ECLI:NL:RBNNE:2018:484

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK NOORD-NEDERLAND

Afdeling privaatrecht

Locatie Leeuwarden

zaaknummer / rolnummer: C/17/158667 / KG ZA 17-345

Vonnis in kort geding van 14 februari 2018

in de zaak van

1. de publiekrechtelijke rechtspersoon

DE GEMEENTE ACHTKARSPELEN,

zetelend te Buitenpost,

2. de publiekrechtelijke rechtspersoon

DE GEMEENTE TYTSJERKSTERADIEL,

zetelend te Burgum,

eiseressen in conventie,

verweersters in reconventie,

advocaten mrs. G. Verberne en M.J. de Meij te Amsterdam,

tegen

de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid

CENTRIC NEDERLAND,

gevestigd te Gouda,

gedaagde in conventie,

eiseres in reconventie,

advocaten mrs. H. Struik en C. van der Schoot te Amsterdam.

Partijen zullen hierna de gemeenten en Centric genoemd worden.

1.De procedure

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

de dagvaarding;
de conclusie van antwoord, tevens conclusie van eis in reconventie;
de bij brief van 22 januari 2018 overgelegde producties 12 en 13 van de zijde van Centric;
de bij brief van 22 januari 2018 overgelegde producties 11A en 33 van de zijde van de gemeenten;
de mondelinge behandeling op 24 januari 2018;
de pleitnota van de zijde van de gemeenten;
de pleitnota van de zijde van Centric.

1.2.

Ten slotte is vonnis bepaald.

2.De feiten

2.1.

De gemeenten hebben een Europese aanbestedingsprocedure gehouden voor een overheidsopdracht inzake de levering en implementatie van een ICT applicatielandschap.

2.2.

In de "Aanbestedingsleidraad EA 364 - ICT applicatielandschap" van de gemeenten (hierna: de aanbestedingsleidraad) is het volgende - voor zover van belang - bepaald:

"
Hoofdstuk 1 Inleiding

(…)

Deze aanbesteding heeft tot doel het sluiten van een Overeenkomst met één Inschrijver die verantwoordelijk zal zijn voor enerzijds de levering en implementatie en anderzijds de instandhouding en het beheer van het ICT applicatielandschap. Het applicatielandschap betreft het stelsel van Basisregistraties (inclusief zakenmagazijn en burgerzaken), en de applicaties Belastingen, Financiën en Klant Contact Centrum (KCC).

(…)

1.1.2

Percelen

In de aanbesteding zal geen onderscheid worden gemaakt in percelen, omdat de voornaamste doelstelling van deze aanbesteding toeziet op:

a) Het borgen van de integraliteit binnen het ICT applicatielandschap (dus geen percelen voor verschillende applicaties);

b) Het borgen dat het ICT applicatielandschap opgaat in een gemeenschappelijke regeling (dus geen percelen naar gemeenten);

c) Het realiseren van een eenvoudige aansturing door de diensten rond instandhouding en beheer van het ICT applicatielandschap onder te brengen bij dezelfde leverancier.

(…)

Hoofdstuk 2 ICT applicatielandschap binnen de gemeenten

(…)

2.3

Gewenste situatie

De Werkmaatschappij werkt zaakgericht. Dat komt neer op een herinrichting van de bedrijfsvoering waarbij bestaande processen niet opnieuw worden geautomatiseerd, maar processen opnieuw worden ingericht. Lean en Dienstverlening zijn daarbij leidende uitgangspunten, naast Rechtmatigheid en Herleidbaarheid. Om dit goed te kunnen organiseren is het van belang dat alle administraties op dezelfde wijze en bij elkaar georganiseerd zijn. Daartoe wensen de gemeentes vier (groepen van) applicaties aan te schaffen, namelijk Het stelsel van basisregistraties (inclusief zakenmagazijn en burgerzaken), Financiën, Belastingen en Klant Contact Centrum.

Ook is het belangrijk dat het applicatielandschap goed aansluit op landelijke voorzieningen zoals MijnOverheid en DigiD, maar ook op systemen van het UWV of van bijvoorbeeld zorgaanbieders. Om dit te bereiken wordt de GEMMA-architectuur gehanteerd welke is voorgeschreven door de centrale overheid.

Hierna wordt per applicatie een korte toelichting gegeven.

(…)

Hoofdstuk 3 Over de Opdracht

Dit hoofdstuk gaat in op de aard en omvang van de daadwerkelijke Opdracht en de werking van de Overeenkomst. Om tot een passende Inschrijving te komen is het van belang dat Inschrijver zich hiervan een goed beeld vormt, eventueel door aanvullende vragen te stellen die de gemeentes vervolgens in de Nota('s) van inlichtingen zullen beantwoorden.

Indien een Inschrijver zich een onvoldoende beeld heeft gevormd van de Opdracht is dit voor zijn risico.

3.1

Aard en omvang van de Opdracht

Inschrijvers dienen een aanbieding te doen voor enerzijds de levering en implementatie en anderzijds de Instandhouding en beheer van het ICT applicatielandschap. Een deel van de instandhouding en het beheer wordt meegenomen als
optiesin de Overeenkomst. De Aanbestedende dienst kan daar op het moment van gunning of gedurende de looptijd van de Overeenkomst gebruik van maken, maar is daar niet toe verplicht.

De Aanbestedende dienst verstaat onder levering en implementatie van het ICT applicatielandschap:

1. Het technisch functioneren van het systeem binnen de bestaande omgeving van de Aanbestedende dienst;

2. Het in overleg en samen met de Aanbestedende dienst voor het eerste gebruik functioneel inrichten van het applicatielandschap, opdat gebruikers van de Aanbestedende dienst hier direct mee aan de slag kunnen. (…)

De Aanbestedende dienst verstaat onder Instandhouding en beheer het volgende:

1. Basis instandhouding en beheer: het actueel en operationeel houden van de applicatieomgeving als geheel, dus met inachtneming van de relaties tussen de verschillende onderdelen (koppelvlakken). De functionele uitbreidingen (releases) voortvloeiend uit wet- en regelgeving en bugfixes als verbeterd door Inschrijver, dan Opdrachtnemer, zijn hierbij inbegrepen;

(…)"

2.3.

In de Conformiteitenlijst, die als Bijlage A bij de aanbestedingsleidraad is opgenomen, zijn de minimumeisen, die de gemeenten stellen aan het gehele applicatielandschap en aan de afzonderlijke applicaties, vastgelegd. In Bijlage B bij de aanbestedingsleidraad hebben de gemeenten hun wensen ten aanzien van het gehele applicatielandschap, het stelsel van Basisregistraties, de applicaties Financiën en Belastingen en het Klant Contact Centrum vastgelegd.

2.4.

Van de aanbestedingsleidraad maken voorts uit de Algemene Inkoop Voorwaarden voor leveringen en diensten van de gemeenten (hierna: AIV). In de AIV is - voor zover van belang - het volgende bepaald:

"
III Financiële bepalingen

(…)

Artikel 18 Facturering en betaling

(…)

18.3

Indien de Goederen of Diensten niet beantwoorden aan de Overeenkomst is de Gemeente bevoegd om de betaling naar rato van de tekortkoming geheel of gedeeltelijk op te schorten."

2.5.

Verder maken van de aanbestedingsleidraad uit de Algemene Rijksvoorwaarden bij IT-overeenkomsten 2014 (hierna: Arbit 2014). In de Arbit 2014 is - voor zover van belang - het volgende bepaald:

"
Artikel 1. Begrippen

(…)

1.1.

Acceptatie: de goedkeuring door Opdrachtgever van (onderdelen van) de Prestatie.

(…)

1.8.

Fatale termijn: een nadrukkelijk als zodanig door partijen overeengekomen termijn bij overschrijding waarvan de partij ten aanzien van wie de termijn is gesteld terstond, dat wil zeggen zonder ingebrekestelling, in verzuim geraakt.

1.9.

Gebrek: iedere storing en/of ander mankement als gevolg waarvan de Prestatie niet geschikt is voor het Overeengekomen gebruik.

(…)

Artikel 11. Acceptatie

11.1.

Opdrachtgever is niet gehouden tot enige betaling aan de Wederpartij alvorens acceptatie heeft plaatsgevonden. Betalingen die voorafgaand aan Acceptatie worden verricht, vinden steeds plaats onder de opschortende voorwaarde van Acceptatie.

11.2.

Opdrachtgever deelt binnen 30 dagen na Oplevering c.q. Aflevering aan Wederpartij mee of hij de Prestatie accepteert. Hij kan dat doen door een expliciet daarvoor bedoelde mededeling of door toezending van het testverslag als bedoeld in artikel 58.3 indien de Maatwerkprogrammatuur daarin wordt goedgekeurd.

(…)

11.4.

Indien Opdrachtgever niet in staat is om binnen de in artikel 11.2 genoemde termijn aan Wederpartij mee te delen of hij de Prestatie accepteert, meldt hij dat voor afloop van die termijn aan Wederpartij onder opgaaf van redenen en van de termijn waarbinnen hij alsnog wel aan Wederpartij zal meedelen of hij de Prestatie accepteert.

