Uitspraak
RECHTBANK OOST-BRABANT
Zittingsplaats ’s-Hertogenbosch
Bestuursrecht
zaaknummer: SHE 14/1257
uitspraak van de voorzieningenrechter van 17 april 2014 op het verzoek om voorlopige voorziening in de zaak tussen
Stichting Harleydag Valkenswaard, te Valkenswaard, verzoekster
(gemachtigde: mr. J. van Koesveld),
en
de burgemeester van de gemeente Valkenswaard, verweerder
(gemachtigde: mr. S. Looijmans).
Procesverloop
Bij besluit van 28 maart 2014 heeft verweerder een op 26 februari 2014 aan verzoekster verleende vergunning voor het organiseren en houden van de Harleydag 2014 op 26 april 2014 in het centrum van Valkenswaard ingetrokken.
Verzoekster heeft tegen het besluit bezwaar gemaakt. Ook heeft zij de voorzieningenrechter verzocht om een voorlopige voorziening te treffen, inhoudende dat verweerder wordt opgedragen het besluit van 28 maart 2014 te vernietigen, dan wel te bepalen dat de Harleydag 2014 overeenkomstig de op 26 februari 2014 afgegeven vergunning kan plaatsvinden.
Het onderzoek ter zitting heeft plaatsgevonden op 16 april 2014. Verzoekster heeft zich doen vertegenwoordigen door haar voorzitter, [persoon 1], en haar gemachtigde. Verweerder heeft zich laten vertegenwoordigen door zijn gemachtigde.
Overwegingen
1.
De voorzieningenrechter neemt de volgende, door partijen niet betwiste, feiten als vaststaand aan.
Op 15 oktober 2013 heeft verzoekster bij verweerders gemeente een aanvraag ingediend om verlening van een vergunning voor het houden van de zevende editie van de jaarlijkse Harleydag op 26 april 2014 op de Markt en omliggende straten te Valkenswaard. Uit de aanvraag blijkt onder meer dat het evenement zal bestaan uit een podium met live muziek, een bikersmarkt, kinderactiviteiten en entertainment en dat er ongeveer 12.000 bezoekers verwacht worden.
Bij beslissing van 26 februari 2014 heeft verweerder de aanvraag ingewilligd.
Op 27 maart 2014 heeft verweerder een ambtsbericht/advies ontvangen van de Politie Oost Brabant van 26 maart 2014 (het ambtsbericht). Het in dat ambtsbericht opgenomen advies luidt als volgt:
“Voor alle motorgerelateerde evenementen gepland en/of vergund binnen de eenheid Oost Brabant in de maanden april en mei 2014 wordt met ingang van heden een NEGATIEF ADVIES afgegeven. Daarnaast wordt teven het advies gegevens de reeds verleende vergunning in te trekken en deze evenementen in het kader van mogelijk (grootschalige) openbare orde verstoringen geen doorgang te laten vinden. Op dit advies zal geen uitzondering gemaakt worden om een aanzuigende werking van OMG’s op eventuele uitgezonderde motorevenementen in april/mei binnen Oost Brabant te vermijden.
Het bovenstaande advies is binnen de politieorganisatie op landelijk niveau besproken en afgestemd.”
Op verzoek van verweerder heeft de Divisie Regionale Informatie Organisatie van de Politie Oost Brabant op 9 april 2014 een afgeleide van het ambtsbericht geschreven, neergelegd in de bestuurlijke rapportage “Dreigingsbeeld 7e editie Harleydag Valkenswaard 2014” (de bestuurlijke rapportage).
In de bestuurlijke rapportage staat onder meer het volgende:
“(…)
In verband met recent oplopende spanningen in de wereld van de Outlaw Motor Gangs (OMG) in Nederland is thans het beleid van de Eenheid Oost-Brabant van de Nationale Politie, dat met ingang van 26 maart 2014 en voorlopig tot en met mei 2014, een negatief advies wordt afgegeven voor alle motorgerelateerde evenementen. Tevens is het advies reeds verleende vergunningen in te trekken en deze evenementen in het kader van mogelijke grootschalige verstoringen van de openbare orde geen doorgang te laten vinden.
