Uitspraak
RECHTBANK NOORD-NEDERLAND
Afdeling strafrecht
Locatie Leeuwarden
parketnummer 18/730201-19
vonnis van de meervoudige kamer voor de behandeling van strafzaken d.d. 26 maart 2020 in de zaak van het openbaar ministerie tegen de verdachte
[verdachte],
geboren op [geboortedatum] 1980 te [geboorteplaats],
wonende te [woonplaats], [straatnaam].
Dit vonnis is gewezen naar aanleiding van het onderzoek ter terechtzitting van 12 maart 2020. De verdachte is verschenen, bijgestaan door mr. M.G. Pekkeriet, advocaat te Deventer.
Het openbaar ministerie is ter terechtzitting vertegenwoordigd door mr. P.M. van der Spek.
Tenlastelegging
Aan verdachte is, na wijziging van de tenlastelegging, ten laste gelegd dat:
1.
hij op of omstreeks 25 september 2019 te [pleegplaats], (althans) in de gemeente Leeuwarden,
tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, met het oogmerk van wederrechtelijke toeëigening heeft weggenomen een sleutelbos (met 17 sleutels), in elk geval enig goed, geheel of ten dele toebehorende aan [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 2], in elk geval aan een ander of anderen dan aan verdachte en/of zijn mededader(s), welke diefstal werd voorafgegaan en/of vergezeld en/of gevolgd van geweld en/of bedreiging met geweld tegen die [slachtoffer 1], gepleegd met het oogmerk om die diefstal voor te bereiden en/of gemakkelijk te maken en/of om bij betrapping op heterdaad aan zichzelf en/of aan zijn mededader(s) hetzij de vlucht mogelijk te maken, hetzij het bezit van het gestolene te verzekeren, welk geweld en/of welke bedreiging met geweld hierin bestond(en) dat verdachte en/of zijn mededader(s):
- het toegangshek tot de oprit heeft/hebben vernield en/of beschadigd, althans heeft/hebben verbroken en/of geopend, en/of
- op/tegen de deur van/in de woning heeft/hebben geslagen/gestompt/gebonsd en/of getrapt/geschopt en/of
- ( vervolgens) die [slachtoffer 1] met kracht bij de kleding ter hoogte van de nek heeft/hebben vastgepakt en/of met kracht heen en weer heeft/hebben geschud en/of
- ( vervolgens) die [slachtoffer 1] met kracht een vuistslag in het gezicht heeft/hebben gegeven en/of
- ( vervolgens) die [slachtoffer 1] heeft/hebben toegeschreeuwd/toegevoegd -zakelijk weergegeven- dat hij en/of zijn mededader(s) morgen terug zou(den) komen en geld (4000 of 6000 euro) wilde(n) hebben, anders zouden zij, meesteroplichters, door hem en/of zijn mededader(s) worden doodgemaakt en/of dat hij en/of zijn mededader(s) morgen het geld wilde(n) hebben anders zou(den) hij en/of zijn mededader(s) die [slachtoffer 1] doodmaken en zouden de gevolgen voor haar gezin zijn en/of daarbij/vervolgens dreigend naar die [slachtoffer 1] heeft/hebben gewezen en/of daarbij heeft/hebben gezegd "pas op, pas op";
althans, indien terzake van het vorenstaande geen veroordeling mocht volgen, dat
[medeverdachte 1] op of omstreeks 25 september 2019 te [pleegplaats], (althans) in de gemeente Leeuwarden, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, met het oogmerk van wederrechtelijke toeëigening heeft weggenomen een sleutelbos (met 17 sleutels), in elk geval enig goed, geheel of ten dele toebehorende aan [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 2], in elk geval aan een ander of anderen dan aan die [medeverdachte 1] en/of zijn mededader(s) en/of verdachte, welke diefstal werd voorafgegaan en/of vergezeld en/of gevolgd van geweld en/of bedreiging met geweld tegen die [slachtoffer 1], gepleegd met het oogmerk om die diefstal voor te bereiden en/of gemakkelijk te maken en/of om bij betrapping op heterdaad aan zichzelf en/of aan zijn mededader(s) hetzij de vlucht mogelijk te maken, hetzij het bezit van het gestolene te verzekeren, welk geweld en/of welke bedreiging met geweld hierin bestond(en) dat die [medeverdachte 1] en/of zijn mededader(s):
- op/tegen de deur van/in de woning heeft/hebben geslagen/gestompt/gebonsd en/of getrapt/geschopt en/of
- ( vervolgens) die [slachtoffer 1] met kracht bij de kleding ter hoogte van de nek heeft/hebben vastgepakt en/of met kracht heen en weer heeft/hebben geschud en/of
- ( vervolgens) die [slachtoffer 1] met kracht een vuistslag in het gezicht heeft/hebben gegeven en/of
- ( vervolgens) die [slachtoffer 1] heeft/hebben toegeschreeuwd/toegevoegd -zakelijk weergegeven- dat hij en/of zijn mededader(s) morgen terug zou(den) komen en geld (4000 of 6000 euro) wilde(n) hebben, anders zouden zij, meesteroplichters, door hem en/of zijn mededader(s) worden doodgemaakt en/of dat hij en/of zijn mededader(s) morgen het geld wilde(n) hebben anders zou(den) hij en/of zijn mededader(s) die [slachtoffer 1] doodmaken en zouden de gevolgen voor haar gezin zijn,
bij en/of tot het plegen van welk misdrijf verdachte op of omstreeks 25 september 2019 te [pleegplaats], (althans) in de gemeente Leeuwarden, opzettelijk behulpzaam is geweest en/of opzettelijk gelegenheid, middelen en/of inlichtingen heeft verschaft door
- die [medeverdachte 1] en/of zijn mededader(s) te vervoeren in een auto van en naar [pleegplaats], en/of
- de groep (zijnde die [medeverdachte 1] en/of zijn mededader[s]) getalsmatig te versterken, en/of;
- het toegangshek tot de oprit te vernielen en/of te beschadigen, althans te verbreken en/of te openen, en/of
- op/tegen een deur van/in de woning van die [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 2] te slaan/stompen/bonzen en/of trappen/schoppen, en/of
- die woning te betreden, en/of
- dreigend naar die [slachtoffer 1] te wijzen en/of daarbij te zeggen "pas op, pas op";
2.