11.5.

Bij het uitblijven van enige mededeling als bedoeld in artikel 11.2 of 11.4 alsmede in het geval de aanvullende termijn voor Acceptatie, als bedoeld in artikel 11.4, zonder nader bericht van Opdrachtgever is verstreken, geldt de Prestatie als door Opdrachtgever geaccepteerd.

2.6.

De aanbestedingsprocedure heeft geleid tot een door de gemeenten (opdrachtgever) en Centric (opdrachtnemer) op 13 april 2015 ondertekende overeenkomst. Voor de levering en implementatie van het ICT applicatielandschap met de applicaties Basisregistraties, Belastingen, Financiën en Klant Contact Centrum bedroeg de inschrijfprijs € 671.366,00. Voor de Basis instandhouding en beheer is een bedrag van € 294.500,00 (exclusief BTW) overeengekomen. In de overeenkomst is verder - voor zover van belang - het volgende bepaald:

"
OVERWEGENDE DAT:

1. Opdrachtgever de komende jaren behoefte heeft aan een leverancier voor de levering en implementatie en de instandhouding en het beheer van een ICT applicatielandschap betreffende de applicaties Basisregistraties, Belastingen, Financiën en Klant Contact Centrum (hierna: het ICT applicatielandschap)

(…)

UITVOERING VAN DE OVEREENKOMST

Artikel 2. Onderwerp en werking van de Overeenkomst

2.1

De Overeenkomst betreft primair een resultaatverplichting voor enerzijds de levering en implementatie en anderzijds de Basis instandhouding en beheer van een ICT applicatielandschap, betreffende het stelsel van Basisregistraties en de applicaties Belastingen, Financiën en Klant Contact Centrum. Verder kunnen opties worden uitgeoefend door Opdrachtgever.

(…)

Artikel 3. Duur en beëindiging van de Overeenkomst

3.1

Deze Overeenkomst treedt in werking op 13 april 2015. Op deze datum start de levering en implementatie van het ICT applicatielandschap als bedoeld in deze overeenkomst die per

1 januari 2016 afgerond dient te zijn. Per 1 januari 2016 start de Instandhouding en het beheer van het ICT applicatielandschap als bedoeld in deze Overeenkomst en wel voor een periode van 6 jaar. Opdrachtgever heeft de mogelijkheid om de Overeenkomst steeds met 2 jaar te verlengen onder de voorwaarden van deze Overeenkomst.

(…)

3.6

Indien het stelsel van Basisregistraties als geleverd door Opdrachtnemer niet naar behoren functioneert, behoudt Opdrachtgever zich het recht voor om, na twee schriftelijke waarschuwingen met een redelijke hersteltermijn van maximaal drie weken het contract te beëindigen. Onder 'niet naar behoren functioneren' wordt verstaan: indien Opdrachtnemer niet langer voldoet aan de eisen als voorgesteld in de aanbestedingsdocumenten of aan de resultaten als gesteld in zijn eigen Inschrijving.

3.7

Indien de applicatie Financiën, de applicatie Belastingen en / of de applicatie Klant Contact Centrum niet naar behoren functioneert behoudt Opdrachtgever zich het recht voor om, na twee schriftelijke waarschuwingen met een redelijke hersteltermijn van drie weken, het contract geheel of gedeeltelijk te beëindigen. Onder 'niet naar behoren functioneren' wordt verstaan: indien Opdrachtnemer niet langer voldoet aan de eisen als voorgesteld in de aanbestedingsdocumenten of aan de resultaten als gesteld in zijn eigen Inschrijving.

(…)

Artikel 6 Facturering en Betaling

(…)

6.7

Opdrachtgever betaalt de door hem op basis van een Nadere overeenkomst verschuldigde bedragen binnen dertig (30) dagen na ontvangst van de factuur aan de Opdrachtnemer, mits de factuur juist is, voorzien van de in het eerste lid omschreven vereisten en in overeenstemming met hetgeen overeengekomen gespecificeerd is, onverminderd de plicht van Opdrachtgever om onbetwiste delen van de factuur tijdig te voldoen.

6.8

Overschrijding van een of meer betalingstermijnen door Opdrachtgever of niet betaling van een of meer facturen op grond van vermoede inhoudelijke onjuistheid van die factu(u)r(en) of van ondeugdelijkheid van de gefactureerde prestaties geeft Opdrachtnemer niet het recht zijn prestaties op te schorten c.q. te beëindigen.

(…)

Artikel 11 Slotbepalingen

(…)

11.6

Ter borging van eis EGA 2: "
De aangeboden applicaties worden (waar functioneel nodig, bijv. zaakinformatie, documenten, financiële informatie, basisregistraties) gekoppeld met applicaties die deel uitmaken van de bestaande infrastructuur van Opdrachtgever. Zie voor een overzicht van applicaties en koppelingen de bijlage met de architectuurplaat en de beschrijving van de installed base", garandeert Opdrachtnemer dat, zolang de te koppelen partij voldoet aan de laatste en/of voorlaatste StUF-standaard, Opdrachtnemer kan koppelen en zich hiermee resultaatverplichtend opstelt. Dit geldt ook voor de koppeling met de applicatie voor het Sociaal domein van PinkRoccade.

(…)

11.8

Opdrachtgever zal derden die Opdrachtgever voorzien in een applicatie waarmee Opdrachtnemer dient te koppelen, aanspreken op het toepassen van de laatste en/of voorlaatste StUF-standaard. Daar waar voor een koppeling met applicaties van derden (een) adapter(s) noodzakelijk is/zijn voor een correcte werking, is Opdrachtgever verantwoordelijk voor de aanschaf en kosten van deze adapters.

(…)

11.13

In afwijking van artikel 1.8 ARBIT 2014 komen partijen overeen dat termijnen, met

uitzondering van de termijn voor ingebruikname, in beginsel niet fataal zijn en dat een

termijn pas een fataal karakter krijgt nadat Opdrachtgever Opdrachtnemer schriftelijk in gebreke heeft gesteld, waarbij een redelijke termijn voor nakoming wordt gesteld.

(…)

11.28

In afwijking van artikel 18.3 AIV Leveringen en Diensten wordt opschorting slechts toegepast na een schriftelijke Ingebrekestelling waarbij Opdrachtnemer een redelijke

tijd wordt gegund om de verplichting alsnog na te komen. De opschorting is beperkt tot het bedrag als verschuldigd voor de prestatie waarvan de nakoming wordt betwist."

2.7.

In de samenvatting van het escalatie-overleg van 11 december 2015 is het volgende - voor zover van belang - opgenomen:

"Centric benadrukt dat zij er alles aan zal doen om op basis van de standaarden samen met betrokken derde leveranciers te komen tot werkende koppelingen. Zoals afgesproken voert Centric vanaf nu richting derde leveranciers hiervoor de regie en blijven gemeenten Achtkarspelen / Tytsjerksteradiel er van gevrijwaard om tussen de leveranciers terecht te komen om vervolgens van 'het kastje naar de muur' te worden gestuurd. Centric stelt dat zij dat zal blijven doen, gedurende het project en waar nodig in de beheerfase daarna. Vastgesteld wordt dat de gemeenten door deze toezeggingen van Centric voldoende zekerheid hebben op een succesvolle realisatie van haar projectdoelstellingen.

Centric informeert de gemeenten Achtkarspelen / Tytsjerksteradiel nog over de fasering en moment van oplevering van de daarvoor benodigde aanpassingen in haar programmatuur (roadmap)."

2.8.

In een memo van 28 januari 2016 met het onderwerp "Roadmap zaaksysteem" is onder meer het volgende aangegeven:

"In ons overleg van 11 december 2015 hebben we gesproken over de meergemeente functionaliteit van de Conductor en Key2Klantcontact. Door een niet eenduidige zienswijze zijn er tot op heden geen werkende koppelingen opgeleverd met SIM, Pink Roccade en Cosa.

Centric heeft aangegeven dat de Conductor en Key2Klantcontact worden aangepast met als doel te kunnen koppelen met de applicaties van Pink Roccade, SIM en Cosa.

Met deze memo geven we inzicht in welke aanpassingen jullie wanneer kunnen verwachten.

(…)

Planning

Meergemeente functionaliteit prefill services

1 april 2016

Meergemeente functionaliteit Key2Klantcontact

9 mei 2016

Meergemeente functionaliteit zakenmagazijn

1 augustus 2016

Meergemeente functionaliteit services. (KING zaak- en documentservices)

1 augustus 2016

Meergemeente functionaliteit e-diensten

1 augustus 2016

MijnOverheid Berichtenbox via de Conductor

1 november 2016

MijnOverheid Lopende Zaken

1 november 2016

De genoemde data betreffen het opleveren van de software. De uiteindelijke implementatie bij Achtkarspelen/Tytsjerksteradiel is later."

2.9.

