Uitspraak
RECHTBANK NOORD-NEDERLAND
Afdeling privaatrecht
Locatie Leeuwarden
zaak/rolnr: 11141054 VO VERZ 24-1832
Datum uitspraak: 30 juli 2024
Beschikking inzake:
Actkon B.V. t.h.o.d.n. Actkon Bewindvoering,
gevestigd te [adres] ,
hierna ook te noemen Actkon,
vertegenwoordigd door [naam1] , [de bestuurder van Actkon] ,
gemachtigde: mr. S.W. van Dijk, advocaat te Apeldoorn,
in hoedanigheid van bewindvoerder ten behoeve van:
[rechthebbende] ,
geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1995,
wonende te [woonplaats] ,
hierna ook te noemen rechthebbende.
Procedure
Bij brief van 11 juli 2024 heeft de kantonrechter Actkon in kennis gesteld van het voornemen om haar als bewindvoerder, mentor en curator ambtshalve te ontslaan wegens gewichtige redenen zoals nader omschreven in de brief. Actkon is daarbij in de gelegenheid gesteld om over dat voornemen te worden gehoord tijdens de mondelinge behandeling op 18 juli 2024. Namens Actkon zijn verschenen [naam1] en zijn advocaat.
De beoordeling
Bij beschikking van de kantonrechter is een bewind ingesteld ten behoeve van rechthebbende. Actkon is nu de bewindvoerder.
De kantonrechter is van oordeel dat de bewindvoerder (ambtshalve) ontslagen moet worden op grond van gewichtige redenen. Voor de uitgebreide motivering van de redenen voor het ontslag wordt verwezen naar de aangehechte bijlage, waarvan de inhoud als hier herhaald en ingelast dient te worden beschouwd. De kantonrechter is van oordeel dat de gewichtige redenen maken dat het ontslag op korte termijn dient plaats te vinden. De kantonrechter zal Actkon daarom in alle zaken bij deze rechtbank ontslaan per 1 september 2024.
De kantonrechter heeft de door Actkon voorgestelde opvolger Fedis PGB Dienstverlening B.V., gevestigd te Meppel, (postadres Postbus 355 7940 AJ Meppel), benaderd en bereid gevonden om tot opvolgend bewindvoerder te worden benoemd.
Nu verder niet is gebleken van bezwaren tegen deze uitvoerder zal de kantonrechter tot deze benoeming overgaan.
De kantonrechter zal de jaarbeloning van de te benoemen bewindvoerder, mentor of curator, inclusief onkostenvergoeding en exclusief omzetbelasting voor zover van toepassing, vaststellen overeenkomstig de toepasselijke artikelen van de Regeling beloning curatoren, bewindvoerders en mentoren.
Het ontslag van Actkon en de benoeming van Fedis PGB Dienstverlening B.V. worden
ingeschreven in het openbaar Centraal Curatele- en Bewindregister, voor zover daarvan reeds sprake is.
Gelet op de gewichtige redenen die aanleiding vormen voor het ontslag zal Actkon worden vrijgesteld van de verplichting om eindrekening en -verantwoording af te leggen.
Van Fedis PGB Dienstverlening B.V. wordt verlangd dat zij in elk dossier een boedelbeschrijving indient van de per 1 september 2024 aan het bewind of curatele onderworpen goederen.
Uit de wet vloeit voort dat deze beschikking uitvoerbaar bij voorraad is en in stand blijft zolang niet in eventueel hoger beroep anders is beslist.
