ECLI:NL:RBOBR:2015:2143

Rechtbank Oost-Brabant

Datum uitspraak
3 april 2015
Publicatiedatum
13 april 2015
Zaaknummer
01/825031-09
Instantie
Rechtbank Oost-Brabant
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Strafrecht
Procedures
  • Eerste aanleg - meervoudig
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Voorwaardelijk einde verpleging van overheidswege na terbeschikkingstelling

In deze zaak heeft de Rechtbank Oost-Brabant op 3 april 2015 uitspraak gedaan over de voorwaardelijke beëindiging van de verpleging van overheidswege van een terbeschikkinggestelde, die eerder ter beschikking was gesteld na meerdere bedreigingen en brandstichting. De rechtbank heeft de terbeschikkingstelling in 2009 opgelegd en deze is sindsdien meerdere keren verlengd. De laatste verlenging vond plaats op 5 januari 2015, waarbij de rechtbank de beslissing over de voorwaardelijke beëindiging aanhield voor onbepaalde tijd, maar niet langer dan drie maanden. Tijdens de zitting op 3 april 2015 zijn verschillende deskundigen gehoord, waaronder reclasseringswerkers en psychologen, die de situatie van de betrokkene hebben beoordeeld.

De deskundigen concludeerden dat de betrokkene, die sinds zijn detentie abstinent is van drugs, gemotiveerd is om zijn leven weer op te bouwen. Hij heeft inmiddels een eigen woning in Eindhoven en een zinvolle dagbesteding. De rechtbank heeft vastgesteld dat de betrokkene over voldoende steun beschikt vanuit zijn sociale netwerk, waaronder zijn familie en vriendin. Ondanks eerdere bezwaren van de kliniek, die de voorkeur gaf voor voortzetting van de dwangverpleging, heeft de rechtbank besloten de verpleging voorwaardelijk te beëindigen. De rechtbank oordeelde dat de voorwaarden die door de reclassering zijn geformuleerd, voldoende waarborgen bieden voor een goede resocialisatie en dat de betrokkene in staat is om zich aan deze voorwaarden te houden.

De rechtbank heeft daarbij ook rekening gehouden met de positieve effecten van de begeleiding door de reclassering in plaats van de kliniek. De beslissing houdt in dat de betrokkene zich moet houden aan verschillende voorwaarden, waaronder het melden bij de reclassering, het volgen van een poliklinische behandeling en het onthouden van drugs en alcohol. De rechtbank heeft de beslissing genomen in het belang van de veiligheid van anderen en de algemene veiligheid van personen.

Uitspraak

uitspraak

RECHTBANK OOST-BRABANT

Strafrecht
Parketnummer: 01/825031-09 Uitspraakdatum: 3 april 2015

Beslissing voorwaardelijk einde verpleging van overheidswege

Beslissing in de zaak van:

[terbeschikkinggestelde],

geboren te [geboorteplaats] op [1984],
verblijvende in [kliniek].
Hierna te noemen: betrokkene.

Het onderzoek van de zaak.

Bij vonnis van de rechtbank van 9 december 2009 is betrokkene ter beschikking gesteld.
Op 22 december 2014 is de vordering tot verlenging van de terbeschikkingstelling met verpleging van overheidswege behandeld ter openbare terechtzitting.
De terbeschikkingstelling is bij beslissing van deze rechtbank van 5 januari 2015 met één jaar verlengd. De beslissing omtrent de voorwaardelijke beëindiging van de verpleging van overheidswege is bij voornoemde beslissing van 5 januari 2015 aangehouden voor onbepaalde tijd, doch niet langer dan drie maanden.
De vordering is voorts behandeld ter openbare terechtzitting van deze rechtbank van 3 april 2015.
Hierbij zijn de officier van justitie, de deskundigen [reclasseringswerker](reclasseringswerker) en [hoofd behandeling] (hoofd behandeling) en betrokkene en zijn raadsman gehoord.
In het dossier bevinden zich onder andere:
  • het rapport van psychiater [psychiater 1]van 10 oktober 2014;
  • het rapport van gezondheidspsycholoog [psycholoog 1] van 20 oktober 2014;
  • het advies van [kliniek] van 28 oktober 2014;
  • de beslissing van de rechtbank Oost-Brabant d.d. 5 januari 2015;
  • het reclasseringsadvies van Reclassering Nederland, mevr. [reclasseringswerker]en [reclasseringsmedewerker] d.d. 24 februari 2015, betreffende de mogelijkheden van een voorwaardelijke beëindiging van de dwangverpleging;
  • de omtrent betrokkene gehouden wettelijke aantekeningen;
  • het persoonsdossier van betrokkene.