Bij e-mailbericht van 16 maart 2016 heeft de heer [medewerker A] , projectmanager bij Centric (hierna: [medewerker A] ), aan de heer [medewerker B] en de heer [medewerker C] , werkzaam bij de gemeenten het volgende - voor zover van belang - geschreven:

"Vorige week maandag hebben we met elkaar na afloop van ons overleg ook nog gesproken over de facturatietermijnen. Voor 8k en T-diel hebben we nog 2 termijnen open staan. De eerste (20%) zou in rekening worden gebracht bij productiegang van de diverse applicaties (2 keer € 67.133,-) en dan resteert nog per 1 april 10% (2 keer € 33.566) bij acceptatie. Omdat de planning voor de componenten mbt het zaakdeel er nu anders uitziet lijkt het reeel om de facturatie hierop aan te passen. We hebben met elkaar het volgende afgesproken: we brengen nu 15% in rekening en houden de laatste 15% nog aan. Hierbij is aangegeven dat we bij deze 15% nog bijv. in 2 delen kunnen splitsen (5% bij een nog nader af te stemmen moment en de laatste 10% bij finale afronding)."

2.10.

Op 7 april 2016 heeft Centric aan de gemeenten afzonderlijk facturen (met de factuurnummers P1630410 (gemeente Achtkarspelen) en P1630411 (gemeente Tytsjerksteradiel)) gezonden met de omschrijving "4e termijn EA-364-ICT Applicatielandschap (…)" ten bedrage van € 60.923,74.

2.11.

In een e-mailbericht van 4 mei 2016 heeft de heer [medewerker D] , werkzaam bij de gemeenten, aan [medewerker A] medegedeeld dat er nog problemen zijn met de aansluiting op de BRK, waardoor het voor de WOZ-medewerkers steeds moeilijker wordt om hun werkzaamheden uit te voeren.

2.12.

In een verslag van een overleg van 7 juli 2016 van de stuurgroep ICT, waarin de gemeenten en Centric vertegenwoordigd zijn, is het volgende - voor zover van belang - opgenomen:

"De reden van dit overleg is de ernstige zorg die bij 8KTD leeft t.a.v. het realiseren/opleveren van de horizontale en integrale werking tussen de diverse te leveren applicaties door Centric.

Oorspronkelijk beoogde opleverdatum van een integraal werkend applicatielandschap was 31 december 2015. Op 11 december 2015 is er reeds een escalatieoverleg gevoerd omdat op dat moment al bekend was dat dit niet gehaald zou worden. E.e.a heeft er toe geleid dat er in het eerste kwartaal een roadmap is opgesteld waarin Centric op hoofdlijnen heeft aangegeven hoe zij aan haar verplichtingen gaat voldoen. De einddatum die daarin werd gesteld (juli 2016) is inmiddels ruim overschreden en bijgesteld naar november 2016. Op basis van de voortgang in alle samenhangende ontwikkelingen, of juist het gebrek daar aan, is er inmiddels bij 8KTD ernstige twijfel ontstaan of - en wanneer - het beoogde eindresultaat werkend wordt opgeleverd. Dit dreigt ook een politieke kwestie te worden waardoor het nu uitermate urgent is geworden om het vertrouwen in de goede afloop en de oplevering van het vereiste resultaat van de aanbesteding te herstellen. Daarvoor is een geactualiseerde roadmap noodzakelijk, met daarin een helder en hard perspectief op wat Centric gaat

leveren en wanneer dat werkend beschikbaar komt voor 8KTD.

(…)

Centric wil graag, op basis van een opleverprotocol, delen van de levering afronden. 8KTD geeft aan dat dit niet aan de orde is gelet op de aanbestedingsopdracht om een integraal werkend applicatie landschap op te leveren (…). Zolang niet voldaan is aan die verplichting kan er niet worden geleverd op onderdelen, omdat de nog niet geleverde integraliteitswerking tussen diverse onderdelen dit in de weg staat.

Er is een openstaande punten document gemaakt dat aangeeft welke implementatie zaken per individuele applicatie nog moet plaatsvinden. Dit document zal worden gebruikt om per onderdeel te bepalen of aan de leveringsverplichtingen voor dat specifieke onderdeel is voldaan. Een uitzondering hierop is de module KCC (…).

Afspraak: Centric komt met een nieuwe "roadmap" met een helder en hard perspectief. Dus inclusief data wat wanneer functioneel werkend wordt opgeleverd. Afgesproken wordt dat ook als blijkt dat bepaalde zaken niet (op korte termijn) haalbaar zijn, dit wordt benoemd.

5. KCC module

De KCC module is zowel technisch, t.a.v. het integraliteitvraagstuk, als de gebruiksvriendelijkheid onvoldoende. Gebruikers geven aan dat er niet fatsoenlijk mee kan worden gewerkt. Effect is dat de dienstverlening hierdoor meer tijd (lees inzet van capaciteit) vraagt. Afgesproken wordt dat door Centric dit intern wordt opgepakt en hier een vervolgafspraak voor wordt gemaakt wat de mogelijkheden zijn de gebruikersvriendelijkheid op korte termijn te verbeteren. Centric geeft dat aanpassing mede afhankelijk zijn van de programeer mogelijkheden."

2.13.

Op 13 juli 2016 heeft Centric aan de gemeenten een nieuwe roadmap gezonden met een nieuwe planning. Deze ziet er als volgt uit:

Meergemeente functionaliteit prefill services

1 november 2016

Meergemeente functionaliteit Key2Klantcontact

1 november 2016

Meergemeente functionaliteit zakenmagazijn

1 november 2016

Meergemeente functionaliteit services. (KING zaak- en documentservices)

1 november 2016

Meergemeente functionaliteit e-diensten

1 november 2016

MijnOverheid Berichtenbox via de Conductor

Voor nu gepland versie 4 d.d. 15 maart 2017

MijnOverheid Lopende Zaken

Voor nu gepland versie 4 d.d. 15 maart 2017

2.14.

De gemeenten hebben daarop in een e-mailbericht van 16 juli 2016 aan Centric aangegeven niet te kunnen instemmen met de voorgestelde planning en achten dit "onvoldoende om het vertrouwen in een goed eindresultaat van de implementatie en onze aanbestedingseisen te borgen en te herstellen".

2.15.

Op 4 oktober 2016 heeft Centric aan de gemeenten een rapport "Plan van Aanpak Zaaksysteem / Integraal werken" (hierna: het Plan van Aanpak) overgelegd, waarin zij een beschrijving van haar planning ter zake van de verschillende applicaties en bijbehorende werkzaamheden heeft gegeven. Het doel van de opdracht heeft zij als volgt omschreven:

"Het realiseren en opleveren van de horizontale en integrale werking tussen de diverse geleverde applicaties door Centric om invulling te geven aan het integraal werken en verbeteren daarvan."

2.16.

Op 14 oktober 2016 hebben de gemeenten aan Centric een overzicht van functionele eisen ter zake van zaakgericht werken verstrekt met de vraag of Centric deze waar kan maken. Voor de gemeenten is onduidelijk of Centric het gevraagde kan leveren waarbij er een samenspel moet zijn tussen:

"Applicaties (van Centric en van anderen)

De conductor

Een zakenmagazijn

Een digitaal archief

Een KCC-applicatie

MijnOverheid (zowel lopende zaken als de Berichtenbox)

En al het berichtenverkeer tussen deze onderdelen

Een en ander conform de GEMMA-architectuur."

2.17.

In een verslag van de vergadering van 28 oktober 2016 van de stuurgroep ICT is het volgende - voor zover van belang - opgenomen:

" [Medewerker E] (
namens de gemeenten, aanvulling voorzieningenrechter) geeft aan dat op basis van de aanbestedingsleidraad en het doorlopende aanbestedingsproces er wat 8KTD betreft geen sprake meer kan zijn van discussie over de inhoud van de opdracht. [Medewerker F] (
namens Centric, aanvulling voorzieningenrechter) beaamt dit en zegt toe over de volle breedte te blijven streven naar een volledig geïntegreerd applicatielandschap conform de oorspronkelijke opdracht. Dit is te bereiken met een aantal (soms kleine) aanpassingen in bestaande producten. (…). We stellen unaniem vast dat de basis voor de verdere uitwerking en implementatie de volgende documenten zijn:

 documenten aanbesteding (leidraad, offerte, conformiteitenlijst etc.)

 document Roadmap van maart 2016 (aangepaste 2e versie)

 Plan van aanpak Zaaksysteem van 4 oktober jl. van [medewerker A]

 Mail van [Medewerker G] van 14 oktober"

2.18.

In een verslag van de vergadering van 8 november 2016 van de stuurgroep ICT is het volgende - voor zover van belang - opgenomen:

" [Medewerker F] geeft namens Centric aan dat het verslag klopt, maar dat de uiterlijke opleveringsdatum te vroeg is om alle puntjes op de i te kunnen zetten. Hij verwijst naar het stappenplan wat door [medewerker A] is opgeleverd. Hier wordt aangegeven mei 2017. Oeds geeft aan dat dit wel bespreekbaar is mede afhankelijk van de uitkomsten van dit overleg. Wel moet Centric uiterlijk juni 2017 de totale opdracht hebben geïmplementeerd inclusief acceptatie door de gemeenten."

