Uitspraak
RECHTBANK NOORD-NEDERLAND
Afdeling strafrecht
Locatie Leeuwarden
parketnummer 18/7302401-19
vonnis van de meervoudige kamer voor de behandeling van strafzaken d.d. 18 december 2020 in de zaak van het openbaar ministerie tegen de verdachte
[verdachte] ,
geboren op [geboortedatum] 1990 te [geboorteplaats] ,
wonende te [woonplaats] , [straatnaam] .
Dit vonnis is gewezen naar aanleiding van het onderzoek ter terechtzitting van 13 december 2019, 27 februari 2020, 24 november 2020, 26 november 2020 en 4 december 2020.
Tijdens de zittingen van 24 en 26 november 2020 is de strafzaak tegen verdachte inhoudelijk behandeld. De verdachte is tijdens deze zittingen verschenen, bijgestaan door
mr. A.M. Veld, advocaat te Hoogeveen. Het openbaar ministerie is tijdens deze zittingen vertegenwoordigd door mr. E.R. Jepkema.
Tijdens de zitting van 4 december 2020 heeft de rechtbank het onderzoek ter terechtzitting gesloten.
Tenlastelegging
Aan verdachte is, na nadere omschrijving van de tenlastelegging, ten laste gelegd dat:
1.
hij in of omstreeks de periode van 13 september 2019 tot en met 14 september 2019 te Groningen en/of (nabij) (de gemeente) Leeuwarden, in elk geval in de provincie Groningen en/of de provincie Friesland, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, opzettelijk [slachtoffer] wederrechtelijk van de vrijheid heeft/hebben beroofd en/of beroofd gehouden, immers heeft/hebben verdachte(n):
- ( in Groningen) tegen die [slachtoffer] gezegd dat hij in de auto moest gaan zitten en/of (daarbij) (dreigend) naar zijn tas(je) gegrepen en/of (daardoor) de indruk gewekt dat daar een wapen in zat en/of
- ( vervolgens) die [slachtoffer] vastgepakt en/of in de richting van de auto geduwd en/of (daarbij) gezegd: "instappen" en/of
- ( vervolgens) met die [slachtoffer] in de auto gereden, waarbij die [slachtoffer] op de achterbank van die auto moest plaatsnemen, met aan [slachtoffer] weerszijden (mede)verdachte(n);
2.
hij op of omstreeks de periode van 13 september 2019 tot en met 14 september 2019 te/nabij (de gemeente) Leeuwarden, in/nabij (recreatiegebied) De Groene Ster, tezamen in vereniging, althans alleen, ter uitvoering van het door verdachte voorgenomen misdrijf om opzettelijk [slachtoffer] van het leven te beroven, met dat opzet:
- ( terwijl die [slachtoffer] in de auto zat) met zijn (mede)verdachte(n) contact heeft opgenomen en/of
- tegen die [slachtoffer] heeft gezegd dat hij uit moest stappen en/of
- ( daarbij) heeft geroepen: "Handen op de rug" en/of
- ( vervolgens) (duct)tape heeft geplaatst over de ogen en/of mond, althans een deel van het gezicht, van die [slachtoffer] en/of
- ( vervolgens) de handen en/of benen en/of voeten van die [slachtoffer] vast heeft gemaakt met tiewraps en/of (duct)tape en/of
- ( vervolgens) die [slachtoffer] heeft geslagen tegen het hoofd en/of het lichaam en/of
- ( vervolgens) die [slachtoffer] heeft geschopt tegen het hoofd en/of het lichaam en/of
- ( vervolgens) heeft geroepen: "terpentine" en/of
- ( vervolgens) terpentine over het lichaam van die [slachtoffer] heeft gesprenkeld en/of gegoten en/of
- ( vervolgens), terwijl die [slachtoffer] al dan niet in een staat van bewusteloosheid verkeerde, die [slachtoffer] in de sloot heeft gegooid en/of
- ( vervolgens) die [slachtoffer] daar (hulpeloos) heeft achtergelaten,
terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid;
indien het vorenstaande onder 2. niet tot een veroordeling leidt (subsidiair):
hij op of omstreeks de periode van 13 september 2019 tot en met 14 september 2019 te/nabij (de gemeente) Leeuwarden, openlijk, te weten, in/nabij (recreatiegebied) De Groene Ster, in elk geval op of aan de openbare weg en/of op een voor het publiek toegankelijke plaats,
in vereniging geweld heeft gepleegd tegen een persoon, te weten: [slachtoffer] , immers heeft/hebben verdachte(n):
- ( terwijl die [slachtoffer] in de auto zat) met zijn (mede)verdachte(n) contact heeft opgenomen en/of
- tegen die [slachtoffer] heeft gezegd dat hij uit moest stappen en/of
- ( daarbij) heeft geroepen: "Handen op de rug" en/of
- ( vervolgens) (duct)tape heeft geplaatst over de ogen en/of mond, althans een deel van het gezicht, van die [slachtoffer] en/of
- ( vervolgens) de handen en/of benen en/of voeten van die [slachtoffer] vast heeft gemaakt met tiewraps en/of (duct)tape en/of
- ( vervolgens) die [slachtoffer] heeft geslagen tegen het hoofd en/of het lichaam en/of
- ( vervolgens) die [slachtoffer] heeft geschopt tegen het hoofd en/of het lichaam en/of
- ( vervolgens) heeft geroepen: "terpentine" en/of
- ( vervolgens) terpentine over het lichaam van die [slachtoffer] heeft gesprenkeld en/of gegoten en/of
- ( vervolgens), terwijl die [slachtoffer] al dan niet in een staat van bewusteloosheid verkeerde, die [slachtoffer] in de sloot heeft gegooid en/of
- ( vervolgens) die [slachtoffer] daar (hulpeloos) heeft achtergelaten.
Beoordeling van het bewijs
Standpunt van de officier van justitie
De officier van justitie heeft vrijspraak gevorderd van het onder 2. primair en 2. subsidiair ten laste gelegde en hij heeft veroordeling gevorderd voor het onder 1. ten laste gelegde.
Standpunt van de verdediging
De raadsvrouw heeft betoogd dat [verdachte] integraal moet worden vrijgesproken. Zij heeft daartoe het volgende aangevoerd.
Ten aanzien van feit 1 kan op basis van de bewijsmiddelen niet zonder meer worden vastgesteld dat aangever onder dwang in de auto heeft plaatsgenomen. Alleen al dit maakt dat de tenlastegelegde vrijheidsberoving niet kan worden bewezen. Indien de rechtbank van oordeel is dat er wél sprake is geweest van vrijheidsberoving dan moet het aandeel hieraan of de wetenschap van [verdachte] nog worden bewezen. Uit de stukken volgt dat [verdachte] zelf geen uitvoeringshandelingen heeft verricht ten aanzien van de dwang. Evenmin blijkt dat [verdachte] van enige dwang, zo al aanwezig, iets heeft meegekregen. Nergens blijkt uit dat [verdachte] wist dat aangever onvrijwillig in de auto zat. Ook nadien is hem dat niet gebleken en uit de stukken blijkt niet dat [verdachte] heeft gehandeld in nauwe en bewuste samenwerking met de anderen.
Ten aanzien van feit 2 kan op basis van de stukken niet worden vastgesteld dat [verdachte] enige geweldshandeling heeft verricht of dat hij bij de geweldshandelingen een rol te vervullen zou hebben gehad. Hij heeft zich niet met het geweld bemoeid en heeft daar geen aandeel in gehad. Hij was op het verkeerde moment op de verkeerde plek aanwezig, maar met zijn enkele aanwezigheid heeft hij niet nauw en bewust met de anderen samengewerkt en heeft hij evenmin een substantiële bijdrage geleverd aan het openlijke geweld.
Oordeel van de rechtbank
De rechtbank stelt op grond van de hierna te noemen bewijsmiddelen [1] die de daartoe redengevende feiten en omstandigheden bevatten, het volgende vast.
1. Algemeen
Op grond van de verklaringen van de verdachten kan het volgende worden vastgesteld.
Op 13 september 2019 zijn [verdachte] , [medeverdachte 1] , [medeverdachte 2] en [medeverdachte 3] in een Peugeot 206 gezamenlijk van Leeuwarden naar Groningen gereisd. [2] Het was een gezamenlijk idee om naar Groningen te gaan. [3] Volgens [medeverdachte 2] vertelde [medeverdachte 1] dat hij daar met iemand moest praten. [4] In Groningen zijn ze in de wijk Vinkhuizen naar het parkeerterrein bij de flat aan de Goudlaan gegaan. Daar heeft [medeverdachte 1] telefonisch contact opgenomen met [naam 1] en vervolgens is [naam 1] ook naar de flat aan de Goudlaan gekomen. [medeverdachte 1] heeft daar met [naam 1] over [slachtoffer] (hierna te noemen: aangever) gesproken en heeft hem gevraagd aangever te bellen. [5] Op verzoek van [medeverdachte 1] [6] heeft [naam 1] vervolgens aangever opgehaald. [medeverdachte 2] is met hem meegegaan.