hij op of omstreeks 25 september 2019 te [pleegplaats], (althans) in de gemeente Leeuwarden,
tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, ter uitvoering van het door verdachte en zijn mededader(s) voorgenomen misdrijf om met het oogmerk om zich en/of een ander wederrechtelijk te bevoordelen door geweld en/of bedreiging met geweld [slachtoffer 1] en/of haar man [slachtoffer 2] te dwingen tot de afgifte van geld, in elk geval van enig goed, geheel of ten dele toebehorende aan die [slachtoffer 1] en/of die [slachtoffer 2], in elk geval aan een ander of anderen dan aan verdachte, geweld en/of bedreiging met geweld heeft toegepast, welk geweld en/of welke bedreiging met geweld hierin bestond(en) dat verdachte en/of zijn mededader(s):
- het toegangshek tot de oprit heeft/hebben vernield en/of beschadigd, althans heeft/hebben verbroken en/of geopend, en/of
- op/tegen de deur van/in de woning heeft/hebben geslagen/gestompt/gebonsd en/of getrapt/geschopt en/of
- ( vervolgens) die [slachtoffer 1] met kracht bij de kleding ter hoogte van de nek heeft/hebben vastgepakt en/of met kracht heen en weer heeft/hebben geschud en/of
- ( vervolgens) die [slachtoffer 1] met kracht een vuistslag in het gezicht heeft/hebben gegeven en/of
- ( vervolgens) die [slachtoffer 1] heeft/hebben toegeschreeuwd/toegevoegd -zakelijk weergegeven- dat hij en/of zijn mededader(s) morgen terug zou(den) komen en geld (4000 of 6000 euro) wilde(n) hebben, anders zouden zij, meesteroplichters, door hem en/of zijn mededader(s) worden doodgemaakt en/of dat hij en/of zijn mededader(s) morgen het geld wilde(n) hebben anders zou(den) hij en/of zijn mededader(s) die [slachtoffer 1] doodmaken en zouden de gevolgen voor haar gezin zijn en/of daarbij/vervolgens dreigend naar die [slachtoffer 1] heeft/hebben gewezen en/of daarbij heeft/hebben gezegd "pas op, pas op", terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid;
althans, indien terzake van het vorenstaande geen veroordeling mocht volgen, dat
[medeverdachte 1] op of omstreeks 25 september 2019 te [pleegplaats], (althans) in de gemeente Leeuwarden, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, ter uitvoering van het door die [medeverdachte 1] en zijn mededader(s) voorgenomen misdrijf om met het oogmerk om zich en/of een ander wederrechtelijk te bevoordelen door geweld en/of bedreiging met geweld [slachtoffer 1] en/of haar man [slachtoffer 2] te dwingen tot de afgifte van geld, in elk geval van enig goed, geheel of ten dele toebehorende aan die [slachtoffer 1] en/of die [slachtoffer 2], in elk geval aan een ander of anderen dan aan die [medeverdachte 1] en/of zijn mededader(s) en/of verdachte, geweld en/of bedreiging met geweld heeft toegepast, welk geweld en/of welke bedreiging met geweld hierin bestond(en) dat die [medeverdachte 1] en/of zijn mededader(s):
- op/tegen de deur van/in de woning heeft/hebben geslagen/gestompt/gebonsd en/of getrapt/geschopt en/of
- ( vervolgens) die [slachtoffer 1] met kracht bij de kleding ter hoogte van de nek heeft/hebben vastgepakt en/of met kracht heen en weer heeft/hebben geschud en/of
- ( vervolgens) die [slachtoffer 1] met kracht een vuistslag in het gezicht heeft/hebben gegeven en/of
- ( vervolgens) die [slachtoffer 1] heeft/hebben toegeschreeuwd/toegevoegd -zakelijk weergegeven- dat hij en/of zijn mededader(s) morgen terug zou(den) komen en geld (4000 of 6000 euro) wilde(n) hebben, anders zouden zij, meesteroplichters, door hem en/of zijn mededader(s) worden doodgemaakt en/of dat hij en/of zijn mededader(s) morgen het geld wilde(n) hebben anders zou(den) hij en/of zijn mededader(s) die [slachtoffer 1] doodmaken en zouden de gevolgen voor haar gezin zijn, terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid,
bij en/of tot het plegen van welk misdrijf verdachte op of omstreeks 25 september 2019, te [pleegplaats], (althans) in de gemeente Leeuwarden, opzettelijk behulpzaam is geweest en/of opzettelijk gelegenheid, middelen en/of inlichtingen heeft verschaft, door
- die [medeverdachte 1] en/of zijn mededader(s) te vervoeren in een auto van en naar [pleegplaats], en/of
- de groep (zijnde die [medeverdachte 1] en/of zijn mededader[s]) getalsmatig te versterken, en/of;
- het toegangshek tot de oprit te vernielen en/of te beschadigen, althans te verbreken en/of te openen, en/of
- op/tegen een deur van/in de woning van die [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 2] te slaan/stompen/bonzen en/of trappen/schoppen, en/of
- die woning te betreden, en/of
- dreigend naar die [slachtoffer 1] te wijzen en/of daarbij te zeggen "pas op, pas op";
althans, indien terzake van het vorenstaande geen veroordeling mocht volgen, dat
A.