2.19.

In een verslag van de vergadering van 10 februari 2017 van de stuurgroep ICT is het volgende - voor zover van belang - opgenomen:

"
Status Koppelingen

Ten aanzien van koppelingen was het doel van de aanbesteding de gemeente te ontzorgen. Maar gemeente staat nu alsnog zelf met benen in de modder. Afspraak is dat Centric haar verantwoordelijkheid op dit terrein weer op zich neemt.

Beeld is dat er hard gewerkt wordt aan oplossingen, maar planning is niet gehaald, o.a. door prioriteitstellingen. Om voortgang te bewaken zijn deadlines gewenst en moet daar ook op worden gestuurd.

T.a.v. koppeling Sim en Centric: Een broker (meer-gemeenten-functionaliteit) is belangrijkste ontbrekende functionaliteit. Door ingebruikname conductor 4.0 werkt koppeling met SIM niet meer. Tot deze versie heeft Centric altijd gedoogd dat SIM zich nog niet conformeerde aan landelijke standaard KING. Dat kan dus nu niet meer, problemen worden ook elders ervaren. [Medewerker F] neemt contact op met [Medewerker H] om dit op hoger niveau te bespreken bij SIM.

(…)

Koppelingen COSA

(…) Verwachting is dat koppelingen met Cosa in testfase in februari/maart haalbaar moeten zijn.

(…)

KCC-module

Vraag is hoe het kan dat er nog steeds onvrede is bij gebruiker en dat deze niet bekend is bij stuurgroep. Terwijl er wel diverse consultants langs zijn geweest en deze zelfs positief terugkoppelen.

Problemen worden ervaren op 2 vlakken:

Het programma sluit niet aan bij de presentatie tijdens de aanbesteding.

Er is geen aanvullende informatie zichtbaar uit backofficeapplicaties. Daardoor

is het nu slechts een complexe en traag werkende tool om klantmeldingen te

registreren. Er is bijv. geen koppeling met gisvg

Vraag is nu wat realistische verwachtingen zijn naar gemeente toe?

Gaat het ooit komen wat is gevraagd? Is juiste informatie verteld?

Er moet worden gezocht naar haalbare technische oplossingen, deze dan bespreken met mensen.

Centric komt met analyse en mogelijke oplossingen. Wanneer niet kan worden geleverd wat is toegezegd, zal deel KCC uit aanbesteding worden gehaald.

(…)

(Proces)afspraken

Centric zoekt op hoger niveau contact met SIM-groep om problemen met standaarden op te lossen

Tjerk arrangeert afspreken met en/of tussen KING, SIM, Centric, Pink en gemeente

(…)

2.20.

In een e-mailbericht van 27 februari 2017 heeft [medewerker A] aan drie collega's van Centric onder meer het volgende geschreven:

"Net gesproken met Oeds Holthuis. Het oplossen van de issues rondom Cosa zouden te grote investeringen vragen en waarvan ze hebben besloten dat ze dit niet meer gaan doen. Zij zijn zich aan het oriënteren op een vervanger."

2.21.

Op 1 maart 2017 heeft [medewerker A] in een e-mailbericht aan twee collega's onder meer het volgende geschreven:

"Er spelen een aantal zaken: de benodigde investeringen voor Cosa om aan te kunnen sluiten op de conductor blijken dusdanig hoog uit te vallen dat ze besloten hebben dit niet meer te gaan doen. Zeker omdat Cosa al end of life is. Ze gaan dus de markt op voor een nieuwe applicatie (…). Daarnaast lopen ze aan tegen het feit dat King geen uitspraak doet over de stuurgegevens en deze de bal weer bij de leveranciers teruglegt. Verder hebben ze vorige week gesproken met SIM. Deze kunnen nu niet aansluiten in een meergemeentenomgeving. Zij komen met een andere oplossing waarbij de brokers er tussen uit gaan. Fundamenteler is dat ze overwegen over te stappen op een andere visie dan die van 2 jaar geleden ten tijde van de aanbesteding. (…)"

2.22.

Op 15 maart 2017 heeft Centric aan de gemeenten afzonderlijk facturen (met de factuurnummers 1715484 (gemeente Achtkarspelen) en 1715483 (gemeente Tytsjerksteradiel)) gezonden ter zake van Onderhoud 2017 ten bedrage van € 164.687,32.

2.23.

Bij brief van 25 april 2017 heeft Centric de gemeenten gesommeerd om uiterlijk op 4 mei 2017 de openstaande facturen te voldoen, Centric in staat te stellen uitvoering te (blijven) geven aan de gesloten overeenkomst en schriftelijk te bevestigen dat zij de gesloten overeenkomst zullen (blijven) nakomen, waaronder de verplichting tot betaling van de jaarlijkse termijnen met betrekking tot de Conductor. Centric heeft voorts aangegeven dat de brief voor zover nodig dient te worden opgevat als een formele ingebrekestelling. In haar brief heeft Centric - voor zover van belang - nog het volgende geschreven:

"De aanleiding tot de stuurgroep van 10 februari 2017 was het feit dat de gezamenlijk opgestelde Roadmap en het Plan van Aanpak (met bijbehorende planning) van uw zijde niet gevolgd werd. Tijdens de stuurgroep, hebben wij opnieuw afspraken gemaakt om het project aan de hand van het vastgestelde Plan van Aanpak en de Roadmap strakker te kunnen sturen. Naast de door u geuite intenties tot de "schouder aan schouder" aanpak en de verhoogde frequentie van stuurgroepen, hebben wij ook een viertal "pijnpunten" in het project aangeduid waarop meet sturing moest plaatsvinden. Deze genoemde pijnpunten” waren:

1. Cosa

2. SIM

3. KING standaard

4. Inzet PINK

(…)

Wij hebben gezamenlijk vastgesteld dat bovenstaande pijnpunten allen acties zijn aan uw zijde. Wij hebben tevens afgesproken dat als het zo mocht zijn dat Centric u daarin kan ondersteunen, u ons dit zo spoedig mogelijk laat weten.

Ook heeft u bevestigd dat Centric haar afspraken is nagekomen volgens de Roadmap met betrekking tot de levering van ons product Conductor 4.0. (…)

Op 28 februari jl. is de projectgroep in een overleg bijeengekomen, waarin uw projectleden hebben aangegeven dat zij niet verder kunnen met het Plan van Aanpak en Roadmap. Als reden daarvoor geven uw medewerkers tekst en uitleg over de status van de eerder genoemde 'pijnpunten" (…)

Uw projectmedewerkers geven tenslotte aan dat bovenstaande feiten bij u zouden hebben geleid tot een overweging om over te stappen op een andere visie dan die van 2 jaar geleden ten tijde van de aanbesteding. (…)

Hiermee worden de gemaakte afspraken aan uw zijde niet nagekomen en bovendien dreigt u de nakoming van de tussen Centric Netherlands B.V. ("Centric") en de Gemeenten gesloten overeenkomst te verhinderen, wat eveneens (schuldeisers)verzuim oplevert.

(…)

Gaandeweg de bijeenkomst van 13 april jl. zijn uw medewerkers nog explicieter geworden in hun stellingen rondom de voortgang van ons gezamenlijke project; men wil, kort gezegd, het project afsluiten en zich verder oriënteren in de markt. (…)"

2.24.

In het verslag van de vergadering van 12 mei 2017 van de Stuurgroep ICT is onder meer het volgende opgenomen:

"In overleg met Centric stelt Erik voor dat we de brief voor nu ter zijde leggen en dat we samen overleggen hoe verder te gaan met het project. Er zal vooralsnog geen officiële reactie komen op de brief. Centric stemt hiermee in.

(…)

Punt Fasering van het verslag van 10 februari 2017: Zolang er geen vervanging is voor COSA staat het project eigenlijk on-hold."

2.25.

Naar aanleiding van het verslag van het overleg van 21 juni 2017 van de stuurgroep ICT heeft Centric in een e-mailbericht van 10 juli 2017 aan de gemeenten medegedeeld dat zij de tijdens eerdere overleggen in 2017 gemaakte afspraken niet zijn nagekomen. De gemeenten hebben dit bij e-mailbericht van 14 juli 2017 betwist.

2.26.

Bij brief van 12 september 2017 heeft Centric de gemeenten gesommeerd uiterlijk op 20 september 2017 de openstaande facturen te voldoen, Centric in staat te stellen uitvoering te (blijven) geven aan de gesloten overeenkomst en schriftelijk te bevestigen dat zij de gesloten overeenkomst zullen (blijven) nakomen. Voor zover van belang, heeft Centric nog het volgende medegedeeld in haar brief:

"Alle overeengekomen en door Centric geleverde applicaties zijn sinds begin 2016 in gebruik, behoudens bepaalde "meergemeenten functionaliteit". Centric heeft voor alle applicaties die in gebruik zijn ook haar onderhoudsverplichtingen vervuld. Dat Centric de zogenaamde "meergemeenten functionaliteit" niet kan leveren, ligt overigens niet aan Centric, maar aan de Gemeenten, althans aan derden die met de Gemeenten een overeenkomst hebben (bijvoorbeeld COSA en SIM). Centric wijst u in dit kader op artikel 11.8 van de Overeenkomst, waarin is bepaald dat deze derden onder de verantwoordelijkheid van de Gemeenten vallen.