Weer terug bij de Goudlaan is aangever uit de auto van [naam 1] gestapt en heeft hij met [medeverdachte 1] gesproken. [7] Hierna heeft aangever plaatsgenomen op de achterbank van de Peugeot 206. Aan zijn linkerzijde nam [medeverdachte 2] plaats en aan zijn rechterzijde nam [medeverdachte 3] plaats. [medeverdachte 1] heeft plaatsgenomen op de bijrijdersstoel. [verdachte] zat op de bestuurdersplek en heeft de Peugeot 206 bestuurd. Op deze wijze zijn ze naar de Larixstraat in Leeuwarden gereden.
In de Larixstraat zijn [medeverdachte 1] , [verdachte] , [medeverdachte 3] en [medeverdachte 2] uit de auto gestapt, terwijl aangever op de achterbank is blijven zitten. [verdachte] , [medeverdachte 3] en [medeverdachte 2] zijn in de buurt van de auto blijven staan en [medeverdachte 1] is naar zijn woning aan de Larixstraat gegaan. Wanneer [medeverdachte 1] weer naar buiten komt staat [medeverdachte 4] bij de anderen. [medeverdachte 1] heeft vervolgens [medeverdachte 4] gevraagd of hij wilde rijden. Hierna is iedereen, met uitzondering van [verdachte] , weer in de Peugeot 206 gestapt. Daar hebben ze op dezelfde plek plaatsgenomen als eerder met het verschil dat de bestuurder van de Peugeot 206 [medeverdachte 4] in plaats van [verdachte] was. [8] De Peugeot 206 is vervolgens op aanwijzing van [medeverdachte 1] naar de Groene Ster gereden. [9]
[verdachte] had de auto die hij op 13 september 2019 in gebruik had, een Audi A3, in de Larixstraat geparkeerd. Hij is in deze Audi gestapt. Hij wist dat de anderen naar de Groene Ster zouden rijden en hij is daar ook naartoe gereden. Op het parkeerterrein, waar ook de Peugeot 206 stond, heeft hij de Audi geparkeerd en is hij uitgestapt. [10] Vrij vlot daarna kwam in een rode auto [medeverdachte 5] het parkeerterrein oprijden. Hij is ook uit zijn auto gestapt.
Als eersten zijn [verdachte] en [medeverdachte 3] in de Audi weggereden en daarna [medeverdachte 5] . De Peugeot 206 met [medeverdachte 1] , [medeverdachte 2] en [medeverdachte 4] reed als laatste van het parkeerterrein. [11]
Op basis van de inhoud van het dossier en het verhandelde ter terechtzittingen, kan verder het volgende worden vastgesteld.
2. Het aantreffen van [medeverdachte 1] , [medeverdachte 2] en [medeverdachte 4]
Op 13 september 2019 omstreeks 23.50 uur zien verbalisanten [verbalisant 1] en [verbalisant 2] een Peugeot 206 met kenteken [kenteken] rijden over de Roazendaal. Het voertuig rijdt in de richting van de Alddiel. Ze zien dat het rechter achterlicht niet brandt. Ze geven de bestuurder van de Peugeot 206 een stopteken. Het voertuig voert vervolgens zijn snelheid op van 50 km/h naar 70 km/h. De verbalisanten seinen met groot licht. Hierna wordt het voertuig stilgezet. [verbalisant 1] ziet dan dat zowel aan de linker- als rechterzijde van het voertuig portieren opengaan en dat er aan de linker- en de rechterzijde van het voertuig blauwe latex handschoentjes uit het voertuig worden gegooid.
[verbalisant 1] herkent de bestuurder als [medeverdachte 1] . De bijrijder identificeert zich als [medeverdachte 4] . De derde inzittende zat links achterin en identificeert zich als [medeverdachte 2] . Tijdens de uitleg van de blaastest ziet [verbalisant 1] dat [medeverdachte 1] iets achter zich op de grond gooit. Hij ziet dat dit blauwe latex handschoentjes zijn. Hierop wordt assistentie van een tweede voertuig gevraagd, omdat latex handschoentjes gebruikt kunnen worden om geen sporen na te laten bij het plegen van een misdrijf. Tevens oogt [medeverdachte 4] erg zenuwachtig. [verbalisant 1] ziet dat hij continu rondjes loopt en dat hij, ondanks de kou, transpireert in zijn gezicht. Ook ziet [verbalisant 1] dat de schoenen van [medeverdachte 4] nat zijn en vol met gras zitten. Dat wekt bij [verbalisant 1] de indruk dat [medeverdachte 4] mogelijk door bossages of een grasstrook is gelopen.
Op 14 september 2019 omstreeks 00.05 uur komen verbalisanten [verbalisant 3] en [verbalisant 4] ter plaatse. [verbalisant 1] deelt zijn bevindingen met hen. [12] [verbalisant 3] ziet ook dat de schoenen van [medeverdachte 4] vochtig zijn en dat er rondom zijn schoenzool grassprieten zitten. Ook ziet hij dat [medeverdachte 2] en [medeverdachte 4] beweeglijk zijn en zenuwachtig gedrag vertonen. [13]
3. Het aantreffen van aangever
Op 14 september 2019 omstreeks 00.05 uur vond er een ongeval plaats op de Groningerstraatweg, buiten de bebouwde kom onder Leeuwarden. De bestuurder van de auto had gereden komende uit de richting Ryptsjerk en gaande in de richting van Leeuwarden. Tussen hectometerpaal 5.8 en 5.7 had een voetganger gelopen aan de rechterzijde van de rijbaan. Doordat de voetganger met zijn rechterarm boven de rijbaan stond te zwaaien werd hij door de auto aangereden. De voetganger raakte hierbij gewond aan zijn rechterarm. [14]
Ter plaatse ziet verbalisant [verbalisant 5] een auto op de vluchtstrook staan. Hij hoort van de bestuurder van de auto dat de man die hij heeft aangereden voorin zit. Op de passagiersstoel ziet [verbalisant 5] een jongen met ontbloot bovenlichaam zitten, die later bleek te zijn [slachtoffer] (aangever). Hij ziet dat aangever bloed rondom zijn mond en onder zijn kin heeft zitten. Ook ziet hij dat aangever aan zijn rechterhand letsel heeft. Hij ziet een grote gapende wond in zijn elleboogholte. [verbalisant 5] ziet dat aangever helemaal nat is. Ook ziet hij dat aangever hevig aan het bibberen is en zeer angstig uit zijn ogen kijkt. Hij vraagt aangever wat er is gebeurd. Hij hoort aangever zeggen: "Kan ik het veilig zeggen? Ik ben ontvoerd! Ze hebben mij meegenomen! Ik ben gevlucht! Ik heb het erg koud," of woorden van gelijke strekking en betekenis.
Het is [verbalisant 5] bekend dat verbalisanten [verbalisant 1] en [verbalisant 2] in recreatiegebied de Groene Ster een drankrijder hebben aangetroffen en dat er verdachte omstandigheden zijn rondom en bij die auto. Hij vraagt [verbalisant 1] wat voor auto bij de drankrijder betrokken is en hoort dat dit een Peugeot 206 betreft. Vervolgens vraagt hij aangever of hij nog weet in welke auto hij ontvoerd is. Hij hoort aangever zeggen: "In een Peugeot 206". [verbalisant 5] begrijpt dat [verbalisant 1] en [verbalisant 2] met de drankrijder naar het bureau zijn en dat verbalisanten [verbalisant 3] en [verbalisant 4] bij de Peugeot 206 en de twee overige inzittenden van dit voertuig staan. Hij geeft vervolgens aan dat deze inzittenden aangehouden kunnen worden ter zake van ontvoering. [15]
Verbalisant [verbalisant 6] ziet dat aangever een ontbloot bovenlichaam heeft en dat hij blote voeten heeft. Hij ziet vervolgens dat een ambulancemedewerker zich over aangever ontfermt. Hij hoort de ambulancemedewerker zeggen dat aangever met terpentine overgoten is. [verbalisant 6] ruikt zelf ook de voor hem herkenbare penetrante geur van terpentine. Ook ziet hij dat er zwartkleurig ducttape om de linkerpols van aangever is gewikkeld. Tevens ziet hij dat er vlak boven de beide enkels van aangever, apart van elkaar, zwartkleurige tiewraps zijn vastgebonden. Voorts ziet hij dat aangever naast de verwonding op zijn rechteronderarm verwondingen aan zijn gezicht heeft. Hij ziet dat hij een gezwollen rechteroog, een gezwollen bovenlip en een snee in zijn onderkin heeft. Hij hoort aangever zeggen dat hij die verwondingen heeft opgelopen omdat hij in elkaar geslagen is. [16]
De bestuurder van het voertuig die aangever heeft aangereden, genaamd [getuige] , wordt ook gehoord. Hij verklaart dat toen hij het slachtoffer van de aanrijding zag deze rechtop stond. Hij schreeuwde en zei dat hij achterna gezeten werd. Hij was vreselijk angstig en erg koud. Hij zei dat ze hem dood wilden maken. [getuige] zag dat hij onder het bloed zat. Hij had bloed rond zijn mond. Het leek of zijn tanden los waren of eruit waren. Hij had tiewraps en plakband om zijn polsen. [17]
De verbalisanten [verbalisant 7] en [verbalisant 8] bezoeken aangever op 14 september 2019 omstreeks 2.40 uur in het ziekenhuis. Zij zien hem in het ziekenhuisbed liggen. Zij zien diverse verwondingen, zwellingen en blauwe plekken in het gezicht van aangever. [18]
4. Kleding en schoenen van [medeverdachte 1] , [medeverdachte 2] en [medeverdachte 4]
Op het politiebureau is de kleding van [medeverdachte 1] , [medeverdachte 2] en [medeverdachte 4] inbeslaggenomen. De verbalisanten [verbalisant 4] en [verbalisant 3] ruiken dat de kleding en de schoenen van verdachten naar terpentine ruiken. [19] [verbalisant 3] ruikt dat de schoenzolen van [medeverdachte 1] een zeer penetrante geur afgeven die hij direct herkent als terpentine. Hij ruikt ook aan de schoenzolen van [medeverdachte 2] en [medeverdachte 4] . Deze schoenzolen ruiken licht naar de zeer penetrante geur die hij herkent als terpentine. [20]
Bij de fouillering van [medeverdachte 2] blijkt dat hij blauwe latex handschoenen in zijn zak heeft. Deze handschoenen zijn inbeslaggenomen. [21]
5. Tijdlijn en onderzoek op de plaats delict
De telefoon, welke onder [medeverdachte 2] in beslag is genomen tijdens zijn aanhouding, blijkt op 13 september 2019 ingeladen te zijn geweest in Google Earth. Uit deze gegevens blijkt het volgende:
- van 16.00 uur tot 20.45 uur bevond de telefoon zich aan de oostzijde van Leeuwarden en dan in het bijzonder in de Larixstraat;
- om 21.03 uur bevond de telefoon zich op de Wâldwei tussen Leeuwarden en Garyp;
- tussen 21.38 en 22.00 uur bevond de telefoon zich rond een flatgebouw aan de Goudlaan te Groningen;
- tussen 22.00 en 22.23 uur bevond de telefoon zich aan de westzijde van de stad Groningen; - om 22.45 uur bevond de telefoon zich op de Wâldwei tussen Drachten en Leeuwarden ter hoogte van Opeinde;
- tussen 23.07 en 23.19 uur bevond de telefoon zich op de Larixstraat te Leeuwarden;
- tussen 23.36 en 23.49 uur bevond de telefoon zich op een parkeerterrein aan de Simmerkrite gelegen in het recreatiegebied De Groene Ster.