Beslissing
De kantonrechter:
- ontslaat Actkon B.V. t.h.o.d.n. Actkon Bewindvoering, gevestigd te [adres] , met ingang van 1 september 2024 als bewindvoerder, mentor en curator in alle zaken die onder het toezicht vallen van de rechtbank Noord-Nederland;
- benoemt in die zaken met ingang van 1 september 2024 Fedis PGB Dienstverlening B.V.(Postbus 355 7940 AJ Meppel) tot opvolgend bewindvoerder;
- bepaalt dat het ontslag van Actkon en de benoeming van de opvolgend bewindvoerder of curator wordt ingeschreven in het openbaar Centraal Curatele- en Bewindregister, voor zover daarvan reeds sprake is;
- stelt de jaarbeloning van de opvolgend bewindvoerder, mentor of curator vast overeenkomstig de toepasselijke artikelen van de Regeling beloning curatoren, bewindvoerders en mentoren;
- bepaalt dat Actkon geen eindrekening- en verantwoording hoeft af te leggen;
- bepaalt dat Fedis PGB Dienstverlening B.V. een boedelbeschrijving zal indienen van de op 1 september 2024 aan het bewind of curatele onderworpen goederen.
Deze beschikking is gegeven door mr. M.C. Groenewegen, kantonrechter, en in het openbaar uitgesproken op 30 juli 2024.
Conc.nr.: 36443
Beschikking verzonden op:
Tegen deze beschikking kan -uitsluitend door tussenkomst van een advocaat- hoger beroep worden ingesteld bij het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, locatie Leeuwarden:
- door de verzoeker en degenen aan wie een afschrift van deze beschikking is verstrekt of verzonden binnen drie maanden na de dag van de uitspraak;
- door andere belanghebbenden binnen drie maanden na betekening daarvan of nadat deze beschikking hun op andere wijze bekend is geworden.
Bijlage bij de beschikking van 30 juli 2024
Motivering
Verloop van het proces
1.1.
Op 23 april 2024 heeft op verzoek van een (inmiddels voormalig) medewerker van Actkon een gesprek met de toezichthoudende kantonrechter plaatsgevonden met betrekking tot door deze medewerker waargenomen onvolkomenheden in de financiële en administratieve bedrijfsvoering van Actkon. Ter onderbouwing daarvan heeft de medewerker tijdens het gesprek een map met schriftelijke stukken overhandigd aan de kantonrechter.
1.2.
De kantonrechter heeft in de gemelde bevindingen aanleiding gezien om de heer [naam1] , in hoedanigheid van eigenaar en bestuurder van Actkon, te horen uit hoofde van artikel 1:436 lid 5 van het Burgerlijk Wetboek (BW). Voorafgaand aan het gesprek heeft de advocaat zich namens Actkon gesteld en op 23 mei 2024 op voorhand een schriftelijke reactie ingediend. Het verhoor heeft plaatsgevonden op 30 mei 2024 in aanwezigheid van de griffier, die hiervan aantekeningen heeft gemaakt. Tijdens het verhoor heeft [naam1] een kopie van de hierboven genoemde map ontvangen. De kantonrechter heeft Actkon vervolgens gelegenheid gegeven om daar uiterlijk 8 juli 2024 schriftelijk op te reageren.
1.3.
Bij brief van 14 juni 2024 zijn [naam1] en zijn advocaat opgeroepen voor een nader verhoor op 18 juli 2024. Daarbij is tevens gevraagd om ook uiterlijk 8 juli 2024 op specifieke punten nadere informatie in te dienen.
1.4.
Op 7 juli 2024 zijn middels meerdere emailberichten van mr. Van Dijk een schriftelijke reactie met 12 bijlagen en diverse bankafschriften ontvangen.
1.5.
Bij brief van 11 juli 2024 heeft de kantonrechter Actkon in kennis gesteld van het voornemen om haar als bewindvoerder, mentor en curator ambtshalve te ontslaan wegens gewichtige redenen zoals nader omschreven in de brief.
Actkon is daarbij in de gelegenheid gesteld om over dat voornemen te worden gehoord tijdens de reeds geplande mondelinge behandeling op 18 juli 2024.
1.6.
Op 16 juli 2024 is een nadere schriftelijke reactie met 2 bijlagen ontvangen van de advocaat. In deze reactie verzoekt Actkon om haar op eigen verzoek te ontslaan als bewindvoerder, mentor en curator in alle bij de rechtbank Noord-Nederland lopende zaken en Fedis PGB Dienstverlening B.V. in haar plaats te benoemen.