Wat de levering van de "meergemeenten functionaliteit" aan de Gemeenten verder bemoeilijkte is het feit dat:

 op 28 februari 2017 de Gemeenten ineens een andere visie aan Centric presenteerden;

 cruciale mensen zijdens de Gemeenten langere tijd niet beschikbaar waren;

 de besluitvorming zijdens de Gemeenten traag was (en is).

Centric heeft uw Gemeenten op 25 april 2017 een brief gestuurd, waarin zij (onder

andere) bovenstaande uiteen heeft gezet en heeft vastgesteld dat de Gemeenten

tekortschieten in de nakoming van haar betaalverplichtingen en waarbij zij de

Gemeenten gemaand heeft om Centric in staat te stellen de Overeenkomst na te komen.

Centric heeft vastgesteld dat u op 25 april 2017 in verzuim verkeerde en desalniettemin heeft Centric de Gemeenten een laatste termijn gegund om haar verplichtingen alsnog na te komen. Helaas heeft Centric moeten constateren dat de Gemeenten maar gedeeltelijk hebben voldaan aan haar sommatie tot nakoming. (…) De facturen zoals hieronder gespecificeerd heeft u nog niet betaald.

(…)

 Factuur 1715483 ad € 164.687,32 (Tytsjerksteradiel)

Factuur 1715484 ad € 164.687,32 (Achtkarspelen)

(…)

 Factuur 1630411 ad € 60.923,20 (Tytsjerksteradiel)

Factuur 1630410 ad € 60.923,20 (Achtkarspelen)

(…)

Samengevat kan gesteld worden dat Centric altijd haar verplichtingen onder de Overeenkomst is nagekomen, ook getuige het feit dat zij nimmer in gebreke is gesteld door de Gemeenten. Er is geen enkele rechtvaardiging waarom de verschuldigde facturen niet betaald worden en voor Centric is nu de grens bereikt."

2.27.

Bij brief van 9 oktober 2017 hebben de gemeenten Centric geschreven dat zij niet uiterlijk op 1 januari 2016 het gevraagde ICT applicatielandschap heeft geleverd en geïmplementeerd en dat zij om die reden van rechtswege in verzuim is. Voor zover nodig hebben de gemeenten Centric in gebreke gesteld, omdat zij is tekortgeschoten in de nakoming van haar contractuele verplichtingen. De gemeenten hebben Centric in de gelegenheid gesteld om alsnog uiterlijk 1 november 2017 de overeenkomst volledig, juist en onvoorwaardelijk na te komen en haar aansprakelijk gesteld indien zij niet binnen de gestelde termijn daaraan voldoet. In hun brief hebben de gemeenten de volgende eisen gesteld:

"De Gemeenten eisen, conform de Overeenkomst, een integraal ICT-landschap dat voldoet aan de eisen uit de aanbesteding, bestaande uit een reeks van applicaties en koppelingen om te komen tot dit integraal ICT-landschap. Er dient gekoppeld te worden tussen de bestaande systemen, nog op te leveren systemen onderling en met externe derden. Het geheel dient te voldoen aan de geldende wet- en regelgeving geldend op het moment van oplevering. Het geheel dient te functioneren op het kwaliteitsniveau zoals beschreven in de Overeenkomst. Het geheel dient door opdrachtgever geaccepteerd te zijn. In
Bijlage 5(
document stand van zaken Centric mei 2017) treft Centric een weergave aan van wat de Gemeenten van haar verwachten."

2.28.

Bij brief van 9 november 2017 hebben de gemeenten de overeenkomst gedeeltelijk ontbonden, omdat Centric tekortschiet in de nakoming van de op haar rustende contractuele verplichtingen ingevolge de overeenkomst. In hun brief hebben de gemeenten onder meer het volgende medegedeeld:

"Tot op heden zijn - onder meer- de volgende contractuele verplichtingen niet nagekomen door Centric:

 de Gemeenten zijn niet (adequaat) gekoppeld aan meerdere overheidsloketten, waaronder MijnOverheid;

 de applicatie Klant Contact Centrum (hierna:
KCC) functioneert niet zoals overeengekomen en er kan niet digitaal worden gearchiveerd;

 het stelsel van Basisregistraties en de applicatie Financien werken niet op het overeengekomen organisatieniveau;

 de integratie met het bestaande ICT-landschap van de Gemeenten is niet werkend opgeleverd;

 het zakenmagazijn en de ZTC ('zaaktypecatalogus') zijn niet werkend opgeleverd.

(…)

Een ander concreet voorbeeld waaruit blijkt dat Centric haar contractuele verplichtingen niet (tijdig) nakomt, betreft de aansluiting op de Landelijke Voorziening WOZ (…).

Gedeeltelijke ontbinding

Gelet op het voorgaande zijn de Gemeenten genoodzaakt de Overeenkomst gedeeltelijk te ontbinden. De Gemeenten ontbinden hierbij de volgende onderdelen/applicaties uit de Overeenkomst:

 het integratielandschap tussen bestaande ICT-onderdelen en nieuwe applicatie-onderdelen van Centric, inclusief het zakenmagazijn met de ZTC (zaaktypecatalogus);

 de koppelingen met MijnOverheid (Lopende zaken en Berichtenbox) en de daarbij behorende logica (= verdeling en de distributie op grond van gemeentecode, OIN (Overheidsindentificatienummer) en/of zaaktype en regels op grond waarvan berichten/ documenten wel of niet naar MijnOverheid worden verzonden, en de configuratiemogelijkheden binnen applicaties hiertoe);

 de koppelingen authentieke basisregistraties Kadaster en Handelsregister;

 de KCC-applicatie; en

 de koppeling met de LV-WOZ, GISVG en de basisregistratie WOZ.

(…)

Wat Centric uiterlijk op 1 januari 2018 dient op te leveren

Ten aanzien van een aantal onderdelen/applicaties zijn de Gemeenten bereid Centric (wederom) een extra termijn te gunnen (uiterlijk op 1 januari 2018) om deze onderdelen/applicaties op te leveren conform de Overeenkomst. De Gemeenten eisen daartoe echter wel dat Centric uiterlijk op maandag 13 november 2017 om 14:00 uur onvoorwaardelijk toezegt dat Centric deze onderdelen/applicaties uiterlijk op 1 januari 2018 zal leveren conform de Overeenkomst. Het betreft de navolgende onderdelen/applicaties van de Overeenkomst (die dus - vooralsnog -
nietworden ontbonden):

 de basisregistratie BAG en BRP en alle daarbij behorende koppelingen, logica en wettelijk verplichte delen;

 de applicatie voor het beheren van de basisregistratie BAG;

 in het bijzonder ook de applicatie voor het beheren van de basisregistraties BRP inclusief alle functionaliteiten die bij burgerzaken moeten kunnen worden uitgevoerd; en

 de applicatie die is geleverd voor het werkveld financiën inclusief alle bijbehorende logica en alle bijbehorende koppelingen.

NB: Centric blijft ook verantwoordelijk voor het jaarlijks onderhoud van deze onderdelen/applicaties.

Indien blijkt dat Centric ook deze (nieuwe en wederom fatale) datum (1 januari 2018) ongebruikt zal laten verstrijken, zijn de Gemeenten genoodzaakt de Overeenkomst ook op deze onderdelen te ontbinden en de betreffende werkzaamheden voor rekening en risico van Centric te laten voltooien door een (of meer) derde partij(en)."

2.29.

Centric heeft bij brief van 10 november 2017 aan de gemeenten medegedeeld dat de gemeenten in de eerste helft van 2016 het door haar geleverde en geïmplementeerde ICT applicatielandschap en de bijbehorende producten in gebruik hebben genomen en daarmee hebben geaccepteerd, dat de gemeenten zich niet meer kunnen beklagen dat Centric niet aan haar leveringsverplichtingen heeft voldaan en dat de gemeenten niet gerechtigd zijn de betaling voor de overeengekomen vergoedingen achter te houden. Volgens Centric hebben de gemeenten ten onrechte hun betalingsverplichting opgeschort en is zij niet in gebreke ten aanzien van de levering of uitvoering van hetgeen de overeenkomst voorschrijft. Centric is met onmiddellijke ingang overgegaan tot opschorting van alle werkzaamheden en/of leveringen onder de overeenkomst, omdat de gemeenten de facturen ter zake van de vierde termijn en het onderhoud voor het jaar 2017 ten bedrage van in totaal € 225.611,06 per gemeente niet hebben voldaan. Daarvan heeft Centric voor een periode van vier weken uitgezonderd de verleende gebruiksrechten van de programmatuur.

2.30.

