ECLI:NL:RBNNE:2023:5335

Uitspraak

RECHTBANK NOORD-NEDERLAND

Afdeling privaatrecht

Locatie Assen

Zaaknummer : 10642290 VO VERZ 23-1183

Datum uitspraak: 19 oktober 2023

Beschikking

Op verzoek van:

Stichting Zorggroep Drenthe, ten deze vertegenwoordigd door [medewerker] , in haar hoedanigheid van medisch maatschappelijk werker,

gevestigd te 9402 NP Assen, Industrieweg 15,

hierna ook te noemen verzoeker.

Het verzoek strekt tot instelling van een bewind over de goederen en gelden die (zullen) toebehoren aan:

[betrokkene] ,

geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1929,

wonende te [woonplaats] , [adres] ,

hierna ook te noemen betrokkene.

Procesverloop

De kantonrechter heeft kennisgenomen van het verzoekschrift, ter griffie ingekomen op

1 augustus 2023.

De mondelinge behandeling van het verzoekschrift heeft plaatsgevonden op 5 oktober 2023. Ter zitting zijn verschenen en gehoord:

[betrokkene] , betrokkene,
[medewerker] , [medewerker] en [medewerker] , allen namens Stichting Zorggroep Drenthe,
[bewindvoerder] , voorgestelde bewindvoerder,
[notarieel gevolmachtigde] , notarieel gevolmachtigde van betrokkene.

Motivering

Verzoeker vraagt om een bewind en een mentorschap in te stellen voor betrokkene. Ter zitting is dit verzoek mondeling toegelicht. Verzoeker deelt mee dat betrokkene ten tijde van de opname bij Spectrum in Beilen zorgelijke verhalen vertelde en bij bezoek van de mantelzorgers stemverheffingen uit zijn kamer klonken. Om die reden is bij hen het protocol ouderenmishandeling in werking gezet. Verzoeker was voorafgaand aan de zitting niet op de hoogte van het bestaan van een notariële volmacht. Betrokkene wist het niet en navraag bij de zoon van betrokkene leverde evenmin een aanwijzing daarvoor op.

[notarieel gevolmachtigde] voert aan dat betrokkene heeft voorzien in de behartiging van zijn belangen bij leven door het laten opmaken van een algemene volmacht, waarbij hij als gevolmachtigde is aangewezen. Een afschrift van deze volmacht, opgesteld op 18 september 2018, is door de [notarieel gevolmachtigde] op 11 september 2023 per mail ter griffie ingediend.

De [notarieel gevolmachtigde] deelt mee dat hij op dit moment geen invulling geeft aan de benoeming. Hij stelt dat dit pas in werking treedt op het moment dat daar een reden voor is. Hij toetst dit zelf niet dagelijks of wekelijks, maar laat zich informeren door de mantelzorgers van betrokkene. Hij stelt dat de mantelzorgers hem informeren als er reden voor is.

De kantonrechter stelt vast dat er sprake is van een levenstestament in de vorm van een algemene volmacht. Deze is op 18 september 2018 te Assen, in aanwezigheid van betrokkene, ondertekend door mr. G. Lindeyer, notaris te Beilen. Hierbij is de [notarieel gevolmachtigde] , geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1958, wonende te [woonplaats] , [adres] , aangewezen als gevolmachtigde.

De volmacht luidt, voor zover hier van belang:

“
DOEL VAN DEZE VOLMACHT

Met deze volmacht wil ik voorzien in de situatie dat ik om wat voor reden dan ook niet meer zelf kan handelen. Ik tref daartoe de volgende maatregelen:

Ik geef een algemene volmacht om mijn vermogensrechtelijke en andere zakelijke belangen te behartigen.

Ik heb mijn wensen ter zake van de uitoefening van deze volmacht geformuleerd.

Ik tref deze maatregelen om te voorkomen dat ik onder curatele wordt gesteld, dat over mijn goederen beschermingsbewind of ten behoeve van mij mentorschap wordt ingesteld. Ook als ik wilsonbekwaam word, dat wil zeggen dat ik niet meer in staat ben tot een redelijke waardering van mijn belangen, blijft deze volmacht gelden. Ik ben mij ervan bewust dat ik dan zelf niet meer in staat zal zijn om mijn gevolmachtigde rekening en verantwoording te vragen of de volmacht in te trekken.

