ECLI:NL:RBNNE:2018:2844

Rechtbank Noord-Nederland

Datum uitspraak
25 juli 2018
Publicatiedatum
19 juli 2018
Zaaknummer
C/17/161600 / KG ZA 18-134
Instantie
Rechtbank Noord-Nederland
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Civiel recht
Procedures
  • Op tegenspraak
Rechters
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Vonnis in kort geding over schending databankenwet door ongeautoriseerd gebruik van gegevens uit de Supermarkt Gids

In deze zaak heeft de Rechtbank Noord-Nederland op 25 juli 2018 uitspraak gedaan in een kort geding tussen de besloten vennootschap ONDERNEMERS PERS NEDERLAND B.V. (OPN) en E-LUSCIOUS NEDERLAND B.V. (E-Luscious). OPN, een uitgeverij van de Supermarkt Gids, vorderde dat E-Luscious zou worden bevolen om informatie te verstrekken over de wijze waarop zij gegevens uit de Supermarkt Gids had verkregen en om de inbreuken op de databankrechten van OPN te staken. E-Luscious had zonder toestemming van OPN een mailing verstuurd naar supermarkten, waarbij gebruik was gemaakt van fictieve controleadressen die in de databank van OPN stonden.

De rechtbank oordeelde dat E-Luscious ongeautoriseerd gebruik had gemaakt van de gegevens uit de Supermarkt Gids, wat inbreuk maakte op de databankrechten van OPN. De voorzieningenrechter stelde vast dat OPN een spoedeisend belang had bij haar vorderingen, gezien de aard van de inbreuk en de schade die OPN had geleden. E-Luscious werd bevolen om binnen twee weken een gedetailleerde beschrijving te verstrekken van het proces omtrent de verkrijging van de adressenbestanden die zij had gebruikt voor de mailing.

De rechtbank bepaalde ook dat de termijn voor het instellen van de hoofdzaak op zes maanden na betekening van het vonnis werd vastgesteld. De proceskosten werden gecompenseerd, wat betekent dat elke partij haar eigen kosten droeg. Het vonnis werd uitgesproken door mr. C.M. Telman, met mr. A. Hut als griffier.

Uitspraak

vonnis

RECHTBANK NOORD-NEDERLAND

Afdeling privaatrecht
Locatie Leeuwarden
zaaknummer / rolnummer: C/17/161600 / KG ZA 18-134
Vonnis in kort geding van 25 juli 2018
in de zaak van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
ONDERNEMERS PERS NEDERLAND B.V.,
gevestigd te Veenendaal,
eiseres,
advocaat mr. N.M.M. van der Zande te Alphen aan den Rijn,
tegen
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
E-LUSCIOUS NEDERLAND B.V.,
gevestigd te Gorredijk,
gedaagde,
vertegenwoordigd door haar directeur [G] .
Partijen zullen hierna OPN en E-Luscious genoemd worden.

1.De procedure

1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
  • de dagvaarding van 28 juni 2018,
  • de mondelinge behandeling van 12 juli 2018 en de ter gelegenheid daarvan overgelegde producties en pleitnota van OPN.
1.2.
Ten slotte is vonnis bepaald.