(…)
Mondiaal
Geweld is een integraal onderdeel van de cultuur van de OMG’s. Redenen voor het gebruik van geweld zijn onder andere uitbreiding van een OMG in het werkingsgebied van een andere OMG. Er zijn OMG’s die al een lange historie van onderlinge gewelddadige confrontaties kennen waarbij het gebruik van vuurwapens, zelfs zware vuurwapens en explosieven niet geschuwd werden. Een voorbeeld van OMG’s die internationaal op zeer gespannen voet met elkaar leven zijn de Hell’s Angels en de Bandidos. (…)
Nationaal
Recentelijk hebben de Bandidos ingezet op de uitbreiding van hun territorium naar Nederlands grondgebied. In het weekend van 14 maart 2014 werd bekend dat het eerste chapter van de Bandidos MC in Nederland, in de plaats Sittard was opgericht. De vestiging van dit eerste chapter van de Bandidos ging gepaard met een tweetal aanslagen. Kort na de oprichting in Sittard werd de vestiging van het tweede chapter Bandidos in Alkmaar een feit. Ook de komst van dit tweede chapter werd ontvangen met diverse incidenten waaronder de brandstichting van het clubhuis en een aanslag op de woning van de president. De leden van de Bandidos bestaan voornamelijk uit voormalige leden van de MC No Surrender. De Bandidos hebben aangekondigd nog voor de zomer minimaal vier chapters in Nederland te zullen oprichten. Gezien de laatste ontwikkelingen en de bewegingen binnen de OMG wereld is het niet onwaarschijnlijk dat binnen afzienbare tijd meerdere chapters van No Surrender zullen overstappen naar de Bandidos.
Binnen de eenheid Oost-Brabant zijn drie chapters van MC No Surrender gevestigd. Kaderleden van het laatste chapter zijn recent samen de huidige president van het 1e chapter Bandidos, gezien bij ontmoetingen met Bandidos leden in het buitenland. De overgang van een van de chapters van No Surrender gevestigd binnen de eenheid Oost-Brabant is in dit licht een realistisch scenario.
(…)
Lokaal
De Harleydag in Valkenswaard is vanaf de eerste editie, een evenement met een rood-wit (clubkleuren van de Hell’s Angels en hun supportclubs) karakter. Bij tot op heden iedere georganiseerde editie van dit evenement is duidelijk te zien dat voornamelijk leden van de Hell’s Angels en de daaraan gelieerde clubs zoals de Red Devils MC in grote getalen aanwezig zijn. Zij kiezen de Harleydag in Valkenswaard bewust als podium om zich te profileren als organisatie/OMG. De plaats Valkenswaard, en meer specifiek het horecaconcentratiegebied aan de Markt, wordt door de Hell’s Angels als ankerplaats gebruikt. (…)
Diverse Harleydagen in den lande zijn de afgelopen twee jaar niet doorgegaan omdat lokale overheden bevreesd waren dat het op die evenementen tot escalatie tussen de Nederlandse OMG’s zou kunnen komen. In dit kader werden in Brabant “grote” Harleydagen in Tilburg en Breda afgelast. Door deze ontwikkeling werd Harleydag in Valkenswaard interessant om als podium te dienen en is daardoor de afgelopen twee jaar de grootste Harleydag van Brabant en naar alle waarschijnlijkheid de grootste van Zuid-Nederland.
Zowel leden van het eerste chapter Bandidos uit Limburg alsmede leden van de Hell’s Angels en Red Devils zijn woonachtig in Valkenswaard en directe omgeving. Deze leden hebben recent een actieve rol gespeeld binnen de huidige ontwikkelingen gespeeld, (…)
Openbare Orde
Stellers is bekend dat over reguleren van evenementen en het bezoeken daarvan door leden van Hell’s Angels en Satudarah in het verleden onderling afspraken zijn gemaakt, die ook zijn nagekomen. Gezien de onzekerheid over de positie van No Surrender als geheel en de vijandige verhoudingen tussen de Hell’s Angels en Bandidos is het maken van soortgelijke afspraken binnen de huidige constellatie nagenoeg ondenkbaar. De eventuele kans op de aanwezigheid van Bandidos leden op een van de genoemde evenementen in de regio zal het spanningsveld naar een hoger niveau tillen.
Stellers zijn van mening dat de komst van de Bandidos en de eventuele aanwezigheid van haar leden tijdens evenementen in de eenheid Oost-Brabant een sterke negatieve dimensie geven aan het evenement. Er zijn legio voorbeelden bekend waar leden van de Bandidos en Hell’s Angels, al dan niet bewust, de confrontatie met elkaar opzoeken in publiek domein. Indien leden van deze clubs elkaar treffen is het niet of maar aan zekerheid grenzend zeker dat men de confrontatie direct aan zal gaan.
Voorgaande in relatie tot het gegeven dat:
- de Harleydag Valkenswaard 2014 ten tijde van dit schrijven de grootste Harleydag van de provincie Noord-Brabant is;
- de recente ontwikkelingen en geweldsincidenten in relatie tot de vestiging van de Bandidos in Nederland;
- de mogelijke overstap van No Surrender Chapters uit het gebied Oost-Brabant naar Bandidos;
- de bekendheid met zowel het gebied Valkenswaard als het motorevenement bij beide rivaliserende OMG’s Hell’s Angels en Bandidos;
Maakt dat met name de Harleydag in Valkenswaard het ideale podium zou zijn voor de Bandidos om zich te laten zien en hiermee Hell’s Angels te tarten/provoceren. Gelet op het openbare karakter van dit motorevenement is er een reële kans dat die confrontatie afspelen in het publieke domein.
