Uitspraak
RECHTBANK NOORD-NEDERLAND
Afdeling strafrecht
Locatie Groningen
parketnummer 18/070434-01
beslissing van de meervoudige kamer d.d. 11 oktober 2017 op een vordering van de officier van justitie tot verlenging van de termijn van terbeschikkingstelling
in de zaak tegen
[veroordeelde],
geboren op [geboortedatum] 1958 te [geboorteplaats],
thans verblijvende aan de [straatnaam], [verblijfsplaats],
verder te noemen: veroordeelde.
Procesverloop
De officier van justitie heeft schriftelijk gevorderd dat de rechtbank de termijn van
terbeschikkingstelling van de veroordeelde zal verlengen met twee jaren.
De behandeling van de vordering heeft plaatsgevonden op 11 oktober 2017, waarbij aanwezig waren de veroordeelde, diens raadsman, de officier van justitie en de heer H.F.A. Fontijn, reclasseringswerker als deskundige.
De rechtbank heeft acht geslagen op de stukken, waaronder met name het advies inzake wenselijkheid verlenging van de maatregel TBS (hierna het reclasseringsadvies), van Reclassering Nederland d.d. 7 september 2017, opgesteld door H.F.A. Fontijn, alsmede het psychiatrische adviesrapport pro Justitia d.d. 28 juli 2017, opgesteld door B. Gotink, psychiater.
Motivering
De opgelegde terbeschikkingstelling
Bij vonnis van 25 juli 2002 heeft de (toenmalige) rechtbank Groningen veroordeelde, wegens het meermalen plegen van ontuchtige handelingen met minderjarigen, ter beschikking gesteld met bevel tot verpleging van overheidswege. De terbeschikkingstelling is aangevangen op 1 november 2004. Op 28 januari 2015 is de verpleging van overheidswege voorwaardelijk beëindigd. Op 7 oktober 2015 is de terbeschikkingstelling laatstelijk met
2 jaren verlengd. Op 15 juni 2016 heeft de rechtbank Noord-Nederland,locatie Groningen, de verpleging van overheidswege hervat. In beroep heeft het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, op 6 april 2017 deze beslissing van de rechtbank vernietigd, is de vordering tot hervatting van de verpleging van overheidswege afgewezen en zijn de voorwaarden zoals opgenomen in de beslissing van 28 januari 2015 van de rechtbank Noord-Nederland, locatie Groningen, gewijzigd.
Het reclasseringsadvies en toelichting ter zitting
In het reclasseringsadvies wordt geadviseerd de termijn van de terbeschikkingstelling te verlengen met twee jaren. In dit advies is onder meer het volgende aangegeven, zakelijk weergegeven: er is bij veroordeelde sprake van een persoonlijkheidsstoornis met antisociale en narcistische kenmerken. Veroordeelde is in april 2017 opgenomen in FPK Transfore in Balkbrug. Hier heeft een incident plaatsgevonden (medepatiënten keerden zich tegen veroordeelde) waardoor de veiligheid van veroordeelde niet kon worden gewaarborgd. Veroordeelde heeft vervolgens tot medio augustus 2017 in FPC Oostvaarderskliniek verbleven en is op 10 augustus 2017 overgebracht naar de FPA Heiloo Noord-Holland waar hij nu nog verblijft. De bedoeling van deze opname is om eerst een basis te leggen met het oog op verdere resocialisatie. De eerste ervaringen in FPA Heiloo zijn dat veroordeelde vrij snel probeert vrijheden te verwerven, terwijl hij daar gelet op de fasering nog niet aan toe is. Een belangrijk item waarover overeenstemming met hem moet worden verkregen is de inzet van libidoremmende medicatie. Vooralsnog houdt veroordeelde dit af. De afgelopen jaren is er een moeizaam traject doorlopen en dat zit hem vooral in het gebrek aan samenwerking, transparantie, gebrek aan probleeminzicht en probleembesef.
Desondanks wordt door de reclassering geprobeerd om binnen de gegeven kaders een resocialisatie van veroordeelde tot stand te laten komen. Het wel of niet slagen van dit traject zal vooral afhangen van de houding van veroordeelde en de keuzes die hij in het traject gaat maken. De risicotaxatie is matig tot hoog en de persoonlijkheidsproblematiek en de mogelijke behandelbaarheid daarvan en het daarna gekoppelde recidiverisico wordt ingeschat als hoog indien de huidige maatregel en het daarbinnen gevoerde risicomanagement zou komen te vervallen. Er wordt geadviseerd de maatregel te verlengen met twee jaren.
