 13 januari 2016 (het bestreden besluit) heeft verweerder het bezwaar van eisers ongegrond verklaard.
Eisers hebben tegen het bestreden besluit beroep ingesteld.
Verweerder heeft een verweerschrift ingediend.
Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 23 mei 2016. Eisers zijn verschenen bij hun voormalig gemachtigde P. Pasveer. Verweerder heeft zich laten vertegenwoordigen door zijn gemachtigden. De rechtbank heeft het onderzoek ter zitting geschorst en de zaak verwezen naar de meervoudige kamer. De voortzetting van het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 12 juli 2016. Eisers zijn verschenen, bijgestaan door hun gemachtigde. Verweerder heeft zich laten vertegenwoordigen door zijn gemachtigden.
Overwegingen
1.1
De rechtbank gaat uit van de volgende feiten.
1.2
Op 23 mei 1989 heeft verweerder aan eisers een vergunning verleend op basis van de Hinderwet voor het opfokken van varkens en rundvee op het adres [adres] . Op 14 juni 2005 is aan eisers een revisievergunning op basis van artikel 8.4 van de Wet milieubeheer (Wm), zoals die gold voor 1 oktober 2010, verleend voor het in werking hebben van een varkens- en rundveehouderij. Tijdens de op 3 juni 2014 gehouden controle heeft verweerder vastgesteld dat eisers stal 4 niet hebben gewijzigd conform de op 14 juni 2005 verleende revisievergunning. In stal 4 zijn nog wel traditioneel guste en dragende zeugen gehuisvest. Stal 7 en een vaste mestopslag zijn ook niet gebouwd. Voor de met de revisievergunning vergunde (bouwvergunningsplichtige) activiteiten is geen bouwvergunning verleend.
2.1
Partijen verschillen van mening over de vraag of de revisievergunning uit 2005 wel of niet in werking is getreden. Verweerder heeft zich in het bestreden besluit op het standpunt gesteld dat de revisievergunning in werking is getreden na het vervallen van de revisievergunning voor de stallen 4, 7 en de vaste mestopslag. Daardoor is de Hinderwetvergunning vervallen en wordt de hoogte van de toegelaten ammoniakemissie op basis van (het geldige deel van) de revisievergunning bepaald. Dan is een ammoniakemissie toegelaten van 466,1 kg NH3 per jaar.
2.2.
Eisers stellen dat de gehele revisievergunning niet in werking is getreden. Daardoor heeft de Hinderwetvergunning altijd gegolden (althans tot 1 januari 2013) en wordt de hoogte van de toegelaten ammoniakemissie bepaald op basis van de oude Hinderwetvergunning. Hierbij is een ammoniakemissie toegelaten van 2.558 kg NH3 per jaar.
3.1
Ook al gelden de Hinderwet en artikel 8.4 van de Wm al lang niet meer, de rechtbank zal op basis van de oude regelgeving en rechtspraak moeten onderzoeken of de revisievergunning in werking is getreden. Over deze artikelen heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (Afdeling) een aantal uitspraken gedaan.
3.2
Voor 1 oktober 2010 gold artikel 8.4 van de Wm. Op basis van het vierde lid van dit artikel vervangt een revisievergunning de daarvoor verleende milieuvergunningen met ingang van het tijdstip waarop de revisievergunning in werking treedt. In de uitspraak van 3 november 2004 (ECLI:NL:RVS:2004:AR5051) heeft de Afdeling geoordeeld dat een eerder verleende vergunning als bedoeld in artikel 8.4, vierde lid, van de Wm pas vervalt, wanneer een vervangende revisievergunning zowel in werking is getreden als onherroepelijk is geworden.
3.3
Op basis van artikel 8.18, eerste lid onder a van de Wm vervalt een milieuvergunning indien de inrichting niet binnen drie jaar nadat de vergunning onherroepelijk is geworden, is voltooid en in werking gebracht. De Afdeling heeft in een aantal uitspraken geoordeeld dat dit artikel geen grondslag biedt voor het van rechtswege vervallen van een vergunning, indien een aantal verlangde voorzieningen niet of niet tijdig is gerealiseerd of niet het volledig aantal dieren werd gehouden (zie de uitspraak van de Afdeling van 18 december 2013, ECLI:NL:RVS:2013:2432).
3.4
Op basis van artikel 20.8 van de Wm treedt een milieuvergunning niet eerder in werking dan wanneer een voor het veranderen van de inrichting tevens vereiste bouwvergunning is verleend. In de uitspraak van 20 november 2013 (ECLI:NL:RVS:2013:2084) oordeelde de Afdeling dat, als voor een deel van het veranderen van de inrichting een bouwvergunning was vereist maar niet was verleend, de milieuvergunning in het geheel niet in werking treedt.
3.5
In de uitspraak van 22 mei 2013 (ECLI:NL:RVS:2013:CA0683) oordeelde de Afdeling dat het ontbreken van een bouwvergunning en het daarmee op grond van artikel 20.8 van de Wm niet in werking zijn van een milieuvergunning er niet aan in de weg staan dat die milieuvergunning op grond van artikel 8.18, eerste lid, aanhef en onder a, kan komen te vervallen. Verder kennen beide bepalingen volgens de Afdeling hun eigen, van elkaar te onderscheiden, criteria.
4.1
Vast staat dat stal 7 en een vaste mestopslag van 8 m² nooit zijn gerealiseerd, dat hier wel een bouwvergunning voor was vereist (in ieder geval voor de stal en tot 1 oktober 2010 ook voor de vaste mestopslag), en dat deze nooit is verleend.