2.De feiten

2.1.
OPN is een uitgeverij en zij geeft onder meer de Supermarkt Gids uit.
De Supermarkt Gids is een databank, waarin alle supermarkten van Nederland zijn gerangschikt per dorp of stad en waarin onder meer melding wordt gemaakt van de formule, de organisatie, de eigenaar/bedrijfsleider en het vloeroppervlak. De Supermarkt Gids wordt op Cd-rom, in boekvorm en via een online versie uitgegeven. De uitgave van de Supermarkt Gids is één van de
core businessesvan OPN.
2.2.
Ondernemers kunnen bij OPN een abonnement afsluiten om toegang te krijgen tot de Supermarkt Gids. De Supermarkt Gids is alleen toegankelijk voor abonnees. Op een abonnement zijn de algemene voorwaarden van OPN van toepassing. Op grond van artikel 4.1 (b) van de algemene voorwaarden mogen de gegevens uitsluitend worden gebruikt voor intern gebruik van de klant. Onder geen beding mogen gegevens uit de databank worden doorgeleverd aan derden. Voorts is in artikel 4.1 (g) opgenomen dat in de gids fictieve controleadressen zijn opgenomen.
2.3.
E-Luscious is een vennootschap die onder meer handelt onder de naam Wijnvoordeel. Wijnvoordeel houdt zich bezig met de online verkoop van wijn aan consumenten. In 2017 is Wijnvoordeel een bijzondere samenwerking aangegaan met de [A] , bekend van een tv-programma. Op verzoek van de [A] heeft Wijnvoordeel in week 11 van 2018 (eenmalig) een mailing verstuurd aan supermarkten, met het opschrift " [televisieprogramma] !".
2.4.
Deze mailing is onder meer verstuurd aan " [B] ", t.a.v. de heer [D] , [adres] , [woonplaats] en aan " [B] ", t.a.v. de heer [E] , [adres] , [woonplaats] . Voornoemde adressen zijn fictieve controleadressen van OPN. Op de adressen zijn geen bedrijven met de namen " [B] " of " [B] " gevestigd. Deze ondernemingen bestaan ook niet.
2.5.
Bij e-mail van 13 maart 2018 heeft OPN Wijnvoordeel verzocht om een toelichting te geven met betrekking tot de door Wijnvoordeel gebruikte content van de Supermarkt Gids van OPN, omdat Wijnvoordeel geen abonnement heeft op de gids. Bij e-mail van dezelfde datum heeft de heer [F] (hierna: [F] ), werkzaam bij Wijnvoordeel, aangegeven niet bekend te zijn met enig gebruik van de content zoals opgenomen in de Supermarkt Gids. Bij e-mail van 19 maart 2018 heeft Wijnvoordeel OPN verzocht om bewijsstukken en aangegeven dat zij geen uitingen heeft gestuurd naar supermarkten, tenzij deze supermarkten ooit een bestelling hebben geplaatst bij Wijnvoordeel.
2.6.
Bij brief van 30 maart 2018 is Wijnvoordeel gesommeerd om de inbreuken op de databankrechten van OPN te staken en gestaakt te houden, alsmede kenbaar te maken van wie Wijnvoordeel de databank heeft betrokken die zij heeft gebruikt voor het verzenden van de mailing genoemd in 2.3. Wijnvoordeel heeft hierop afwijzend gereageerd. Bij brief van 23 april 2018 heeft OPN Wijnvoordeel de mogelijkheid geboden een minnelijke regeling te treffen.
2.7.
In reactie daarop heeft Wijnvoordeel aan de advocaat van OPN geschreven:
"Wij hebben uw brief (…) ontvangen. In deze brief verzoekt u het volgende te bevestigen:
1. Onmiddellijk staken van het gebruik van de gegevens uit de Supermarkt Gids. Dit is reeds per email bevestigd aan uw cliënt op 11 april 2018. Bij deze nogmaals de toezegging dat wij nimmer meer gegevens uit de Supermarkt Gids zullen gebruiken.
2. Wij het adressenbestand moeten verwijderen. Ook dit is reeds in eerdere contacten toegezegd. Bij deze nogmaals de bevestiging dat het bestand is verwijderd en verwijderd zal blijven.
3. Wij de naam en adres van de onderneming moeten verstrekken waarvan wij het bestand hebben gekocht of hebben verkregen. Wij kunnen bevestigen dat wij het bestand niet hebben gekocht of hebben verkregen van derden. Zoals reeds eerder toegelicht is voor een actie van de [A] gezocht op internet naar adressen van supermarkten. Omdat wij conform uw verzoek het bestand inmiddels hebben verwijderd kunnen wij de zoekopdracht niet reproduceren om de bron te achterhalen.
Het gevraagde financiële bedrag is inmiddels door u ontvangen. Hiermee hebben wij aan al uw verzoeken voldaan."
2.8.
OPN heeft hierop als volgt gereageerd bij e-mail van 1 mei 2018:
"Cliënte gaat niet akkoord met uw voorstel.
Het is onmogelijk om de desbetreffende bestanden/adressen van cliënte op het internet te vinden. Uw uitleg dat u niet (meer) kunt achterhalen waar de bestanden/adressen vandaan komen, is daarom ongeloofwaardig. (…)."

