ECLI:NL:RBNNE:2023:398

• Datum uitspraak: 1 februari 2023
• Publicatiedatum: 7 februari 2023
• Zaaknummer: C/17/705/2022
• Instantie: Rechtbank Noord-Nederland
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht
• Procedures: Beschikking
• Rechters: J.E. Biesma
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Ambtshalve vernietiging van verwerping van nalatenschap na beneficiaire aanvaarding

In deze zaak heeft de Rechtbank Noord-Nederland op 1 februari 2023 een beschikking gegeven inzake de nalatenschap van een erflater die op [overlijdensdatum] is overleden. De rechtbank is ambtshalve bekend geworden met de verwerping van de nalatenschap door erfgename 1 en de wettelijk vertegenwoordiger van erfgename 2 op 14 september 2022. Echter, deze verwerping had geen rechtswerking omdat de nalatenschap al eerder, op 21 juli 2022, beneficiair was aanvaard door dezelfde partijen. De rechtbank heeft de betrokkenen in de gelegenheid gesteld om hun standpunt kenbaar te maken over het voornemen om de akte van verwerping te vernietigen. De wettelijk vertegenwoordiger van erfgename 2 heeft gereageerd, terwijl erfgename 1 geen gebruik heeft gemaakt van deze gelegenheid.

De rechtbank overweegt dat de inschrijving in het boedelregister van de keuze voor beneficiaire aanvaarding of verwerping geen uitgebreide onderzoeksplicht voor de griffier met zich meebrengt. Dit kan leiden tot situaties waarin onterecht twee verschillende keuzes worden geregistreerd. De rechtbank benadrukt dat de keuze voor (beneficiaire) aanvaarding of verwerping een onherroepelijke rechtshandeling is, met uitzondering van specifieke omstandigheden zoals genoemd in de wet. In dit geval is er geen bewijs dat de beneficiaire aanvaarding onder dwang, bedrog of misbruik van omstandigheden tot stand is gekomen.

Daarom heeft de rechtbank besloten om de akte van verwerping, opgemaakt door de griffier op 14 september 2022, nietig te verklaren en de verbetering van het boedelregister te gelasten. De beschikking is uitvoerbaar bij voorraad verklaard.

Uitspraak

RECHTBANK NOORD-NEDERLAND

Afdeling privaatrecht

Locatie Leeuwarden

zaak-/rolnummer: 705/2022

BR.nr: 64863

beschikking van de rechtbank d.d. 1 februari 2023

inzake de nalatenschap van:

[erflater] , overleden in de [gemeente van overlijden] op [overlijdensdatum] ,

laatste woonplaats [plaats] ,

hierna te noemen erflater.

Motivering

De rechtbank is ambtshalve bekend geworden met de verwerping van de nalatenschap van erflater op 14 september 2022 door [erfgename 1] , geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] en [wettelijk vertegenwoordiger van erfgename 2] , handelend als wettelijk vertegenwoordiger van [erfgename 2] , geboren op [geboortedatum] .

De akte van verwerping opgemaakt ter griffie op 14 september 2022 heeft echter geen rechtswerking, omdat op het moment dat de verklaring werd afgelegd de nalatenschap door [erfgename 1] en [wettelijk vertegenwoordiger van erfgename 2] , in haar hoedanigheid voornoemd, al eerder, te weten op 21 juli 2022, beneficiair was aanvaard.

Bij schrijven van 6 december 2022 en 28 december 2022 zijn respectievelijk

[wettelijk vertegenwoordiger van erfgename 2] en [erfgename 1] in de gelegenheid gesteld zich schriftelijk uit te laten over het voornemen van de rechtbank de akte van verwerping nalatenschap ambtshalve te vernietigen. [wettelijk vertegenwoordiger van erfgename 2] heeft hierop per e-mail van 21 december 2022 gereageerd. [erfgename 1] heeft van die gelegenheid geen gebruik gemaakt.

[wettelijk vertegenwoordiger van erfgename 2] geeft in haar reactie aan dat zij onbekend was met het feit dat een gemaakte keuze niet ongedaan kan worden gemaakt. Het bevreemdt haar voorts dat geen toetsing heeft plaatsgevonden door de betreffende griffier, waardoor zij onnodig kosten heeft gemaakt.

De rechtbank overweegt dat bij de inschrijving in het boedelregister van de gemaakte keuze voor beneficiaire aanvaarding of verwerping op de griffier geen uitgebreide onderzoeksplicht rust. Daardoor bestaat de mogelijkheid dat ten onrechte twee verschillende keuzes worden geregistreerd, zoals in dit geval heeft plaats gevonden.

Het uitbrengen van een keuze voor (beneficiaire) aanvaarding of verwerping is echter een (eenzijdige) rechtshandeling in de zin van artikel 3:32 e.v. BW, die onherroepelijk is en terugwerkende kracht heeft. De enige uitzondering op de onherroepelijkheid die de wet noemt, is de regel van artikel 4:194 BW, wanneer na zuivere aanvaarding een uiterste wil bekend wordt of een gebeurtenis plaatsvindt die de positie van de erfgenaam verzwaart. In die gevallen kan de erfgenaam, die daardoor extra verplichtingen in zijn eigen vermogen dreigt te krijgen, machtiging aan de kantonrechter verzoeken om alsnog beneficiair te mogen aanvaarden. Deze uitzondering ziet slechts op zuivere aanvaardingen. Een vernietiging van een beneficiaire aanvaarding zal alleen mogelijk zijn wanneer zij door bedreiging, door bedrog of door misbruik van omstandigheden tot stand is gekomen. Daarvan is in dit geval niet gebleken.

De op 14 september 2022 door de griffier opgemaakte akte van verwerping nalatenschap zal daarom ambtshalve nietig worden verklaard. Daarnaast zal de verbetering van het boedelregister worden gelast.

Beslissing

De rechtbank:

verklaart nietig de akte van verwerping opgemaakt door de griffier van deze rechtbank op 14 september 2022, aktenummer 705/2022;

gelast de verbetering van het boedelregister in die zin dat de registratie
verwerping nalatenschap van 14 september 2022 wordt doorgehaald;

verklaart deze beschikking uitvoerbaar bij voorraad.

Aldus gewezen door mr. J.E. Biesma, rechter, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van 1 februari 2023, in tegenwoordigheid van de griffier.

c. 385/611