In haar brief van 1 december 2017 aan de gemeenten heeft Centric betwist dat zij niet heeft voldaan aan de eisen van de overeenkomst en heeft zij aangekondigd dat zij met ingang van 9 december 2017 over zal gaan tot opschorting van het gebruiksrecht van de gemeenten voor de door haar geleverde programmatuur, indien de gemeenten op dat moment hun betalingsverplichtingen blijven opschorten. Centric heeft daarbij aangegeven af te zien van opschorting per 9 december 2017, indien de gemeenten uiterlijk op 8 december 2017:

"ieder een betaling hebben verricht ter grootte van 100% van de factuur 'vierde tranche' (€ 60.923,74) en 50% van de factuur Onderhoud 2017 (€ 82.343,66), derhalve een bedrag van € 143.267,40 per gemeente."

2.31.

De gemeenten hebben Centric bij brief van 13 december 2017 tot het volgende gesommeerd:

"het functioneel gebruik van de door haar geleverde applicaties mogelijk te laten blijven, met inbegrip van onderhoud en instandhouding, gedurende maximaal één jaar, en in ieder geval voor periode die de Gemeenten nodig hebben de betreffende dienstverlening te kunnen laten overnemen door een andere partij. De Gemeenten zullen Centric hiervoor een redelijke financiële tegemoetkoming geven."

2.32.

In hun brief van 13 december 2017 hebben de gemeenten verwezen naar een "Bevindingenrapport overeenkomst ICT applicatielandschap ICT" van 13 december 2017 (hierna: het bevindingenrapport). In het bevindingenrapport is aangegeven dat Centric 35% van de overeenkomst heeft opgeleverd en geïmplementeerd. Verder is daarin - voor zover van belang - het volgende geschreven:

"
Hoofdstuk 2 Tekortkomingen Centric

De volgende tekortkomingen zijn door de Gemeenten vastgesteld:

- De mogelijkheden in de applicaties van Centric om statussen in te richten en documenteren in te richten om ze door te kunnen zetten ontbreken;

- Ontbrekende koppelingen vanuit alle applicaties naar een centraal zakenmagazijn (bij Centric via de Conductor);

- Het zakenmagazijn zelf mist;

- De koppeling met een digitaal archief ontbreekt;

- De mogelijkheid om statussen of documenten op MijnOverheid te publiceren ontbreekt;

- De geleverde KCC-applicatie voldoet niet aan de gestelde eisen.

Daarbij komt nog dat er slechts beperkt tegemoetgekomen wordt aan de eis dat het te realiseren applicatielandschap moet functioneren in een omgeving waarbij twee gemeenten samenwerken, waarbij een werkmaatschappij (g.r.) het werk uitvoert (…). Zo kunnen formulieren vanuit de website nog steeds niet gedistribueerd worden naar de juiste applicatie / gemeente.

(…)

Hoofdstuk 6 Waardering

(…)

Waarderingstabellen

In de onderstaande tabel zijn verschillende onderdelen van de Overeenkomst ICT-applicatielandschap van 13 april 2015 separaat weergegeven en is aangegeven of het betreffende onderdeel wel of niet ontbonden is. In de overige kolommen is een waardering toegekend aan het betreffende onderdeel, in procenten (welk 'deel'/percentage van de overeenkomst het betreffende onderdeel vertegenwoordigt) van het is toegekend aan het totaal van de overeenkomst) en in euro’s (waarbij onderscheid gemaakt is tussen een waardering van de totaalprijs (eenmalig) en een waardering van de jaarlijkse kosten (structureel).

Onderdeel

Ontbonden?

Waardering in %

Waardering totaalprijs

(eenmalig)

Waardering jaarlijkse kosten

(structureel)

Realisatie integraal landschap

268.546

117.8

KCC-module

33.568

14.725

Zakenmagazijn

33.568

14.725

Belastingen + WOZ + LV-WOZ

100.705

44.175

= 65%

Burgerzaken en BRP

Nee

100.705

44.175

Financiën

Nee

67.137

29.45

BAG

Nee

67.137

29.45

= 35%

(…)

Centric heeft 35% van de Overeenkomst opgeleverd en geïmplementeerd. Centric heeft daarom

recht op betaling van € 100.705 (Burgerzaken en BRP) + € 67.137 (Financiën) + € 67.137 (BAG) =

€ 234.979.

Ten aanzien van de structurele kosten heeft Centric recht op een jaarlijkse vergoeding voor beheer

en instandhouding van deze onderdelen: € 44.175 (Burgerzaken en BRP) + € 29.450 (Financiën) +

€ 29.450 (BAG) = € 103.075 per jaar.

(…)

Aangezien Centric haar contractuele verplichtingen ten aanzien van het onderdeel Belastingen +

WOZ + LV-WOZ niet is nagekomen, zijn de gemeenten meer geld kwijt (voor een noodoplossing).

Deze aanvullende kosten bedragen (€207.000 — (€100.705 + €44.175) = € 62.120. Deze aanvullende kosten van € 62.120 komen voor rekening en risico van Centric.

Gebruiksrecht

Gelet op de wezenlijke maatschappelijke taken die de Gemeenten uitvoeren, dient Centric het

gebruiksrecht van de door Centric geleverde ICT-programmatuur te verlenen aan de gemeenten tot

minimaal 1 januari 2019. (…) De Gemeenten zullen Centric hiervoor een redelijke financiële tegemoetkoming geven: Centric krijgt hiervoor een (eenmalige) vergoeding van € 70.968,-.

Samenvatting waardering

In de onderstaande tabel is weergegeven dat Centric (in totaal) recht heeft op betaling van

€ 243.826,- voor de door haar geleverde en nog te leveren diensten (…)

Verder heeft Centric recht op een jaarlijkse betaling van € 103.075,- (gedurende 6 jaar na

oplevering), indien en voor zover Centric deugdelijk zorgdraagt voor het beheer en de

instandhouding van het niet-ontbonden deel (35%) van de Overeenkomst ICT-applicatielandschap

van 13 april 2015."

2.33.

In zijn rapport van 22 januari 2018 heeft de heer E. Rommes, senior adviseur bij M&I/Partners, het volgende geconcludeerd ten aanzien van het onderhavige ICT applicatielandschap:

"
2 Conclusies

De overeengekomen applicaties zijn geïmplementeerd en in gebruik genomen, maar een aantal van de koppelingen is niet gerealiseerd. Het applicatielandschap is geen integraal geheel.

Hoewel de gemeenten de losse applicaties gebruiken, voeren ze hun taken noodgedwongen op de oude manier uit. De gemeenten wilden het nieuwe applicatielandschap gaan gebruiken om zaakgericht te werken. Dat is zonder deugdelijke koppelingen niet mogelijk.

Het doel dat ze met de aanbesteding voor ogen hadden, is daarmee twee jaar de gepland implementatie nog altijd buiten bereik.

Omdat de koppelingen tussen het nieuwe Centric-landschap en de LV-WOZ niet is gerealiseerd, hebben de gemeenten niet aan hun wettelijke verplichtingen kunnen voldoen om per 1 oktober 2016 WOZ-gegevens beschikbaar te stellen via de landelijke voorziening.

De volgende koppelingen zijn wel overeengekomen, maar niet of onvoldoende gerealiseerd:

 Koppelingen binnen het nieuwe applicatielandschap:

o Zakenmagazijn, Key2Burgerzaken, GISVG, Key2Klantcontact - de applicaties wisselen geen of onvoldoende informatie uit over zaken;

 Koppelingen met interne applicaties buiten het nieuwe applicatielandschap:

o SIM - website en e-formulieren;

o Cosa - documentmanagementsysteem;

o WIZ (PinkRoccade) - sociaal domein;

o GT-WOZ -WOZ waardering;

o SquitXO - vergunningen;

o Genetics Powerforms - vergunningen;

 Koppelingen met externe applicaties:

o MijnOverheid Berichtenbox;

o MijnOverheid Lopende Zaken;

o Nationaal Handelsregister (NHR);

o Landelijke Voorziening WOZ (LV-WOZ);

o Basisregister Kadaster (BRK)."

3.De vorderingen

in conventie

3.1.

