ECLI:NL:RBNNE:2024:2231

Uitspraak

RECHTBANK NOORD-NEDERLAND

Afdeling Privaatrecht

Locatie: Leeuwarden

Zaak-/rekestnr.: C/17/194882 / FA RK 24-928

Machtiging tot het verlenen van verplichte zorg

Beschikking van
27 mei 2024naar aanleiding van het door de officier van justitie ingediende verzoek tot het verlenen van een zorgmachtiging als bedoeld in artikel 6:4 van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz), ten aanzien van:

[naam]

geboren op [geboortedatum] ,

wonende en verblijvende [adres] ,

hierna te noemen: betrokkene,

advocaat: mr. M.J. Buitenhuis, kantoorhoudende te Leeuwarden.

1.Het procesverloop

1.1.

De rechtbank heeft kennisgenomen van het verzoekschrift van de officier van justitie, ingekomen bij de griffie op 14 mei 2024, en van de volgende bijlagen:

de medische verklaring d.d. 3 mei 2024;
het zorgplan d.d. 15 april 2024;
de zorgkaart d.d. 26 april 2024;
de bevindingen van de geneesheer-directeur als bedoeld in artikel 5:15 Wvggz en het door de geneesheer-directeur opgestelde voorstel voor een zorgmachtiging als bedoeld in artikel 5:17 lid 4 Wvggz d.d. 8 mei 2024;
gegevens over een eerder afgegeven crisismaatregel en machtiging tot voortzetting van de crisismaatregel of zorgmachtiging;
strafvorderlijke en justitiële gegevens als bedoeld in de Wet justitiële en strafvorderlijke gegevens;
een verklaring van de griffie dat het curatele- en bewindregister ten aanzien van betrokkene geen gegevens bevat.

1.2.

De mondelinge behandeling van het verzoek heeft plaatsgevonden op 27 mei 2024, op het verblijfsadres van betrokkene, zijn de volgende personen gehoord:

betrokkene, bijgestaan door mr. M.J. Buitenhuis;
[naam] , verpleegkundig specialist.

De officier van justitie is niet ter zitting verschenen, omdat hij een nadere toelichting op of motivering van het verzoek niet nodig achtte.

2.De beoordeling

2.1.

De rechter kan op verzoek van de officier van justitie een zorgmachtiging verlenen ten aanzien van betrokkene wanneer wordt voldaan aan de criteria en de doelen van verplichte zorg als bedoeld in artikel 3:3 en 3:4 Wvggz. Verplichte zorg is zorg die ondanks verzet kan worden verleend.

Wanneer het gedrag van betrokkene als gevolg van een psychische stoornis leidt tot ernstig nadeel, kan als uiterste middel verplichte zorg worden verleend, mits er geen mogelijkheden voor zorg op basis van vrijwilligheid zijn, er geen minder bezwarende alternatieven zijn, het verlenen van verplichte zorg evenredig is en redelijkerwijs te verwachten is dat het verlenen van verplichte zorg effectief is.

Verplichte zorg kan worden verleend om ernstig nadeel af te wenden, de geestelijke gezondheid van betrokkene te stabiliseren of te herstellen of de door een psychische stoornis bedreigde of aangetaste fysieke gezondheid van betrokkene te stabiliseren of te herstellen.

2.2.

Uit de overgelegde stukken en uit hetgeen tijdens de mondelinge behandeling naar voren is gekomen, is gebleken dat betrokkene lijdt aan een psychische stoornis, in de vorm van schizofreniespectrum- en andere psychotische stoornissen en middelgerelateerde en verslavingsstoornissen.

2.3.

Deze stoornis leidt tot ernstig nadeel, gelegen in:

levensgevaar;
ernstig lichamelijk letsel;
ernstige verwaarlozing;
maatschappelijke teloorgang;
de situatie dat betrokkene met hinderlijk gedrag agressie van anderen oproept;
de situatie dat de algemene veiligheid van personen of goederen in gevaar is.

