ECLI:NL:RBNNE:2022:3965

• Datum uitspraak: 18 oktober 2022
• Publicatiedatum: 1 november 2022
• Zaaknummer: 185594
• Instantie: Rechtbank Noord-Nederland
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht; Personen- en familierecht
• Procedures: Beschikking
• Rechters: J. Teertstra
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Rechterlijke machtiging tot opname en verblijf in een gesloten instelling voor betrokkene met het syndroom van Korsakov

In deze zaak heeft de Rechtbank Noord-Nederland op 18 oktober 2022 een rechterlijke machtiging verleend voor de opname en verblijf van betrokkene, die vermoedelijk lijdt aan het syndroom van Korsakov. Dit syndroom gaat gepaard met ernstige geheugenstoornissen, waardoor betrokkene vergeet haar medicatie in te nemen voor onder andere een hiv-infectie. Daarnaast heeft betrokkene een beenwond die dreigt te infecteren, wat levensgevaarlijk kan zijn. De rechtbank oordeelt dat betrokkene niet in staat is tot goede zelfzorg en dat opname in een gesloten instelling noodzakelijk is om de juiste zorg te bieden en ernstig nadeel te voorkomen.

De rechtbank heeft eerder, op 20 september 2022, het verzoek om machtiging aangehouden omdat er onvoldoende bewijs was dat het gedrag van betrokkene een gevolg was van het syndroom van Korsakov. Na aanvullende medische verklaringen en een mondelinge behandeling op 18 oktober 2022, waarin verschillende deskundigen en betrokkene zelf zijn gehoord, concludeert de rechtbank dat er een causaal verband bestaat tussen het gedrag van betrokkene en haar aandoening. De rechtbank stelt vast dat betrokkene niet in staat is om de gevolgen van haar handelen te overzien, wat leidt tot levensbedreigende situaties.

De rechtbank oordeelt dat er geen minder ingrijpende mogelijkheden zijn om het ernstig nadeel te voorkomen en dat betrokkene een beschermde omgeving nodig heeft. De machtiging tot opname en verblijf wordt verleend voor de duur van zes maanden, tot en met 18 april 2023. Betrokkene heeft zich verzet tegen de opname, maar de rechtbank oordeelt dat dit verzet niet voldoende is om de machtiging te weigeren. De beschikking is mondeling gegeven door rechter J. Teertstra en is op 25 oktober 2022 schriftelijk uitgewerkt.

Uitspraak

RECHTBANK NOORD-NEDERLAND

Afdeling Privaatrecht

Locatie: Leeuwarden

Zaak-/rekestnr.: C/17/185594 / FA RK 22-1456

Rechterlijke machtiging tot opname en verblijf

Beschikking van
18 oktober 2022 naar aanleiding van het door het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) ingediende verzoek tot het verlenen van een machtiging voor de duur van zes maanden als bedoeld in artikel 24 e.v. van de Wet zorg en dwang (Wzd), ten aanzien van:

[naam] ,

geboren op [geboortedatum] ,

thans verblijvende bij [accommodatie]

hierna te noemen: betrokkene,

advocaat: mr. A. de Haan, kantoorhoudende te Heerenveen.

1. Het procesverloop

1.1.

De rechtbank heeft bij tussenbeschikking van 20 september 2022 het verzoek aangehouden, omdat uit de overgelegde stukken onvoldoende bleek dat het gedrag wat leidt tot het ernstig nadeel een gevolg is van de gelijkgestelde aandoening, te weten het syndroom van Korsakov. Er was tijdens de mondelinge behandeling op 20 september 2022 geen arts aanwezig die hier duidelijkheid over kon verschaffen. De op 20 september 2022 gegeven tussenbeschikking dient als hier herhaald en ingelast te worden beschouwd.

1.2.

De rechtbank heeft vervolgens op 14 oktober 2022 kennisgenomen van de aanvullende medische verklaring, opgesteld d.d. 14 oktober 2022.

1.3.

Verder heeft de rechtbank kennisgenomen van een e-mail van de mentor van betrokkene van 14 oktober 2022 en van een e-mail van de locatiecoördinator van [accommodatie] van 6 oktober 2022.

1.4.

De verdere mondelinge behandeling van het verzoek heeft plaatsgevonden op 18 oktober 2022, bij [accommodatie] . Daarbij zijn de volgende personen gehoord:

• betrokkene, bijgestaan door mr. A. de Haan;
• [naam] , arts verstandelijk gehandicapten;
• [naam] , orthopedagoog;
• [naam] , begeleider van betrokkene.

Tevens is ten behoeve van betrokkene tijdens de mondelinge behandeling bijstand verleend door een tolk in de Russische taal.