hij op of omstreeks 25 september 2019 te [pleegplaats], (althans) in de gemeente Leeuwarden,
tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen, [slachtoffer 1] heeft mishandeld door die [slachtoffer 1] met kracht bij de kleding ter hoogte van de nek vast te pakken en/of met kracht heen en weer te schudden en/of (vervolgens) die [slachtoffer 1] met kracht een vuistslag in het gezicht te geven;
en/of
B.
hij op of omstreeks 25 september 2019 te [pleegplaats], (althans) in de gemeente Leeuwarden,
tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen, [slachtoffer 1] heeft bedreigd met enig misdrijf tegen het leven gericht, en/of met zware mishandeling, door die [slachtoffer 1] toe te schreeuwen/toe te voegen -zakelijk weergegeven- dat hij en/of zijn mededader(s) morgen terug zou(den) komen en geld (4000 of 6000 euro) wilde(n) hebben, anders zouden zij, meesteroplichters, door hem en/of zijn mededader(s) worden doodgemaakt en/of dat hij en/of zijn mededader(s) morgen het geld wilde(n) hebben anders zou(den) hij en/of zijn mededader(s) die [slachtoffer 1] doodmaken en zouden de gevolgen voor haar gezin zijn en/of daarbij/vervolgens dreigend naar die [slachtoffer 1] te wijzen en daarbij te zeggen "pas op, pas op".
Beoordeling van het bewijs
Standpunt van de officier van justitie
De officier van justitie heeft vrijspraak gevorderd van het onder 1. primair en 1. subsidiair ten laste gelegde nu uit de stukken blijkt dat medeverdachte [medeverdachte 1] de sleutelbos heeft weggenomen en er geen bewijs is dat verdachte hier enig aandeel in heeft gehad.
Daarnaast heeft de officier van justitie vrijspraak gevorderd van het onder 2. primair ten laste gelegde. Hij heeft daartoe aangevoerd dat de bijdrage van verdachte van onvoldoende gewicht is geweest om te kunnen spreken van medeplegen. Er is geen intensieve samenwerking geweest en het is niet aannemelijk dat verdachte samen met de medeverdachten van tevoren heeft afgesproken wat zij zouden gaan doen.
De officier van justitie heeft veroordeling gevorderd voor het onder 2. subsidiair ten laste gelegde. Hij heeft daartoe aangevoerd dat verdachte een ondersteunende rol heeft gehad door het hek op te tillen zodat het open ging en door met zijn aanwezigheid te zorgen voor een getalsmatige versterking. Daarnaast heeft hij zich niet direct gedistantieerd van het handelen van medeverdachte [medeverdachte 1] en heeft hij hem niet tegengehouden in zijn handelingen.
Standpunt van de verdediging
De raadsvrouw heeft betoogd dat verdachte moet worden vrijgesproken van het onder 1. primair en 1. subsidiair ten laste gelegde. Zij heeft aangevoerd dat er geen sprake was van een nauwe en bewuste samenwerking tussen verdachte en de medeverdachten. Verdachte had geen enkele rol in de diefstal van de sleutelbos; hij heeft daarop geen opzet gehad, heeft geen enkele intellectuele of materiële bijdrage geleverd, geen uitvoeringshandelingen verricht, en hij is daaraan ook niet medeplichtig.
Ten aanzien van het onder 2. primair ten laste gelegde heeft de raadsvrouw aangevoerd dat verdachte eveneens moet worden vrijgesproken. Zij heeft aangevoerd dat uit de stukken niet blijkt van een nauwe en bewuste samenwerking tussen verdachte en de medeverdachten, en dat verdachte geen bijdrage van voldoende gewicht heeft geleverd aan de poging tot afpersing.