De beoordeling.

De terbeschikkingstelling is toegepast terzake driemaal bedreiging met enig misdrijf tegen het leven gericht en/of brandstichting, terwijl de veiligheid van anderen, dan wel de algemene veiligheid van personen of goederen het opleggen van die maatregel eiste.
De hiervoor genoemde misdrijven betreffen misdrijven die gericht zijn tegen of gevaar veroorzaken voor de onaantastbaarheid van het lichaam van een of meer personen.
Bij beslissing van 5 januari 2015 is de terbeschikkingstelling met één jaar verlengd.
De vraag die thans moet worden beantwoord, is of de verpleging van overheidswege voorwaardelijk kan worden beëindigd.
In de rapportage van [kliniek] d.d. 28 oktober 2014 en de externe rapportages van psychiater [psychiater 2] van 10 oktober 2014 en gezondheidspsycholoog [psycholoog 2] van
20 oktober 2014 is op de in deze rapportages genoemde gronden geconcludeerd tot verlenging van de terbeschikkingstelling met één jaar en voortzetting van de dwangverpleging. De inhoud van deze rapportages zijn reeds kort in de beslissing van 5 januari 2015 weergegeven. Uit voornoemde rapportages blijkt met name dat de deskundigen van mening zijn dat betrokkene tijdens de resocialisatie naar zelfstandig wonen intensieve begeleiding nodig heeft, zodat geobserveerd kan worden of hij de huidige stabiele leefwijze en de plannen die hij maakt, waar kan maken. Betrokkene heeft daarbij vooral coaching en begeleiding nodig.
In het hiervoor genoemde rapport van de Reclassering Nederland d.d. 24 februari 2015 is onder meer het navolgende gesteld, zakelijk weergegeven:
Vanaf aanvang detentie is betrokkene abstinent van druggebruik, wat een aanzienlijke
verbetering van zijn functioneren gaf. Waar er in eerste instantie gedacht werd aan
een schizofrene ontwikkeling, werd deze diagnose in 2012 aangepast. Er is sprake van
een psychotische stoornis NAO (onder invloed van druggebruik kan betrokkene
psychotisch worden), daarnaast is er sprake van een antisociale
persoonlijkheidsontwikkeling die zich uit in impulsiviteit, onverantwoordelijkheid,
agressie en prikkelbaarheid bij een kwetsbare man met een gebrekkige identiteit en
beïnvloedbaarheid.
Betrokkene heeft binnen het kader van de dwangverpleging verschillende modules
doorlopen die hem meer inzicht hebben gegeven in het tot stand komen van zowel het
delict als een psychose. Betrokkene is intern gemotiveerd om abstinent van drugs te
blijven en zijn leven weer op te bouwen in de maatschappij. In eerste instantie is
geprobeerd om betrokkene te resocialiseren in [kliniek]. Dit bleek niet haalbaar;
betrokkene was ontrouw in het nakomen van afspraken.
Sinds december 2014 heeft betrokkene een eigen huurwoning in Eindhoven en is hij
bezig zijn leven daar verder in te richten. Betrokkene is hierbij zeer gemotiveerd om
dit succesvol te laten zijn. Hij heeft een zinvolle dagbesteding in de vorm van werk op
vrijwillige basis. Betrokkene wordt gesteund door zijn ouders en verdere familie.
Daarnaast is er sprake van een relatie die als steunend kan worden gezien voor
betrokkene.
Eerder werd door [kliniek] en twee Pro Justitia rapporteurs gesteld dat het nog te vroeg was om de voorwaardelijke beëindiging van de dwangverpleging in te zetten.