3.De vordering

3.1.
OPN vordert dat de voorzieningenrechter, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad:
a. E-Luscious beveelt binnen twee weken na betekening van dit vonnis aan OPN te verstrekken de bescheiden zoals genoemd in punt 6.11 van de dagvaarding;
b. E-Luscious beveelt binnen twee weken na betekening van dit vonnis aan OPN schriftelijk mededeling te doen van de identiteit van de personen die hebben meegewerkt aan de verzending van de mailing als bedoeld in het lichaam van de dagvaarding en gedetailleerde beschrijving van het proces omtrent de verkrijging van de adressenbestanden c.q. Supermarktgids content die door Wijnvoordeel is gebruikt voor de mailing als bedoeld in het lichaam van de dagvaarding;
c. E-Luscious veroordeelt om aan OPN ten titel van een dwangsom te betalen € 2.000,- per
- gehele of gedeeltelijke - overtreding van de geboden als vermeld onder a en b, waarmee
E-Luscious met de nakoming van de geboden als vermeld onder a en b in gebreke blijft, tot een maximum van € 75.000,-;
d. de termijn bedoeld in artikel 1019i Rv bepaalt op zes maanden na betekening op grond van dit verzoek te wijzen bevel, althans op een door de voorzieningenrechter in goede justitie te bepalen termijn;
e. E-Luscious veroordeelt in de volledige proceskosten conform artikel 1019h Rv, waaronder de nakosten voor de advocaat.
3.2.
E-Luscious voert verweer.
3.3.
Op de stellingen en verweren van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