1.7.
Op 18 juli 2024 zijn ter zitting verschenen en gehoord [naam1] en zijn advocaat.
De griffier heeft hiervan aantekeningen gemaakt.
Ontslagvoornemen
2.1.
Op grond van de inhoud van de overgelegde stukken en het op 30 mei 2024 gevoerde gesprek heeft de kantonrechter op 11 juli 2024 het ontslagvoornemen aan Actkon kenbaar gemaakt. Aan dat ontslagvoornemen ligt ten grondslag dat er sprake is van gewichtige redenen tot ontslag doordat Actkon heeft gehandeld in strijd met de toepasselijke regelgeving en het toezicht van de toezichthoudende rechtbank heeft bemoeilijkt. Dit blijkt naar het oordeel van de kantonrechter uit de volgende constateringen.
2.2.
Gedurende langere periode (2014 tot 2023) zijn in een groot aantal dossiers voorschotten/leningen verstrekt aan cliënten van Actkon vanaf de bankrekening van Actkon dan wel vanaf de privérekening van [naam1] of vanaf bankrekeningen van aan [naam1] gelieerde ondernemingen zonder dat daarvoor voorafgaande toestemming aan de toezichthoudende kantonrechter is gevraagd of daarvan melding achteraf is gedaan. Daarnaast zijn deze voorschotten/leningen niet op behoorlijke en inzichtelijke wijze verantwoord in de betreffende rekening en verantwoordingen.
2.3.
Tussen een aan [naam1] gelieerde vennootschap AMC Verhuur B.V. en een aantal cliënten van Actkon zijn huurovereenkomsten voor woonruimte gesloten, waarvan er op dit moment nog 3 lopen, zonder dat daarvoor voorafgaande toestemming aan de toezichthoudende kantonrechter is gevraagd of daarvan melding achteraf is gedaan.
2.4.
Tussen een aan [naam1] gelieerde vennootschap Entrex B.V. en een cliënt van Actkon is een arbeidsovereenkomst gesloten zonder dat daarvoor voorafgaande toestemming aan de toezichthoudende kantonrechter is gevraagd of daarvan melding achteraf is gedaan.
Standpunt Actkon
3.1.
Actkon erkent dat de geconstateerde handelingen hebben plaatsgevonden en dat zij daarmee administratief gezien niet juist heeft gehandeld. Zij voert aan dat zij dit uit sociale overwegingen heeft gedaan en daarbij geen persoonlijk gewin heeft gehad. Actkon had daarbij niet de intentie om dit in de rekening en verantwoordingen bewust buiten beeld te willen houden en informatie achterwege te laten.
3.2.
Met betrekking tot de voorschotten stelt Actkon dat in haar praktijk vele cliënten in acute financiële nood waren, waardoor er veelvuldig kleine voorschotten zijn verstrekt. Deze situaties vallen volgens Actkon onder de in artikel B.6 van de Aanbevelingen meerderjarigenbewind genoemde uitzondering, namelijk dat in zeer spoedeisende gevallen kleine bedragen voorgeschoten kunnen worden. Daarnaast was een vergelijkbare regeling als B.6 niet opgenomen in de vorige versies van de Aanbevelingen meerderjarigenbewind, die op het moment van verstrekken van de voorschotten van toepassing waren. Actkon is daarom van mening dat zij niet heeft gehandeld in strijd met artikel B.6 van de Aanbevelingen meerderjarigenbewind dan wel de eerdere versies van de Aanbevelingen.
3.3.
Actkon is verder van mening dat haar handelwijze geen, althans onvoldoende, grond is voor een ambtshalve ontslag wegens gewichtige redenen. Van slechte bewindvoering, het in ernstige mate tekortschieten of niet-waarheidsgetrouwe verantwoording is volgens Actkon geen sprake. Wellicht zijn er af en toe wat onduidelijkheden. Actkon heeft nooit het toezicht van de kantonrechter willen bemoeilijken of onmogelijk maken. Het is Actkon niet duidelijk waar de kantonrechter dit oordeel op baseert.