Het is mijn uitdrukkelijke bedoeling dat de wensen die ik in deze volmacht heb neergelegd, ter kennis worden gebracht aan de personen of instanties, zoals de rechterlijke macht, die bevoegd zijn beslissingen te nemen over mijn persoon of mijn goederen.

(…)”

In deze volmacht is verder onder meer opgenomen dat de gevolmachtigde niet bevoegd is een ondervolmacht te verlenen noch een ander in zijn plaats mag stellen, dat er geen toezichthouder op de gevolmachtigde wordt aangesteld de periode dat betrokkenen zelf niet in staat is rekening en verantwoording af te nemen, dat de gevolmachtigde geen giften mag doen omdat dat een gebruik van de volmacht is dat niet in zijn belang is.

Beoordeeld moet worden of er aanleiding is betrokkene onder bewind te stellen. Art. 1:431, lid 1 BW bepaalt dat bewind kan worden ingesteld door de kantonrechter over de goederen die toebehoren aan een meerderjarige als gevolg van zijn lichamelijke of geestelijke toestand, dan wel verkwisting of het hebben van problematische schulden, waardoor deze meerderjarige tijdelijk of duurzaam niet in staat is zijn vermogensrechtelijke belangen behoorlijk waar te nemen. Geoordeeld wordt dat betrokkene gezien zijn geestelijke en lichamelijke toestand daartoe onvoldoende in staat wordt geacht. Er is sprake van kwetsbaarheid gezien de leeftijd (94 jaar) in combinatie met de fysieke toestand van betrokkene (doofheid). Betrokkene is vergeetachtig (de orthopedagoog van verzoeker spreekt van cognitieve achteruitgang) en lijkt gemakkelijk beïnvloedbaar, hetgeen moet worden opgemaakt uit de klachten van betrokkene over de mantelzorgers die juwelen hebben meegenomen en geen financiële verantwoording willen afleggen, terwijl betrokkene zelf de bankpas aan deze personen heeft verstrekt en meermaals bedragen (in elk geval eenmaal

€ 10.000,=) aan hen heeft overgemaakt. Betrokkene heeft door deze handelwijze wel laten blijken dat hij tenminste ondersteuning nodig heeft bij financiële en regeltaken. Bewind is een geëigende maatregel om kwetsbare personen in dergelijke situaties te ondersteunen en te beschermen.

Vraag is echter of de maatregel van bewind is aangewezen gezien het door betrokkene opgemaakte levenstestament. Waar betrokkene zelf in de behartiging van zijn belangen heeft voorzien, dient de kantonrechter terughoudend te zijn met het uitspreken van een beschermingsmaatregel (zie ook Aanbevelingen meerderjarigenbewind). De kantonrechter is evenwel niet gebonden aan een notariële volmacht en kan een curatele, bewind of mentorschap uitspreken als zij dit in de gegeven omstandigheden noodzakelijk oordeelt.

Geoordeeld wordt dat in dit geval tot instelling van een bewind moet worden overgegaan om toezicht op de vermogensrechtelijke belangen van betrokkene te waarborgen. Gebleken is dat ondanks de verleende volmacht het mogelijk is geweest dat betrokkene een deel van zijn financiële zaken uit handen heeft gegeven aan derden, niet zijnde de gevolmachtigde. Volgens mededeling van betrokkene hebben deze personen desgevraagd geen verantwoording afgelegd over besteding van gelden (met gebruikmaking van zijn bankpas) en ook anderszins is daarop geen toezicht geweest (bv door de gevolmachtigde). Ook is sprake geweest van het meerdere malen door betrokkene overmaken van (grotere) bedragen aan deze derden, terwijl niet kan worden uitgesloten dat daarbij sprake is geweest van misbruik van omstandigheden. Betrokkene heeft in dit verband zelf gemeld dat hij afhankelijk van hen is. De notariële akte van volmacht is gezien deze gebeurtennissen onvoldoende waarborg gebleken voor de bescherming van de vermogensrechtelijke belangen van betrokkene. Integendeel heeft de gevolmachtigde naar hij heeft verklaard, voor het al dan niet gebruik maken van zijn bevoegdheden als gevolmachtigde zich laten leiden door mededelingen van bedoelde personen.

