ECLI:NL:RBNNE:2023:4236

Rechtbank Noord-Nederland

Datum uitspraak
5 oktober 2023
Publicatiedatum
17 oktober 2023
Zaaknummer
184561
Instantie
Rechtbank Noord-Nederland
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Civiel recht; Personen- en familierecht
Procedures
  • Beschikking
Rechters
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Zorgregeling en herbenoeming bijzondere curator in complexe echtscheidingszaak met geweldsproblematiek

In deze zaak, behandeld door de Rechtbank Noord-Nederland op 5 oktober 2023, betreft het een zorgregeling voor twee minderjarige kinderen, [minderjarige 1] en [minderjarige 2], die fysiek geweld uiten richting hun vader. De rechtbank heeft de zaak opnieuw beoordeeld na eerdere beslissingen en heeft vastgesteld dat er een complexe echtscheidingsproblematiek speelt, waarbij de kinderen loyaal zijn aan hun moeder en grensoverschrijdend gedrag vertonen richting hun vader. De rechtbank heeft de bijzondere curator herbenoemd om de belangen van de kinderen te behartigen en om de samenwerking tussen de ouders te verbeteren. De rechtbank heeft een voorlopige zorgregeling vastgesteld waarbij de kinderen twee keer per week contact hebben met hun vader, onder begeleiding van de gecertificeerde instelling (GI). De rechtbank benadrukt het belang van professionele begeleiding en individuele hulpverlening voor alle gezinsleden om de problematiek aan te pakken en een veilige omgeving voor de kinderen te creëren. De bijzondere curator zal bemiddelen tussen de ouders en hen helpen bij het opstellen van een ouderschapsplan. De rechtbank heeft de zaak aangehouden voor verdere behandeling en zal de bijzondere curator opdracht geven om verslag uit te brengen over de voortgang.

Uitspraak

RECHTBANK NOORD-NEDERLAND

Afdeling Privaatrecht
Locatie Leeuwarden
zaak-/rekestnummer: C/17/184561 / FA RK 22-945
beschikking van de enkelvoudige kamer d.d. 5 oktober 2023
inzake
[de moeder],
wonende te [plaats] ,
hierna ook te noemen de vrouw of de moeder,
tegen
[de vader],
wonende te [plaats] ,
hierna ook te noemen de man of de vader,
advocaat mr. M. Arnold, kantoorhoudende te Leek,
belanghebbenden:
William Schrikker Stichting Jeugdbescherming & Jeugdreclassering,
hierna te noemen de GI (Gecertificeerde Instelling),
gevestigd te Amsterdam,
[de bijzondere curator] ,register mediator te Leeuwarden,
in haar hoedanigheid als bijzondere curator over de minderjarigen [minderjarige 1] en [minderjarige 2] .

1.Procesverloop

1.1.
Bij beschikking van deze rechtbank van 3 maart 2023, waarvan de inhoud als hier herhaald en ingelast moet worden beschouwd, is de zaak naar een nadere zitting verwezen.
1.2.
Ter zitting van 8 september 2023 is de zaak behandeld in aanwezigheid van:
- de vrouw;
- de man en mr. S.M. Wolfert;
- [namen medewerkers] , namens de GI;
- [namen medewerkers] , namens de Raad voor de Kinderbescherming (verder: RvdK).
1.3.
De rechtbank heeft kennis genomen van:
- een brief van 24 augustus 2023 van de bijzondere curator, ingekomen op 28 augustus 2023; - een brief van 25 augustus 2023 van de GI met als bijlagen het eindverslag gezinsverblijf van [X] van 20 juni 2023 en het plan van aanpak, vastgesteld op 21 juni 2023.
1.4.
Mr. J.H. Arends heeft zich bij F9-formulier van 5 juni 2023 onttrokken als advocaat voor de vrouw.