Op 16 september 2019 is verbalisant [verbalisant 3] naar de locatie in de Groene Ster gereden waar de onder [medeverdachte 2] inbeslaggenomen telefoon zich op 13 september 2019 had bevonden. De locatie betreft een parkeerterrein gelegen aan de Simmerkrite in het recreatiegebied de Groene Ster nabij Leeuwarden. [verbalisant 3] ziet op het parkeerterrein een viertal tiewraps liggen. Naast deze tiewraps ziet hij ook een aantal bloedvlekken op dit parkeerterrein. [22] Uit de bijgevoegde fotomap blijkt dat de tiewraps en bloedvlekken op het parkeerterrein overwegend voor één parkeervak op de stenen ondergrond lagen. [23] [verbalisant 3] loopt vervolgens naar de sloot naast dit parkeerterrein. Hij ziet op de oever van deze sloot een stuk zwart ducttape liggen. In de grasstrook tussen de parkeervakken en de sloot ziet hij een zwarte sok liggen en in het water ziet hij twee zwarte schoenen drijven. Samen met een collega meet hij de breedte en de diepte van deze sloot. De sloot waarin de schoenen dreven is 790 centimeter breed en had een diepte van 160 centimeter. [24] De bodem van de sloot is erg modderig. [25] De aangetroffen schoenen worden aan aangever getoond. Aangever herkent deze als de schoenen die hij op 13 september 2019 heeft gedragen. [26]
Verbalisant [verbalisant 9] zoekt op 14 september 2019 omstreeks 00.30 uur sporen nabij de plek van de aanrijding. Hij ziet sporen in de rietkraag, op het fietspad, de slootkant en de grasstrook. De sporen wijzen erop dat iemand kort geleden hier heeft gelopen en heeft geklommen. De sporen zijn in lijn met de aanrijdingslocatie. [27] Verbalisanten [verbalisant 5] en [verbalisant 3] treffen op 15 september 2019 op de N355 ter hoogte van hectometerpaal 6.0 rechterzijde op ongeveer 10 centimeter van de vluchtstrook in de berm een stuk zwart tape aan. Dit is soortgelijke tape als dat wat is gebruikt om aangever vast te binden. [28]
6. Onderzoek aan de Peugeot 206
De Peugeot 206 met kenteken [kenteken] wordt inbeslaggenomen en onderzocht. Onder de bijrijdersstoel wordt een met zeven patronen geladen revolver aangetroffen. Op de grond voor de bijrijdersstoel wordt een sleutelbos aangetroffen. [29] Deze sleutelbos is van aangever. [30] In het opbergvak aan de achterzijde van de bijrijdersstoel wordt een telefoon aangetroffen. [31] Deze telefoon is van aangever. [32] Onder de bijrijdersstoel, bij de achterbank wordt een blauw-grijs gekleurde pet aangetroffen. [33] Ook deze pet is van aangever. [34] Voor de bijrijdersstoel staat een doos met nitrile handschoenen. In de opbergvakken van het bijrijdersportier en van het linker achter portier liggen proppen soortgelijke nitrile handschoenen. [35]
7. Forensisch onderzoek aan de sporendragers
De verbalisanten [verbalisant 10] en [verbalisant 11] nemen in het ziekenhuis de kleding van
aangever inbeslag. Van zijn kleding komt een zeer penetrante geur gelijkend op de geur van terpentine of wasbenzine. Bij de kleding liggen diverse doorgeknipte stukken donker gekleurde tiewraps en een stuk ducttape. Van het verplegend personeel horen de verbalisanten dat de tiewraps en de ducttape afkomstig zijn van aangever. [36] Deze tiewraps worden vergeleken met de tiewraps die zijn aangetroffen op het parkeerterrein Simmerkrite op de Groene Ster. Ze komen qua maat en kleur overeen.
De inbeslaggenomen kleding van [medeverdachte 1] wordt forensisch onderzocht. Op de linker mouw van zijn jas wordt bloed aangetroffen. Op de buitenkant van zijn rechterschoen aan de binnenzijde van de voet wordt ook bloed aangetroffen. De inbeslaggenomen kleding van [medeverdachte 2] word ook forensisch onderzocht. Op de rechtermouw van zijn jas wordt bloed aangetroffen. [37]
Het bloed op de mouw van de jas van [medeverdachte 1] en het bloed op de mouw van de jas van [medeverdachte 2] wordt op DNA-materiaal onderzocht. Zowel het DNA-materiaal uit het bloed op de jas van [medeverdachte 1] als het DNA-materiaal uit het bloed op de jas van [medeverdachte 2] kan afkomstig zijn van aangever. De kans dat het in het bloed aangetroffen DNA-materiaal afkomstig is van een willekeurig andere persoon, is kleiner dan één op één miljard. [38]
De handschoenen, die tijdens de fouillering van [medeverdachte 2] in zijn zak zijn aangetroffen, worden onderzocht. Op beide handschoenen worden op de buitenzijde DNA-mengprofielen aangetroffen. Voor de aangetroffen mengprofielen geldt dat de kans dat [medeverdachte 2] een van de personen is van wie dit DNA-materiaal afkomstig is meer dan één miljard keer waarschijnlijker is dan wanneer dat niet het geval is. [39]
De nitrile handschoenen, die als een prop in het bijrijdersportier van de Peugeot 206 zijn aangetroffen, [40] worden onderzocht. Op een handschoen wordt aan de buitenzijde bloed aangetroffen waarvan het daarin aangetroffen DNA-materiaal afkomstig kan zijn van aangever. De kans dat het DNA-materiaal afkomstig is van een willekeurig andere persoon is kleiner dan één op één miljard.
Op de binnenzijde van deze handschoen is een DNA-mengprofiel aangetroffen van minimaal twee personen. De kans dat [medeverdachte 1] een van deze personen is, is meer dan één miljard keer waarschijnlijker dan wanneer dat niet het geval is. Op de tweede handschoen wordt ook aan de buitenzijde bloed aangetroffen met daarin DNA-materiaal dat afkomstig kan zijn van aangever. De kans dat het aangetroffen DNA-materiaal afkomstig is van een willekeurig andere persoon is kleiner dan één op één miljard. Aan de binnenzijde van deze handschoen wordt een DNA-mengprofiel aangetroffen van minimaal twee personen. De kans dat [medeverdachte 1] een van deze personen is, is circa één miljoen keer waarschijnlijker dan wanneer dat materiaal afkomstig zou zijn van een willekeurig andere persoon. [41]
De vijf handschoenen, die zijn aangetroffen in het opbergvak van het linker achterportier van de Peugeot 206, [42] zijn onderzocht. Op de buitenzijde van de handschoenen 3, 4 en 5 is bloed aangetroffen waarvan het DNA-materiaal afkomstig kan zijn van aangever. De kans dat het aangetroffen DNA-materiaal afkomstig is van een willekeurig andere persoon is kleiner dan één op één miljard. [43] In de bemonstering van zowel de binnenzijde als de buitenzijde van handschoen 1 en de buitenzijde van handschoen 2 is een DNA-mengprofiel aangetroffen afkomstig van meerdere personen. Dat [medeverdachte 1] een van de personen is waarvan het DNA-materiaal op de binnenzijde van handschoen 1 afkomstig is, is ongeveer 75 miljoen keer waarschijnlijk dan wanneer dat afkomstig zou zijn van een willekeurig andere persoon. Dat [medeverdachte 1] een van de personen is waarvan het DNA-materiaal op de buitenzijde van handschoen 1 en de buitenzijde van handschoen 2 afkomstig is, is meer dan één miljard keer waarschijnlijker dan wanneer dat niet het geval is. [44]
De in de Peugeot 206 aangetroffen revolver is onderzocht en bemonsterd. [45] Op de ruwe delen van het revolver is een DNA-mengprofiel van minimaal vier personen aangetroffen. Dat [medeverdachte 3] een van deze vier personen is, is meer dan één miljard keer waarschijnlijker dan wanneer dat niet het geval is. [46]
8. Verklaring van aangever
Aangever is op verschillende momenten gehoord en heeft het volgende verklaard.