4.Het geschil en de beoordeling daarvan

4.1.
Tussen partijen is in de kern genomen in geschil of E-Luscious voldoende gegevens aan OPN heeft verstrekt omtrent de wijze waarop en van wie zij de adresgegevens van de Supermarkt Gids van OPN heeft verkregen. Ten aanzien van de in dit verband opgekomen geschilpunten overweegt de voorzieningenrechter als volgt.
4.2.
De voorzieningenrechter stelt in de eerste plaats vast dat het spoedeisend belang van OPN bij de door haar ingestelde vorderingen in kort geding, voortvloeit uit de aard van de vorderingen.
4.3.
OPN stelt, verkort weergegeven, dat de Supermarkt Gids een databank is, die beschermd wordt op grond van de Databankenwet. Het gebruik, het opvragen of hergebruiken van de databank zonder toestemming van OPN is verboden. Volgens OPN heeft Wijnvoordeel ongeautoriseerd gebruik gemaakt van de Supermarkt Gids. Het gebruik van de fictieve controleadressen door Wijnvoordeel bevestigt dit. Volgens OPN heeft Wijnvoordeel door deze handelwijze inbreuk gemaakt op de auteurs- en databankrechten van OPN. Als gevolg van het ongeautoriseerde gebruik van de databank door Wijnvoordeel heeft OPN schade geleden. Om het "lek" te kunnen traceren en om te voorkomen dat andere bedrijven op onrechtmatige wijze gebruik gaan maken van de databank waarin OPN substantieel heeft geïnvesteerd, vordert OPN inzage en afgifte van bewijsstukken van
E-Luscious die betrekking hebben op het gebruik en de verkrijging van de Supermarkt Gids content. OPN grondt haar vordering op artikel 1019a juncto artikel 843a Rv. In 6.11 van de dagvaarding vordert OPN overlegging van:
a. alle bescheiden (correspondentie, administratie, financiële gegevens en documenten) die betrekking hebben op de mailing van week 11;
b. content/adressen die gebruikt is/zijn voor verzending van de mailing van week 11;
c. alle bescheiden (correspondentie, administratie, financiële gegevens en documenten) die betrekking hebben op de verkrijging van de content/adressen die gebruikt zijn voor de verzending van de mailing van week 11.
Voorts vordert OPN E-Luscious te gebieden informatie te verstrekken omtrent de identiteit van de medewerkers die hebben meegewerkt aan de mailing en mededeling te doen omtrent de herkomst van de door Wijnvoordeel gebruikte adressen. Volgens OPN wordt aan alle vereisten van 843a Rv voldaan, zodat de vorderingen voor toewijzing gereed liggen.
4.4.
E-Luscious heeft, samengevat weergegeven, aangevoerd dat zij normaal gesproken geen supermarkten benadert. Bij wijze van uitzondering heeft de heer [G] (hierna: [G] ), directeur van E-Luscious, voor de [A] een mailing verstuurd aan supermarkten. [F] , werknemer van E-Luscious, was hier aanvankelijk niet van op de hoogte en om die reden heeft [F] aan OPN ten onrechte meegedeeld dat van een mailing aan supermarkten door Wijnvoordeel geen sprake was. [G] heeft ter zitting aangevoerd dat hij, om de mailing te kunnen versturen, online is gaan zoeken naar een overzicht met adressen van supermarkten. Via Google heeft [G] gezocht op de termen: "overzicht, supermarkten, excel". [G] heeft, na diverse keren te hebben doorgeklikt, vervolgens een uitgebreid overzicht met supermarktgegevens gevonden en heeft de adresgegevens daaruit gehaald en gekopieerd. Het originele bestand heeft [G] niet opgeslagen. In dit verband heeft [G] ter zitting aangevoerd dat hij niet meer weet hoe het originele bestand heet. Ook heeft [G] verklaard dat hij dit bestand nadien niet meer (online) heeft kunnen vinden. Nadat [G] via [F] bekend was geworden met het feit dat de voor de mailing gebruikte adresgegevens uit de Supermarkt Gids van OPN afkomstig waren, heeft [G] direct schuld bekend en heeft hij het adressenbestand direct verwijderd. Ook het digitale bestand van de mailing heeft [G] verwijderd. Voorts heeft E-Luscious de door OPN verzochte financiële vergoeding betaald. Alleen aan de laatste voorwaarde om de bron bekend te maken waaruit de gegevens zijn gehaald, kan niet worden voldaan, aldus E-Luscious. Voorts betwist E-Luscious dat zij de adresgegevens van een derde zou hebben gekocht of gekregen. E-Luscious betreurt de gehele gang van zaken, maar kan niets meer aan OPN overhandigen. Zij is bereid om alle medewerking te verlenen aan OPN om de bron van het gebruikte bestand te achterhalen, onder meer door de laptop af te staan voor digitaal sporenonderzoek.
4.5.