3.4.
[naam1] heeft aangegeven dat hij vanwege zijn leeftijd en gezondheidsredenen op afzienbare termijn met pensioen wil gaan. Hij heeft een aantal jaar geleden zijn cliënten willen overdragen aan een goede opvolger en had daarvoor reeds een overeenkomst van overname gesloten. Die overeenkomst is uiteindelijk niet volledig tot uitvoering gebracht waardoor [naam1] zich vanaf 18 april 2024 genoodzaakt zag om de gehele praktijk weer volledig te voeren met behulp van de twee huidige medewerkers.
Actkon heeft na de zitting van 30 mei 2024 een nieuwe geschikte opvolger gezocht en stelt die te hebben gevonden in Fedis PGB Dienstverlening B.V. Deze uitvoerder is bereid om alle cliënten van Actkon over te nemen.
Daarnaast kunnen en willen ook de huidige werknemers van Actkon overgaan naar Fedis PGB Dienstverlening B.V.
Actkon verzoekt de kantonrechter dan ook om haar op eigen verzoek te ontslaan als bewindvoerder, mentor en curator in alle zaken die bij de rechtbank Noord-Nederland lopen en Fedis PGB Dienstverlening B.V. in haar plaats te benoemen. [naam1] zal zich na de overname terugtrekken en geen werkzaamheden meer uitvoeren als bewindvoerder, mentor of curator.
Inhoudelijke beoordeling constateringen en verweer
4.1.
Actkon is sinds 17 mei 2011 werkzaam als professioneel bewindvoerder, mentor en curator. Op dit moment is Actkon benoemd in 127 zaken die onder toezicht van de rechtbank Noord-Nederland vallen. Daarnaast is zij benoemd in een gering aantal zaken die onder toezicht van diverse andere rechtbanken vallen. Naast [naam1] zelf als eigenaar zijn op dit moment nog twee andere personen werkzaam bij Actkon.
4.2.
Actkon is door haar benoeming onderworpen aan de verplichtingen die voortvloeien uit titel 16, 19 en 20 van Boek 1 van het Burgerlijk Wetboek (BW). Bij de uitvoering van de werkzaamheden is Actkon daarnaast gebonden aan de bepalingen in het Besluit kwaliteitseisen curatoren, beschermingsbewindvoerders en mentoren (Besluit kwaliteitseisen). Verder is in de Aanbevelingen Meerderjarigenbewind, Curatele en Mentorschap, die zijn vastgesteld door respectievelijk het LOVT en het LOVCK&T, door de rechtbanken een nadere invulling gegeven aan de verantwoordelijkheden van een professionele uitvoerder. Op Actkon rust bovendien de taak om de aan haar toevertrouwde werkzaamheden met de grootste zorgvuldigheid uit te voeren, omdat de rechthebbenden zelf niet in staat zijn tot de behartiging van hun financiële en persoonlijke belangen en aangelegenheden.
4.3.
De kantonrechter kan een bewindvoerder, mentor dan wel curator op grond van de artikelen 1:448 lid 2, 1:461 lid 2 en 1:385 lid 1 sub d van het BW ambtshalve ontslaan wegens gewichtige redenen. Hiervan is bijvoorbeeld sprake wanneer de bewindvoerder dan wel curator slecht bewind heeft gevoerd en/of nalatig is geweest en rechthebbende hiervan financieel nadeel heeft ondervonden, of wanneer de bewindvoerder, mentor dan wel curator nalatig is geweest bij het tijdig en juist afleggen van de rekening en verantwoording, bij het informeren van de kantonrechter of bij het regelen van de benodigde zorg.
4.4.1.