Oordeel van de rechtbank
Feit 1. primair en feit 1. subsidiair
De rechtbank is -met de officier van justitie en de raadsvrouw- van oordeel dat het onder 1. primair en 1. subsidiair ten laste gelegde niet wettig en overtuigend kan worden bewezen. Uit de bewijsmiddelen blijkt niet dat verdachte enige bijdrage heeft geleverd in de zin van het medeplegen van of de medeplichtigheid aan de ten laste gelegde diefstal met geweld.
Feit 2. primair
Onder feit 2. primair is aan verdachte ten laste gelegd dat hij zich tezamen en in vereniging met anderen schuldig heeft gemaakt aan een poging tot afpersing. Voor bewezenverklaring is dan ook vereist dat hij samen met een ander of anderen heeft geprobeerd om door geweld of bedreiging [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 2] te dwingen tot afgifte van geld of goederen, met het oogmerk om zichzelf of een ander wederrechtelijk te bevoordelen.
De rechtbank is op grond van de stukken van oordeel dat wettig en overtuigend kan worden bewezen dat sprake is geweest van een poging tot afpersing van [slachtoffer 1]. Vervolgens is het de vraag of verdachte hiervoor medeverantwoordelijk is, in de zin van medeplegen.
Medeplegen kan worden bewezenverklaard indien bij het begaan van het strafbare feit sprake was van een voldoende nauwe en bewuste samenwerking. Ook indien dat medeplegen in de kern niet bestaat uit een gezamenlijke uitvoering tijdens het begaan van het feit, maar uit gedragingen die doorgaans duiden op medeplichtigheid, kan toch sprake zijn van de voor medeplegen vereiste nauwe en bewuste samenwerking. De materiële en/of intellectuele bijdrage van de verdachte zal dan van voldoende gewicht moeten zijn. Bij de beoordeling van de bijdrage van de verdachte kan de rechter rekening houden met de intensiteit van de samenwerking, de taakverdeling, de rol in de voorbereiding, uitvoering of afhandeling van het delict en het belang van de rol van de verdachte, diens aanwezigheid op belangrijke momenten en het zich niet terugtrekken op een geëigend tijdstip.
Uit het dossier en het onderzoek ter zitting leidt de rechtbank met betrekking tot de betrokkenheid van verdachte het volgende af. Verdachte is samen met de medeverdachten naar de woning van aangeefster [slachtoffer 1] gereden in zijn auto. Verdachte heeft daarbij de auto bestuurd. De rechtbank gaat ervan uit dat verdachte op de hoogte was van het feit dat er geld opgehaald zou worden. Ter zitting heeft verdachte dit ontkend, maar de rechtbank acht dit niet geloofwaardig. Verdachte heeft immers zowel in het verhoor bij de politie op 26 september 2019 als bij de rechter-commissaris op 27 september 2019 verklaard dat hij wist dat zij naar de woning reden in verband met een geldbedrag van € 6.000,00. Om bij de woning van aangeefster te komen, heeft verdachte het afgesloten hek verbroken en geopend. Verdachte is samen met de medeverdachten de woning ingelopen en heeft op korte afstand gestaan van medeverdachte [medeverdachte 1] en aangeefster [slachtoffer 1]. Verdachte heeft met zijn aanwezigheid een bijdrage geleverd aan de impact die het geheel op [slachtoffer 1] heeft gehad, [slachtoffer 1] heeft daardoor extra druk ervaren. Verder heeft verdachte “pas op, pas op” geroepen en heeft hij op een dreigende wijze naar [slachtoffer 1] gewezen.
Op grond van het voorgaande is de rechtbank van oordeel dat de voor medeplegen vereiste voldoende nauwe en bewuste samenwerking is komen vast te staan. Hoewel verdachte niet een groot aandeel heeft gehad in de uitvoering, is zijn bijdrage aan het ten laste gelegde wel van zodanig gewicht dat deze kan worden aangemerkt als medeplegen. De rechtbank verwerpt dan ook het verweer van de raadsvrouw en acht het onder 2. primair ten laste gelegde wettig en overtuigend bewezen.
De rechtbank past de volgende bewijsmiddelen toe die de voor de bewezenverklaring redengevende feiten en omstandigheden bevatten zoals hieronder zakelijk weergegeven.
1. De door verdachte ter zitting van 12 maart 2020 afgelegde verklaring, voor zover inhoudend:
Ik ben op 25 september 2019 samen met [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] in [pleegplaats] geweest bij de woning van [slachtoffer 1] en [slachtoffer 2]. Ik heb de auto bestuurd. We wilden door het hek heen lopen, maar het hek was dicht. Ik heb het hek opgetild, zodat we er doorheen konden. Ik stond achter [medeverdachte 1]. [medeverdachte 1] stond te schreeuwen en heeft [slachtoffer 1] bij haar kleding vastgepakt.