Inmiddels geeft de kliniek aan dat zij op zich qua recidive geen grote risico’s meer
zien. Psychotische belevingen zijn niet meer aan de orde en betrokkene is abstinent
van drugs. Alhoewel [kliniek] aangeeft nog steeds de voorkeur te hebben
voor voortzetting van het transmurale verlof, zien zij ook wel mogelijkheden voor een
constructieve samenwerking met de reclassering in het kader van het Forensisch Psychiatrisch Toezicht (hierna: FPT) bij een voorwaardelijke beëindiging. Betrokkene heeft inmiddels enige weerstand tegen het kader van de dwangverpleging en daarmee ook tegen de samenwerking met [kliniek]. In die zin is er wellicht meer behandelwinst te halen door nu het kader van voorwaardelijke beëindiging in te gaan.
De copingvaardigheden van betrokkene om met negatieve emoties om te gaan en
transparant te zijn, behoeven nog enige aandacht Hier zal binnen het toezicht in het
kader van voorwaardelijke beëindiging aandacht voor zijn. Rapporteur ziet
mogelijkheden om onder de gestelde voorwaarden de maatregel (naar de rechtbank begrijpt wordt hier feitelijk de dwangverpleging bedoeld) voorwaardelijk te
beëindigen. De voorwaarden van meldplicht, ambulante behandeling, een drugs- en alcoholverbod en andere voorwaarden het gedrag betreffende (nader uitgewerkt op pagina 16 en 17 van het reclasseringsrapport) worden geadviseerd.
Betrokkene verklaart onder meer, zakelijk weergegeven:
Ik was angstig om de relatie met mijn vriendin kwijt te raken en ben daarom in eerste instantie niet open daarover geweest tegen de reclassering. Ik heb de reclassering later wel uitgelegd waarom ik deze relatie in eerste instantie heb verzwegen. Ik heb een gesprek gehad met de GGzE. Dat gesprek ging goed en ik krijg over twee weken uitsluitsel wanneer ik kan komen. Ik wil in mijn nieuwe huis slapen. Ik wacht daar al heel lang op. Ik wil een nieuwe start maken en mijzelf kunnen bewijzen. Ik zal er alles aan doen om het contact met de reclassering te laten slagen. Ik ben bereid mij te houden aan alle door de reclassering geformuleerde voorwaarden.
Deskundige [deskundige], optredend namens voormelde inrichting, heeft bij de behandeling ter terechtzitting gepersisteerd bij voornoemd advies. Hij heeft voorts het navolgende, zakelijk weergegeven, verklaard:
Het advies van de kliniek blijft ongewijzigd. De kliniek heeft nog steeds een voorkeur voor een transmuraal verlof. De hoop is dat we vandaag, dinsdag of woensdag het transmuraal verlof in kunnen gaan. Het verschil tussen een transmuraal verlof en een voorwaardelijke beëindiging is dat de stap voor betrokkene wat minder groot is. De verandering van kader en het zelfstandig wonen zijn beter te monitoren. De reclassering kan dit ook, maar dat is toch anders.
De gebeurtenissen sinds de vorige zitting sterken ons in het idee dat voortzetting van de dwangverpleging op zijn plaats is. Betrokkene is niet transparant geweest over zijn relatie.
Betrokkene is heel gemotiveerd voor een traject met de reclassering. De voorwaarden zoals deze door de reclassering zijn opgesteld, zijn voorwaarden waar hij zich gedragsmatig niet aan heeft kunnen houden. Ik heb het dan met name over de transparantie.
Op korte termijn zien we geen risico’s. Als er een FPT is, zijn wij op de achtergrond betrokken, maar daar wordt in de praktijk nauwelijks gebruik van gemaakt.