Op 13 september 2020 belde [naam 1] hem. Hij zei dat hij een klant voor hem had. Ze hebben bij de woning van aangever afgesproken. [naam 1] kwam samen met een Antilliaanse man in een auto bij zijn woning. Aangever is vervolgens bij [naam 1] in de auto gestapt. Ze reden naar het flatgebouw aan de Goudlaan in Groningen. [47] Daar stapten ze uit de auto van [naam 1] . Aangever zag daar [medeverdachte 1] en nog twee andere jongens. De jongen, die later de Peugeot 206 bestuurde, zat in de auto. [48] Toen aangever uitstapte stonden de jongens al bij de deur waaruit hij uit de auto kwam. Hij heeft toen met [medeverdachte 1] gesproken. [medeverdachte 1] stelde vragen over de kweek. Die andere jongens stonden er wat dreigend bij. Ze keken boos en intimiderend. [49] De mannen vroegen hem steeds naar [naam 2] . Hij kende [naam 2] wel. [naam 2] zou iets van de mannen hebben gestolen, iets met een kwekerij. Hij vertelde de mannen dat hij niet wist waar [naam 2] was. Daarop moest hij in de auto gaan zitten. [50]
Aangever is op de achterbank van de Peugeot 206 gaan zitten, omdat hij daar plaats moest nemen. De persoon die hem eerder samen met [naam 1] had opgehaald ging links van hem zitten en een andere brede Antilliaanse man ging rechts van hem zitten. Nadat hij was ingestapt reden ze weg. Onderweg vroegen de mannen aangever de hele tijd waar [naam 2] was, wat hij had gedaan en waar hij verbleef op dat moment. Ze zeiden dat [naam 2] er vandoor was gegaan met de kweek. Aangever was de laatste tijd veel samen met [naam 2] en hij dacht dat ze hem ook verantwoordelijk hielden voor het leeghalen van een hennepkwekerij. De mannen zeiden dat ze hem wel zouden laten zien waar hij heen ging. Onderweg werd [medeverdachte 1] gebeld door [naam 1] . Aangever herkende zijn stem. [naam 1] reed achter hen. [naam 1] vroeg of het wel goed zou gaan met aangever. Of er niets zou gaan gebeuren. [51] Zelf heeft aangever ook nog met [naam 1] gesproken. [52] Tijdens de autorit had aangever de beschikking over zijn telefoon. Als hij echter iets wilde doen met zijn telefoon keken de anderen mee. Hij heeft ook gebeld met zijn telefoon, maar dan moest zijn telefoon op de luidspreker. [53]
Vanaf het moment van instappen in de auto bij het flatgebouw aan de Goudlaan in Groningen zat aangever niet vrijwillig in de auto bij [medeverdachte 1] en de anderen. [54] Ze reden naar de woning van [medeverdachte 1] in de Larixstraat in Leeuwarden. [medeverdachte 1] stapte uit en ging naar zijn woning. De andere jongens bleven bij de auto staan. Aangever bleef in de auto zitten, omdat de andere jongens nog bij de auto stonden. [55] De bestuurder van de Peugeot 206 is op een gegeven moment vertrokken. Hij zei dat hij weg moest. Er kwam een andere jongen op een scooter aan. Hij parkeerde de scooter en toen kwam [medeverdachte 1] terug. De jongen sprak even met [medeverdachte 1] en de anderen. Daarna stapte hij in de Peugeot 206 op de bestuurdersplek. [medeverdachte 1] ging naast hem zitten. Links en rechts van hem zaten weer dezelfde mannen als tijdens de rit vanuit Groningen. [medeverdachte 1] zei dat ze naar de Groene Ster gingen.
Onderweg belde [medeverdachte 1] met een [medeverdachte 5] of een [medeverdachte 5] . Hij vertelde dat ze naar een van de parkeerplaatsen gingen. In de Groene Ster kwam deze persoon aanrijden in een rode Toyota Aygo. Aangever had in de auto het gevoel dat het niet goed zou gaan. Hij zat de hele tijd na te denken wat er zou gaan gebeuren en waarom. Ze hadden hem alleen verteld dat hij een plek moest bekijken. Ze zeiden ook dat hij daarna naar huis mocht. Aangever had daarom in de auto nog steeds het idee dat hij uiteindelijk naar huis mocht. Pas toen hij in de Groene Ster aankwam kreeg hij het idee dat het mis zou gaan. Hij had het idee dat ze iets zouden gaan doen. [56]
Toen de auto was geparkeerd pakte de jongen, die rechts van aangever zat, uit zijn zakken zijn telefoon, sleutels en geld. De jongen die links van hem zat zei dat hij moest uitstappen. [medeverdachte 1] zei: "Handen op de rug". Aangever deed zijn handen op zijn rug. [57] Alle jongens zijn uit de auto gestapt. Aangever had eerder in de auto tiewraps gezien bij een van de jongens die naast hem op de achterbank zat. [medeverdachte 1] zei dat aangever zijn handen vastgebonden moesten worden. De jongen, die links van hem achterin de auto had gezeten, heeft de tiewraps om gedaan. Hij voelde ducttape om zijn handen. Zijn benen werden met tape en tiewraps aan elkaar vast gemaakt. De jongens trokken allemaal aan aangever. Direct daarna werden zijn ogen en mond afgeplakt met ducttape. Degene die dat deed kwam van achteren. Daardoor heeft aangever niet kunnen zien wie dit heeft gedaan. Toen zijn ogen waren afgeplakt hoorde hij autodeuren open en dicht gaan. Vrij snel daarna werd hij bewusteloos geslagen. Hij is op de stenen gevallen. Hij heeft gehoord dat iemand "terpentine" riep, maar hij herkende niet wie dat was. Toen dat werd geroepen lag hij op de grond. Hij zakte even weg en toen hij weer bijkwam rook hij terpentine en was hij helemaal nat. Toen ze hem oppakten werd hij een beetje wakker. Hij voelde dat ze hem bij zijn armen en benen hadden opgetild. Hij viel in het gras. De tweede keer zwiepten ze hem in het water.
In het water werd hij wakker en kon hij niet ademen. Hij liet zich onder water op de grond zakken, sprong omhoog en probeerde lucht te happen. Het lukte hem om de tiewraps om zijn armen los te krijgen en uit het water te komen. Met de tiewraps en ducttape waren zijn beide polsen aan elkaar vastgemaakt en ook zijn enkels waren met tiewraps vastgemaakt. Eerst bevrijdde hij zijn handen, daarna zijn benen. Er was ducttape over zijn mond en ogen geplakt. Aangever zag een snelweg en wilde daarheen. Hij viel in een andere sloot. Hij ging over de vangrail heen naar de overkant van de weg. Hij was in de war. Toen reed een auto hem aan. [58] Bij de auto had hij zijn rechterhand uitgestoken. De auto raakte alleen zijn onderarm.
Van de eerder plaatsgevonden mishandeling was aangever zijn lichaam bont en blauw. Zijn rug was helemaal rood. [59] Aangever herkent de persoon die hem samen met [naam 1] heeft opgehaald en die links naast hem in de Peugeot 206 zat op een foto als [medeverdachte 2] . Hij herkent de persoon die vanaf de Larixstraat in Leeuwarden de Peugeot 206 heeft bestuurd als [medeverdachte 4] . [60]
9. Contacten met [naam 1]
heeft verklaard dat hij op 13 september 2019 door [medeverdachte 1] werd gebeld om naar de flat aan de Goudlaan te komen. Toen [naam 1] daar aankwam trof hij vier jongens aan. Hij kende één van deze personen en dat was [medeverdachte 1] . [medeverdachte 1] vroeg hem om aangever te bellen. Vervolgens vroeg [medeverdachte 1] hem om aangever op te halen. Daarna vroeg de jongen met het petje of hij met hem mee mocht als hij aangever op ging halen. Die jongen is toen bij hem in de auto gestapt. [61] Ze hebben aangever opgehaald en op de Goudlaan zijn ze alle drie uit de auto gestapt. Hij weet niet waarom de anderen toen vroegen of aangever met hen meeging. Hij wist ook niet waar ze heen zouden gaan. [naam 1] wilde ook meegaan, maar [medeverdachte 1] zei dat dat niet hoefde. [naam 1] vertrouwende het niet. Hij heeft meegekregen dat [medeverdachte 1] tegen aangever zei dat hij meeging in de Peugeot. Op dat moment heeft [medeverdachte 1] gezegd dat ze met aangever wilden praten. Ze zijn vervolgens weggereden.
