ECLI:NL:RBNNE:2022:1220

Uitspraak

RECHTBANK NOORD-NEDERLAND

Afdeling Privaatrecht

Locatie: Leeuwarden

Zaak-/rekestnr.: C/17/183137 / FA RK 22-334

Machtiging tot het verlenen van verplichte zorg

Beschikking van
7 april 2022naar aanleiding van het door de officier van justitie ingediende verzoek tot het verlenen van een zorgmachtiging als bedoeld in artikel 6:4 van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz), ten aanzien van:

[betrokkene] ,

geboren op [geboortedatum] ,

wonende te [adres] ,

hierna te noemen: betrokkene,

advocaat: mr. A. Szirmai, kantoorhoudende te Heerenveen.

1.Het procesverloop

1.1.

De rechtbank heeft kennisgenomen van het verzoekschrift van de officier van justitie, ingekomen bij de griffie op 23 maart 2022, en van de volgende bijlagen:

de medische verklaring d.d. 9 maart 2022;
de zorgkaart met bijlagen d.d. 2 maart 2022;
het zorgplan met bijlagen d.d. 4 maart 2022;
de bevindingen van de geneesheer-directeur als bedoeld in artikel 5:15 Wvggz en het door de geneesheer-directeur opgestelde voorstel voor een zorgmachtiging als bedoeld in artikel 5:17 lid 4 Wvggz d.d. 22 maart 2022;
gegevens over een eerder voor betrokkene afgegeven rechterlijke machtiging op grond van de Wet Bopz;
gegevens over een eerder afgegeven crisismaatregel, machtiging tot voortzetting van de crisismaatregel of zorgmachtiging;
politiegegevens als bedoeld in de Wet Politiegegevens;
strafvorderlijke en justitiële gegevens als bedoeld in de Wet justitiële en strafvorderlijke gegevens;
een verklaring van de griffie dat het curatele- en bewindregister ten aanzien van betrokkene geen gegevens bevat.

1.2.

De mondelinge behandeling van het verzoek heeft plaatsgevonden op 7 april 2022, bij betrokkene thuis te [adres] . Daarbij zijn de volgende personen gehoord:

betrokkene, bijgestaan door mr. A. Szirmai;
[naam] , psychiater, namens de zorgverantwoordelijke;
[naam] , spv'er;
[naam] , vader van betrokkene.

De officier van justitie is niet ter zitting verschenen, omdat hij een nadere toelichting op of motivering van het verzoek niet nodig achtte.

2.De beoordeling

2.1.

De rechter kan op verzoek van de officier van justitie een zorgmachtiging verlenen ten aanzien van de betrokkene wanneer wordt voldaan aan de criteria en de doelen van verplichte zorg als bedoeld in artikel 3:3 en 3:4 Wvggz. Verplichte zorg is zorg die ondanks verzet kan worden verleend.

Wanneer het gedrag van de betrokkene als gevolg van een psychische stoornis leidt tot ernstig nadeel, kan als uiterste middel verplichte zorg worden verleend, mits er geen mogelijkheden voor zorg op basis van vrijwilligheid zijn, er geen minder bezwarende alternatieven zijn, het verlenen van verplichte zorg evenredig is en redelijkerwijs te verwachten is dat het verlenen van verplichte zorg effectief is.

Verplichte zorg kan worden verleend om ernstig nadeel af te wenden, de geestelijke gezondheid van betrokkene te stabiliseren of te herstellen of de door een psychische stoornis bedreigde of aangetaste fysieke gezondheid van betrokkene te stabiliseren of te herstellen.

2.2.

Door en namens betrokkene wordt ingestemd met het verzoek.

2.3.

Uit de overgelegde stukken en uit hetgeen tijdens de mondelinge behandeling naar voren is gekomen, is gebleken dat betrokkene lijdt aan een psychische stoornis, in de vorm van neurobiologische ontwikkelingsstoornissen en bipolaire-stemmingsstoornissen.

2.4.

Deze stoornis leidt tot ernstig nadeel, gelegen in:

ernstige financiële schade;
ernstige verwaarlozing;
maatschappelijke teloorgang;
de situatie dat betrokkene met hinderlijk gedrag agressie van anderen oproept;
de situatie dat de algemene veiligheid van personen of goederen in gevaar is.