Dit creëert extra druk op het evenement in Valkenswaard en heeft een sterk risico verhogende factor in het kader van de openbare orde.
Het risico op (grootschalige) ordeverstoringen tijdens het motorevenement in Valkenswaard wordt momenteel dan ook op
HOOGingeschat.”
HOOGingeschat.”
2.
Bij het bestreden besluit van 28 maart 2014 heeft verweerder de vergunning op grond van artikel 1.6 van de Algemene plaatselijke verordening (APV) ingetrokken omdat - kort weergegeven - uit het ambtsbericht van de politie blijkt dat de verhoudingen tussen verschillende motorclubs zodanig zijn dat de openbare orde en veiligheid tijdens het evenement niet meer kunnen worden gegarandeerd. Verweerder is van mening dat het advies van de politie wordt gedragen door de inhoud van het ambtsbericht en heeft om die reden geen termen aanwezig geacht daarvan af te wijken. Verweerder heeft het algemene belang van handhaving en waarborging van de openbare orde en veiligheid dan ook groter geacht dan het belang van verzoekster. Verweerder heeft daarbij erkend dat het besluit (grote) financiële gevolgen heeft voor verzoekster.
3.
Verzoekster heeft - kort weergegeven - tegen het bestreden besluit aangevoerd dat concrete informatie ontbreekt die de intrekking van de vergunning kan rechtvaardigen en dat er daarom ook geen wettelijke basis voor die intrekking is. De nadere bestuurlijke rapportage legt geen causaal verband tussen Harleydag Valkenswaard en een reële vrees voor ordeverstoringen veroorzaakt door criminele leden van Motorclubs. Tijdens de voorgaande edities van dit evenement is nooit sprake geweest van enige verstoring van de openbare orde of overlast. Verzoekster is niet aan te merken als een motorclub. De Harleydag betreft een door de gemeenschap Valkenswaard breed gedragen en gewaardeerd evenement dat weliswaar is ontstaan vanuit de hoek van eigenaren en liefhebbers van motorfietsen, maar dat inmiddels is uitgegroeid tot een familiefestijn. Verweerder heeft zich bij zijn besluitvorming laten leiden door landelijk beleid dat zijn uitwerking in het ambtsbericht van de politie heeft gekregen. Dergelijk landelijk beleid is in zijn algemeenheid gericht op bestrijding van criminaliteit. Zonder concrete aanwijzingen voor een reële verstoring van de openbare orde tijdens een evenement als de Harleydag kan dit beleid niet ten grondslag worden gelegd aan de onderhavige intrekking van de vergunning. Verweerder maakt daarmee misbruik van zijn bevoegdheid en handelt daarmee in strijd met de algemene beginselen van behoorlijk bestuur. Steun voor dit standpunt vindt verzoekster in de uitspraak van de voorzieningenrechter van deze rechtbank van 14 mei 2013, ECLI:NL:RBOBR:2013:1896. Verweerder heeft dan ook door ten onrechte gesteld dat het belang van de openbare orde zwaarder weegt dan het belang van verzoekster.
4.
De voorzieningenrechter overweegt als volgt.
5.
Ingevolge artikel 8:81, eerste lid, van de Algemene wet bestuursrecht, (Awb), kan indien tegen een besluit bezwaar is gemaakt, de voorzieningenrechter van de rechtbank die bevoegd kan worden in de hoofdzaak, op verzoek een voorlopige voorziening treffen indien onverwijlde spoed, gelet op de betrokken belangen, dat vereist.
6.
Omdat verzoekster ten tijde van verweerders intrekkingsbesluit van 28 maart 2014 al vergevorderd was met de voorbereidingen van de Harleydag, heeft verzoekster een voldoende spoedeisend bij haar verzoek tot het treffen van de gevraagde voorziening.
7.
Het belang van verzoekster bij het treffen van een voorziening dient in het kader van deze voorlopige voorzieningenprocedure te worden afgewogen tegen het belang van verweerder. Dit vereist een meer inhoudelijke beoordeling van de bestreden besluiten op basis van een voorlopige rechtmatigheidstoets. Het oordeel van de voorzieningenrechter heeft een voorlopig karakter en bindt de rechtbank op geen enkele wijze in een eventuele bodemprocedure.
8.