Meestal wordt het gebruikt als er al iets mis is.
Als de machtiging voor transmuraal verlof binnen is en het daarna zonder incidenten blijft verlopen, kunnen we over een aantal maanden de reclassering inschakelen.
We willen eerst zien hoe betrokkene het doet bij het zelfstandig wonen, of hij transparant blijft en of de relatie positief blijft verlopen.
Ik denk dat betrokkene zeker gemotiveerd is zich aan de voorwaarden van de reclassering te houden in het geval van een voorwaardelijke beëindiging. Ik denk dat een voorwaardelijke beëindiging een positieve uitwerking op het gedrag van betrokkene zal hebben. De samenwerking met de kliniek is wel wat onder druk komen staan. Veel frustratie en angst om de nieuwe relatie kenbaar te maken, hebben geleid tot stiekem gedrag.
De samenwerking met de reclassering is voor betrokkene een makkelijkere weg dan voortzetting van de dwangverpleging met een transmuraal plan.
Mocht uw rechtbank besluiten de dwangverpleging voorwaardelijk te beëindigen, dan is het maatregelrapport wel passend. Alles wat aandacht nodig heeft, staat in de voorwaarden.
Deskundige [deskundige 2] optredend namens de reclassering Nederland, heeft bij de behandeling ter terechtzitting gepersisteerd bij haar advies. Zij heeft voorts het navolgende, zakelijk weergegeven, verklaard:
Betrokkene was in eerste instantie niet open over de relatie, maar daar is hij goed op teruggekomen. De weerstand tegen begeleiding door de kliniek is zodanig groot, dat ik verwacht dat een begeleiding door de kliniek niet constructief zal zijn. De reclassering zal bij aanvang van het toezicht wekelijks gesprekken met betrokkene voeren. Het is goed de vriendin van betrokkene daar af en toe bij te betrekken als zij dit wil. Ik wil af en toe ook contact met zijn sociale netwerk. Betrokkene is aangemeld voor een poliklinische behandeling bij ‘De Omslag’.
De officier van justitie heeft onder meer aangevoerd, zakelijk weergegeven:
De reclassering wil betrokkene een kans geven. Ik vind dat voldoende is onderbouwd waarom hij een kans moet krijgen. Ik verzoek de verpleging van overheidswege dan ook voorwaardelijk te beëindigen.
Ik zie dat de weerstand van betrokkene tegen de kliniek groot is. Beide deskundigen geven aan dat hij gemotiveerder zal zijn in een soortgelijk kader met net iets minder controle- mogelijkheden. Ik zie dat de familie en de vriendin van betrokkene hem steunen en een positieve invloed op hem hebben. Betrokkene heeft werk. Er is naar mijn mening voldoende om de stap naar buiten te proberen. De voorwaarden zoals deze door de reclassering zijn geformuleerd, bieden voldoende waarborg.
Ik heb liever iemand die gemotiveerd naar buiten gaat, dan iemand die de hakken in het zand gaat zetten. Mocht het fout lopen, dan is er nog steeds de terbeschikkingstelling.
Het is belangrijk dat hij openheid van zaken blijft geven.
De transmurale fase kan wat mij betreft overgeslagen worden.
De raadsman van de terbeschikkinggestelde heeft onder meer aangevoerd,–zakelijk weergegeven:
Ik verzoek de dwangverpleging voorwaardelijk te beëindigen. Er is op deze wijze meer behandelwinst te behalen. Het recidiverisico is tot een aanvaardbaar niveau teruggebracht.