Betrokkene is bekend met een bipolaire stoornis waarbij zij manisch psychotisch kan ontregelen. Vanuit dit toestandsbeeld heeft betrokkene overtuigingen over relaties en kan zij zich zeer explosief uiten waarbij zij agressief kan zijn. Op het moment betrokkene ontregeld raakt, lukt het haar niet haar werkzaamheden bij de post vol te houden en kan zij niet deelnemen aan de maatschappij. Betrokkene maakt dan impulsieve beslissingen. Vanuit het manisch toestandsbeeld was betrokkene recentelijk gestopt met de voorgeschreven medicatie. Betrokkene heeft daarnaast een licht verstandelijke beperking met een disharmonisch profiel, waar zij onlangs pas achter is gekomen. Dit heeft voor de nodige heftige emoties bij betrokkene gezorgd. Betrokkene is recentelijk, onder een zorgmachtiging, opgenomen geweest in Franeker vanwege een manisch psychotisch toestandsbeeld. Vanuit dit toestandsbeeld was betrokkene agressief naar agenten en haar moeder. Daarnaast was betrokkene erg achterdochtig, voelde zich niet veilig en was erg geagiteerd. Betrokkene zorgde voor geluidsoverlast in haar woning en zij vernielde haar huisraad. Zo schreeuwde betrokkene in huis en op straat. Zij kleedde zich uit op straat en moest in de politiewagen mee naar de cel. Er waren seksueel getinte en achterdochtige wanen aanwezig.

2.5.

Ter zitting is gebleken dat betrokkene sinds enkele dagen is ontslagen uit de kliniek en weer thuis verblijft. Zij krijgt hierbij hulp van het FACT-team en de thuiszorg. Maandelijks krijgt betrokkene haar medicatie via depot-vorm toegediend. Hoewel betrokkene het spannend vindt om thuis te zijn, gaat het steeds beter met haar. Er zijn mooie ontwikkelingen te zien, maar de situatie is nog wat kwetsbaar, aldus de psychiater. Om de stijgende lijn voort te zetten is de rechtbank van oordeel dat betrokkene langer zorg nodig heeft. Dit met het doel om het ernstig nadeel af te wenden, de geestelijke gezondheid van betrokkene te stabiliseren, de door de stoornis bedreigde of aangetaste fysieke gezondheid van betrokkene te stabiliseren of te herstellen en het dusdanig herstellen en stabiliseren van de geestelijke gezondheid van betrokkene dat zij haar autonomie zoveel mogelijk herwint.

2.6.

Gebleken is dat er geen mogelijkheden voor passende zorg op vrijwillige basis zijn. Hoewel het veel beter gaat met betrokkene, zij goed in de samenwerking is en kan instemmen met het verzoek, is de situatie nog niet stabiel genoeg om het gedwongen kader los te laten. De psychiater heeft in dit kader ter zitting verklaard dat op de momenten dat vrijwillige behandeling niet lukt of op de momenten dat betrokkene overvraagd wordt, druk of verward raakt, zij de zorg afhoudt en geen medicatie inneemt. Dit is afgelopen jaar nog gebeurd, waarop het slechter ging met betrokkene. De spanning en stress loopt alleen maar hoger op indien betrokkene daardoor opgenomen moet worden. Dit maakt dat op dit moment nog niet voldoende kan worden vertrouwd op een bestendige vrijwilligheid. Gezien de kwetsbare situatie kan de zorgmachtiging als vangnet dienen om de huidige stijgende lijn voort te zetten. Op het moment dat het wat minder goed gaat met betrokkene, hebben de behandelaren in ieder geval de middelen om te kunnen ingrijpen waar nodig. Hoewel de advocaat van betrokkene ter zitting heeft opgemerkt dat betrokkene zich niet verzet tegen de zorg en zij overal in meegaat, ziet zij ook in dat de zorgmachtiging vooralsnog kan dienen als veilige waarborg voor het geval het wat minder goed gaat met betrokkene. Om voorgaande redenen is dan ook verplichte zorg nodig.

2.7.

De in het verzoekschrift genoemde vormen van zorg zijn gebaseerd op het zorgplan en het advies van de geneesheer-directeur en bestaan uit:

het toedienen van vocht, voeding en medicatie;
het verrichten van medische controles of andere medische handelingen en therapeutische maatregelen, ter behandeling van een psychische stoornis, dan wel vanwege die stoornis, ter behandeling van een somatische aandoening;
beperken van de bewegingsvrijheid;
aanbrengen van beperkingen in de vrijheid het eigen leven in te richten, die tot gevolg hebben dat betrokkene iets moet doen of nalaten, waaronder het gebruik van communicatiemiddelen;
beperken van het recht op het ontvangen van bezoek;
opnemen in een accommodatie.