[naam 1] is achter de Peugeot 206 aangereden, omdat hij er geen goed gevoel over had. Terwijl hij achter hen aanreed heeft hij aangever en [medeverdachte 1] proberen te bellen. Hij had eerst contact met [medeverdachte 1] en daarna met aangever. Hij heeft tegen [medeverdachte 1] gezegd dat hij aangever wilde spreken, omdat deze zijn telefoon niet opnam. Toen hij [medeverdachte 1] aan de lijn had heeft hij ook gevraagd of het goed ging. Toen hij aangever aan de lijn had zei deze dat hij moest gaan en dat hij [naam 1] later wel zou spreken. [naam 1] is daarna afgehaakt. [62]
Uit de Whatsappgegevens uit de telefoon van aangever blijkt dat hij om 22.02.08 uur is gebeld door [naam 1] . Daarna werden er diverse Whatsapps tussen aangever en [naam 1] verzonden. Uit deze apps valt op te maken dat [naam 1] het initiatief neemt en contact opneemt met aangever. Hij wil afspreken, maar wil niet dat aangever bij hem komt. Uiteindelijk spreken ze af bij de woning van aangever. Ook komt het woord "5je" in de berichten voor. Verder blijkt dat aangever om 22.57.49 uur is gebeld door [naam 1] en dat er geen gesprek tot stand is gekomen. [63]
10. Overige telefonische contacten
Uit de telefoongegevens van [medeverdachte 1] blijkt dat hij op 13 september 2019 rond 20.23 uur een Whatsapp aan (zijn zus [64] ) [naam 3] stuurt, dat hij buiten de stad gaat en dat hij een paar dingen moet doen. Zij mag (zijn vriendin [65] ) [naam 10] wel ophalen. Later om 20.48 uur ontvangt [medeverdachte 1] een Whatsapp van een persoon die in zijn contacten “ [naam 5] ” wordt genoemd, dat hij haar moet ophalen wanneer hij klaar is en dat ze zich zorgen om hem maakt. Ze wil haar mannetje niet kwijt voor zulke mensen! [66]
Uit de telefoongegevens van [medeverdachte 3] blijkt dat hij op 13 september 2019 om 20.45.40 uur een Whatsapp krijgt van een persoon die in zijn lijstcontacten "mama" wordt genoemd. Deze persoon vraagt of hij al in Groningen is. [medeverdachte 3] reageert hierop om 20.45.52 uur dat ze nu naar hem toekomen. De persoon met de naam "mama" appt vervolgens dat hij goed op zichzelf moet letten. Om 23.29.11 uur vraag de persoon met de naam "mama" hoe het met hem gaat. Pas om 23.55.49 uur reageert [medeverdachte 3] op deze Whatsapp dat het goed gaat en dat hij in de stad/centrum van Leeuwarden is. [67]
Uit de telefoongegevens van aangever blijkt dat om 23.42.06 uur met zijn de telefoon is geprobeerd te bellen naar een telefoonnummer dat volgens de contactenlijst behoort bij de persoon met de naam [naam 2] . [68]
11. De opgenomen vertrouwelijke communicatie (OVC's)
Op 25 september 2019 zitten [medeverdachte 1] en [medeverdachte 4] in een voertuig dat arrestanten vervoert vanuit de rechtbank naar hun plaats van detentie. Tijdens dit vervoer zijn de gesprekken opgenomen. [medeverdachte 1] (R) en [medeverdachte 4] (N) voeren onder meer het volgende gesprek:
"R: Wie gooide die torie uit die kankerauto. Diegene heeft het verpest eigenlijk.
N: Volgens mij jijzelf.
R: Wollah, nee, ik was aan het rijden.
N: Ja, daarna.
R: Daarvoor was al gegooid."
Even verderop blijkt uit het gesprek dat het voorgaande over handschoentjes gaat. [69]
Op 9 oktober 2019 werd een gesprek opgenomen tijdens het reguliere bezoek in de P.I. Leeuwarden. Het gesprek vond plaats tussen [medeverdachte 1] (R), zijn moeder (V2) en zijn vriendin (V1). Als het lastig is om de stemmen van de vrouwen uit elkaar te houden wordt dit aangeduid als V. Uit dit gesprek blijkt onder meer het volgende:
"R: lacht. Ja. (fluistert) jaaa. Kijk het is een beetje uit de hand gelopen.
V: Om een paar centen! (fluistert)
R: Ja het is een beetje uit de hand gelopen. Want we komen er dus achter dat, dat hij en die andere gozer gewoon contact hadden. Gewoon d'r na aan het verkopen waren voor mij snap je. Ik heb gewoon gelezen in de telefoon, alles. Toen ging het pas fout. Eigenlijk was het niet de bedoeling om zo uit de hand te lopen. Het was gewoon een paar tikken geven, snap je? Maar ja, hij bleef gewoon ontkennen. Want uiteindelijk heeft ie bekend.
….
R: Ja maar dat komt om het feit dat ik boos werd, ben geworden, na maanden, want dit speelt al maanden, dat ik op een gegeven moment, dat het om is geklapt. Dat ik dacht van fuck it. Ik wil gewoon mijn fucking geld hebben. Ik ben ... het is gewoon diefstal. Snap je? En ik heb er wel geïnvesteerd. En nu is mijn geld gewoon weg. Snap je? Door een paar snotneuzen snap je? Ja dan euhh. Eentje die onderduikt, ja dan pak je maar een andere.
…..
R: Het was niet de bedoeling van ons allemaal niet dat het zo zou lopen snap je. Het was niet, het is uit de hand gelopen. Dat is het probleem.
V: Nou ook omdat je had gedronken. Het begin. Sowieso.
R: Jaaa beetje. Ik was zo opgefokt van de dag ervoor. Maar het is meer euuhh, de situatie snap je. Iedereen was beetje geprikkeld snap je. Al... door de situatie wat er speelde toch? En ik was al een beetje boos dus... Ja... En ik zat al maandenlang vol stress. Ik was boos toch.
….
R: Ja. Maar toch. Hij bleef, bleef hard, hij wou niet praten. Pas toen, toen, toen euhh,
V2: Strijder,
V: Ja het is echt een strijder ja (lacht).
R: Ja, ja, ja, dat was inderdaad het probleem. Maar op een gegeven moment kon hij niet meer. Toen brak ie. (zegt iets onverstaanbaar)
R: Ja, in de auto brak ie niet. Maar daarna deden we gewoon normaal. Toen konden we relaxed gaan praten. Als ie, als ie daarna out was, ja kijk, maar kijk, (onverstaanbaar)
R: Toen heb ik hierheen gebeld. Kom. Toen zei ik, toen zei ik tegen hem: " [naam 6] (klinkt als) als je dan wil vragen of [naam 7] kan komen snap je? Maar die [naam 7] nam niet op. In die auto belde [naam 2] wel naar [naam 8] . Dus ik denk dat [naam 7] [naam 8] (vervolgens onverstaanbaar). Toen hadden we hem al mee. Dus ik dacht van weet je wat, toen gingen we hem verhoren. Maar als hij toen had gezegd van zo, zo, zo, en zo is de situatie, dan had ik gezegd, dan hadden we hem per direct teruggebracht naar huis, hadden we gezegd thanks, later, ciao. En toen, eerst hem verhoren, beetje bang maken in verhoor. Zegt ie de telefoon, ja het hele verhaal waar het om gaat, ik heb gewoon dit weggestoot (klinkt als)
R: En toen werd ik boos. En die anderen ook." [70]
Op 16 oktober 2019 werd een gesprek opgenomen in de bezoekersruimte in de P.I. Leeuwarden. Het gesprek vond plaats tussen [medeverdachte 1] (R), de vriendin van [medeverdachte 1] (V1) en [naam 9] (V2). Als het lastig is om de stemmen van de vrouwen uit elkaar te houden wordt dit aangeduid als V. Uit dit gesprek blijkt onder meer het volgende:
"R: ja, want uiteindelijk ging ie schreeuwen, hij zei: (fonetisch)"Ash" wat heb je gedaan, as heb je gedaan?
…...
R: nou, hij was wel bij, eerst bleef ontkennen
V1: ja, dat zei....
R: op een gegeven moment, ging er wel naartoe, hoofd was helemaal ingetapet, niet alleen mond nog, maar hele hoofd, helemaal ingetapet.
R: kijk, iedereen, eentje dee zijn voeten, en rest nou, eentje dee zijn hoofd, eentje dee zijn voeten, zijn armen". [71]
12. Onderzoek naar [naam 2]
Naar aanleiding van het onderzoek is verbalisant [verbalisant 12] op zoek gegaan naar [naam 2] . Nadat telefonisch contact met deze persoon tot stand is gebracht wordt hem gevraagd of hij een getuigenverklaring wil afleggen. [naam 2] reageert hierop dat hij bang is om te getuigen tegen deze verdachten. Hij bevestigt dat hij juist daarom uit de stad Groningen is vertrokken. [72]
Overwegingen
Betrouwbaarheid verklaringen aangever
De rechtbank stelt vast dat aangever meerdere malen door de politie is gehoord. De eerste keer in het ziekenhuis. Dat was in dezelfde nacht als dat aangever is opgenomen. De tweede keer in zijn woning. Hij was die ochtend uit het ziekenhuis ontslagen en lag op de bank te slapen voordat de verbalisanten binnen kwamen.