2. Een naar wettelijk voorschrift opgemaakt proces-verbaal van aangifte van 25 september 2019, opgenomen op pagina 56 e.v. van het dossier van Politie Noord-Nederland met nummer 2019286869 van 7 november 2019, inhoudend als verklaring van [slachtoffer 1]:
Ik doe aangifte van het incident dat heeft plaatsgevonden op 25 september 2019 te [pleegplaats], in de gemeente Leeuwarden. Ik zag door het raam van mijn woning drie mannen bij onze voordeur staan. Ik hoorde vervolgens dat er met veel kracht en lawaai op de deur van onze bijkeuken naar onze woonkamer werd geslagen. Ik heb deze deur altijd op slot. Ik heb de deur naar de bijkeuken vervolgens van zijn slot gedraaid omdat ik bang was dat de deur anders kapot zou gaan. Ik zag drie mannen naar binnen stappen en heb de mannen verzocht naar buiten te gaan en ons met rust te laten. Ik zag dat de mannen niet weg gingen en bleven staan. Ik zag en voelde dat een van de mannen mij vastpakte bij mijn kleding ter hoogte van mijn nek. Ik voelde dat de man mij heen en weer schudde. Ik hoorde de man roepen dat hij mij morgen terug zou komen en geld wilde hebben. Ik was erg bang en zag en voelde dat de man mij een vuistslag in mijn gezicht gaf. Ik voelde pijn en een verdoofd gevoel in mijn gezicht. Ik proefde bloed.
De man liet mij los en bleef schreeuwen dat hij geld wilde hebben en dat hij morgen terug zou komen.
3. Een naar wettelijk voorschrift opgemaakt proces-verbaal van verhoor van 26 september 2019, opgenomen op pagina 59 e.v. van voornoemd dossier, inhoudend als verklaring van [slachtoffer 1]:
Ze hebben mijn hek vernield. Ze zijn zo op mijn erf gekomen. Er hangt een hangslot aan het hek. Zo zijn bij mijn deur gekomen en binnengekomen. Er stond nog een man achter de man die mij heeft gepakt. Die zat naar mij te wijzen en die zei: "pas op! pas op!" Er was nog een derde man bij die bij de voordeur stond. De andere twee stonden voor mij. De man die mij vastpakte, heb ik eerder gezien. (…) Ik ben altijd eerlijk. Mijn moeder heeft mij geleerd om eerlijk te zijn. Maar kijk als iemand tegen je schreeuwt morgen 4000 euro en dan schreeuwt de andere nee morgen 6000 euro. Heb ik maar gezegd, ja is goed, ja is goed. Dit in de hoop dat hij mij losliet. De tweede man ging achter de man staan die mij sloeg en die stond dreigend naar mij te wijzen met zijn wijsvinger.
4. Een schriftelijk bescheid, te weten een geneeskundige verklaring d.d. 24 oktober 2019, opgenomen op pagina 81 van voornoemd dossier, inhoudend:
Medische informatie betreffende [slachtoffer 1]. Onderzocht op 25 september 2019.
Uitwendig waargenomen letsel: kneuzing bovenkaak en wond bovenlip.
5. Een naar wettelijk voorschrift opgemaakt proces-verbaal van getuigenverhoor van 25 september 2019, opgenomen op pagina 83 e.v. van voornoemd dossier, inhoudend als verklaring van [slachtoffer 2]:
Ik zag dat een man het hek beetpakte en omhoog tilde uit de scharnieren. Ik hoorde klappen tegen de deur.
6. Een naar wettelijk voorschrift opgemaakt proces-verbaal van verhoor van 26 september 2019, opgenomen op pagina 127 e.v. van voornoemd dossier, inhoudend als verklaring van verdachte:
Ik was bij [medeverdachte 2]. [medeverdachte 1] (de rechtbank begrijpt dat wordt bedoeld: [medeverdachte 1]) en [medeverdachte 2] vroegen aan mij of ik ergens naartoe wilde rijden. [medeverdachte 1] legde iets uit over een grasmaaier en een schuld van 6000 euro. Ik wilde wel mee dus we stapten in de auto en zijn richting Leeuwarden gereden. Ik was gestopt bij een boerderij op de oprit. We stapten uit en we liepen naar het hek, maar dat hek was dicht. Ik tilde toen het hek op zodat wij er door heen konden lopen. Vervolgens liepen [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] voorop en ik liep er achter aan. [medeverdachte 1] klopte op de deur. Maar er werd niet open gedaan. [medeverdachte 1] zei nog wat een lafaard. Toen deed een vrouw open. [medeverdachte 1] stond er voor, de deur stond volgens mij een beetje op een kier. [medeverdachte 1] stond wat te schreeuwen. Op een gegeven moment zag ik dat [medeverdachte 1] die vrouw bij de shirt vastpakte. Hij schreeuwde vervolgens tegen die vrouw dat hij morgen zijn geld wil anders komt hij in de problemen. Wij hebben in de auto besproken dat wij in de buurt van Leeuwarden moesten zijn en dat [medeverdachte 1] geld moest halen bij iemand. U vraagt mij wat [medeverdachte 1] tegen die vrouw zei. Hij had het over een grasmaaier. Iemand had één besteld. Die moest nog 6000 euro betalen. Daar moest hij nog even langs, meer zei hij er ook niet bij. U vraagt mij wat hij nog meer heeft gezegd tegen die vrouw. Dat het oplichters waren en dat hij morgen het geld wilde hebben. Hij was in ieder geval flink pissed op die vrouw. [medeverdachte 2] en ik stonden in de schuur. [medeverdachte 1] stond in de deuropening van de woning en de schuur.
