ECLI:NL:RBNNE:2022:3028

Uitspraak

RECHTBANK NOORD-NEDERLAND

Afdeling Privaatrecht

Locatie: Leeuwarden

Zaak-/rekestnr.: C/17/185036 / FA RK 22-1167

Machtiging tot het verlenen van verplichte zorg

Beschikking van 11 augustus 2022 naar aanleiding van het door de officier van justitie ingediende verzoek tot het verlenen van een zorgmachtiging als bedoeld in artikel 6:4 van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz), ten aanzien van:

[naam] ,

geboren op [datum] ,

wonende te [adres] ,

hierna te noemen: betrokkene,

advocaat: mr. W.A. Bruinsma-Woudstra, kantoorhoudende te Leeuwarden.

1.Het procesverloop

1.1.

De rechtbank heeft kennisgenomen van het verzoekschrift van de officier van justitie, ingekomen bij de griffie op 21 juli 2022, en van de volgende bijlagen:

de medische verklaring d.d. 11 juli 2022;
de zorgkaart met bijlagen d.d. 11 juli 2022;
het zorgplan met bijlagen d.d. 16 juni 2022;
de bevindingen van de geneesheer-directeur als bedoeld in artikel 5:15 Wvggz en het door de geneesheer-directeur opgestelde voorstel voor een zorgmachtiging als bedoeld in artikel 5:17 lid 4 Wvggz d.d. 19 juli 2022;
gegevens over eerder voor betrokkene afgegeven machtiging tot voortzetting van de inbewaringstelling;
gegevens over een eerder voor betrokkene afgegeven rechterlijke machtiging op grond van de Wet Bopz;
gegevens over een eerder afgegeven crisismaatregel, machtiging tot voortzetting van de crisismaatregel of zorgmachtiging;
politiegegevens als bedoeld in de Wet Politiegegevens;
strafvorderlijke en justitiële gegevens als bedoeld in de Wet justitiële en strafvorderlijke gegevens;
een verklaring van de griffie dat het curatele- en bewindregister ten aanzien van betrokkene geen gegevens bevat.

1.2.

De mondelinge behandeling van het verzoek heeft plaatsgevonden op 11 augustus 2022, in het gebouw van GGZ Friesland, locatie FACT [plaats] aan het [adres] . Daarbij zijn de volgende personen gehoord:

betrokkene, bijgestaan door mr. W.A. Bruinsma-Woudstra;
[naam] , psychiater en zorgverantwoordelijke;
[naam] , medebehandelaar;
de moeder van betrokkene.

De officier van justitie is niet ter zitting verschenen, omdat hij een nadere toelichting op of motivering van het verzoek niet nodig achtte.

2.De beoordeling

2.1.

De rechter kan op verzoek van de officier van justitie een zorgmachtiging verlenen ten aanzien van de betrokkene wanneer wordt voldaan aan de criteria en de doelen van verplichte zorg als bedoeld in artikel 3:3 en 3:4 Wvggz. Verplichte zorg is zorg die ondanks verzet kan worden verleend.

Wanneer het gedrag van de betrokkene als gevolg van een psychische stoornis leidt tot ernstig nadeel, kan als uiterste middel verplichte zorg worden verleend, mits er geen mogelijkheden voor zorg op basis van vrijwilligheid zijn, er geen minder bezwarende alternatieven zijn, het verlenen van verplichte zorg evenredig is en redelijkerwijs te verwachten is dat het verlenen van verplichte zorg effectief is.

Verplichte zorg kan worden verleend om ernstig nadeel af te wenden, de geestelijke gezondheid van betrokkene te stabiliseren of te herstellen of de door een psychische stoornis bedreigde of aangetaste fysieke gezondheid van betrokkene te stabiliseren of te herstellen.

Ontvankelijkheid

2.2.

Voordat de rechtbank toekomt aan een inhoudelijke beoordeling van het verzoek tot het verlenen van een zorgmachtiging zoals genoemd in hoofdstuk 6 van de Wvggz, dient te worden getoetst of is voldaan aan de wettelijke vereisten die zijn gesteld aan de voorbereiding en de inhoud van de zorgmachtiging, zoals genoemd in hoofdstuk 5 van de Wvggz.

2.3.

De advocaat voert in dat licht aan dat de officier van justitie niet-ontvankelijk verklaard zou moeten worden in het verzoek. De medische verklaring voldoet niet aan de eisen die de wet daaraan stelt, omdat het onafhankelijke medische onderzoek heeft plaats gevonden door middel van beeldbellen, zo stelt de advocaat. Hoewel de advocaat kan erkennen dat deze manier van onderzoek voordelen heeft, is het uitgangspunt van de Hoge Raad dat het onderzoek in fysieke aanwezigheid plaats moet vinden, tenzij dit onmogelijk of onverantwoord is. Dit zijn harde criteria en de advocaat is van mening dat daar in casu niet aan is voldaan.