2.Motivering

2.1.
Bij beschikking van 3 maart 2023 is een voorlopige zorgregeling bepaald tussen de man en [minderjarige 1] en [minderjarige 2] , inhoudende dat de kinderen iedere donderdag uit school tot na het avondeten bij de man verblijven, dat de eerste omgangsmomenten onder begeleiding plaatsvinden, dat de man twee keer per week belt met de kinderen en dat de regie over de verdere invulling en de uitbreiding van de zorgregeling bij de GI ligt.
eindverslag gezinsverblijf [X] 20 juni 2023
2.2.
Uit dit verslag blijkt de rechtbank dat in de periode 3 april 2023 tot en met 14 juni 2023 het gezin heeft meegewerkt aan een gezinsopname bij [X] in [plaats] . Tijdens die opname is duidelijk geworden dat er sprake is van complexe echtscheidings- en systematische problematiek waarbij de kinderen extreem loyaal zijn richting moeder en er weinig ruimte is voor vader. Een gezamenlijk verblijf bleek niet haalbaar. Wanneer vader alleen met de kinderen is, vertonen zij richting hem maar ook richting de professionals extreem grensoverschrijdend gedrag in de vorm van slaan, schoppen, bijten en schelden. Als moeder weer in beeld komt, stopt dit gedrag van de kinderen. Vader is uiteindelijk naar zijn eigen huis gegaan. Omdat het grensoverschrijdende gedrag van de kinderen voor onveilige situaties heeft gezorgd en bovendien ouders continue wantrouwen in de professionals van [X] hebben, is de opname voortijdig gestopt.
2.3.
Tijdens de opname bij [X] hebben ouders laten zien dat zij grillig en onvoorspelbaar zijn in hun (opvoed)gedrag. Ze zijn niet consequent in hun benadering naar de kinderen en ze hebben moeite om zich in hun behoeften te verplaatsen. Ze stellen eigen wensen en behoeften voorop. De sleutel in het doorbreken van de ontstane patronen van dit gezin ligt bij moeder. Zij kan de kinderen ruimte geven om hun eigen ontwikkelingspad te volgen. Daarvoor is het nodig dat zij zich gaat focussen op verwerking van trauma's uit haar verleden. Het advies van [X] voor moeder is een intensieve vorm van traumabehandeling en voor vader verdere diagnostiek via de GGZ om zicht te krijgen op de onderliggende oorzaak van het gebrekkige zelfinzicht van vader en onzekerheid in handelen richting en opvoeden van de kinderen. Voor de kinderen is psychologische hulpverlening geadviseerd en het met regelmaat bezoeken van een veilige plek met professionele begeleiding, zoals een zorgboerderij.
2.4.
Ten aanzien van de omgang wordt geadviseerd dat vader de kinderen blijft zien. Gelet op de gezinsproblematiek is het moeilijk om een veilige basis te creëren voor de kinderen om zich goed te kunnen ontwikkelen. Voor een veilige omgang is professionele begeleiding nodig. Voor vader om hem te coachen in het begrenzen van het ongewenste gedrag van de kinderen, maar ook voor moeder, zodat zij vertrouwen kan krijgen in de begeleider en van daaruit de kinderen kan toestaan alleen tijd met vader en de begeleider door te brengen. Dit vertrouwen van moeder is voor de kinderen essentieel. Zonder dit vertrouwen zullen ze weer verlatingsangst vertonen wat zich uit in onhandelbaar gedrag.
Opvallend is dat wanneer ouders positief contact hebben de omgang tussen de kinderen en vader ook positief verloopt. Wanneer het contact tussen ouders negatief is, heeft dit direct negatieve gevolgen voor de omgang.
standpunt GI
2.5.
De GI sluit zich aan bij het advies van [X] . De GI vindt het van belang voor de kinderen dat zij op een veilige en fijne manier omgang hebben met hun vader. Als ouders samen de omgang blijven doen, gaat het mis. Zij triggeren elkaar en brengen de kinderen in een loyaliteitsconflict. De GI wil enerzijds professionele begeleiding bij de omgang, anderzijds is gezien dat de omgang daarmee ook niet veilig was. Er is een persoon uit het netwerk van moeder ( [persoon Z] ) die een overbrugging kan zijn tot dat er ruimte en vertrouwen is en een professional de begeleiding overneemt. De GI adviseert begeleide omgang van twee keer per week een paar uur. Daarnaast vindt ook de GI behandeling van ieder gezinslid noodzakelijk. Ook van vader. De kinderen zijn inmiddels aangemeld bij [Hulpverlening Y] . Diagnostiek door [X] behoort ook nog tot de mogelijkheden. De kinderen gaan inmiddels twee dagen naar een zorgboerderij.
verslag en advies bijzondere curator
2.6.
De bijzondere curator geeft in haar verslag aan dat de opname van het gezin bij [X] ten tijde van de vorige zitting en het verstrekken van de opdracht niet aan de orde is geweest. Een groot deel van de vragen van de rechtbank zijn door de opname van moeder en de kinderen en de begeleiding van [X] al door [X] onderzocht en beantwoord. De bijzondere curator kan zich vinden in het eindverslag gezinsverblijf van [X] van 20 juni 2023.