7. Een naar wettelijk voorschrift opgemaakt proces-verbaal van verhoor van 26 september 2019, opgenomen op pagina 140 e.v. van voornoemd dossier, inhoudend als verklaring van medeverdachte [medeverdachte 2]:
[medeverdachte 1] gaf te kennen dat hij nog geld moest halen in de buurt van Leeuwarden. Hij vroeg of ik met hem mee wilde en dat wilde ik wel. [verdachte] wilde dan ook wel mee en we gingen in zijn auto. We zijn naar de woning gelopen en toen kwamen we in een klein halletje. Het was een krappe ruimte. De vrouw stond in de deurpost, ze zei dat we weg moesten gaan. We stonden daar met zijn drieën, met [verdachte] en [medeverdachte 1]. Er is gezegd dat er betaald moest worden.
8. Een proces-verbaal van verhoor van 27 september 2019, opgemaakt en ondertekend door de rechter-commissaris en de griffier, inhoudend als verklaring van [medeverdachte 2]:
U vraagt mij of ik gezien heb dat [medeverdachte 1] die vrouw heeft geslagen. Ik heb alleen duw- en trekwerk gezien. Dat zou mogelijk als slaan aangemerkt kunnen worden dat kan ik niet uitsluiten. [medeverdachte 1] stelde voor dat we naar [pleegplaats] gingen om geld op te halen.
Bewezenverklaring
De rechtbank acht het onder 2. primair ten laste gelegde wettig en overtuigend bewezen, met dien verstande dat:
2. primair
hij op 25 september 2019 te [pleegplaats], in de gemeente Leeuwarden, tezamen en in vereniging met anderen, ter uitvoering van het door verdachte en zijn mededaders voorgenomen misdrijf om met het oogmerk om een ander wederrechtelijk te bevoordelen door geweld [slachtoffer 1] te dwingen tot de afgifte van geld, toebehorende aan die [slachtoffer 1], welk geweld hierin bestond dat verdachte en zijn mededader(s):
- het toegangshek tot de oprit hebben verbroken en geopend en
- op de deur van de woning hebben gebonsd en
- die [slachtoffer 1] bij de kleding ter hoogte van de nek hebben vastgepakt en heen en weer hebben geschud en
- die [slachtoffer 1] een vuistslag in het gezicht hebben gegeven en
- die [slachtoffer 1] hebben toegeschreeuwd -zakelijk weergegeven- dat hij morgen terug zou komen en geld (4000 of 6000 euro) wilde hebben en dreigend naar die [slachtoffer 1] hebben gewezen en daarbij hebben gezegd "pas op, pas op", terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid.
Verdachte zal van het meer of anders ten laste gelegde worden vrijgesproken, aangezien de rechtbank dat niet bewezen acht.
Voor zover in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn deze in de bewezenverklaring verbeterd. Verdachte is daardoor niet geschaad in de verdediging.
Strafbaarheid van het bewezen verklaarde
Het bewezen verklaarde levert op:
2. primair Medeplegen van poging tot afpersing.
Dit feit is strafbaar nu geen omstandigheden aannemelijk zijn geworden die de strafbaarheid uitsluiten.
Strafbaarheid van verdachte
De rechtbank acht verdachte strafbaar nu niet van enige strafuitsluitingsgrond is gebleken.
Strafmotivering
Vordering van de officier van justitie
De officier van justitie heeft gevorderd dat verdachte ter zake van het onder 2. subsidiair ten laste gelegde wordt veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 180 dagen waarvan 136 dagen voorwaardelijk, met aftrek van voorarrest en met een proeftijd van drie jaren. Voorts heeft de officier van justitie een contactverbod met [slachtoffer 1] en een gebiedsverbod voor [straatnaam] te [pleegplaats] gevorderd. Tevens heeft de officier van justitie daarbij de dadelijke uitvoerbaarheid gevorderd.
Standpunt van de verdediging
De raadsvrouw heeft, in geval van een bewezenverklaring, bepleit om de eis van de officier van justitie over te nemen.
Oordeel van de rechtbank
Bij de bepaling van de straf heeft de rechtbank rekening gehouden met de aard en de ernst van het feit, de omstandigheden waaronder dit is begaan, de persoon van verdachte zoals deze naar voren is gekomen uit het onderzoek ter zitting en het reclasseringsrapport, de justitiële documentatie, alsmede de vordering van de officier van justitie en het pleidooi van de verdediging.
De rechtbank heeft in het bijzonder het volgende in aanmerking genomen.