2.4.

De rechtbank constateert met de advocaat dat het onderzoek door middel van beeldbellen heeft plaatsgevonden. De rechtbank constateert echter eveneens dat uit de medische verklaring blijkt dat hiervoor vooraf toestemming van betrokkene is gevraagd. Betrokkene is hiermee akkoord gegaan. Voorts blijkt dat betrokkene coöperatief was en goed antwoord kon geven op de vragen. De onafhankelijke onderzoeker geeft aan dat een beoordeling van het psychiatrisch beeld goed mogelijk was. Bovendien is ter mondelinge behandeling niet gebleken dat deze manier van beoordelen een ander beeld van betrokkene naar voren heeft gebracht, dan wel dat betrokkene andere of meer informatie zou hebben gegeven indien hij gehoord zou zijn in fysieke aanwezigheid. Ook ter mondelinge behandeling komt een eenduidig beeld naar voren, passend bij hetgeen in de medische verklaring is beschreven. Nu daarbij niet blijkt dat betrokkene door deze manier van onderzoeken in zijn belangen is geschaad, gaat de rechtbank voorbij aan het door de advocaat opgeworpen bezwaar.

Inhoudelijke beoordeling

2.5.

Voorts is de rechtbank van oordeel dat uit de overgelegde stukken en uit hetgeen tijdens de mondelinge behandeling naar voren is gekomen, is gebleken dat betrokkene lijdt aan een psychische stoornis, in de vorm van neurobiologische ontwikkelingsstoornissen (o.a. verstandelijke beperkingen en autismespectrumstoornissen), schizofreniespectrum- en andere psychotische stoornissen, middelgerelateerde- en verslavingsstoornissen en overige DSM-5 stoornissen.

2.6.

De stoornis leidt tot ernstig nadeel, gelegen in:

ernstig lichamelijk letsel;
ernstige psychische schade;
ernstige verwaarlozing;
maatschappelijke teloorgang;
de situatie dat de algemene veiligheid van personen of goederen in gevaar is.

Er is bij betrokkene sprake van schizofrenie, in samenhang met een stoornis in middelengebruik en Gilles de la Tourette. Betrokkene heeft veel last van tics, welke bij spanning en stress erger kunnen worden. Betrokkene ervaart door blowen minder last van de tics. Betrokkene ziet echter niet in dat dit gebruik een psychose in de hand kan werken. In een psychose hoort betrokkene stemmen. Hij is achterdochtig, trekt zich terug en het maken van contact wordt lastiger. Ook kan betrokkene vermageren en het dag- en nachtritme omdraaien. Er is dan fysieke agressie naar de omgeving, zoals vernielingen, het gooien met een stoel en het slaan van een omstander. Anderen zouden hem dan in de gaten houden.

In 2020 liet betrokkene meermalen het brandalarm afgaan. De woning was sterk vervuild en betrokkene verwaarloosd. Men vond betrokkene naakt, zittend in een stoel met een gordijn over zijn hoofd.

Momenteel is de situatie vrij stabiel en rustig. Eén avond in de week mag betrokkene opblijven en neemt hij zelf de medicatie in en op vrijdag is het zijn ‘blowavond’. Hoewel het blowen toeneemt, gaat het goed met betrokkene.

2.7.

Om een crisissituatie en het ernstig nadeel af te wenden, de geestelijke gezondheid van betrokkene te stabiliseren, de door de stoornis bedreigde of aangetaste fysieke gezondheid van betrokkene te stabiliseren of te herstellen en het dusdanig herstellen en stabiliseren van de geestelijke gezondheid van betrokkene dat hij zijn autonomie zoveel mogelijk herwint heeft betrokkene zorg nodig.

2.8.

Door en namens betrokkene wordt aangevoerd dat betrokkene begrijpt dat hij zorg nodig heeft. Betrokkene is het wel eens met de psychiater, maar wil ook wel een keer af van het gedwongen kader. Betrokkene wil de zorg vrijwillig accepteren. De advocaat heeft daarom als jurist wat moeite met het ingediende verzoek.

Uit de stukken blijkt dat betrokkene zelf weinig last ondervindt van het gedwongen kader. Betrokkene heeft dan ook weinig moeite heeft met de zorgmachtiging. Temeer wenst hij dat de huidige situatie niet zal veranderen.

2.9.