2.7.
De bijzondere curator constateert dat de kinderen volledig gericht zijn op moeder en niet alleen willen zijn met vader. Terugkerend thema is dat vader de kinderen zou slaan. Dit leidt tot veel discussie tussen ouders. De bijzondere curator is hierover met ouders in gesprek gegaan en heeft aangegeven dat zij dienen samen te werken. Daarnaast heeft de bijzondere curator een resetgesprek gevoerd met de ouders, kinderen en de kindercoach over het feit dat de man niet de biologische vader is van de kinderen. Deze keer was ook vader aanwezig. De kindercoach heeft erkend dat vader ook bij het eerste gesprek aanwezig had moeten zijn. Het resetgesprek is goed verlopen.
2.8.
Uit het verslag van de bijzondere curator blijkt verder dat ervaren onrecht, oneerlijkheid en onvoldoende vertrouwen thema's blijven die een goede samenwerking tussen ouders in de weg staan. Ouders triggeren elkaar vaak en snel op deze thema's. Omdat er nog geen behandeling van ouders heeft plaatsgevonden, bestaat het risico dat gesprekken tussen ouders onvoldoende oplevert. Voor het versterken van hun opvoedingsvaardigheden is het van belang dat ouders eerst aan hun eigen problematiek werken. Moeder wordt op 12 september 2023 opgenomen in [plaats] voor een intensieve traumabehandeling. De kinderen blijven gedurende de opname van moeder in [plaats] bij [persoon Z] , een contact uit het netwerk van moeder. [persoon Z] is pleegouder en volgens moeder ook zeer geschikt om de omgang tussen vader en de kinderen te begeleiden. Vader heeft een gesprek gehad bij de praktijkondersteuner van de huisarts. Hij vindt aanmelding bij de GGZ niet nodig. De kinderen zijn aangemeld voor traumabehandeling bij een klinisch psycholoog en psychotherapeut van [instantie] . De kinderen gaan nog steeds naar de kindercoach. Er is haar geadviseerd de kinderen meer te begrenzen in de uitspraken die zij over vader doen. Vanuit [X] zijn er twijfels of de kindercoach nog in staat is om de kinderen op adequate wijze te coachen in het contact met vader. Zij is al een aantal jaren de coach van de kinderen geweest en zij hebben (onbedoeld) bij haar een vrijbrief gekregen om zich negatief over vader uit te laten. Dit is een belangrijke belemmerende factor in het herstel van het vertrouwen in vader.
2.9.
Ouders geven aan rust nodig te hebben in de omgangsafspraken. Op 24 augustus 2023 hebben de ouders met de bijzondere curator voorlopige afspraken gemaakt over de omgang voor de periode van twee maanden tot 1 november, inhoudende dat vader vanaf 24 augustus 2023 in de oneven weken van donderdag na school tot 19.00 uur samen met de kinderen bij moeder thuis is en op zondag van 13.00 uur tot 19.00 uur. In de even weken is vader op dinsdagmiddag van 16.30 uur tot 19.00 uur bij de kinderen en op donderdag van 14.00 uur na school tot 19.00 uur. Daarnaast spreken ouders af dat vader twee keer per week op een nader af te spreken moment met de kinderen mag bellen. Het is van belang dat ouders aan hun eigen problematiek gaan werken, omdat zij zonder behandeling steeds weer in dezelfde conflictpatronen terechtkomen.
2.10.
De bijzondere curator adviseert een omgangsregeling zoals ouders zijn overeengekomen, waarbij er toegewerkt wordt naar begeleide omgang (zonder moeder) door [persoon Z] van het pleeggezin en uiteindelijk naar onbegeleide omgang bij vader thuis. De GI zal een coördinerende rol kunnen spelen in de opbouw van de omgangsregeling.
advies van de RvdK ter zitting
2.11.
De RvdK geeft aan dat het een zeer complexe situatie is. Er worden wel stappen gezet, maar de verhoudingen zijn nog hetzelfde. Moeder heeft de sleutel in handen voor het verdere verloop. Zij kan iets in gang zetten door emotionele toestemming aan de kinderen te geven in het contact met vader. De RvdK maakt zich zorgen over het gedrag dat de kinderen vertonen richting hun ouders. Er moet meer zicht komen op de oorzaak daarvan door middel van diagnostiek. Tijdens het raadsonderzoek waren er ook al forse zorgen. In die zin is het te begrijpen dat er kleine stappen worden gemaakt. Maar de situatie kan zo niet blijven. De kinderen krijgen elke keer dat moeder er is de mogelijkheid om zich aan het contact met vader te onttrekken. Er is nu al onvoldoende begrenzing. De RvdK vraagt zich af hoe dat moet als de kinderen ouder zijn. Het is de RvdK niet duidelijk of de verlatingsangst van de kinderen van hunzelf is of bij moeder vandaan komt. De RvdK ziet een grote rol voor moeder om het contact tussen vader en de kinderen te veranderen.
standpunt vader
2.12.