2. De beoordeling

2.1.

De rechter kan op verzoek van het CIZ een rechterlijke machtiging tot opname en verblijf in een geregistreerde accommodatie verlenen als bedoeld in artikel 24 lid 1 van de Wzd. De machtiging kan slechts worden verleend indien naar oordeel van de rechter het gedrag van betrokkene als gevolg van zijn of haar psychogeriatrische aandoening of verstandelijke handicap leidt tot ernstig nadeel, de opname en het verblijf noodzakelijk zijn om het ernstig nadeel te voorkomen of af te wenden en er geen minder ingrijpende mogelijkheden zijn om het ernstig nadeel te voorkomen of af te wenden.

2.2.

De rechtbank heeft bij beschikking van 20 september 2022 reeds geoordeeld dat betrokkene lijdt aan het syndroom van Korsakov, wat een gelijkgestelde aandoening is in de zin van artikel 1 lid 4 Wzd. Verder is sprake van kenmerken van een borderlinepersoonlijkheidsstoornis. Op de mondelinge behandeling heeft de arts verstandelijk gehandicapten toegelicht dat het syndroom van Korsakov het meest waarschijnlijk is. Valide testen kunnen niet plaatsvinden, omdat betrokkene enkel Russisch spreekt. De diagnose is wel zeer waarschijnlijk, omdat betrokkene vanaf jonge leeftijd grote hoeveelheden alcohol heeft gebruikt. Ook passen de beperkingen van betrokkene, volgens de toelichting van de arts en zoals ook blijkt uit de aanvullende medische verklaring, bij dit syndroom.

Verder is door de rechtbank in de vorige beschikking overwogen dat sprake is van ernstig nadeel, bestaande uit:

• levensgevaar;
• ernstig lichamelijk letsel;
• ernstige verwaarlozing of maatschappelijke teloorgang;
• de situatie dat de algemene veiligheid van personen of goederen in gevaar is.

2.3.

Door en namens betrokkene is afwijzing van het verzoek bepleit. Betrokkene meent dat de omschreven zorgen onterecht zijn. Betrokkene wil overigens best overgeplaatst worden naar Wzd locatie [accommodatie] , omdat dit dichterbij bij de woonplaats van haar zus is, maar dan wel op vrijwillige basis. Een rechterlijke machtiging is daarvoor niet nodig. Verder meent de advocaat dat uit de aanvullende medische verklaring niet meer informatie naar voren komt dan in de eerste medische verklaring. Daarnaast is bekend dat betrokkene een vrij leven heeft gekend met nauwelijks beperkingen. Het is volgens de advocaat dan ook voor de hand liggend dat betrokkene juist om die reden simpelweg andere keuzes maakt en dat dit niet per definitie verband hoeft te houden met geheugenproblemen vanuit het syndroom van Korsakov. Ook dit keer stelt de advocaat zich op het standpunt dat er onvoldoende causaliteit bestaat tussen het gedrag van betrokkene en het (waarschijnlijke) syndroom van Korsakov.

De advocaat vraagt zich verder af, gelet op de verklaring van de orthopedagoog dat er mogelijk ook sprake is van een schizo-affectieve stoornis, of de Wvggz in dit geval niet voorliggend is.

2.4.

De vraag die de rechtbank moet beantwoorden is of het gedrag wat leidt tot het ernstig nadeel een gevolg is van het syndroom van Korsakov. Oftewel: of er een causaal verband bestaat tussen het (of het aanzienlijke risico op) ernstig nadeel en het syndroom van Korsakov. De rechtbank beantwoordt deze vraag bevestigend en overweegt hiertoe als volgt.