Uit de stukken en de mondelinge behandeling is dan ook voldoende aannemelijk geworden dat betrokkene als gevolg van zijn lichamelijke of geestelijke toestand niet in staat is ten volle zijn vermogensrechtelijke belangen zelf behoorlijk waar te nemen en dat een onderbewindstelling daarvoor de aangewezen maatregel is.

Op grond van artikel 1:435 lid 3 BW volgt de rechter bij de benoeming van de bewindvoerder de uitdrukkelijke voorkeur van de betrokkene tenzij gegronde redenen zich tegen zodanige benoeming verzetten.

In de gevallen waarin geen sprake is van een uitdrukkelijke voorkeur van de rechthebbende voor een bewindvoerder of wanneer die niet wordt gevolgd door de rechter, gaat de voorkeur ingevolge artikel 1:435 lid 4 BW uit naar benoeming van de echtgenoot, geregistreerde partner of andere levensgezel. Indien zij niet aanwezig zijn of deze wettelijke voorkeur niet wordt gevolgd, dan wordt bij voorkeur een van zijn ouders, kinderen, broers of zusters tot bewindvoerder benoemd.

Betrokkene heeft ter zitting weliswaar niet de naam van de gevolmachtigde kunnen noemen, maar wel vermeld dat het zijn uitdrukkelijke voorkeur heeft dat deze wordt benoemd tot bewindvoerder, mocht daartoe worden overgegaan. Gebleken is echter dat de gevolmachtigde al als bewindvoerder is benoemd voor meerdere personen zonder dat hij is aangemeld bij, getoetst door en ingeschreven bij het Landelijk Kwaliteitsbureau. In dit verband is ook van belang dat de zoon van betrokkene (zijn enig kind) zich heeft verzet tegen benoeming van de gevolmachtigde en de voorkeur voor een professionele bewindvoerder heeft uitgesproken, wat te maken heeft met de vraag of de gevolmachtigde de belangen van betrokkene gezien hetgeen kon gebeuren wel voldoende heeft behartigd. Geoordeeld moet dan ook worden dat er sprake is van gegronde redenen die zich verzetten tegen de benoeming van de gevolmachtigde als bewindvoerder.

De door verzoeker voorgestelde bewindvoerder heeft een bereidverklaring overgelegd. Van gegronde bezwaren tegen diens benoeming is niet gebleken.

De kantonrechter zal de beloning van de te benoemen bewindvoerder voor de aanvangswerkzaamheden vaststellen op een bedrag van € 586,00 (exclusief btw).

De kantonrechter zal de jaarbeloning van de te benoemen bewindvoerder, inclusief onkostenvergoeding en exclusief omzetbelasting voor zover van toepassing, vaststellen overeenkomstig artikel 3 lid 2 sub a van de Regeling beloning curatoren, bewindvoerders en mentoren (basistarief).

Beslissing

De kantonrechter:

stelt een bewind in over de goederen en gelden die (zullen) toebehoren aan

[betrokkene]voornoemd wegens zijn lichamelijke of geestelijke toestand;

benoemt tot bewindvoerder:

[bewindvoerder],

postbus 11121, [woonplaats] ;

stelt de beloning van de bewindvoerder voor de aanvangswerkzaamheden vast op een bedrag van € 586,00 (exclusief btw);

stelt de jaarbeloning van de bewindvoerder vast overeenkomstig artikel 3 lid 2 sub a van de Regeling beloning curatoren, bewindvoerders en mentoren;

verstaat dat het bewind ingaat op de dag volgend op de hieronder vermelde datum van verzending van deze beschikking.

Deze beschikking is gegeven door mr. C.P. van Gastel, kantonrechter, en in het openbaar uitgesproken door mr. C.J.R. de Locht, kantonrechter, op 19 oktober 2023.

Conc.nr.: 80

Beschikking verzonden op:

Tegen deze beschikking kan -uitsluitend door tussenkomst van een advocaat- hoger beroep worden ingesteld bij het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, locatie Leeuwarden:

door de verzoeker en degenen aan wie een afschrift van deze beschikking is verstrekt of verzonden binnen drie maanden na de dag van de uitspraak;
door andere belanghebbenden binnen drie maanden na betekening daarvan of nadat deze beschikking hun op andere wijze bekend is geworden.

BIB2A