De drugs waren een risico. Betrokkene is echter al acht jaar abstinent van drugs.
De reclassering zit er bovenop. De reclassering gaat wekelijks gesprekken met betrokkene voeren en houdt de teugels strak. Betrokkene is een gewaarschuwd man met betrekking tot de transparantie. Ik ben het eens met de officier van justitie dat hij een kans moet krijgen door de verpleging voorwaardelijk te beëindigen.
De rechtbank zal het advies van de kliniek en van de twee externe deskundigen om de dwangverpleging voort te zetten, niet volgen. De rechtbank is met de reclassering en de officier van justitie van oordeel dat de verpleging van overheidswege voorwaardelijk kan worden beëindigd.
De rechtbank stelt vast dat bij een voortzetting van de dwangverpleging op zeer korte termijn een transmuraal verlof zal worden gerealiseerd, waarbij betrokkene in Eindhoven zal gaan wonen. Bij een positieve ontwikkeling van het transmuraal verlof is de kliniek voornemens over enkele maanden de reclassering in te schakelen, teneinde naar een voorwaardelijke beëindiging toe te werken.
De rechtbank stelt voorts vast dat de weerstand van betrokkene tegen een behandeling en begeleiding door de kliniek in het kader van een transmuraal verlof groot is. Zowel de deskundige van de kliniek als de deskundige van de reclassering geven ter terechtzitting aan dat de motivatie van betrokkene groter zal zijn bij een contact met de reclassering in het kader van een voorwaardelijke beëindiging dan bij een contact met de kliniek in het kader van een transmuraal verlof. De deskundige van de reclassering heeft daar nog aan toegevoegd dat de weerstand van betrokkene tegen begeleiding door de kliniek zodanig groot is, dat zij verwacht dat een begeleiding door de kliniek niet constructief zal zijn.
De ter terechtzitting gehoorde deskundigen zijn het er over eens dat de voorwaarden zoals deze door de reclassering zijn geformuleerd, voldoende steun bieden bij de begeleiding op alle levens- en/of probleemgebieden van betrokkene.
Uit het onderzoek ter terechtzitting is gebleken dat betrokkene over eigen woonruimte in Eindhoven beschikt, dat hij een baan heeft en bij mogelijke problemen op zijn familie kan terugvallen. De door de reclassering opgestelde voorwaarden omvatten alle hulp en steun die betrokkene nodig heeft. De rechtbank is van oordeel dat de begeleiding en controle door de reclassering, met inachtneming van de door de reclassering geformuleerde voorwaarden, voldoende waarborgen bieden voor een goede resocialisatie van betrokkene en de risico’s in voldoende mate beperken. De rechtbank heeft daarbij ook rekening gehouden met de positieve effecten die een begeleiding en coaching van de reclassering op betrokkene zal hebben in tegenstelling tot een begeleiding door de kliniek in het kader van een transmuraal verlof.
Gelet op al het vorenstaande is de rechtbank van oordeel dat de verpleging van overheidswege voorwaardelijk dient te worden beëindigd. Ter bescherming van de veiligheid van anderen dan wel de algemene veiligheid van personen stelt de rechtbank voorwaarden betreffende het gedrag van de terbeschikkinggestelde.
De terbeschikkinggestelde heeft zich bereid verklaard tot naleving van na te melden voorwaarden.
Gezien de artikelen: 38, 38a, 38d en 38g van het Wetboek van Strafrecht.