Hierna is hij meerdere malen op het politiebureau gehoord en heeft hij een verklaring afgelegd, terwijl verbalisanten met hem de route die mogelijk op de avond van 13 september 2019 is afgelegd, hebben gereden. Hij is voor de laatste keer gehoord in september 2020 door de rechter-commissaris.
De rechtbank stelt vast dat aangever tijdens alle keren dat hij is gehoord over de belangrijkste onderdelen van wat er volgens hem is gebeurd consistent heeft verklaard. Uit al zijn verklaringen blijkt duidelijk dat hij bij zijn woning in Groningen is opgehaald en dat hij zich aan de Goudlaan gedwongen voelde om in de Peugeot 206 te stappen.
Ook is hij duidelijk over de rit van Groningen naar Leeuwarden; er werden hem telkens vragen gesteld over [naam 2] , er werd gesproken over een kweek en hij mocht enkel zijn telefoon bekijken als de anderen meekeken of mee konden luisteren. Aangever heeft telkens verklaard dat, wanneer ze in de Groene Ster zijn aangekomen, de persoon die rechts van hem zat zijn spullen uit zijn zakken heeft gepakt en dat hij vrij snel, nadat hij is uitgestapt, is vastgebonden met tiewraps en ducttape. Daarna is er ook tape over zijn ogen geplakt, waardoor hij niets meer kon zien. Hij verklaart ook telkens dat hij meerdere malen is geslagen en geschopt en dat hij door geweld op de stenen terecht is gekomen. Ook verklaart hij steeds dat er, toen hij op de grond lag, terpentine over hem heen is gegoten, dat hij enkele malen buiten bewustzijn is geweest en dat hij op enig moment in de sloot is gegooid.
De rechtbank is van oordeel dat deze verklaringen niet alleen consistent zijn, maar dat deze ook in lijn zijn met de bevindingen van de verbalisanten die na de aanrijding bij aangever zijn, namelijk dat er bij aangever ducttape en tiewraps worden gezien en dat aangever meerdere verwondingen heeft. Ook passen deze verklaringen bij de bevindingen van de verbalisanten en de ambulancemedewerker dat aangever naar terpentine rook.
De rechtbank is van oordeel dat op basis van het voorgaande voor het bewijs uit kan worden gegaan van de juistheid van de verklaringen van aangever. Daarbij betrekt de rechtbank dat eventuele tegenstrijdigheden in zijn verklaringen veelal zien op details en op verschil in volgorde waarin iets zou zijn gebeurd. De rechtbank is van oordeel dat dit geen afbreuk doet aan de betrouwbaarheid van de verklaringen van aangever. Temeer nu er hier sprake is van een voor aangever zeer traumatische ervaring, waarbij hij deels niet kon zien wat er plaatsvond.
De rechtbank neemt aldus de verklaringen van aangever als uitgangspunt. Daarop zal de rechtbank op onderdelen -die naar haar oordeel van ondergeschikte aard zijn- een uitzondering maken, aangezien deze onderdelen onvoldoende steun vinden in andere (objectieve) bewijsmiddelen.
Betrouwbaarheid van de verklaringen van verdachte en zijn medeverdachten
[medeverdachte 1] is op 14 september 2019 aangehouden en heeft zich vanaf het begin op zijn zwijgrecht beroepen. De politie heeft het onderzoek op 29 november 2019 afgerond en een proces-verbaal opgemaakt.
Uit heimelijk opgenomen gesprekken blijkt dat [medeverdachte 1] meerdere malen heeft gezegd dat hij het onderzoek ging afwachten en dan een verhaal zou maken, zodat hij zijn eigen aandeel en dat van de anderen kon minimaliseren. Ook anderen moesten zich op hun zwijgrecht beroepen, zodat er niet tegenstrijdig verklaard zou worden. [medeverdachte 1] heeft na afronding van het onderzoek in april 2020 een schriftelijke verklaring aan de rechtbank doen toekomen en heeft in september 2020 als getuige bij de rechter-commissaris een verklaring afgelegd.
Uit de inhoud van de schriftelijke verklaring van april 2020 en de verklaring die [medeverdachte 1] in september 2020 bij de rechter-commissaris heeft afgelegd, blijkt naar het oordeel van de rechtbank dat [medeverdachte 1] aan de hand van het dossier een scenario heeft uitgewerkt. De feiten waarvan hij vermoedt dat hij daar niet onderuit kan komen, worden door hem bekend en hij probeert hieraan een voor hem zo gunstig mogelijke draai te geven. Daarbij blijven er echter feiten en omstandigheden over, zoals de nitrile handschoenen met daarop zowel het DNA-materiaal van aangever als het DNA-materiaal van [medeverdachte 1] en de terpentine op zijn schoenen en kleding, waarvoor hij geen enkele of geen aannemelijke verklaring heeft gegeven. Daarnaast heeft hij geen plausibele uitleg gegeven voor het verschil tussen hetgeen hij uiteindelijk heeft verklaard over wat er is gebeurd en wat zijn aandeel daarin is geweest en hetgeen hij eerder in de heimelijk opgenomen gesprekken daarover heeft gezegd.
De rechtbank zal om deze redenen zijn verklaring, afgezien van hetgeen in de bewijsmiddelen is opgenomen onder het kopje
1. Algemeen, niet volgen.
1. Algemeen, niet volgen.
Hetzelfde geldt in grote lijnen voor de verklaringen van [medeverdachte 2] en de medeverdachten [medeverdachte 4] , [verdachte] en [medeverdachte 3] .
[medeverdachte 4] heeft op 13 januari 2020 als eerste een verklaring afgelegd die meer richting de vaststaande feiten gaat. Hij heeft een voor zijn medeverdachten een belastende verklaring afgelegd, zonder concreet aan te geven wie wat heeft gedaan. Dit past bij hetgeen hij eerder in het heimelijk opgenomen gesprek dat hij met [medeverdachte 1] heeft gevoerd in een arrestantenvoertuig heeft gezegd, te weten dat zijn broer erg boos was en hem heeft aangeraden iedereen te verraden. Hij heeft in zijn verklaring van januari 2020 ook aangegeven dat hij het heft in eigen handen neemt, nu hij al vier maanden vast zit en geen van zijn zogenaamde vrienden iets heeft verteld om hem vrij te pleiten. In dit licht en mede gelet op de omstandigheid dat hij evenmin een aannemelijke verklaring voor de terpentine op zijn kleding en schoenen en het uit de auto gooien van latex handschoenen heeft gegeven, zal de rechtbank zijn verklaring evenmin volgen.
[verdachte] en de andere medeverdachten hebben nadat [medeverdachte 4] heeft verklaard een verklaring afgelegd. Deze verklaringen komen er allemaal op neer dat ze zelf niet betrokken zijn geweest bij het geweld in de Groene Ster en dat ze ook niet hebben gezien wie wat heeft gedaan.
De rechtbank zal deze verklaringen, afgezien van hetgeen in de bewijsmiddelen is opgenomen onder het kopje
1. Algemeen, om deze redenen evenmin voor het bewijs gebruiken.
1. Algemeen, om deze redenen evenmin voor het bewijs gebruiken.
Feit 1: de wederrechtelijk vrijheidsberoving
Beoordeeld moet worden of [verdachte] zich heeft schuldig gemaakt aan het medeplegen van de opzettelijke wederrechtelijke vrijheidsberoving van aangever. De rechtbank stelt daarbij voorop dat de betrokkenheid aan een strafbaar feit als medeplegen kan worden bewezenverklaard indien is komen vast te staan dat bij het begaan daarvan sprake is geweest van een voldoende nauwe en bewuste samenwerking.
Artikel 282 van het Wetboek van Strafrecht stelt een tweetal gedragingen strafbaar: beroven van de vrijheid en van de vrijheid beroofd houden. Naast het van de vrijheid beroven is het beroofd houden strafbaar gesteld, opdat ook strafbaar zou worden hij die een oorspronkelijk niet wederrechtelijk of niet door hem gepleegde vrijheidsberoving wederrechtelijk voortzet. Aan [verdachte] is onder 1. kortgezegd wederrechtelijke vrijheid beroving en het van de vrijheid beroofd houden van aangever ten laste gelegd. Van wederrechtelijke vrijheidsberoving in de zin van artikel 282 van het Wetboek van Strafrecht is reeds sprake indien iemand niet vrij is om te vertrekken van de plaats waar hij zich op dat moment bevindt.
De rechtbank stelt voorop dat er niet direct vanaf het begin af aan sprake hoeft te zijn geweest van een wederrechtelijke vrijheidsberoving, maar dat deze ook na verloop van tijd kan ontstaan. Of dat zo is, en vanaf welk moment dat het geval is, zal afhangen van de omstandigheden van het geval.
Voor beide in artikel 282 van het Wetboek van Strafrecht genoemde gedragingen geldt dat nalaten al voldoende kan zijn. Het delict kan, naast actieve gedragingen, dus uit een nalaten bestaan, of uiteraard uit een combinatie van handelen en nalaten. De enkele aanwezigheid bij een vrijheidsberoving kan er onder omstandigheden toe bijdragen dat het slachtoffer niet kan gaan en staan waar hij wil. Bewust nalaten om in te grijpen, kan dan een uitvoeringshandeling zijn.