De voorzieningenrechter overweegt als volgt. Voldoende aannemelijk is geworden dat de Supermarkt Gids een databank is in de zin van artikel 1 lid 1 sub a Databankenwet (Dw). Tussen partijen is niet in geschil dat E-Luscious ongeautoriseerd gebruik heeft gemaakt van gegevens die afkomstig waren uit de Supermarkt Gids van OPN. Dit betekent naar het voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter dat E-Luscious inbreuk heeft gemaakt op het databankenrecht van OPN. De stelling van OPN dat E-Luscious eveneens inbreuk heeft gemaakt op haar auteursrecht, zal de voorzieningenrechter als onvoldoende adequaat onderbouwd verwerpen. OPN heeft onvoldoende feiten en omstandigheden gesteld waaruit volgt dat de Supermarkt Gids een auteursrechtelijk beschermd werk is.
4.6.
De vordering van OPN strekt tot het verkrijgen van bescheiden en informatie van E-Luscious. Ten aanzien van de gevorderde bescheiden genoemd in 6.11 van de dagvaarding (zie 4.3.) heeft E-Luscious gemotiveerd tot haar verweer aangevoerd dat zij niet beschikt over correspondentie, administratie, financiële gegevens of overige documenten met betrekking tot de aangeschreven supermarkten, omdat zij zich als online wijnwinkel niet op supermarkten richt, maar op consumenten. Ook heeft E-Luscious gemotiveerd tot haar verweer aangevoerd dat zij (het bestand met) de adressen die zij voor de verzending van de mailing heeft gebruikt en (het bestand van) de mailing zelf, op verzoek van OPN heeft verwijderd. Dat E-Luscious op dit moment nog gegevens van OPN onder zich heeft, in wat voor vorm dan ook, heeft E-Luscious aldus gemotiveerd en naar het voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter ook op geloofwaardige wijze betwist. OPN heeft vervolgens geen feiten en omstandigheden gesteld op grond waarvan aanleiding zou kunnen zijn het verweer van E-Luscious te verwerpen. Gelet daarop, alsmede op het feit dat de onderhavige procedure zich niet leent voor nadere bewijslevering, acht de voorzieningenrechter de vordering van OPN om E-Luscious te veroordelen de bescheiden te verstrekken zoals genoemd in 6.11 van de dagvaarding, niet toewijsbaar, omdat op dit moment niet aannemelijk is dat E-Luscious deze bescheiden onder zich heeft.
4.7.
De vordering om schriftelijk mededeling te doen van de identiteit van de personen die hebben meegewerkt aan de verzending van de mailing, zal de voorzieningenrechter afwijzen, omdat E-Luscious ter zitting al duidelijkheid heeft verschaft op dit punt. [G] heeft ter zitting verklaard dat het gaat om hemzelf en om [F] .
4.8.
De gevorderde overlegging van een gedetailleerde beschrijving van het proces omtrent de verkrijging van de door Wijnvoordeel gebruikte adressenbestanden van OPN c.q. de Supermarkt Gids content, acht de voorzieningenrechter, de belangen van partijen afwegende (met inachtneming van artikel 5c lid 6 Dw), toewijsbaar. E-Luscious heeft in dit verband ter zitting aangegeven dat zij vrijwillig zal meewerken aan het opstellen en overleggen van de gevraagde beschrijving. De voorzieningenrechter gaat er daarom van uit dat E-Luscious zich zal houden aan wat de voorzieningenrechter in haar vonnis beslist, ook zonder de dreiging van het verbeuren van dwangsommen. Er zijn geen feiten of omstandigheden gesteld of gebleken die tot een ander oordeel nopen. Mocht blijken dat
E-Luscious zich niet aan de veroordeling houdt, dan kan alsnog een dwangsom worden opgelegd.
4.9.
De termijn voor het instellen van de hoofdzaak als bedoeld in artikel 1019i Rv zal worden bepaald op zes maanden na betekening van dit vonnis.
4.10.
Aangezien elk van partijen als op enig punt in het ongelijk gesteld is te beschouwen, zullen de proceskosten worden gecompenseerd op de hierna te vermelden wijze. De voorzieningenrechter tekent hierbij aan dat voor zover het om het doorgeven van de identiteit van de bij de mailing betrokken personen gaat, uit de dagvaarding en de producties niet valt af te leiden dat OPN hier eerder al om verzocht zou hebben en dat
E-Luscious vervolgens zou hebben geweigerd om dit te vermelden. In zoverre valt dan ook niet in te zien dat dit kort geding noodzakelijk was om gegevens omtrent de identiteit van bedoelde personen te verkrijgen.

5.De beslissing

De voorzieningenrechter
5.1.
beveelt E-Luscious binnen twee weken na betekening van dit vonnis aan OPN een gedetailleerde beschrijving te verstrekken van het proces omtrent de verkrijging van de adressenbestanden c.q. de Supermarkt Gids content die door haar is gebruikt voor de mailing als bedoeld in het lichaam van de dagvaarding,
5.2.
bepaalt de termijn voor het instellen van de hoofdzaak als bedoeld in artikel 1019i Rv op zes maanden na betekening van dit vonnis,
5.3.
verklaart dit vonnis tot zover uitvoerbaar bij voorraad,
5.4.
compenseert de kosten van deze procedure tussen partijen, in die zin dat iedere partij de eigen kosten draagt,
5.5.
wijst het meer of anders gevorderde af.
Dit vonnis is gewezen door mr. C.M. Telman en in tegenwoordigheid van mr. A. Hut, griffier, in het openbaar uitgesproken op 25 juli 2018. [1]

Voetnoten

1.type: 698/ah