Uit de aanvullende medische verklaring en de toelichting van de arts ter zitting, is naar voren gekomen dat er duidelijke symptomen te zien zijn die passend bij het syndroom van Korsakov. Er is een neergaande lijn te zien in de zelfzorg en het geheugen van betrokkene, waarbij dit laatste vooral kenmerkend is voor het syndroom van Korsakov. Uit de informatie van de arts leidt rechtbank af dat er sprake is van een progressieve geheugenstoornis. Zo vergeet betrokkene veel dingen en is er een geleidelijke neergang te zien in het functioneren met achteruitgang in alledaagse levensverrichtingen en zelfzorg. Betrokkene heeft een hiv-infectie en een ernstige wond met weefselversterving, waarvoor amputatie dreigt. Dit maakt dat betrokkene veel rust en een goede behandeling (met onder andere medicatie) nodig heeft. Betrokkene vergeet echter vaak haar medicatie en neemt ook geen rust om haar beenwond te kunnen laten herstellen. Zo stapt betrokkene nog geregeld op de fiets, terwijl herhaaldelijk wordt aangegeven dat dit onverstandig is. Betrokkene vergeet voortdurend afspraken en vraagt om verantwoording en uitleg bij de begeleiders over steeds dezelfde thema’s. Bij benodigde medicatiemomenten is betrokkene niet aanwezig of ze komt voor de medicatie terwijl ze dit net heeft gehad. Betrokkene vergeet telkens wat er is gezegd. Dit geldt niet alleen voor de medicatie en het rust houden, maar ze vergeet bijvoorbeeld ook dat ze al een cursus heeft gehad om Nederlands te leren en dit niet lukt. Door betrokkene haar vergeetachtigheid en geheugenproblemen, komt de behandeling niet goed van de grond. Tevens ontstaan hierdoor levensbedreigende situaties, daar betrokkene haar beenwond niet goed verzorgt en een ernstige infectie dreigt, die volgens de arts (op korte termijn) levensbedreigend kan zijn. Betrokkene heeft geen enkel besef van deze gevolgen op een wat langere termijn; zij leeft bij de dag. Door de geheugenstoornissen van betrokkenen ontstaat dan ook het ernstig nadeel zoals hiervoor genoemd onder 2.2. bij de eerste drie aandachtstreepjes. Daarnaast is de algemene veiligheid van personen of goederen in gevaar. Betrokkene heeft hiv en hepatitis B en C en blijft soms meerdere nachten achter elkaar weg, waarbij er sterke vermoedens zijn dat zij zich prostitueert en seksuele partners kan besmetten met hepatitis en hiv. Betrokkene kan door haar stoornis de gevolgen van haar handelen niet overzien.

2.5.

Naar het oordeel van de rechtbank zijn de opname en het verblijf geschikt om het ernstig nadeel te voorkomen of af te wenden. Daarnaast zijn er geen minder ingrijpende mogelijkheden om het ernstig nadeel te voorkomen of af te wenden. Ter zitting is namens betrokkene de mogelijkheid geopperd om betrokkene te plaatsen in een rolstoel. Ook dit is naar het oordeel van de rechtbank niet afdoende om het ernstig nadeel te voorkomen of af te wenden. Hierbij volgt de rechtbank de verklaring van de orthopedagoog en de begeleider van betrokkene, waarbij is aangegeven dat betrokkene, alsnog haar eigen gang zal gaan en bijvoorbeeld op de fiets zal stappen om uitstapjes te maken. Concluderend heeft betrokkene een beschermde omgeving nodig met gesloten deuren. Alleen op die manier kan het ernstig nadeel worden voorkomen. Het is belangrijk dat betrokkene de noodzakelijke medicatie ontvangt en er toezicht wordt gehouden op haar beenwond door deskundige mensen, zonder dat betrokkene zich steeds onttrekt aan deze zorg en gaat rondzwerven. Betrokkene heeft een gesloten setting nodig zodat zij verplicht is de rust te nemen die zij voor haar fysieke problemen nodig heeft. De orthopedagoog heeft ter zitting verklaard dat betrokkene op korte termijn terecht kan bij [accommodatie] , een gesloten Wzd-accommodatie.

2.6.

Gebleken is dat betrokkene zich verzet tegen de opname en het verblijf. Dat betrokken aangeeft dat zij wel vrijwillig naar [accommodatie] wil gaan, is in dit geval niet voldoende. Betrokkene heeft ter zitting namelijk ook aangegeven dat als zij in een gesloten accommodatie wordt geplaatst, zij gaat proberen te ontsnappen. Anders dan de advocaat is de rechtbank dan ook van oordeel dat er sprake is van verzet en er geen mogelijkheden zijn voor zorg op vrijwillige basis.

2.7.

Gelet op het voorgaande is voldaan aan de criteria voor verlening van een rechterlijke machtiging tot opname en verblijf als bedoeld in de Wzd. De machtiging zal worden verleend voor de (verzochte) duur van zes maanden, en geldt dus tot en met 18 april 2023.

3. De beslissing

De rechtbank:

3.1.

verleent een machtiging tot opname en verblijf ten aanzien van
[naam]

, geboren op [geboortedatum] ;

3.2.

bepaalt dat deze machtiging geldt tot en met uiterlijk 18 april 2023.

Deze beschikking is op 18 oktober 2022 mondeling gegeven door mr. J. Teertstra, rechter en in het openbaar uitgesproken bijgestaan door de griffier, en op 25 oktober 2022 schriftelijk uitgewerkt en ondertekend.

..

fn. 896

Tegen deze beschikking staat het rechtsmiddel van cassatie open.