Actkon erkent dat de handelingen zoals hiervoor omschreven in 2.2 tot en met 2.4. hebben plaatsgevonden. Daarmee heeft Actkon gehandeld in strijd met artikel 9 van de toepasselijke kwaliteitseisen zoals opgenomen in het Besluit kwaliteitseisen curatoren, beschermingsbewindvoerders en mentoren. Daarin staat dat de bewindvoerder, mentor of curator geen, direct of indirect, ander voordeel uit zijn positie als bewindvoerder, mentor of curator geniet dan de beloning die hij voor zijn bewindvoerder-, mentor- of curatorschap ontvangt. Daarnaast heeft Actkon geen opvolging gegeven aan hetgeen hieromtrent is opgenomen onder punt B.6 in de Aanbevelingen meerderjarigenbewind die landelijk tot uitgangspunt strekken.
Het beleid omtrent het verstrekken van voorschotten is weliswaar pas in de laatste versie van de Aanbevelingen meerderjarigenbewind expliciet vermeld, maar was daarvoor al jarenlang vast beleid van de landelijke Expertgroep CBM en onder de uitvoerders algemeen bekend. Het Landelijk Kwaliteitsbureau controleerde en controleert bij de jaarlijkse handhavingscontrole van de uitvoerder ook op dit punt. Actkon had daarom op de hoogte kunnen en moeten zijn dit beleid.
Actkon heeft bovendien, zo er in alle gevallen waarin voorschotten zijn verstrekt sprake zou zijn geweest van een spoedeisende situatie, in de betreffende dossiers geen melding gedaan van de verstrekte voorschotten, ook niet achteraf. In de dossiers bij de rechtbank is daarvan niet gebleken.
4.4.2.
Als gevolg van deze handelingen is er bovendien een afhankelijkheidsrelatie ontstaan tussen Actkon en de betreffende cliënten van Actkon en heeft er vanwege de ‘dubbele petten’ belangenverstrengeling plaatsgevonden.
4.4.3.
Tot slot is het toezicht door de kantonrechter bemoeilijkt dan wel onmogelijk gemaakt doordat geen waarheidsgetrouwe verantwoording is afgelegd over de financiële mutaties die zich als gevolg van de hierboven vermelde handelingen hebben voorgedaan op de bankrekeningen van de cliënten.
De rekening en verantwoording moet de werkelijke inkomsten en uitgaven bevatten en deze mutaties dienen onder de daarvoor bestemde posten in de rekening en verantwoording te worden vermeld. De rekening en verantwoording behoort een weerspiegeling te zijn van de wijze waarop het bewind is uitgevoerd, zodat de kantonrechter zijn toezichthoudende taak goed kan uitvoeren.
De kantonrechter heeft als steekproef in enkele dossiers over een periode van meerdere jaren alle bankafschriften opgevraagd van de beheer- en leefgeldrekening van de rechthebbende. Daaruit blijkt dat voorschotten zijn verstrekt vanaf meerdere bankrekeningen, zowel van Actkon als [naam1] privé als bankrekeningen van aan [naam1] gelieerde ondernemingen.
Het is praktisch niet haalbaar om de bedragen van de verstrekte voorschotten en de terugbetalingen daarvan te controleren omdat de hoogte van de voorgeschoten en terugbetaalde bedragen niet altijd overeenkomen en niet tussen dezelfde rekeningen plaatsvonden. Zo werd bijvoorbeeld een voorschot overgemaakt vanaf de rekening van [naam1] privé en weer terugbetaald op de rekening van Actkon. Of werden voorgeschoten bedragen mogelijk in één verzamelbetaling weer terugbetaald, waarbij niet duidelijk is op welke voorgeschoten bedragen de terugbetaling betrekking heeft.
4.4.4.
De door Actkon aangevoerde argumenten van het voeren van sociaal beleid en ontbreken van persoonlijk gewin doen niet af aan het feit dat de door Actkon verrichte handelingen niet zijn toegestaan. Van een professioneel uitvoerder mag worden verwacht dat zij op de hoogte is van de toepasselijke regelgeving èn daar naar handelt.