Vader heeft inmiddels twee gesprekken gehad bij de praktijkondersteuner van de huisarts. Hij vindt een doorverwijzing naar de GGZ niet nodig voor het hebben van omgang met de kinderen. Vader geeft aan dat hij de kinderen nog nooit heeft geslagen. De kinderen keren zich tegen hem. Vader wil geen professional bij de omgang, maar staat ervoor open om te onderzoeken of de persoon uit moeder haar netwerk geschikt is als omgangsbegeleider. Vader vindt de overeengekomen omgangsregeling te beperkt en wil toewerken naar een uitbreiding daarvan. Vader heeft geen vertrouwen meer in de kindercoach. Hij wil dat het contact tussen haar en de kinderen wordt afgebouwd. Vader wil dat de regeling zoals die nu wordt uitgevoerd, wordt vastgelegd voor een korte periode om daarna te kijken of er meer mogelijk is.
standpunt moeder
2.13.
Moeder geeft aan dat zij het advies van [X] opvolgt. Ze is aanwezig bij de omgang tussen vader en de kinderen omdat het haar is gevraagd en de kinderen dan rustig blijven. Moeder zegt aan de begrenzing van de kinderen te werken, maar ze vindt dat vader hier ook een rol in heeft. Moeder vindt de omgangsregeling te uitgebreid.
beoordeling door de rechtbank
2.14.
De rechtbank stelt vast dat er aan de voorlopige omgangsregeling die is vastgesteld bij beschikking van 3 maart 2023 geen uitvoering wordt gegeven. Ouders hebben met hulp van en begeleiding door de bijzondere curator andere tijdelijke afspraken over de omgang gemaakt. De GI kan zich ook vinden in de gemaakte afspraken. De rechtbank zal in overeenstemming met hetgeen is afgesproken, bepalen dat er een voorlopige omgangsregeling zal gelden waarbij vader en de kinderen minimaal twee keer per week gedurende een aantal uren contact hebben met elkaar, waarbij de GI de regeling nader dient in te vullen en de regie dient te voeren over (de begeleiding van) de omgang. Daarbij kunnen eerst de afspraken die zijn gemaakt bij de bijzondere curator worden gevolgd, maar kan de GI beslissen wanneer overgegaan wordt tot omgang met begeleiding van [persoon Z] en vervolgens begeleiding door een professional.
2.15.
Daarnaast acht de rechtbank het van belang dat er meer duidelijkheid komt over de oorsprong van het gedrag van de kinderen jegens de man (en de hulpverleners) en hoe dat gedrag begrensd kan worden, zodat er uiteindelijk toegewerkt kan worden naar een omgangsregeling waarbij de kinderen zonder begeleiding bij vader thuis zijn. Om dit te kunnen bereiken is individuele hulpverlening voor ieder gezinslid noodzakelijk. De rechtbank vindt dat ook de vader hulpverlening moet aangaan, waarbij onderzocht wordt wat bij hem belemmerend werkt voor het herstellen van het contact met de kinderen en waarin ook duidelijk wordt of er bij hem persoonlijke problematiek speelt. Er dient daarnaast ook oog te zijn voor de continuïteit van de hulp die door [X] wordt verleend aan ouders. De rechtbank verwacht verder van de GI dat zij een standpunt inneemt ten aanzien van de kindercoach. Het is goed geweest dat er op initiatief van de bijzondere curator een herstelgesprek is gevoerd over de afstamming, maar er is veel weerstand vanuit vader richting de kindercoach. Het is ook de vraag of het belang van de kinderen wordt gediend met voortzetting van de gesprekken die zij met de kindercoach voeren, te meer nu zij in het verleden daar negatief mochten zijn over vader.
2.16.
De rechtbank stelt vast dat de bijzondere curator de oorspronkelijke taken (deels) heeft vervuld. Door de opname van de ouders en de kinderen op de leefafdeling van [X] en de begeleiding door [X] werd een groot deel van de vragen die de rechtbank aan de bijzondere curator heeft gesteld onderzocht en beantwoord. De bijzondere curator heeft veelvuldig overleg gehad met de GI en de eindbehandelaar van [X] en heeft aangegeven zich te kunnen vinden in het eindverslag van [X] . De rechtbank zal de taken van de bijzondere curator beëindigen.
2.17.
Omdat er nog veel stappen moeten worden gezet door alle gezinsleden, er nog geen sprake is van een stabiele situatie en de betrokkenheid van de bijzondere curator tot nu toe een positieve invloed heeft gehad op het systeem, is de rechtbank van oordeel dat het van noodzakelijk belang van de kinderen is dat de bijzondere curator betrokken blijft. De rechtbank zal haar opnieuw benoemen, waarbij haar hoofdtaak nu wordt om met ouders oudergesprekken te voeren om rust en overeenstemming te creëren en zo mogelijk een ouderschapsplan op te stellen. De bijzondere curator zal gaan bemiddelen tussen de betrokken volwassenen met als doel de samenwerking tussen ouders te verbeteren en meer concrete afspraken te maken over de omgang tussen vader en de kinderen. De bijzondere curator heeft zich bereid verklaard om nogmaals op te treden als bijzondere curator.
2.18.
De rechtbank zal de zaak verwijzen naar een nader te bepalen mondelinge behandeling in
maart/april 2023.