DE BESLISSING.

De terbeschikkingstelling is reeds bij beslissing d.d. 5 januari 2015 met één jaar verlengd.
Beëindigt voorwaardelijk de verpleging van overheidswege.
Stelt daarbij als algemene voorwaarden:
- dat de terbeschikkinggestelde ten behoeve van het vaststellen van zijn identiteit
medewerking verleent aan het nemen van een of meer vingerafdrukken, of een
identiteitsbewijs als bedoeld in artikel 1 van de Wet op de identificatieplicht ter inzage
aanbiedt;
- dat de terbeschikkinggestelde zich niet schuldig zal maken aan strafbare feiten.
Stelt daarbij tevens als bijzondere voorwaarden:
- dat de terbeschikkinggestelde zich bij aanvang van de voorwaardelijke beëindiging van de dwangverpleging binnen twee werkdagen telefonisch zal melden bij Reclassering
Nederland via telefoonnummer [(telefoonnummer)]voor het maken van een afspraak met zijn
toezichthouder. Hierna moet betrokkene zich blijven melden zo frequent en zolang de reclassering dit noodzakelijk acht;
- dat de terbeschikkinggestelde zijn medewerking zal verlenen aan een poliklinische behandeling bij De Omslag of een soortgelijke ambulante forensische zorg, zulks ter beoordeling van de reclassering, waarbij betrokkene zich zal houden aan de aanwijzingen die hem in het kader van die behandeling door of namens de instelling/behandelaar zullen worden gegeven;
- dat de terbeschikkinggestelde zich zal onthouden van het gebruik van drugs. Controle hierop kan op indicatie plaatsvinden middels urinecontrole;
- dat de terbeschikkinggestelde zich zal onthouden van het nuttigen van alcohol, zolang de reclassering dit noodzakelijk acht. Controle hierop kan op indicatie plaatsvinden middels urinecontrole;
- dat de terbeschikkinggestelde zich houdt aan de aanwijzingen die hem door of namens de reclassering worden gegeven;
- dat de terbeschikkinggestelde open en transparant is over de ontwikkelingen binnen zijn sociale netwerk;
- dat de terbeschikkinggestelde niet gaat samenwonen of verhuizen zonder uitdrukkelijke voorafgaande toestemming van de reclassering;
- dat de terbeschikkinggestelde inzage geeft in zijn financiën wanneer de
reclassering daarom verzoekt;
- dat de terbeschikkinggestelde geen direct of indirect contact met zijn kinderen of
de moeder van zijn kinderen zoekt, ook niet via derden, zonder toestemming
van zijn toezichthouder;
- dat de terbeschikkinggestelde toestemming geeft aan de reclassering om overleg
te voeren met zijn sociale netwerk, waaronder zijn ouders en eventuele partnerrelatie;
- dat de terbeschikkinggestelde ervoor zorgt dat hij een zinvolle dagbesteding heeft en
wanneer het niet lukt om een betaalde of onbetaalde dagbesteding te hebben,
dient de terbeschikkinggestelde mee te werken aan dagbesteding, aan te wijzen door
de reclassering, zolang de reclassering dit noodzakelijk acht;
- dat de terbeschikkinggestelde meewerkt aan een time-out bij [kliniek] of een soortgelijke instelling voor de termijn van maximaal zeven weken,
eenmalig verlengbaar met nogmaals zeven weken, in het kader van
FPT, indien dit door reclassering en behandelaar geïndiceerd is;
- dat de terbeschikkinggestelde meewerkt aan de totstandkoming van een
driepartijenovereenkomst, waarin de onderlinge afspraken tussen
de terbeschikkinggestelde, [kliniek] en de reclassering worden
vastgelegd.
Geeft opdracht aan de Reclassering Nederland de terbeschikkinggestelde bij de naleving van de voorwaarden hulp en steun te verlenen, als bedoeld in artikel 38 van het Wetboek van Strafrecht. Bij het verlenen van hulp en steun bij de naleving van de voorwaarden wordt de identiteit van de terbeschikkinggestelde vastgesteld op de wijze, bedoeld in artikel 27a, eerste lid, eerste volzin en tweede lid, van het Wetboek van Strafvordering.
Deze beslissing is gegeven door
mr. N.I.B.M. Buljevic, voorzitter,
mr. H.A. van Gameren en mr. J.M.J. Denie, leden,
in tegenwoordigheid van L. Scholl, griffier,
en is uitgesproken ter openbare terechtzitting van deze rechtbank van 3 april 2015.
Mr. J.M.J. Denie is buiten staat deze beslissing te ondertekenen.