Verweerder heeft de vergunning ingetrokken op grond van artikel 1.6 onder b, van de Algemene Plaatselijke Verordening Valkenswaard 2013 (APV). Ingevolge dit artikel kan de vergunning of ontheffing worden ingetrokken of gewijzigd, indien op grond van een verandering van de omstandigheden of inzichten, opgetreden na het verlenen van de vergunning of ontheffing, moet worden aangenomen dat intrekking of wijziging wordt gevorderd door het belang of de belangen ter bescherming waarvan de vergunning of ontheffing is vereist.
9.
Die belangen staan genoemd in artikel 2.25, eerste en tweede lid van de APV, waarin is bepaald dat het verboden is zonder vergunning van de burgemeester een evenement te organiseren en de vergunning kan worden geweigerd in het belang van:
a. de openbare orde;
b. het voorkomen of beperken van overlast;
c. de verkeersveiligheid of de veiligheid van personen of goederen;
d. de zedelijkheid of gezondheid.
10.
De voorzieningenrechter stelt voorop dat de in artikel 1.6 van de APV bedoelde bevoegdheid een discretionaire bevoegdheid betreft, zodat het op basis van deze bevoegdheid genomen besluit terughoudend moet worden getoetst.
11.
De voorzieningenrechter constateert dat verweerder de weigering van de vergunning in het onderhavige geval voornamelijk heeft gebaseerd op het ambtsbericht en de daarvan afgeleide (openbare) bestuurlijke rapportage. De voorzieningenrechter oordeelt dat beperkte kennisneming van het ambtsbericht gerechtvaardigd is en heeft hiervan dan ook met toepassing van artikel 8:29 van de Awb kennisgenomen. Verzoekster heeft de voorzieningenrechter schriftelijk toestemming gegeven om mede op grondslag van het ambtsbericht uitspraak te doen.
12.
Naar het oordeel van de voorzieningenrechter zijn er in het onderhavige geval geen aanknopingspunten om aan te nemen dat verweerder bij zijn besluitvorming niet mocht uitgaan van de juistheid van de in de bestuurlijke rapportage opgenomen gegevens.
13.
De bestuurlijke rapportage bevat een dreigingsbeeld, waarbij de specifiek aan de Harleydag in Valkenswaard verbonden relevante risico’s zijn beschreven. Inherent aan een dergelijke risicoanalyse is dat slechts een verwachting kan worden gemaakt van mogelijk toekomstige risico’s. Niettemin is een dergelijke prognose wel gebaseerd op verschillende reële indicatoren. In de bestuurlijke rapportage worden concrete incidenten genoemd, die recentelijk hebben plaatsgevonden en waarvan een reële dreiging uitgaat.
De politie concludeert dat het risico op (grootschalige) ordeverstoringen tijdens de Harleydag in Valkenswaard als hoog moet worden ingeschat. Deze conclusie is onder meer gebaseerd op het gegeven dat de Hell’s Angels tijdens voorgaande edities van de Harleydag in Valkenswaard in grote getalen aanwezig waren en dit evenement gebruikten als podium om zich te profileren en het feit dat zich recent ontwikkelingen en geweldsincidenten hebben voorgedaan met betrekking tot de vestiging van de Bandidos in Nederland, waarbij de Hell’s Angels betrokken waren. Voorts wordt van belang geacht dat bekend is dat beide motorclubs vaker de confrontatie met elkaar hebben gezocht in het publieke domein en dat zij bekend zijn in de regio Valkenswaard en met de Harleydag in Valkenswaard, dat een grootschalig evenement is, dat voor iedereen open staat.
Gelet op de strekking en inhoud van de bestuurlijke rapportage heeft verweerder naar het oordeel van de voorzieningenrechter in redelijkheid tot het oordeel kunnen komen dat sprake is van (ernstige) vrees voor verstoring van de openbare orde en veiligheid tijdens de Harleydag in Valkenswaard.
14.
Gelet op het voorgaande en gelet op de door verweerder gemaakte belangenafweging heeft verweerder in redelijkheid kunnen overgaan tot het intrekken van de op 26 februari 2014 aan verzoekster afgegeven vergunning.
15.
De voorzieningenrechter wijst het verzoek af.
16.
Voor een proceskostenveroordeling bestaat geen aanleiding. Er zijn geen voor vergoeding in aanmerking komende proceskosten.
Beslissing
De voorzieningenrechter wijst het verzoek om voorlopige voorziening af.
Deze uitspraak is gedaan door mr. H.M.H. de Koning, voorzieningenrechter, in aanwezigheid van mr. C.G.M. Kosman, griffier. De beslissing is in het openbaar uitgesproken op 17 april 2014.
griffier voorzieningenrechter
Afschrift verzonden aan partijen op:
Rechtsmiddel
Tegen deze uitspraak staat geen rechtsmiddel open.