4.2
Het staat ook vast dat stal 4 dezelfde stal is die in 1989 is vergund in de Hinderwetvergunning. In deze stal zijn tot en met de controle door verweerder, dezelfde soorten dieren (gespeende biggen) gehouden die zijn vergund in de revisievergunning uit 2005 en in de Hinderwetvergunning.
4.3
Tijdens de behandeling ter zitting heeft de rechtbank op basis van de inrichtingstekeningen bij de Hinderwetvergunning en de revisievergunning van 2005 geconstateerd dat stal 4, zoals deze in de revisievergunning is vergund in 2005, breder is en een andere indeling heeft dan stal 4 op de tekening bij de Hinderwetvergunning. In de revisievergunning is bovendien bepaald dat stal 4 moet worden uitgevoerd, zoals op de inrichtingstekening staat.
4.4
Weliswaar worden in stal 4 niet de aantallen dieren gehouden zoals vergund in de revisievergunning uit 2005 maar, gelet op de uitspraak van de Afdeling van 18 december 2013, leidt dit niet tot het vervallen van dit onderdeel van de milieuvergunning. Verweerder heeft niet aannemelijk gemaakt dat stal 4 in zijn geheel had moeten worden gesloopt om de in 2005 vergunde stal te (her)bouwen. De rechtbank sluit niet uit dat stal 4 ook kon worden verbouwd door de muur te verplaatsen en er een nieuw dak op te zetten, zoals eisers ter zitting hebben gesteld. De rechtbank houdt het ervoor dat stal 4 weliswaar niet is voltooid conform de op 14 juni 2005 verleende revisievergunning, maar wel als zelfstandig onderdeel(altijd) aanwezig is geweest en in werking is geweest. Onder deze omstandigheden is de rechtbank van oordeel dat van een vervallen van (de rechten van) stal 4 op basis van de milieuvergunning uit 2005 geen sprake kan zijn. Een andere uitleg zou ertoe leiden dat eisers, die steeds van hun rechten op basis van de Hinderwetvergunning gebruik hebben gemaakt, deze rechten zou kwijtraken door het vervallen van successievelijk de rechten uit hoofde van de revisievergunning uit 2005 en de Hinderwetvergunning. Dit verhoudt zich niet met de bedoeling achter artikel 8.18, eerste lid van de Wm in samenhang met artikel 8.4 vierde lid, van de Wm.
4.5
Nu voor het wijzigen en voltooien van stal 4 wel een bouwvergunning is vereist en deze nooit is aangevraagd of verleend, treedt hierdoor de milieuvergunning uit 2005 niet in werking. Dat stal 4 nimmer is uitgevoerd conform de tekening leverde geen overtreding op want het betreffende uitvoeringsvoorschrift is ook nooit in werking getreden. Omdat de milieuvergunning uit 2005 niet in werking is getreden, is de Hinderwetvergunning niet vervallen en wordt de toegelaten ammoniakemissie op basis van deze Hinderwetvergunning bepaald. Dan is geen sprake van een overtreding.
5. De rechtbank concludeert dat verweerder bij het bepalen van de toegelaten ammoniakemissie van de onjuiste vergunning is uitgegaan. Daarom is het bestreden besluit ook onjuist. De rechtbank zal zelf in de zaak voorzien en het primaire besluit herroepen.
6. Overigens valt het bedrijf van eisers per 1 januari 2013 onder het Activiteitenbesluit milieubeheer en moet het bedrijf in ieder geval per 1 januari 2016 onverkort aan de toepasselijke regels in dit besluit voldoen. De Hinderwetvergunning uit 1989 is nu nog slechts een omgevingsvergunning als bedoeld in artikel 2.1, eerste lid onder i, van de Wabo.
7. Omdat de rechtbank het beroep gegrond verklaart, bepaalt zij dat verweerder aan eisers het door hen betaalde griffierecht vergoedt. De rechtbank veroordeelt verweerder in de door eisers gemaakte proceskosten. Deze kosten stelt de rechtbank op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand in de beroeps- en bezwaarfase vast op € 1.984,00 (1 punt voor het indienen van het bezwaarschrift, 1 punt voor het indienen van het beroepschrift, 2 punten voor het verschijnen ter zitting, met een waarde per punt van € 496,00 en een wegingsfactor 1).
Beslissing
De rechtbank:
- verklaart het beroep gegrond;
- vernietigt het bestreden besluit;
- herroept het primaire besluit;
- bepaalt dat deze uitspraak in de plaats treedt van het vernietigde besluit;
- draagt verweerder op het betaalde griffierecht van € 168,- aan eisers te vergoeden;
- veroordeelt verweerder in de proceskosten van eisers tot een bedrag van € 1.984,00
Deze uitspraak is gedaan door mr. M.J.H.M. Verhoeven, voorzitter, en mr. D.J. de Lange en mr. J.H.G. van den Broek, rechters, in aanwezigheid van mr. A.F. Hooghuis, griffier. De beslissing is in het openbaar uitgesproken op 19 juli 2016.
griffier voorzitter
Afschrift verzonden aan partijen op:
Rechtsmiddel
Tegen deze uitspraak kan binnen zes weken na de dag van verzending daarvan hoger beroep worden ingesteld bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Als hoger beroep is ingesteld, kan bij de voorzieningenrechter van de hogerberoepsrechter worden verzocht om het treffen van een voorlopige voorziening of om het opheffen of wijzigen van een bij deze uitspraak getroffen voorlopige voorziening.