3.De beslissing

De rechtbank:
3.1.
wijzigt de beschikking van deze rechtbank van 3 maart 2023 (alleen voor wat betreft de zorgregeling) en bepaalt
voorlopig- dat wil zeggen totdat een nadere rechterlijke beslissing over de zorgregeling van kracht wordt - dat de volgende zorgregeling geldt tussen [minderjarige 1] , geboren op [datum] 2014 in [plaats] , en [minderjarige 2] , geboren op [datum] 2016 in [plaats] :
- de man heeft twee keer per week gedurende een aantal uren contact met de kinderen, waarbij de GI de regie heeft over de nadere invulling, uitbreiding en begeleiding van de zorgregeling;
3.2.
beschouwt de werkzaamheden van [de bijzondere curator] als beëindigd;
3.3.
benoemt (opnieuw) tot bijzondere curator over [minderjarige 1] en [minderjarige 2] :
[de bijzondere curator + contactgegevens]
om in deze procedure de belangen van deze kinderen te behartigen, dit met inachtneming van hetgeen de rechtbank onder punt 2.17. heeft overwogen;
3.4.
verklaart deze beschikking tot zover uitvoerbaar bij voorraad;
3.5.
draagt de griffier op een afschrift van deze beschikking aan de bijzondere curator te zenden;
3.6.
houdt de behandeling voor het overige aan en bepaalt dat de
aangehouden verzoeken zullen worden besproken op een nadere te bepalen zitting met gesloten deuren in
maart/april 2023;
3.7.
draagt de bijzondere curator op om
uiterlijk twee wekenvoor de zitting in
maart/april 2023,aan de rechtbank schriftelijk verslag te doen;
3.8.
bepaalt dat de griffier van deze rechtbank een afschrift van het verslag van de
bijzondere curator aan partijen en de GI zal toezenden;
3.9.
draagt de GI op om
uiterlijk één weekvoor de te bepalen zitting de rechtbank en
de belanghebbenden schriftelijk te informeren over de actuele stand van zaken.
Deze beschikking is gegeven door mr. J. Teertstra, (kinder)rechter, bijgestaan door de griffier en in het openbaar uitgesproken op 5 oktober 2023.
Hoger beroep tegen deze beschikking kan worden ingesteld:
- door de verzoekers en degenen aan wie een afschrift van de beschikking is verstrekt of verzonden, binnen drie maanden na de dag van de uitspraak.
- door andere belanghebbenden binnen drie maanden na de betekening daarvan of nadat de beschikking aan hen op een andere wijze bekend is geworden.
Het hoger beroep moet door tussenkomst van een advocaat worden ingediend ter griffie van het gerechtshof
Arnhem-Leeuwarden
fn: 458