Betrokkene is bekend met schizofrenie en een stoornis in het gebruik van middelen die in remissie is. Voor opname ontving betrokkene zorg vanuit het ACT-team van GGZ Friesland. Betrokkene was dakloos en had geen ID-kaart, pinpas en vermoedelijk geen bankrekening. Betrokkene is middels een crisismaatregel opgenomen nadat hij in psychotische toestand zonder aanleiding een postbode heeft mishandeld. Vanwege hevige agitatie met verbale agressie en dreigende fysieke agressie werd betrokkene ingesloten en kreeg hij noodmedicatie toegediend. Tijdens de periode van insluiting was het meermaals noodzakelijk dat de noodmedicatie werd herhaald. Ondanks de maximale dosering met antipsychotica bleven de psychotische symptomen aanwezig. Door de depotmedicatie te staken en het voorschrijven van clozapine verbleken de psychotische symptomen en lijkt er vooruitgang te zijn.

2.4.

Tijdens de mondelinge behandeling van het verzoek is gebleken dat betrokkene is ingesteld op nieuwe medicatie en dat het toestandsbeeld van betrokkene sterk is verbeterd.

Betrokkene voelt zich beter en heeft minder last van psychotische belevingen. Momenteel wordt er toegewerkt naar het wonen in een begeleide woonvorm en meer zelfstandigheid.

2.5.

Voorgaande maakt dat betrokkene langer zorg nodig heeft voor:

het afwenden van ernstig nadeel;
het stabiliseren of herstellen van de fysieke gezondheid van betrokkene in het geval diens gedrag als gevolg van de psychische stoornis leidt tot ernstig nadeel daarvoor;
het dusdanig herstellen van de geestelijke gezondheid van betrokkene dat hij zijn autonomie zoveel mogelijk herwint;
het stabiliseren van de geestelijke gezondheid van betrokkene.

2.6.

Namens betrokkene is primair afwijzing van het verzoek bepleit omdat betrokkene vrijwillig de behandeling zou willen ondergaan. Anders dan betrokkene is de rechtbank van oordeel dat er (nog) niet kan worden vertrouwd op een bestendige vrijwilligheid. De rechtbank volgt de verklaring van de verpleegkundig specialist waarbij zij heeft aangegeven dat betrokkene wisselend is in de bereidheid zijn medicatie te gebruiken. Betrokkene heeft aangegeven het liefst met de medicatie te willen stoppen. Daarnaast wordt er momenteel toegewerkt naar wonen in een begeleide woonvorm. Dit is een kwetsbare periode wat spanning met zich mee kan brengen wat kan zorgen voor ontregeling. De rechtbank is van oordeel dat (medicamenteuze) behandeling noodzakelijk is en een zorgmachtiging als vangnet helpend kan zijn om ernstig nadeel te voorkomen en af te wenden mocht betrokkene onverhoopt ontregelen. Om die reden is verplichte zorg nodig.

2.7.

De rechtbank sluit aan bij de in het verzoekschrift genoemde vormen van zorg deze zijn gebaseerd op het zorgplan en het advies van de geneesheer-directeur en bestaan uit:

het toedienen van medicatie, alsmede het verrichten van medische controles of andere medische handelingen en therapeutische maatregelen, ter behandeling van een psychische stoornis, dan wel vanwege die stoornis, ter behandeling van een somatische aandoening;
beperken van de bewegingsvrijheid;
insluiten;
uitoefenen van toezicht op betrokkene;
controleren op de aanwezigheid van gedrag-beïnvloedende middelen;
aanbrengen van beperkingen in de vrijheid het eigen leven in te richten, die tot gevolg hebben dat betrokkene iets moet doen of nalaten, waaronder het gebruik van communicatiemiddelen;
opnemen in een accommodatie.

2.8.