Verdachte heeft zich samen met twee medeverdachten schuldig gemaakt aan een poging tot afpersing. Ze zijn gezamenlijk, in de auto van verdachte, naar de woning van het slachtoffer gereden en hebben vervolgens gezamenlijk het afgesloten erf betreden. Verdachte heeft daarbij het toegangshek verbroken en geopend. Daarna hebben ze de woning betreden. In de woning waren op dat moment, naast het slachtoffer, ook haar echtgenoot en kinderen aanwezig. Een van de medeverdachten heeft een vuistslag gegeven aan het slachtoffer. Verdachte was hierbij aanwezig. Het spreekt voor zich dat dit alles een nare ervaring voor het slachtoffer, haar echtgenoot en kinderen moet zijn geweest. Verdachte en zijn medeverdachten hebben zich daar blijkbaar niets van aangetrokken. De rechtbank rekent dit verdachte aan. Het gedrag van de verdachte en zijn medeverdachten kan slechts worden gezien als eigenrichting, ofwel het recht in eigen hand nemen. Dit is naar het oordeel van de rechtbank volstrekt onacceptabel.
Uit de justitiële documentatie blijkt dat verdachte eerder is veroordeeld voor soortgelijke feiten.
Blijkens het reclasseringsrapport kampt verdachte met veel problemen, waaronder verslavings- en persoonlijkheidsproblematiek. Eerder ingezette hulpverleningstrajecten, zowel ambulant als klinisch, hebben niet geleid tot gedragsverandering. Het recidiverisico wordt ingeschat als hoog. Positief is dat verdachte op dit moment vrijwillig beschermd woont in een maatschappelijke opvang. Hij accepteert begeleiding, heeft zinvol werk en onderhoudt vrijwillig contact met de reclassering. Verdachte heeft aangegeven dat dwang bij hem averechts werkt en is wel bereid om op vrijwillige basis in contact te blijven met de reclassering en zijn begeleiders van het Leger des Heils. Ook staat hij open voor vrijwillig contact met de GGZ. De reclassering adviseert een straf zonder bijzondere voorwaarden omdat zij geen mogelijkheden ziet om met interventies of toezicht de risico’s te beperken of het gedrag te veranderen.
De rechtbank is van oordeel dat een onvoorwaardelijke gevangenisstraf gelijk aan de duur van het voorarrest (43 dagen) passend is en oplegging daarvan geboden. Daarnaast zal de rechtbank een voorwaardelijke gevangenisstraf opleggen voor de duur van een maand, met een proeftijd van drie jaren. De rechtbank komt tot een aanzienlijk lagere voorwaardelijke straf dan de eis van de officier van justitie, nu zij van oordeel is dat dit meer recht doet aan de handelingen die zijn gepleegd en aan de achtergrond waartegen het feit is gepleegd.
Tot slot zal de rechtbank aan verdachte naast een locatieverbod een contactverbod opleggen met [slachtoffer 1] en [slachtoffer 2], nu zij een gezamenlijk huis hebben. De rechtbank zal daarbij niet de dadelijke uitvoerbaarheid bevelen nu er niet in ernstige zin rekening mee moet worden gehouden dat verdachte wederom een dergelijk misdrijf zal plegen. Van een nieuwe dreigende aantasting van de lichamelijke integriteit van het slachtoffer of haar omgeving is niet gebleken.
Benadeelde partij
[slachtoffer 1] heeft zich als benadeelde partij in het strafproces gevoegd met een vordering tot schadevergoeding. Gevorderd wordt een bedrag van € 50,00 ter vergoeding van materiële schade en € 1.250,00 ter vergoeding van immateriële schade, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf de datum waarop de schade is ontstaan.
Standpunt van de officier van justitie
De officier van justitie heeft gesteld dat de benadeelde partij ten aanzien van de materiële schade niet-ontvankelijk dient te worden verklaard, nu dit deel van de vordering op geen enkele wijze is onderbouwd met stukken.
Ten aanzien van de immateriële schade heeft de officier van justitie gesteld dat een bedrag van € 1.000,00 euro dient te worden toegewezen. Omdat er medeverdachten zijn, meent de officier van justitie dat hier € 250,00 dient te worden toegewezen, gelet op het aandeel van verdachte, met toepassing van de wettelijke rente en de schadevergoedingsmaatregel.
Standpunt van de verdediging
De raadsvrouw heeft primair gesteld dat de vordering dient te worden afgewezen, dan wel niet-ontvankelijk wordt verklaard, gelet op de bepleite vrijspraak. Voor het geval van bewezenverklaring heeft zij naar voren gebracht dat zij zich aansluit bij het standpunt van de officier van justitie.
Oordeel van de rechtbank
De rechtbank overweegt ten aanzien van de materiële schade als volgt. Hoewel aannemelijk is dat de benadeelde partij schade heeft geleden als rechtstreeks gevolg van feit 2. primair, beschikt de rechtbank over onvoldoende informatie om de hoogte daarvan te kunnen beoordelen. Schorsing van het onderzoek om de benadeelde partij de hoogte van de schade alsnog te laten aantonen, zal leiden tot een onevenredige belasting van het strafgeding en daartoe zal dan ook niet worden overgegaan. De rechtbank zal het deel van de vordering dat ziet op de materiële schade daarom niet ontvankelijk verklaren. De vordering kan voor dat deel slechts bij de burgerlijke rechter worden aangebracht.