De deskundige Fontijn heeft tijdens de zitting van 11 oktober 2017 het advies bevestigd en nader toegelicht. Deze toelichting houdt - zakelijk weergegeven - in dat de standpunten van de verschillende deskundigen over het wel of niet toedienen van libidoremmende middelen niet eensluidend zijn. Het is van belang dat hier goed over wordt gesproken. Tevens is aangevoerd dat de reclassering bij een verlengingsadvies, waar het kan, als uitgangspunt een verlenging met één jaar hanteert en twee jaren waar dat nodig is. Veroordeelde heeft nog een lange weg te gaan, waarschijnlijk zelfs langer dan twee jaren. Een verlenging voor de duur van één jaar ligt daarom niet in de rede.
Daarnaast heeft de deskundige aangevoerd dat de voorwaarden zoals geformuleerd door het Hof in de uitspraak d.d. 6 april 2017 dienen te worden gewijzigd in die zin dat "FPK Transfore" telkens dient te worden vervangen door "FPA Heiloo" en voorwaarde nummer 21 kan komen te vervallen.
Het psychiatrische adviesrapport pro Justitia
In het voornoemde door de deskundige B. Gotink, psychiater, opgestelde psychiatrische adviesrapport Pro Justitia wordt geadviseerd de termijn van de terbeschikkingstelling met één jaar te verlengen. De diagnostische conclusies en de risicoprognoses in dit rapport komen grotendeels overeen met die van de reclassering.
Er wordt ten aanzien van het eventueel toepassen van libidoremmende medicatie niet veel toegevoegde waarde verwacht, nu er bij veroordeelde geen sprake lijkt te zijn van hyperseksualiteit.
Er zijn voldoende argumenten om een verleningsadvies van twee jaren te geven op basis van de voortbestaande structurele stoornissen van de geestvermogens bij veroordeelde, met het daaruit voortvloeiend verhoogd recidiverisico ten aanzien van pedoseksuele delictpleging. Echter, in de fase van een voorwaardelijke beëindiging van de verpleging van overheidswege wordt door de psychiater bij voorkeur en in principe het uitgangspunt gehanteerd te adviseren de terbeschikkingstelling met één jaar te verlengen.
Veroordeelde wordt op die manier in staat geacht zich verder te ontwikkelen en kan hierdoor over één jaar enerzijds zijn dan bereikte resocialisatiedoelen bij de rechtspraak nader toelichten respectievelijk verantwoorden en anderzijds wordt de rechtspraak in de gelegenheid gesteld om te oordelen over zijn eventuele vorderingen.
Het standpunt van het openbaar ministerie
De officier van justitie is van mening dat de terbeschikkingstelling met één jaar dient te worden verlengd. Weliswaar is er nog een lange weg te gaan, maar de officier van justitie acht het, overeenkomstig het advies van de psychiater, in de onderhavige zaak wenselijk dat er over één jaar wordt getoetst hoe het gaat. De voorwaarden dienen daarnaast te worden gewijzigd zoals door de reclassering ter zitting aangevoerd.
Het standpunt van de veroordeelde en zijn raadsman
Veroordeelde en zijn raadsman hebben zich niet verzet tegen een verlenging van de terbeschikkingstelling met één jaar onder aanpassing van de voorwaarden zoals door de reclassering ter zitting aangegeven.
Het oordeel van de rechtbank
De rechtbank stelt op grond van de strafmotivering in het onderliggende vonnis vast dat de terbeschikkingstelling is opgelegd ter zake van een misdrijf gericht tegen of gevaar veroorzakend voor de onaantastbaarheid van het lichaam van een of meer personen.
Op grond van de inhoud van voormelde adviezen, de door de deskundige gegeven toelichting en hetgeen overigens uit het onderzoek ter zitting naar voren is gekomen, is de rechtbank van oordeel dat de veiligheid van anderen, dan wel de algemene veiligheid van personen en goederen vereist dat de termijn van de terbeschikkingstelling wordt verlengd. De rechtbank overweegt dat, gelet op de problematiek bij veroordeelde en de nog te verwachten behandelduur, een verlenging voor de duur van twee jaar in de rede zou liggen. De rechtbank constateert echter dat veroordeelde nog maar relatief kort in FPA Heiloo verblijft en dat er nog niet veel tijd is geweest om de basis te leggen voor een verdere resocialisatie. De rechtbank acht het derhalve in het onderhavige geval wenselijk om de terbeschikkingstelling met één jaar te verlengen. Op deze wijze kan er over een jaar wellicht een concreter beeld worden gevormd van ontwikkelingen op het gebied van resocialisatie en libidoremmende medicatie. De rechtbank heeft hierbij eveneens betrokken dat zowel de psychiater als de officier van justitie een toetsing over één jaar wenselijk achten.