De rechtbank is van oordeel dat gebleken is dat er geen mogelijkheden voor passende zorg op vrijwillige basis zijn. Uit de stukken blijkt dat er weinig ziektebesef en

-inzicht is bij betrokkene, wat maakt dat intrinsieke motivatie voor behandeling en medicatiegebruik ontbreekt.

Betrokkene werkt mee aan de behandeling om een opname en medicatieverhoging te voorkomen. Betrokkene ziet bovendien niet dat het gebruik van cannabis een luxerende factor is voor een decompensatie. Zonder medicatie en een adequate behandeling zal de psychose echter floreren en betrokkene ernstig nadeel doen veroorzaken. Gebleken is dat betrokkene zeer snel, binnen vier dagen na het staken van de medicatie, fors kan decompenseren. Dit moet worden voorkomen. Om die reden is verplichte zorg nodig. Hetgeen de advocaat hierover heeft aangevoerd, zal dan ook worden gepasseerd.

2.10.

De in het verzoekschrift genoemde vormen van zorg zijn gebaseerd op het zorgplan en het advies van de geneesheer-directeur en bestaan uit:

het toedienen van vocht, voeding en medicatie;
het verrichten van medische controles of andere medische handelingen en therapeutische maatregelen, ter behandeling van een psychische stoornis, dan wel vanwege die stoornis, ter behandeling van een somatische aandoening;
beperken van de bewegingsvrijheid;
insluiten;
uitoefenen van toezicht op betrokkene;
onderzoek aan kleding of lichaam;
onderzoek van de woon- of verblijfsruimte op gedrag-beïnvloedende middelen en gevaarlijke voorwerpen;
controleren op de aanwezigheid van gedrag-beïnvloedende middelen;
aanbrengen van beperkingen in de vrijheid het eigen leven in te richten, die tot gevolg hebben dat betrokkene iets moet doen of nalaten, waaronder het gebruik van communicatiemiddelen;
opnemen in een accommodatie.

De rechtbank ziet, gelet op de overgelegde stukken en hetgeen besproken is tijdens de mondelinge behandeling, aanleiding om alle verzochte vormen van verplichte zorg toe te wijzen, behalve het toedienen van vocht en voeding, omdat de noodzaak hiervan niet is gebleken. De rechtbank volgt hierin hetgeen de advocaat heeft bepleit.

2.11.

Er zijn geen minder bezwarende alternatieven die hetzelfde beoogde effect hebben.

2.12.

De voorgestelde verplichte zorg is evenredig en naar verwachting effectief. Uit de stukken blijkt dat bij het bepalen van de juiste zorg rekening is gehouden met de voorwaarden die noodzakelijk zijn om deelname van betrokkene aan het maatschappelijk leven te bevorderen, alsmede met de veiligheid van betrokkene.

2.13.

Gelet op het voorgaande is voldaan aan de criteria voor en doelen van verplichte zorg als bedoeld in de Wvggz. De zorgmachtiging zal worden verleend voor de (verzochte) duur van twaalf maanden.

3.De beslissing

De rechtbank:

3.1.

verleent een zorgmachtiging ten aanzien van
[naam] ,geboren op

[datum] ,

inhoudende dat gedurende de geldigheid van de machtiging de volgende maatregelen kunnen worden getroffen:

het toedienen van medicatie;
het verrichten van medische controles of andere medische handelingen en therapeutische maatregelen, ter behandeling van een psychische stoornis, dan wel vanwege die stoornis, ter behandeling van een somatische aandoening;
beperken van de bewegingsvrijheid;
insluiten;
uitoefenen van toezicht op betrokkene;
onderzoek aan kleding of lichaam;
onderzoek van de woon- of verblijfsruimte op gedrag-beïnvloedende middelen en gevaarlijke voorwerpen;
controleren op de aanwezigheid van gedrag-beïnvloedende middelen;
aanbrengen van beperkingen in de vrijheid het eigen leven in te richten, die tot gevolg hebben dat betrokkene iets moet doen of nalaten, waaronder het gebruik van communicatiemiddelen;
opnemen in een accommodatie;

3.2.

bepaalt dat deze machtiging geldt tot en met 11 augustus 2023;

3.3.

wijst het meer of anders verzochte af.

Deze beschikking is gegeven op 11 augustus 2022 door mr. Th.A. Wiersma, rechter, bijgestaan door de griffier en in het openbaar uitgesproken op 11 augustus 2022, en op

16 augustus 2022 schriftelijk uitgewerkt en ondertekend.

fn. 753/kgw

Tegen deze beschikking staat het rechtsmiddel van cassatie open.