6.1De vragen aan en het oordeel van de deskundige (samengevat weergegeven):
A. De algemene vraag is of [gedaagde] de aanleg en inrichting van de badkamer in de woning-/praktijkruimte van [eiseres] aan de [adres] te [woonplaats] volgens de regels der kunst heeft aangelegd. Daarbij dient de deskundige de navolgende subvragen dan wel onderdelen in zijn rapportage te betrekken.
De deskundige heeft geoordeeld dat [gedaagde] op een aantal onderdelen de werkzaamheden niet volgens de regels der kunst heeft uitgevoerd. Deze worden hierna besproken.
Hoe beoordeelt de deskundige het feit dat onder de (vloer)verwarming(selementen) op de cementvloer geen isolatiemateriaal is aangebracht?
Het aanbrengen van isolatie is geen verplichting maar ligt wel voor de hand, aldus de deskundige. Hij ziet geen obstakels om isolatiemateriaal aan te brengen. Gelet hierop had naar het oordeel van de kantonrechter van [gedaagde] mogen worden verwacht dat hij het al dan niet aanbrengen van vloerisolatie met [eiseres] zou bespreken. Dat hij dit heeft gedaan, is - gelet op de betwisting van [eiseres] - niet komen vast te staan. De eventuele schade van [eiseres] is echter niet te begroten of te schatten; [eiseres] heeft geen informatie ter onderbouwing van haar schade overgelegd. In dit verband merkt de kantonrechter nog op, dat Hamming in zijn rapport vermeldt dat bijplaatsing van een radiator sowiewso noodzakelijk zal zijn. De kantonrechter kent geen schadevergoeding toe op dit onderdeel.
Hoe beoordeelt de deskundige de uitvoering (diameters van de buizen), aanleg
(constructie van de verschillende afvoeren) en de aansluiting van de centrale afvoer
op de afvoerleiding van het toilet? De deskundige dient in zijn beoordeling te betrekken dat de dubbele wastafel en het bad nog aangebracht/aangesloten moeten worden. Is het in dat licht als een fout aan te merken dat de (centrale) afvoer door middel van een T-stuk is aangesloten op de afvoerleiding van het toilet en niet (naar de gevel) op een buiten het pand liggende riolering?
De deskundige oordeelt, met verwijzing naar het Bouwbesluit (zie p. 11 rapport), dat de diameter van 40 mm. voor de gebruikte afvoerbuizen te klein is. Wat [gedaagde] daar met verwijzing naar informatie van Wildkamp, Viega, Karwei of Plieger tegenover stelt, acht de kantonrechter, gelet op de status van het van de overheid afkomstige Bouwbesluit, op zichzelf onvoldoende. Bovendien wijzen Wildkamp en Plieger erop dat voor een douche een diameter van 50 mm. nodig is, terwijl [gedaagde] daarvoor 40 mm. heeft gebruikt. [gedaagde] heeft nog gewezen op een toelichting van Wavin (productie 3 conclusie na deskundigenonderzoek van 23 mei 2017) en de daarin opgenomen 'gereduceerde buitenmiddenlijn' voor muur- en vloerbuizen. De kantonrechter overweegt het volgende. Allereerst is de status van deze toelichting van Wavin ten opzichte van het Bouwbesluit voor de kantonrechter onduidelijk. De kantonrechter is niet ter zake deskundig (daarom is een deskundige ingeschakeld) en [gedaagde] had deze toelichting aan de deskundige moeten voorhouden en deze om een reactie vragen. Dat heeft hij nagelaten. Ook heeft [gedaagde] nagelaten een verklaring van een andere deskundige op dit onderdeel over te leggen. Voorts wordt in de toelichting van Wavin weliswaar over een gereduceerde buitenmiddenlijn gesproken voor muur- en vloerbuizen, maar blijkens de voetnoot zijn daar wel voorwaarden aan verbonden. Dat de aanleg van de afvoerbuizen in de badkamervloer van [eiseres] aan die voorwaarden voldoet, heeft [gedaagde] niet gesteld. De kantonrechter kan daar dan ook niet van uitgaan. De deskundige geeft in zijn rapport aan dat de combinatie van - vooral - te kleine diameters, te veel bochten, het type douchekop (stortdouche), de aansluiting van deze afvoer op de toiletafvoerleiding en het ontbreken van een ontspanningsleiding leidt tot het slecht weglopen van afvalwater en het borrelen in de leidingen. Ook de te kleine diameter van de verzamelleiding speelt een rol. Daarbij wijst de deskundige er op dat het systeem niet vol kon worden getest. Bedacht dient te worden dat voor een afvoerbuis voor een bad een diameter van 75 mm. vereist is terwijl ook daar (kennelijk) 40 mm. is gebruikt. Ook na het schoonmaken van het afvoerrooster bleef het water moeizaam weglopen, aldus de deskundige. Gelet op al het voorgaande neemt de kantonrechter de conclusies van de deskundige op dit onderdeel over. Dat betekent dat deze werkzaamheden van [gedaagde] niet voldoen aan wat van een redelijk handelend en redelijk bekwaam vakman kan worden gevraagd. Belasting van dit systeem, eens temeer volle belasting van dit systeem, leidt tot het slecht weglopen van afvalwater en dus tot onvoldoende functioneren ervan en tot overlast voor [eiseres] . Slechts door vervanging van de afvoerbuizen met buizen van de juiste diameter kan dit worden weggenomen. Dat betekent dat de kantonrechter de schadebegroting op dit onderdeel tot uitgangspunt zal nemen. Voor de vloertegels gaat de kantonrechter echter uit van € 35,56 per m² (productie 5A als onderdeel van productie 1 conclusie van [gedaagde] van 23 mei 2017) zodat een bedrag van € 463,09 incl. btw in mindering strekt (13 x 65 - 13 x 35,56 excl. btw). Ook de groepsverdeler 2-groeps (zie '56 warmte distributie' van de begroting) laat de kantonrechter buiten beschouwing omdat deze kostenpost door de deskundige niet is gemotiveerd en door [eiseres] , naar aanleiding van het verweer van [gedaagde] , niet is onderbouwd waarom [gedaagde] hiervoor verantwoordelijk is. Uitgangspunt is dat [eiseres] dit onderdeel voor haar rekening moet nemen. Dit leidt tot een bedrag van € 1.158,67 incl. btw dat in mindering strekt op de begroting. De kantonrechter heeft de begroting, gelet op de laatste alinea van de conclusie van [eiseres] van 23 mei 2017, nog nagerekend. Toewijsbaar is dan € 4.885,20 incl. btw.
Hoe beoordeelt de deskundige de plaatsing/uitvoering van de scheidingswanden, bezien in het licht dat het bad er tegenaan moet worden geplaatst en daarachter de sauna gepland is?
Is het mogelijk om gezien de plaatsing van de scheidingswand(en) de sauna (eventueel met een aanpassing) op de daarvoor bestemde plek te plaatsen?
De deskundige heeft de wanden beoordeeld in het licht van het nog te plaatsen bad en de nog te plaatsen sauna. Hij heeft geoordeeld dat de afwijkingen binnen de marges vallen en dat een wellicht hinderlijk zichtbare afwijking door de nog te plaatsen sauna aan het zicht wordt onttrokken. Aldus heeft de deskundige geen onoverkomelijke bezwaren gezien tegen de uitvoering van de werkzaamheden op dit onderdeel. De kantonrechter neemt deze conclusie over. De werkzaamheden in verband met de aanpassing van de kroonlijst komen wel voor vergoeding in aanmerking nu deze werkzaamheden een rechtstreeks gevolg zijn van het niet te lood staan van de wand, hetgeen [gedaagde] had kunnen voorkomen.
Hoe beoordeelt de deskundige het tegelwerk van de verschillende wanden en
(I) vloer?