De rechtbank zal voorts de opgelegde voorwaarden wijzigen zoals door de reclassering ter zitting verzocht.
Beslissing
De rechtbank:
verlengt de termijn van de terbeschikkingstelling van veroordeelde met één jaar;
wijzigt de aan de veroordeelde opgelegde voorwaarden, zoals opgenomen in de beslissing van 6 april 2017 van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, zittingsplaats Arnhem, in die zin dat deze thans luiden dat veroordeelde:
Algemene voorwaarden
1. ten behoeve van het vaststellen van zijn identiteit medewerking verleent aan het
nemen van een of meer vingerafdrukken of een identiteitsbewijs als bedoeld in
artikel 1 van de Wet op de identificatieplicht ter inzage aanbiedt,
2. zich niet schuldig zal maken aan een strafbaar feit of zich op andere wijze zal
misdragen,
3. medewerking verleent aan het reclasseringstoezicht, de medewerking aan
huisbezoeken daaronder begrepen.
Bijzondere voorwaarden
4. zich zal houden aan de aanwijzingen hem door of namens de reclassering te geven
en contact onderhoudt met de reclassering in een door de reclassering te bepalen
frequentie;
5. zich zal onthouden van het gebruik van alcohol en zal mee werken aan de controles
hierop;
6. zal verblijven in de FPA Heiloo of een soortgelijke instelling en medewerking
zal verlenen aan de behandeling, zolang de reclassering dit nodig acht, en zich
conformeert aan het behandelplan, waaronder begrepen het dagprogramma, het
vrijhedenbeleid en de huis- en gedragsregels;
7. zal meewerken aan een onderzoek betreffende de noodzaak dan wel wenselijkheid
van medicamenteuze ondersteuning, zijn medicatie volgens voorschrift zal innemen
en medewerking zal verlenen aan toediening daarvan, en dat hij medewerking zal
verlenen aan monitoring van toegediende medicatie;
8. openheid van zaken zal geven en hulp vraagt waar nodig aan de reclassering;
9. de dagbesteding zal accepteren die hem wordt aangeboden door de reclassering en
niet van werk zal veranderen zonder toestemming van de reclassering;
10. inzicht zal geven in zijn vrienden-, kennissenkring, partnerrelatie en contacten met
zijn familie en de reclassering toestemming zal geven om, ook zonder zijn
aanwezigheid, met hen te spreken;
11. openheid zal geven over zijn seksualiteit aan de personen en organisaties
(medewerkers van FPA Heiloo en reclassering) die bij zijn begeleiding en
toezicht betrokken zijn;
12. geen contact zal hebben met minderjarigen, niet in persoon en niet via sociale
media;
13. zijn pedoseksuele voorkeur niet met andere derden (mede voor
zijn eigen veiligheid) zal bespreken;
14. uitsluitend onder strikt toezicht door nader door de reclassering te bepalen
personen/organisaties gebruik zat maken van internet. Het is hem niet toegestaan
om opschoningsprogramma’s/-apps op zijn computer, laptop of mobiele telefoon te
plaatsen;
15. geen gebruik zal maken van een mobiele telefoon. Het bezit en/of gebruik van een
smartphone is hem niet toegestaan;
16. zal accepteren dat beelddragers kunnen worden gecontroleerd, zowel door
medewerkers van reclassering als door de politie;
17. in geval van een crisis zat meewerken aan een time-out plaatsing in de
FPA Heiloo, of een andere soortgelijke instelling. Deze time-out duurt in ieder geval zolang als nodig is om de terbeschikkinggestelde op verantwoorde en veilige wijze terug te laten keren naar de omstandigheden voorafgaand aan de time-out, maar maximaal zeven weken. Deze periode kan eenmaal met zeven weken worden verlengd;
18. zal meewerken aan toezicht door middel van elektronische controlemiddelen;
19. de reclassering toestemming zal geven voor overleg met instanties en personen die
bij zijn resocialisatie betrokken zijn;
20. niet is toegestaan te verblijven in en rond de gemeente Groningen en de gemeente
Zuidwolde (Gr) ter voorkoming van contact met slachtoffers. Bezoek aan de moeder
van terbeschikkinggestelde kan uitsluitend onder begeleiding plaatsvinden.
Deze beslissing is gegeven door mr. R.B.M. Keurentjes, voorzitter, mr. G. Eelsing en
mr. S. Zwarts, rechters, bijgestaan door mr. E.A.B. de Jong, griffier en uitgesproken ter openbare terechtzitting van 11 oktober 2017.