De rechtbank wijst - zoals subsidiair door de advocaat namens betrokkene is bepleit - de verplichte zorg in de vormen: 'onderzoek aan kleding of lichaam' en 'onderzoek van de woon- of verblijfsruimte op gedrag-beïnvloedende middelen en gevaarlijke voorwerpen'

af nu dit niet noodzakelijk wordt geacht en daarmee een te ingrijpende maatregel is. Ter zitting is duidelijk geworden dat er geen actueel gebruik is van middelen. Deze twee vormen van zorg zijn, aldus ter zitting gesteld, standaard aangekruist. De kans dat betrokkene bij een eventueel verlof mogelijk middelen kan kopen en meenemen, rechtvaardigt naar het oordeel van de rechtbank echter niet het toewijzen van deze vormen van zorg. Indien na een verlof wel een gegronde vrees bestaat dat betrokkene middelen of gevaarlijke voorwerpen meegenomen heeft, kan de instelling mogelijk betrokkene daarop controleren op grond van de huisregels of gebruik maken van de bevoegdheid ex artikel 8:14 Wvggz of ex artikel 8:11 Wvggz.

2.9.

Er zijn geen minder bezwarende alternatieven die hetzelfde beoogde effect hebben. De voorgestelde verplichte zorg is evenredig en naar verwachting effectief. Uit de stukken blijkt dat bij het bepalen van de juiste zorg rekening is gehouden met de voorwaarden die noodzakelijk zijn om deelname van betrokkene aan het maatschappelijk leven te bevorderen, alsmede met de veiligheid van betrokkene.

2.10.

Gelet op het voorgaande is voldaan aan de criteria voor en doelen van verplichte zorg als bedoeld in de Wvggz. De rechtbank ziet geen aanleiding om -zoals door de advocaat van betrokkene is aangegeven- de termijn te bekorten. Er wordt toegewerkt naar zelfstandig wonen wat een tijd kan duren door de wachttijden. Dit kan een spannende periode zijn waarbij het goed is dat er zorg aanwezig is. De zorgmachtiging zal worden verleend voor de (verzochte) duur van twaalf maanden.

2.11.

Na de mondelinge behandeling is een kennisgeving van de mondelinge uitspraak aan de zorgaanbieder uitgereikt.

3.De beslissing

De rechtbank:

3.1.

verleent een zorgmachtiging ten aanzien van
[naam] ,geboren op [geboortedatum] , inhoudende dat gedurende de geldigheid van de machtiging bij wijze van verplichte zorg de volgende maatregelen kunnen worden getroffen:

het toedienen van medicatie, alsmede het verrichten van medische controles of andere medische handelingen en therapeutische maatregelen, ter behandeling van een psychische stoornis, dan wel vanwege die stoornis, ter behandeling van een somatische aandoening;
beperken van de bewegingsvrijheid;
insluiten;
uitoefenen van toezicht op betrokkene;
controleren op de aanwezigheid van gedrag-beïnvloedende middelen;
aanbrengen van beperkingen in de vrijheid het eigen leven in te richten, die tot gevolg hebben dat betrokkene iets moet doen of nalaten, waaronder het gebruik van communicatiemiddelen;
opnemen in een accommodatie.

3.2.

bepaalt dat deze machtiging geldt tot en met uiterlijk 27 mei 2025;

3.3.

wijst het meer of anders verzochte af.

Deze beschikking is mondeling gegeven op 27 mei 2024 door mr. G.J. Baken, rechter, bijgestaan door de griffier en schriftelijk uitgewerkt en ondertekend op 7 juni 2024.

!NIET VERWIJDEREN, PLAATS VOOR HANDTEKENING SECRETARIS!

!NIET VERWIJDEREN, PLAATS VOOR HANDTEKENING RECHTER!

!NIET VERWIJDEREN, PLAATS VOOR STEMPELS!

fn. 998
Tegen deze beschikking staat het rechtsmiddel van cassatie open.