Dat de benadeelde partij immateriële schade heeft geleden als rechtstreeks gevolg van feit 2. primair, is naar het oordeel van de rechtbank voldoende aannemelijk. Gelet op het aandeel van verdachte acht de rechtbank toewijzing tot een bedrag van € 200,00 passend, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf 25 september 2019. Nu de aansprakelijkheid van verdachte vaststaat, zal de rechtbank de schadevergoedingsmaatregel opleggen om te bevorderen dat verdachte de schade zal vergoeden. Het overige deel van de vordering die ziet op de immateriële schade zal de rechtbank niet ontvankelijk verklaren. De vordering kan voor dat deel slechts bij de burgerlijke rechter worden aangebracht.
Toepassing van wetsartikelen
De rechtbank heeft gelet op de artikelen 14a, 14b, 14c, 36f, 45, 47 en 317 van het Wetboek van Strafrecht. Deze voorschriften zijn toegepast, zoals zij ten tijde van het bewezen verklaarde rechtens golden dan wel ten tijde van deze uitspraak gelden.
Uitspraak
De rechtbank
Verklaart niet bewezen hetgeen verdachte onder 1. primair en 1. subsidiair is ten laste gelegd en spreekt verdachte daarvan vrij.
Verklaart het onder 2. primair ten laste gelegde bewezen, te kwalificeren en strafbaar zoals voormeld en verdachte daarvoor strafbaar.
Verklaart niet bewezen hetgeen aan verdachte meer of anders is ten laste gelegd dan het bewezen verklaarde en spreekt verdachte daarvan vrij.
Veroordeelt verdachte tot:
Een gevangenisstraf voor de duur van 73 dagen.
Bepaalt dat van deze gevangenisstraf
een gedeelte, groot 30 dagenniet zal worden ten uitvoer gelegd, tenzij de rechter later anders mocht gelasten, op grond, dat de veroordeelde voor het einde van of gedurende de proeftijd, die hierbij wordt vastgesteld op drie jaren, de hierna te noemen voorwaarden niet heeft nageleefd.
een gedeelte, groot 30 dagenniet zal worden ten uitvoer gelegd, tenzij de rechter later anders mocht gelasten, op grond, dat de veroordeelde voor het einde van of gedurende de proeftijd, die hierbij wordt vastgesteld op drie jaren, de hierna te noemen voorwaarden niet heeft nageleefd.
Stelt als algemene voorwaarde:
dat de veroordeelde zich voor het einde van de proeftijd niet schuldig zal maken aan een strafbaar feit.
Stelt als bijzondere voorwaarden:
1. dat de veroordeelde gedurende de proeftijd op geen enkele wijze -direct of indirect- contact zal opnemen, zoeken of hebben met [slachtoffer 1] en [slachtoffer 2], woonachtig op de [straatnaam] te [pleegplaats];
2. dat de veroordeelde zich gedurende de proeftijd niet zal bevinden op het adres [straatnaam] te [pleegplaats].
Beveelt dat de tijd die de veroordeelde voor de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in verzekering en in voorlopige hechtenis heeft doorgebracht, bij de uitvoering van de opgelegde gevangenisstraf geheel in mindering zal worden gebracht.
Wijst de vordering van de benadeelde partij
[slachtoffer 1]toe tot na te melden bedrag en veroordeelt verdachte tot betaling aan deze benadeelde partij van een bedrag van €
200,00(zegge: tweehonderd euro), vermeerderd met de wettelijke rente vanaf 25 september 2019.
[slachtoffer 1]toe tot na te melden bedrag en veroordeelt verdachte tot betaling aan deze benadeelde partij van een bedrag van €
200,00(zegge: tweehonderd euro), vermeerderd met de wettelijke rente vanaf 25 september 2019.
Veroordeelt verdachte in de kosten van het geding door de benadeelde partij gemaakt en ten behoeve van de tenuitvoerlegging van deze uitspraak alsnog te maken, tot heden begroot op nihil.
Legt aan verdachte de verplichting op aan de staat, ten behoeve van het slachtoffer [slachtoffer 1], te betalen een bedrag van € 200,00 (zegge: tweehonderd euro), vermeerderd met de wettelijke rente vanaf 25 september 2019, bij gebreke van betaling en verhaal te vervangen door gijzeling voor de duur van 4 dagen, met dien verstande dat de toepassing van de gijzeling de hiervoor opgelegde verplichting niet opheft. Dit bedrag betreft immateriële schade.
Bepaalt daarbij dat, indien verdachte heeft voldaan aan de verplichting tot betaling aan de staat ten behoeve van het slachtoffer [slachtoffer 1], daarmee de verplichting van verdachte om aan de benadeelde partij dit bedrag te betalen komt te vervallen en omgekeerd, dat, indien verdachte aan de benadeelde partij het opgelegde bedrag heeft betaald, daarmee de verplichting tot betaling aan de staat van dit bedrag komt te vervallen.
Verklaart de vordering van de benadeelde partij [slachtoffer 1] voor het overige niet ontvankelijk. Dit deel van de vordering kan slechts bij de burgerlijke rechter worden aangebracht.
Dit vonnis is gewezen door mr. K. Post, voorzitter, mr. K. Bunk en mr. H.G. Punt, rechters, bijgestaan door mr. L.T.A. Fokkema, griffier, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van deze rechtbank op 26 maart 2020.
Mr. Punt is buiten staat dit vonnis mede te ondertekenen.