[naam1] heeft weliswaar benadrukt dat hij zijn cliënten in nood heeft willen helpen en dat zij niet financieel zijn benadeeld, maar vanwege de gebrekkige administratie en verantwoording van de verstrekte voorschotten en terugbetalingen heeft de kantonrechter dat niet kunnen controleren. Alhoewel de kantonrechter verder geen aanleiding heeft gezien om te twijfelen aan de oprechte bedoelingen van [naam1] , ontslaan goede intenties de uitvoerder niet van de verplichting om zich aan de regels te houden. Gelet op de kwetsbare doelgroep in het cliëntenbestand van Actkon met vaak een opeenstapeling van problemen, had Actkon zich tot de kantonrechter kunnen en moeten wenden om toestemming te vragen voor het verrichten van de betreffende handelingen en daar afspraken over kunnen maken. Nu Actkon dat heeft nagelaten en daarnaast is gebleken van een niet-inzichtelijke en daardoor oncontroleerbare verantwoording van de verstrekte voorschotten, kwalificeert de kantonrechter deze handelwijze als slecht bewind.
Conclusie
5. Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen komt de kantonrechter tot het oordeel dat Actkon de aan haar opgelegde verplichtingen, zoals beschreven in rechtsoverweging 4.2, niet heeft nageleefd en daarin toerekenbaar tekort is geschoten. Deze geconstateerde tekortkomingen vormen gewichtige redenen om tot een ontslag in alle zaken te komen, inclusief de zaken waarin zij als curator en mentor is benoemd.
De kantonrechter zal Actkon daarom ontslaan in alle zaken die onder toezicht van de rechtbank Noord-Nederland vallen. Het verzoek van Actkon om haar op eigen verzoek te ontslaan behoeft om die reden verder geen bespreking meer.
6. De kantonrechter heeft op 16 juli 2024 gesproken met de bestuurders van Fedis PGB Dienstverlening B.V. In dat gesprek hebben zij zich namens Fedis PGB Dienstverlening B.V. bereid verklaard om tot opvolgend bewindvoerder, mentor of curator te worden benoemd. Daarbij hebben zij ook verklaard dat zij zullen afzien van het in rekening brengen van de aanvangskosten.
7. Uit de artikelen 1:435 lid 3, 1:452 lid 3 en 1:383 lid 2 BW volgt dat de kantonrechter bij de benoeming van een bewindvoerder, mentor of curator de uitdrukkelijke voorkeur van rechthebbende moet volgen, tenzij gegronde redenen zich tegen die benoeming verzetten.
De rechthebbende is gelet op de korte termijn van het ontslag en het feit dat dit ontslag in meerdere zaken tegelijk wordt gegeven, niet over diens voorkeur gehoord maar zal daartoe desgewenst alsnog in de gelegenheid worden gesteld.
De eerste taak van de opvolger is om het dossier over te nemen, die te inventariseren, eventuele problemen te analyseren en passende maatregelen te nemen. Daarvoor geeft de kantonrechter de opvolger drie maanden de tijd. De kantonrechter verwacht van Actkon dat zij zo snel mogelijk de benodigde informatie zal overdragen aan Fedis PGB Dienstverlening B.V.
Nadat rechthebbende op deze wijze kennis heeft kunnen maken met de werkwijze van de opvolger, wordt aan rechthebbende de gelegenheid geboden om een andere opvolger voor te dragen indien rechthebbende dat wenst. Daarvoor dient rechthebbende bij brief aan te geven welke nieuwe bewindvoerder, mentor of curator gewenst wordt en bereid is en waarom Fedis PGB Dienstverlening B.V. moet worden vervangen.
Indien niet uiterlijk op 1 december 2024 een dergelijk bericht is ontvangen, zal rechthebbende geacht worden akkoord te zijn met de benoeming van Fedis PGB Dienstverlening B.V.