De gemeenten hebben in conventie gevorderd dat de voorzieningenrechter bij uitvoerbaar bij voorraad te verklaren vonnis:

1.
primair, Centric gebiedt de overeengekomen dienstverlening (met inbegrip van eventuele updates en benodigde licenties) zoals geleverd in de periode van

1 november 2017 - 14 december 2017, waaronder in ieder geval begrepen:

 basisregistratie personen (BRP) inclusief de applicatie voor burgerzaken;

 basisregistratie adressen en gebouwen (BAG) inclusief de applicatie voor het beheer ervan en alle vereiste koppelingen;

 alle software die nodig is voor het distribueren van voornoemde basisregistraties;

 alle software die nodig is voor verbindingen met landelijke voorzieningen zoals GBA-V;

 financiële applicatie;

 applicatie voor het klantcontactcentrum inclusief alle vereiste verbindingen;

 de Conductor voor zover noodzakelijk voor bovengenoemde onderdelen,

voort te zetten totdat de betreffende dienstverlening is overgenomen door een andere partij,

althans al datgene te doen wat nodig is om het functioneel gebruik door de gemeenten van de door Centric geleverde applicaties mogelijk te laten blijven, met minimaal alle mogelijkheden die de gemeenten hadden op donderdag 14 december 2017, met inbegrip van onderhoud en instandhouding, eventuele updates en benodigde licenties, totdat de betreffende dienstverlening is overgenomen door een andere partij;

2.
subsidiair, Centric gebiedt het functioneel gebruik door de gemeenten van de door Centric geleverde applicaties te herstellen, met minimaal alle mogelijkheden die de gemeenten hadden op donderdag 14 december 2017, en mogelijk te laten blijven, met inbegrip van onderhoud en instandhouding, eventuele updates en benodigde licenties, totdat de betreffende dienstverlening is overgenomen door een andere partij;

3.
meer subsidiair, iedere (andere voorziening) treft die de voorzieningenrechter juist acht om aan de in de dagvaarding beschreven belangen van de gemeenten tegemoet te komen;

4.
primair, subsidiair en meer subsidiair:

a. Centric veroordeelt in de kosten van dit geding;

b. een en ander op straffe van verbeurte van een dwangsom van € 250.000,00, althans een door de voorzieningenrechter in goede justitie te bepalen bedrag, per dag dat Centric in gebreke blijft bij de naleving van dit vonnis.

3.2.

Centric heeft verweer gevoerd.

3.3.

Op de stellingen en verweren van partijen in conventie wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

in reconventie

3.4.

Centric heeft in reconventie gevorderd dat de voorzieningenrechter bij uitvoerbaar bij voorraad te verklaren vonnis:

1. ieder van de gemeenten beveelt om ieder gebruik van de computerprogrammatuur die Centric haar heeft geleverd ter uitvoering van de overeenkomst tussen partijen van 13 april 2015, daaronder in ieder geval begrepen, de applicaties Key2Burgerzaken, Key2Financiën, Key2BAG, Key2Data Distributie, Suite4Governance, Key2Klantcontact, Key2GBA-V, Key2VOA, GISVG en Conductor, te staken en gestaakt te houden, op straffe van een dwangsom van

€ 50.000,00 per dag of per geval (zulks ter keuze van Centric) van overtreding van dit bevel;

2. bepaalt dat dit bevel tot staking eindigt ten aanzien van diegene van de gemeenten die aan Centric het bedrag van € 143.267,40 (inclusief BTW) zal hebben voldaan als betaling op Centrics facturen voor de zogeheten vierde tranche en voor Onderhoud 2017, op het moment van ontvangst door Centric van die betaling;

3. de gemeenten veroordeelt in de kosten van dit geding.

3.5.

De gemeenten hebben verweer gevoerd

3.6.

Op de stellingen en verweren van partijen in reconventie wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

4.De beoordeling in conventie

Rapport 22 januari 2018 M&I-Partners

4.1.

De voorzieningenrechter stelt allereerst vast dat het ter gelegenheid van de mondelinge behandeling overgelegde rapport van 22 januari 2018 van M&I/Partners hetzelfde rapport is dat door de gemeenten als productie 33 bij brief van 22 januari 2018 is overgelegd en door de rechtbank per faxbericht van 23 januari 2018, 10:22 uur is ontvangen. Gelet op het tijdstip van ontvangst van het rapport door de rechtbank en gelet op het daaromtrent bepaalde in artikel 6.2 van het Procesreglement kort gedingen rechtbank handel/familie is de voorzieningenrechter van oordeel dat de gemeenten dit rapport tijdig voorafgaand aan de zitting hebben ingediend. De voorzieningenrechter ziet dan ook geen aanleiding om het rapport buiten beschouwing te laten, zoals door Centric verzocht.

Spoedeisend belang

4.2.

Ten aanzien van het spoedeisend belang overweegt de voorzieningenrechter dat de aanwezigheid daarvan door Centric niet is betwist en dat het spoedeisend belang afdoende gegeven is met het feit dat de gemeenten bij het opschorten van de gebruiksrechten ter zake van de onderhavige programmatuur door Centric haar dienstverlening aan de burgers in hun gemeenten niet meer kunnen uitvoeren met alle gevolgen van dien. De gemeenten moeten dan ook geacht worden een spoedeisend belang te hebben bij hun vorderingen.

Tekortkoming in de nakoming van de overeenkomst

4.3.

De gemeenten hebben - samengevat - in conventie gesteld dat Centric haar verplichtingen ingevolge de overeenkomst niet (tijdig) is nagekomen. Volgens de gemeenten is er (nog steeds) geen sprake van een volledig geïntegreerd applicatielandschap conform de oorspronkelijke opdracht. De gemeenten hebben ter onderbouwing daarvan aangevoerd dat in de applicaties van Centric de mogelijkheden om statussen in te richten en documenten in te richten om ze door te kunnen zetten ontbreken, dat koppelingen vanuit alle applicaties naar een centraal zakenmagazijn ontbreken, dat het zakenmagazijn mist, dat de koppeling met een digitaal archief ontbreekt, dat de mogelijkheid om statussen en documenten op MijnOverheid te publiceren en de mogelijkheid om deze informatie in het KCC te tonen ontbreken en dat de KCC-applicatie niet aan de gestelde eisen voldoet. Verder is er, aldus de gemeenten, beperkt tegemoet gekomen aan de eis dat het te realiseren applicatielandschap moet functioneren in een omgeving waarin twee gemeenten samenwerken, waarbij een werkmaatschappij het werkt uitvoert. De gemeenten hebben voorts gesteld dat computerprogramma's van derde-leveranciers aan de voorgeschreven standaarden voldoen en voldeden, dat het Centric bekend was met welke programmatuur zij koppelingen diende te realiseren en dat de verantwoordelijkheid voor het realiseren van die koppelingen bij Centric ligt. Verder hebben de gemeenten gesteld dat zij weliswaar applicaties van Centric gebruiken, maar dat van een oplevering van een volledig integraal applicatielandschap, zoals is overeengekomen, en van acceptatie daarvan geen sprake is geweest. Tot slot hebben de gemeenten gesteld dat het Centric niet is toegestaan haar verplichtingen uit hoofde van de overeenkomst op te schorten en dat zij met haar dreigement het gebruiksrecht van de gemeenten op te schorten de maatschappelijke taken en de interne bedrijfsvoering van de gemeenten op het spel zet, hetgeen gevolgen heeft voor de dienstverlening aan de burgers in de gemeenten. Omdat de gemeenten niet met onmiddellijke ingang naar een andere dienstverlener kunnen overstappen, zijn zij nog voor enige tijd afhankelijk van Centric en hebben zij in deze procedure gevorderd dat Centric de dienstverlening voortzet totdat de betreffende dienstverlening is overgenomen door een andere partij.

4.4.

Centric heeft ten verwere in conventie - samengevat - aangevoerd dat de gemeenten met ingang van 1 januari 2016 alle tot het Centric-applicatielandschap behorende programmatuur operationeel in gebruik hebben voor hun bedrijfsvoering en dat op dat moment alleen de tussen partijen overeengekomen meergemeentenfunctionaliteit nog niet kon worden gerealiseerd, omdat een drietal computerprogramma's van de gemeenten nog niet voldeed aan de standaard-eisen dan wel andere eisen ten behoeve van koppeling met de programmatuur van Centric. Volgens Centric lag het niet op haar weg, maar op die van de gemeenten om ervoor te zorgen dat deze van derde-leveranciers betrokken programma's voldeden aan de eisen voor de koppeling. Voorts heeft Centric aangevoerd dat de gemeenten het ICT applicatielandschap en de daarbij behorende producten in gebruik hebben genomen en dat zij geacht moeten worden deze op grond van artikel 11.5 Arbit-2014 te hebben geaccepteerd. Verder heeft Centric aangevoerd dat zij gerechtigd is alle leveringen en/of verrichtingen, die van haar ingevolge de overeenkomst kunnen worden gevergd, te blijven opschorten, omdat de gemeenten de betaling van factuurbedragen hebben opgeschort zonder dat zij Centric in gebreke hebben gesteld. Zij zijn daardoor, aldus Centric, toerekenbaar tekortgeschoten jegens haar en dus in verzuim geraakt.

4.5.

De voorzieningenrechter overweegt als volgt. Overeengekomen is een resultaatverplichting, waarbij Centric per 1 januari 2016 zorgdraagt voor de levering, de implementatie, de basis instandhouding en het beheer van een ICT-applicatielandschap betreffende het stelsel van Basisregistraties en de applicaties Belastingen, Financiën en Klant Contact Centrum. Onder de basis instandhouding en het beheer valt volgens de tussen partijen geldende overeenkomst het actueel en operationeel houden van de applicatieomgeving als geheel, met inachtneming van de relaties tussen de verschillende onderdelen (koppelvlakken). Het applicatielandschap dient aldus te worden ingericht dat alle administraties binnen de gemeenten op dezelfde wijze en bij elkaar georganiseerd zijn en dat deze goed aansluiten op landelijke voorzieningen. Zoals Centric in haar Plan van Aanpak (weergegeven in overweging 2.15) heeft omschreven, was het doel van de aan haar verstrekte opdracht het realiseren en opleveren van de horizontale en integrale werking tussen de diverse geleverde applicaties door Centric om invulling te geven aan het integraal werken en verbeteren daarvan. Centric was derhalve gehouden tot de levering van een volledig geïntegreerd ICT applicatielandschap.