De rechtbank is van oordeel dat uit de bewijsmiddelen volgt dat aangever onder valse voorwendselen naar de Goudlaan in Groningen is gebracht. [naam 1] had hem gebeld dat hij een klant voor hem had, maar het was van meet af aan de bedoeling dat [medeverdachte 1] met aangever ging praten. Aangever heeft verklaard dat hij vanaf het begin niet vrijwillig in de Peugeot 206 heeft gezeten. De rechtbank is van oordeel dat dit past bij de omstandigheden. Aangever is woonachtig in Groningen en had geen enkele reden om mee te gaan om zich te laten verhoren over de verblijfplaats van [naam 2] . Op de parkeerplaats bij de Goudlaan werd hij al ondervraagd door in ieder geval [medeverdachte 1] , terwijl [medeverdachte 2] en [medeverdachte 3] hier op intimiderende wijze bij stonden. Vervolgens werd hem gezegd dat hij achter in de Peugeot 206 moest plaatsnemen, terwijl aan weerskanten de voor hem onbekende mannen [medeverdachte 2] en [medeverdachte 3] gingen zitten. [verdachte] was de chauffeur vanuit Groningen tot in de Larixstraat in Leeuwarden.
Gelet op deze omstandigheden acht de rechtbank bewezen dat aangever niet vrijwillig is ingestapt, maar onder druk en door de getalsmatige overmacht van de medeverdachten hiertoe is gedwongen. De rechtbank is van oordeel dat de verklaring van aangever over het vastpakken, duwen en de bedreiging met geweld door te doen alsof er wapens gebruikt zouden worden als hij niet mee zou werken, onvoldoende steun vindt in de overige bewijsmiddelen. De rechtbank komt voor deze handelingen niet tot een bewezenverklaring.
In een heimelijk opgenomen gesprek heeft [medeverdachte 1] gezegd dat aangever in de auto niet ‘brak’. De rechtbank begrijpt dat aldus dat aangever in de auto stevig is bevraagd. Dat sluit aan bij de verklaring die aangever daarover heeft afgelegd, namelijk dat hem in de auto steeds is gevraagd naar [naam 2] , waar hij was en wat hij met de hennep had gedaan. Aangever had voorts geen mogelijkheid om de Peugeot 206 te verlaten en was volledig overgeleverd aan de inzittenden van de Peugeot 206. Wanneer hij zijn telefoon wilde gebruiken moest deze op de luidspreker of er werd door de verdachten meegekeken. Gelet op deze omstandigheden acht de rechtbank bewezen dat aangever wederrechtelijk van zijn vrijheid is beroofd en beroofd gehouden.
Aangekomen in de Larixstraat in Leeuwarden had aangever wellicht de mogelijkheid om de Peugeot 206 te verlaten of via zijn telefoon om hulp te vragen. Dit heeft hij niet gedaan. De rechtbank ziet hierin echter niet de contra-indicatie die door de verdediging is gesteld. Daarbij betrekt de rechtbank dat aangever tijdens de rit van Groningen naar Leeuwarden al stevig was ondervraagd, dat hij wist dat ze bij de woning van [medeverdachte 1] stonden en dat hij zag dat de andere inzittenden zich nog in de directe omgeving van de Peugeot 206 bevonden. Er was daardoor nog steeds sprake van een getalsmatige overmacht in een voor de verdachten bekende en voor aangever onbekende omgeving. Tevens blijkt uit zijn verklaring dat hij toen nog de hoop had dat het goed zou kunnen komen en dat hij misschien uiteindelijk nog terug naar Groningen zou worden gebracht. Dit blijkt ook uit hetgeen [medeverdachte 1] in een van de heimelijk opgenomen gesprekken heeft gezegd, te weten dat wanneer aangever had bekend hij misschien wel weer naar huis was gebracht.
De vaststaande feiten en omstandigheden bevatten voor wat betreft de medeverdachten [medeverdachte 1] , [medeverdachte 2] en [medeverdachte 3] in het bijzonder uitvoeringshandelingen die doorgaans worden gekwalificeerd als vrijheidsberoving, terwijl voor wat betreft [verdachte] zijn gedragingen zonder meer passen bij het van de vrijheid beroofd houden. Het onderscheid tussen vrijheidsberoving en van de vrijheid beroofd houden is niet messcherp te trekken.
Uit de bewijsmiddelen leidt de rechtbank af dat [medeverdachte 1] het initiatief heeft genomen om aangever op te laten halen en dat hij ook degene is geweest die aangever op de parkeerplaats in Groningen heeft ondervraagd en tegen hem heeft gezegd plaats te nemen in de Peugeot 206. [medeverdachte 2] en [medeverdachte 3] waren hierbij op intimiderende wijze aanwezig en door het getalsmatig overwicht is aangever in de Peugeot 206 gestapt. Vervolgens is aangever in de door [verdachte] bestuurde Peugeot 206 door [medeverdachte 1] en de medeverdachten stevig verhoord en werd hij in zijn doen en laten gecontroleerd, terwijl ze met de Peugeot 206 van Groningen naar Leeuwarden reden en aangever steeds verder van huis brachten.
Naar het oordeel van de rechtbank hebben [medeverdachte 2] en [medeverdachte 3] zich, gelet op de door hen verrichte uitvoeringshandelingen, met [medeverdachte 1] samen schuldig gemaakt aan de vrijheidsberoving van aangever. Vervolgens hebben zij -en dat geldt evenzeer voor [verdachte] - met hun voortdurende aanwezigheid in de (directe) nabijheid van aangever hem van de vrijheid beroofd gehouden. Juist door die aanwezigheid is voorkomen dat aangever zich uit de voeten kon maken. Reeds enkel door hun aanwezigheid hebben zij een overduidelijke en centrale uitvoeringshandeling gepleegd die bepaald niet is gelijk te stellen aan medeplichtigheid.
Dat [verdachte] niet zou hebben meegekregen dat aangever tegen zijn wil in de auto werd vervoerd, acht te rechtbank niet aannemelijk. [verdachte] zat naast [medeverdachte 1] in de auto. Het kan hem niet zijn ontgaan dat [medeverdachte 1] aangever onderweg stevig heeft ondervraagd, en dat er onder meer door [medeverdachte 1] controle werd uitgeoefend op het telefoongebruik van aangever. [verdachte] had het als bestuurder van de auto bij uitstek in zijn macht om aan de benarde situatie van aangever een einde te maken. Hij heeft dat niet gedaan, maar heeft aangever steeds verder van huis gebracht. De rit eindigde bij de woning van [medeverdachte 1] in Leeuwarden. De rechtbank is om deze redenen van oordeel dat er sprake is geweest van een bewuste en nauwe samenwerking tussen de verdachten om aangever van zijn vrijheid te beroven en beroofd te houden en zij acht medeplegen van het opzettelijk en wederrechtelijk van de vrijheid beroofd houden wettig en overtuigend bewezen.
Feit 2: het geweld tegen aangever
Aan [verdachte] is onder 2. primair medeplegen van poging tot doodslag van aangever en onder 2. subsidiair het in vereniging openlijk geweld plegen tegen aangever ten laste gelegd.
De rechtbank is met de officier van justitie en de raadsvrouw van oordeel, dat uit de bewijsmiddelen weliswaar blijkt dat [verdachte] op het parkeerterrein in de Groene Ster aanwezig is geweest, maar dat uit niets blijkt dat hij op enigerlei wijze betrokken is geweest bij het geweld dat tegen aangever is gepleegd of dat hij daarbij een ondersteunde rol heeft vervuld. Niet blijkt dat [verdachte] zelf geweldshandelingen heeft verricht en evenmin blijkt dat hij zich heeft aangesloten bij de geweldsplegers door in de nabijheid van het gepleegde geweld te verkeren dan wel daarbij ondersteuning te bieden. Bovendien blijkt onvoldoende dat de aanwezigheid van [verdachte] toen en daar onderdeel was van het plan van de medeverdachten om aangever op de parkeerplaats verder onder druk te zetten. [verdachte] zal om deze redenen van het onder 2. primair en 2. subsidiair ten laste gelegde worden vrijgesproken.
Bewezenverklaring
De rechtbank acht het onder 1. ten laste gelegde wettig en overtuigend bewezen, met dien verstande dat:
1.
hij op 13 september 2019 in de provincie Groningen en de provincie Friesland, tezamen en in vereniging met anderen, opzettelijk [slachtoffer] wederrechtelijk van de vrijheid heeft beroofd gehouden, immers hebben verdachten:
- met die [slachtoffer] in de auto gereden, waarbij die [slachtoffer] op de achterbank van die auto moest plaatsnemen, met aan [slachtoffer] weerszijden medeverdachten.
Verdachte zal van het meer of anders ten laste gelegde worden vrijgesproken, aangezien de rechtbank dat niet bewezen acht.
Voor zover in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn deze in de bewezenverklaring verbeterd. Verdachte is daardoor niet geschaad in de verdediging.
Strafbaarheid van het bewezen verklaarde
Het bewezen verklaarde levert op:
1. medeplegen van opzettelijk iemand wederrechtelijk van de vrijheid beroofd houden.
Dit feit is strafbaar nu geen omstandigheden aannemelijk zijn geworden die de strafbaarheid uitsluiten.
Strafbaarheid van verdachte
De rechtbank acht verdachte strafbaar nu niet van enige strafuitsluitingsgrond is gebleken.
Strafmotivering
Vordering van de officier van justitie
De officier van justitie heeft gevorderd dat verdachte ter zake van het onder 1. ten laste gelegde wordt veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 334 dagen waarvan 180 dagen voorwaardelijk met aftrek van het voorarrest en een proeftijd van drie jaren.