Enkele onvolkomenheden kunnen volgens de deskundige worden hersteld voor een bedrag begroot op € 200,00. Partijen hebben hier geen bezwaren tegen geuit, zodat de kantonrechter dit overneemt.
J. Hoe beoordeelt de deskundige de uitvoering van het plafond in relatie tot de wanden en het tegelwerk?
De deskundige is van oordeel dat de werkzaamheden van [gedaagde] voldoen aan de daaraan te stellen eisen.
K. Hoe beoordeelt de deskundige het tegelwerk van de douchevloer, het afschot althans de ondergrond ervan, en de plaatsing van de lijngoot?
De deskundige is van oordeel dat de douchevloer voldoende op afschot ligt. [eiseres] heeft daar kanttekeningen bij geplaatst in verband met het onvoldoende weglopen van het douchewater maar die hebben niet tot een ander oordeel van de deskundige geleid. De kantonrechter ziet in het een en ander geen aanleiding om tot een andere conclusie te komen.
L. Hoe beoordeelt de deskundige de aanleg van de elektrische installatie?
De deskundige heeft vastgesteld dat op het wapeningsstaal in de cementdekvloer, alsmede ook op andere metalen onderdelen van de badkamer zoals een radiator, geen aardingsleiding is aangebracht wat volgens NEN 1010 wel verplicht is. [gedaagde] heeft aangevoerd dat 'de mat' wel is geaard, maar hij onderbouwt dat op geen enkele wijze. Bij de bezichtiging door de deskundige heeft [gedaagde] deze - kennelijk - niet kunnen overtuigen dat wel aarding is zou zijn aangebracht. Verder heeft [gedaagde] weersproken dat aarding nodig is, maar hij verwijst daarbij naar informatie met betrekking tot het al dan niet aarden van de kunststof afvoerleidingen. Het gaat in deze echter om het wapeningsstaal, zodat de kantonrechter het verweer van [gedaagde] niet ter zake doende acht. De deskundige begroot de kosten van herstel op € 1.206,52 hetgeen inhoudelijk niet is weersproken. De kantonrechter neemt dit over.
M. Hoe beoordeelt de deskundige de ontluchting van de badkamer?
Aangezien de badkamer nog niet gereed was, leidt dit niet tot een extra kostenpost voor [eiseres] .
N. Uit de deur naar de gang is door [gedaagde] aan de linker bovenzijde een hoek gezaagd.
O. Hoe beoordeelt de deskundige dat in het licht van het realiseren van de badkamer?
De deskundige begroot de kosten voor herstel op € 300,00. Hiertegen zijn geen bezwaren geuit. De kantonrechter neemt deze kostenpost over.
P. Op de gang is ter gelegenheid van het realiseren van de badkamer een kraan afgedopt. [eiseres] mist het gebruik ervan voor haar praktijk. Wat kost het om die kraan weer ter plekke aan te brengen?
De deskundige begroot de kosten op € 150,00 inclusief BTW. De kantonrechter wijst deze kostenpost evenwel af. Deze werkzaamheden waren kennelijk nodig voor het realiseren van de badkamer en gesteld noch gebleken is dat [gedaagde] op dit punt onjuist heeft gehandeld. Ook de deskundige vermeldt dat niet.
Q. Gesteld dat de deskundige tekortkomingen constateert, kan de deskundige een onderbouwde begroting maken van de kosten om de badkamer in een staat te brengen waarin gezegd kan worden dat deze door een redelijk bekwaam en redelijk handelend vakgenoot is uitgevoerd?
De deskundige heeft per post een begroting opgesteld die als bijlage aan het rapport is gehecht.
R. Welke feiten en/of omstandigheden acht de deskundige verder nog van belang voor een goede beoordeling van de zaak?
De deskundige gaat er bij zijn advies van uit dat [eiseres] niet heeft betaald voor werkzaamheden die niet zijn verricht door [gedaagde] .