4.6.

De voorzieningenrechter stelt vast dat tussen partijen niet in geschil is dat van een volledig geïntegreerd ICT applicatielandschap, zoals dat op 1 januari 2016 gerealiseerd had moeten zijn, tot op heden geen sprake is. In het bijzonder staat tussen partijen vast dat de meergemeentenfunctionaliteit niet functioneert vanwege het ontbreken van de vereiste koppelingen. In dit verband overweegt de voorzieningenrechter dat Centric in het kader van haar verweer weliswaar heeft gesteld dat de gemeenten verantwoordelijk zijn voor de vereiste koppelingen ten aanzien van een aantal programma's, maar dat uit de samenvatting van het escalatie-verslag van 11 december 2015 juist blijkt dat Centric het op zich heeft genomen om vanaf dat moment de regie te voeren om te komen tot werkende koppelingen. Ook uit de nadien opgestelde en aangepaste Roadmaps blijkt dat de verantwoordelijkheid daarvoor bij Centric lag. In de bespreking van 10 februari 2017 is dit eveneens bevestigd. Dat en waarom het probleem met de koppelingen Centric niet regardeert, of zelfs niet valt toe te rekenen, kan in het licht van de besprekingen maar ook op grond van de inhoud van de overeenkomst niet worden geoordeeld. In zoverre heeft Centric niet voldaan aan haar verplichting om een volledig geïntegreerd ICT applicatielandschap op te leveren, hetgeen aan haar toegerekend kan worden. Ten aanzien van het functioneren van de verschillende applicaties verschillen partijen van mening. Omdat de onderhavige procedure zich niet leent voor een nader onderzoek naar het functioneren van deze applicaties en omdat reeds op grond van het niet functioneren van de meergemeentenfunctionaliteit vaststaat dat Centric niet heeft voldaan aan de eisen van de aanbestedingsdocumenten en de overeenkomst, zal de voorzieningenrechter hieraan voorbij gaan.

4.7.

Ten aanzien van het verweer van Centric dat de gemeenten het ICT applicatielandschap en de daarbij behorende producten in gebruik hebben genomen en het daarmee hebben geaccepteerd, overweegt de voorzieningenrechter dat deze enkele ingebruikname niet de conclusie rechtvaardigt dat de gemeenten het applicatielandschap hebben geaccepteerd. Immers, uit de feiten blijkt voldoende duidelijk dat de gemeenten voortdurend in overleggen van de Stuurgroep ICT, in e-mailberichten en brieven aan Centric kenbaar hebben gemaakt dat het ICT applicatielandschap niet voldoet aan de eisen ingevolge de aanbestedingsleidraad en de overeenkomst tussen partijen. Centric, dat in reactie op deze klachten meermaals heeft toegezegd dat alles in orde zou komen, en daartoe overigens ook meermaals uitstel heeft gekregen, heeft er dan ook niet van uit mogen gaan dat de gemeenten het ICT applicatielandschap hebben geaccepteerd.

4.8.

Gelet op hetgeen hiervoor is overwogen en gelet op het bepaalde in artikel 18 AIV, is de voorzieningenrechter van oordeel dat de gemeenten vanwege het verzuim van Centric hun betalingsverplichting jegens Centric hebben mogen opschorten, dit temeer nu dit verzuim feitelijk reeds op 1 januari 2016 is ingetreden en nadien meermaals aan Centric bekend is gemaakt waarbij Centric meermaals een, naar het oordeel van de voorzieningenrechter meer dan redelijke, termijn is geboden om alsnog na te komen. Van een tekortkoming of verzuim aan de zijde van de gemeenten, omdat zij op een zeker moment besloten om in dezen een andere koers te varen en daarmee de oorspronkelijke overeenkomst met Centric niet geheel gestand te doen is, anders dan door Centric betoogd, naar het oordeel van de voorzieningenrechter geen sprake. Het is immers Centric dat, als eerste en op een fundamenteel onderdeel, niet heeft voldaan aan de eisen als vastgesteld in de aanbestedingsdocumenten en de overeenkomst.

4.9.

Uit het voorgaande volgt dat het Centric niet is toegestaan haar werkzaamheden en/of leveringen onder de overeenkomst op te schorten, omdat de gemeenten hun betalingsverplichtingen jegens haar niet zouden zijn nagekomen. Dit betekent dat Centric gehouden is haar verplichtingen ingevolge de overeenkomst na te komen jegens de gemeenten. De voorzieningenrechter zal het primair gevorderde verbod dan ook toewijzen.

4.10.

De voorzieningenrechter zal de gevorderde dwangsom beperken, zoals in het dictum zal worden vermeld.

(Meer) subsidiaire vorderingen

4.11.

Nu de primaire vordering, zoals weergegeven in overweging 3.1, onder 1, zal worden toegewezen, behoeven de (meer) subsidiaire vorderingen geen bespreking meer.

Proceskosten

4.12.

Centric zal als de in het ongelijk te stellen partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van de gemeenten worden vastgesteld op:

- dagvaarding € 80,42

- griffierecht 618,00

- salaris advocaat
816,00

Totaal € 1.514,42.

5.De beoordeling in reconventie

5.1.

In reconventie heeft Centric een bevel tot staking van ieder gebruik door de gemeenten van de computerprogrammatuur die zij aan hen heeft geleverd gevorderd. Gelet op de in conventie en in reconventie gelijkluidende standpunten van partijen en hetgeen de voorzieningenrechter in conventie reeds heeft overwogen, in zijn overwegingen 4.3 tot en met 4.9, die hier als herhaald en ingelast moeten worden geacht, behoeven de standpunten van partijen in reconventie geen nadere bespreking meer en zal de voorzieningenrechter de vorderingen van Centric in reconventie afwijzen.

5.2.

Centric zal als de in het ongelijk te stellen partij eveneens worden veroordeeld in de proceskosten in reconventie. De voorzieningenrechter merkt ten aanzien van het salaris advocaat op dat hij in het feit dat de processtukken vrijwel gelijkluidend zijn in beide procedures, aanleiding ziet om het aantal punten in de procedure in reconventie te halveren. De proceskosten aan de zijde van de gemeenten worden vastgesteld op € 408,00 (0,5 punt x tarief € 816,00).

6.De beslissing

De voorzieningenrechter

in conventie

6.1.

gebiedt Centric de overeengekomen dienstverlening (met inbegrip van eventuele updates en benodigde licenties) zoals geleverd in de periode van 1 november 2017 -

14 december 2017, waaronder in ieder geval begrepen:

 basisregistratie personen (BRP) inclusief de applicatie voor burgerzaken;

 basisregistratie adressen en gebouwen (BAG) inclusief de applicatie voor het beheer ervan en alle vereiste koppelingen;

 alle software die nodig is voor het distribueren van voornoemde basisregistraties;

 alle software die nodig is voor verbindingen met landelijke voorzieningen zoals GBA-V;

 financiële applicatie;

 applicatie voor het klantcontactcentrum inclusief alle vereiste verbindingen;

 de Conductor voor zover noodzakelijk voor bovengenoemde onderdelen,

voort te zetten totdat de betreffende dienstverlening is overgenomen door een andere partij,

6.2.

veroordeelt Centric om aan de gemeenten een dwangsom te betalen van € 10.000,00 voor iedere dag dat zij niet aan de in 6.1 uitgesproken hoofdveroordeling voldoet, tot een maximum van € 200.000,00 is bereikt,

6.3.

veroordeelt Centric in conventie in de proceskosten, aan de zijde van de gemeenten tot op heden vastgesteld op een bedrag van € 1.514,42,

6.4.

verklaart dit vonnis in conventie tot zover uitvoerbaar bij voorraad,

6.5.

wijst het meer of anders gevorderde af,

in reconventie

6.6.

wijst de vorderingen in reconventie af,

6.7.

veroordeelt Centric in reconventie in de proceskosten, aan de zijde van de gemeenten tot op heden vastgesteld op een bedrag van € 408,00,

6.8.

verklaart dit vonnis in reconventie tot zover uitvoerbaar bij voorraad.

Dit vonnis is gewezen door mr. J.E. Biesma en in het openbaar uitgesproken op 14 februari 2018 in tegenwoordigheid van de griffier mr. S. Ambachtsheer.^[1]

ECLI:NL:RBNNE:2018:484

Tekortkoming in de nakoming van de overeenkomst inzake ICT applicatielandschap tussen gemeenten en Centric Nederland

Uitspraak

RECHTBANK NOORD-NEDERLAND

1.De procedure

2.De feiten

3.De vorderingen

4.De beoordeling in conventie

Rapport 22 januari 2018 M&I-Partners

5.De beoordeling in reconventie

6.De beslissing

Voetnoten