Standpunt van de verdediging
De raadsvrouw heeft gepleit voor vrijspraak en heeft geen strafmaatverweer gevoerd.
Oordeel van de rechtbank
Bij de bepaling van de straf heeft de rechtbank rekening gehouden met de aard en de ernst van het bewezen en strafbaar verklaarde, de omstandigheden waaronder dit is begaan, de persoon van verdachte zoals deze naar voren is gekomen uit het onderzoek ter terechtzitting, het trajectconsult opgemaakt door het Nederlands Forensisch Instituut voor Psychiatrie en Psychologie d.d. 27 december 2019, de reclasseringsadviezen opgemaakt door het Leger des Heils d.d. 17 januari 2020 en 14 september 2020, het uittreksel uit de justitiële documentatie, alsmede de vordering van de officier van justitie en het pleidooi van de verdediging.
De rechtbank heeft in het bijzonder het volgende in aanmerking genomen.
Uit het dossier komt naar voren dat kennelijk een partij hennep is gestolen. Een medeverdachte heeft vervolgens via aangever geprobeerd in contact te komen met degene die hij daarvoor verantwoordelijk hield, te weten [naam 2] . Toen dat niet lukte, heeft verdachte samen met drie van de medeverdachten aangever tegen zijn wil meegenomen in een auto van Groningen naar Leeuwarden. Vóór het instappen en onderweg is aangever stevig bevraagd over waar [naam 2] was en wat er met de hennep was gebeurd, maar hij brak niet. Aangever is meegenomen naar de Larixstraat in Leeuwarden. Verdachte is daar uit de auto gestapt en is in een ander auto afzonderlijk naar een afgelegen parkeerterrein in het recreatiegebied de Groene Ster nabij Leeuwarden gereden. De medeverdachten en aangever waren daar ook naartoe gereden met aangever. Aangever is daar vervolgens op zeer ernstige wijze mishandeld en heeft doodsangsten uitgestaan. Verdachte was ten tijde van deze mishandeling (deels) daar aanwezig, maar heeft aan het geweld tegen aangever geen bijdrage geleverd, zodat deze handelingen hem niet worden aangerekend.
De rechtbank neemt het verdachte kwalijk dat hij samen met anderen aangever een aantal uren van zijn vrijheid beroofd heeft gehouden.
Verdachte heeft ter terechtzitting geen enkele empathie richting aangever getoond of verantwoordelijkheid genomen voor zijn eigen aandeel in de wederrechtelijke vrijheidsberoving. Uit de justitiële documentatie van verdachte blijkt hij in het verleden is veroordeeld voor het in vereniging plegen van openlijk geweld. Tevens liep hij ten tijde van het plegen van het onderhavige delict nog in een proeftijd, gekoppeld aan een voorwaardelijke werkstraf. Dat heeft hem er kennelijk niet van weerhouden zich aan strafbare feiten schuldig te maken. De voorlopige hechtenis van verdachte is begin april 2020 onder voorwaarden geschorst. Deze voorwaarden zijn begin juli 2020 zodanig gewijzigd dat enkel de meldplicht bij de reclassering nog aan de orde is.
Uit het reclasseringsadvies blijkt dat verdachte in het contact overkomt als een kwetsbare man met een beneden gemiddeld intelligentieniveau. Er is sprake van een beschermingsbewindmaatregel en sinds kort heeft hij betaald werk. Hij wordt ondersteund door zijn familie. Daarnaast heeft verdachte enkele risicovolle sociale contacten en wantrouwen richting instanties. De responsiviteit voor gedragsverandering wordt als laag ingeschat, omdat verdachte beschikt over beperkte cognitieve vermogens en niet gemotiveerd is voor gedragsverandering gericht op recidivevermindering. De reclassering adviseert daarom oplegging van een straf zonder bijzondere voorwaarden. Zij ziet geen mogelijkheden om met interventies of toezicht de risico's te beperken of het gedrag te veranderen.
Zowel bij de reclassering als ter terechtzitting heeft verdachte aangegeven dat hij niet zal meewerken aan een werkstraf wanneer hij deze straf opgelegd krijgt.
Alles afwegend acht de rechtbank een gevangenisstraf voor de duur van twaalf maanden waarvan zeven maanden voorwaardelijk met aftrek van het voorarrest en met een proeftijd van drie jaren passend en geboden en zal deze straf opleggen. Gelet op het advies van de reclassering zal de rechtbank geen bijzondere voorwaarden aan het voorwaardelijk deel koppelen, maar dit forse voorwaardelijk strafdeel heeft als doel verdachte er van te weerhouden in de toekomst opnieuw strafbare feiten te plegen.
Benadeelde partij
[slachtoffer] heeft zich als benadeelde partij in het strafproces gevoegd met een vordering tot schadevergoeding. Gevorderd wordt een bedrag van € 2.303,76 ter vergoeding van materiële schade en € 20.000,-- ter vergoeding van immateriële schade, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf de datum waarop de schade is ontstaan.
Standpunt van de officier van justitie
De officier van justitie heeft hoofdelijke toewijzing gevorderd van de immateriële schade tot een bedrag van € 2.500,-- met oplegging van de schadevergoedingsmaatregel, niet-ontvankelijkheidverklaring van de overig gevorderde immateriële schade en afwijzing van de materiële schade. De officier van justitie heeft aangevoerd dat de gevorderde immateriële schade ziet op alle ten laste gelegde feiten, maar dat nu enkel tot bewezenverklaring van de wederrechtelijke vrijheidsberoving kan worden gekomen de immateriële schade fors moet worden gematigd en dat de materiële schade een onvoldoende rechtstreeks gevolg is van dit feit.
Standpunt van de verdediging
De raadsvrouw heeft niet-ontvankelijkheid van de benadeelde partij bepleit. Primair omdat verdachte moet worden vrijgesproken. Subsidiair omdat de verschillende opgevoerde schadeposten niet dan wel onvoldoende duidelijk zijn onderbouwd, waardoor de gevorderde schade niet goed beoordeeld kan worden.
Oordeel van de rechtbank
Verdachte is veroordeeld voor het opzettelijk wederrechtelijk van zijn vrijheid beroofd houden van de benadeelde en hij is vrijgesproken van medeplegen van poging tot doodslag van de benadeelde en het plegen van openlijk in vereniging geweld tegen hem.
Naar het oordeel van de rechtbank is door de bewezenverklaarde wederrechtelijke vrijheidsberoving geen rechtstreekse materiële schade toegebracht aan de benadeelde partij. Tevens blijkt uit de onderbouwing van de vordering van de benadeelde partij onvoldoende dat hij geestelijk letsel heeft bekomen door de wederrechtelijke vrijheidsberoving. De rechtbank zal daarom de benadeelde partij in de vordering niet-ontvankelijk verklaren.
Toepassing van wetsartikelen
De rechtbank heeft gelet op de artikelen 14a, 14b, 14c, 47 en 282 van het Wetboek van Strafrecht.
Deze voorschriften zijn toegepast, zoals zij ten tijde van het bewezen verklaarde rechtens golden dan wel ten tijde van deze uitspraak gelden.
Uitspraak
Uitspraak
De rechtbank
Verklaart niet bewezen hetgeen verdachte onder 2. primair en 2. subsidiair is ten laste gelegd en spreekt verdachte daarvan vrij.
Verklaart het onder 1. ten laste gelegde bewezen, te kwalificeren en strafbaar zoals voormeld en verdachte daarvoor strafbaar.
Verklaart niet bewezen hetgeen aan verdachte meer of anders is ten laste gelegd dan het bewezen verklaarde en spreekt verdachte daarvan vrij.
Veroordeelt verdachte tot:
Een gevangenisstraf voor de duur van twaalf maanden.
Bepaalt dat van deze gevangenisstraf
een gedeelte, groot zeven maandenniet zal worden ten uitvoer gelegd, tenzij de rechter later anders mocht gelasten, op grond dat de veroordeelde zich voor het einde van een proeftijd, die hierbij wordt vastgesteld op drie jaren, aan een strafbaar feit heeft schuldig gemaakt.
een gedeelte, groot zeven maandenniet zal worden ten uitvoer gelegd, tenzij de rechter later anders mocht gelasten, op grond dat de veroordeelde zich voor het einde van een proeftijd, die hierbij wordt vastgesteld op drie jaren, aan een strafbaar feit heeft schuldig gemaakt.
Beveelt dat de tijd die de veroordeelde voor de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in verzekering en in voorlopige hechtenis heeft doorgebracht, bij de uitvoering van de opgelegde gevangenisstraf geheel in mindering zal worden gebracht.
Heft op het geschorste bevel tot voorlopige hechtenis.
Benadeelde partij
Bepaalt dat de benadeelde partij [slachtoffer] in zijn vordering niet-ontvankelijk is en dat deze slechts bij de burgerlijke rechter kan worden aangebracht.
Bepaalt dat deze benadeelde partij en verdachte de eigen kosten dragen.
Dit vonnis is gewezen door mr. W.S. Sikkema, voorzitter, mr. N.A. Vlietstra en
mr. C.H. Beuker, rechters, bijgestaan door G.T. Zandstra-Alkema, griffier, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van deze rechtbank op 18 december 2020.
Mr. C.H. Beuker is buiten staat dit vonnis mede te ondertekenen.