Uitgangspunt is dat de behandeling van betrokkene ambulant wordt voortgezet met de inzet van de begeleiding door het FACT en het gebruik van de medicatie. Dit maakt dat de rechtbank de verplichte zorg in de vorm van 'het toedienen van vocht, voeding en medicatie, alsmede het verrichten van medische controles of andere medische handelingen en therapeutische maatregelen, ter behandeling van een psychische stoornis, dan wel vanwege die stoornis, ter behandeling van een somatische aandoening' en 'aanbrengen van beperkingen in de vrijheid het eigen leven in te richten, die tot gevolg hebben dat betrokkene iets moet doen of nalaten, waaronder het gebruik van communicatiemiddelen' passend acht om de benodigde behandeling van betrokkene vorm te kunnen geven. Met deze vormen van zorg kan er toezicht gehouden worden op de inname van de medicatie en kunnen er medische controles en handelingen plaatsvinden om de mate van medicatie inname te kunnen onderzoeken. Bovendien kan met deze vormen van zorg de ambulante behandeling door het FACT worden gewaarborgd en kan betrokkene verplicht worden om contactmomenten met het FACT toe te staan en zich begeleidbaar op te stellen zodat het FACT het toestandsbeeld van betrokkene kan monitoren.

In geval betrokkene de noodzakelijke medicatie weigert dan wel in een situatie waarin de medicatie onvoldoende werking zal hebben moet in geval van ambulante hulpverlening tijdig kunnen worden ingegrepen door middel van een opname. Dit om te voorkomen dat de situatie en het psychiatrisch toestandsbeeld van betrokkene in de toekomst opnieuw ernstig verslechtert. Dat betekent dan ook dat de rechtbank 'opname in een accommodatie' als verplichte vorm van zorg zal toewijzen, waarbij het uitgangspunt is dat deze vorm van verplichte zorg niet langer zal worden toegepast dan strikt noodzakelijk en in geval zorg in een ambulant kader niet langer volstaat. Hetzelfde geldt voor het 'beperken van de bewegingsvrijheid' en 'beperken van het recht op ontvangen van bezoek' indien dat in geval van opname in een accommodatie noodzakelijk is.

2.8.

Er zijn geen minder bezwarende alternatieven die hetzelfde beoogde effect hebben.

2.9.

De voorgestelde verplichte zorg is evenredig en naar verwachting effectief. Uit de stukken blijkt dat bij het bepalen van de juiste zorg rekening is gehouden met de voorwaarden die noodzakelijk zijn om deelname van betrokkene aan het maatschappelijk leven te bevorderen, alsmede met de veiligheid van betrokkene.

2.10.

Gelet op het voorgaande is voldaan aan de criteria voor en doelen van verplichte zorg als bedoeld in de Wvggz. De zorgmachtiging zal worden verleend voor de (verzochte) duur van twaalf maanden.

2.11.

Na de mondelinge behandeling is een kennisgeving mondelinge uitspraak verplichte zorg Wvggz aan de zorgaanbieder uitgereikt.

3.De beslissing

De rechtbank:

3.1.

verleent een zorgmachtiging ten aanzien van
[betrokkene] ,

geboren op [geboortedatum] , inhoudende dat gedurende de geldigheid van de machtiging bij wijze van verplichte zorg de volgende maatregelen kunnen worden getroffen:

het toedienen van vocht, voeding en medicatie;
het verrichten van medische controles of andere medische handelingen en therapeutische maatregelen, ter behandeling van een psychische stoornis, dan wel vanwege die stoornis, ter behandeling van een somatische aandoening;
beperken van de bewegingsvrijheid;
aanbrengen van beperkingen in de vrijheid het eigen leven in te richten, die tot gevolg hebben dat betrokkene iets moet doen of nalaten, waaronder het gebruik van communicatiemiddelen;
beperken van het recht op het ontvangen van bezoek;
opnemen in een accommodatie;

3.2.

bepaalt dat deze machtiging geldt tot en met uiterlijk 7 april 2023;

Deze beschikking is op 7 april 2022 mondeling gegeven door mr. G.J. Baken, rechter, en in het openbaar uitgesproken bijgestaan door de griffier, en op 14 april 2022 schriftelijk uitgewerkt en ondertekend.

fn. 896

Tegen deze beschikking staat het rechtsmiddel van cassatie open.