Uitspraak
RECHTBANK Noord-Holland
Civiel recht
Zittingsplaats Haarlem
Zaaknummer: C/15/351511 / KG ZA 24-194
Vonnis in kort geding van 29 mei 2024
in de zaak van
[eiser],
te [plaats] ,
eisende partij,
hierna te noemen: [eiser] ,
advocaat: mr. J. de Haan,
tegen
STICHTING ZAANS MEDIA PLATFORM DE ORKAAN,
te Zaanstad,
gedaagde partij,
hierna te noemen: De Orkaan,
advocaat mr. R. Brekhoff.
1.De procedure
1.1.
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- de dagvaarding
- de door De Orkaan toegestuurde usb-stick met een videobestand en een geluidsbestand
- de mondelinge behandeling van 15 mei 2024, waarvan de griffier aantekeningen heeft gemaakt
- de pleitnota van [eiser]
- de pleitnota van De Orkaan.
- de mondelinge behandeling van 15 mei 2024, waarvan de griffier aantekeningen heeft gemaakt
- de pleitnota van [eiser]
- de pleitnota van De Orkaan.
2.De feiten
2.1.
In 2016 heeft [eiser] centraal gestaan in een aflevering van het televisieprogramma ‘Internetpesters aangepakt’ van Peter R. de Vries. In het televisieprogramma erkent [eiser] dat hij veelvuldig onder valse namen en met valse accounts mensen heeft opgelicht. Op 12 september 2017 heeft De Stentor op haar website een artikel over [eiser] gepubliceerd met als titel “200 uur taakstraf voor ‘tv-pester’ uit Dronten”.
2.2.
De Orkaan is een online nieuwsmedium, gericht op de Zaanstreek. De Orkaan heeft op 29 juni 2023 een artikel gewijd aan de opening te [plaats] van fietsenwinkel Second.Bike. Het artikel bevat een interview met [eiser] als eigenaar van Second.Bike.
2.3.
Later heeft De Orkaan de volgende update aan de publicatie van 29 juni 2023 toegevoegd:
“De Orkaan (en Second.Bike zelf) krijgen via sociale media berichten dat [eiser] dezelfde zou zijn als een [naam 1] ([naam 1]) [eiser] die van oplichting wordt verdacht. We hebben de [eiser] uit [plaats] aan de telefoon gehad. Het gaat om twee verschillende [naam 2] (ook met verschillende voor- en achternamen)(…)”
2.4.
De Orkaan heeft op 22 september 2024 een artikel gepubliceerd met de titel “Second.Bike [plaats] leeggehaald”. In dit artikel staat onder meer het volgende:
“Stalker
Vrijwel onmiddellijk na de opening van Second.Bike ontstond er op sociale media een discussie rond eigenaar [eiser] . Hij zou ook bekend zijn als ‘[naam 1] ([naam 1]) [eiser] ’ die van oplichting werd beschuldigd (o.a. met fietsen en duikapparatuur). Mensen klaagden dat ze door deze [eiser] (die volgens hen dezelfde was als de nieuwe fietsen-[eiser]) waren opgelicht. De ‘oude’ [eiser] is in het verleden veroordeeld wegens stalking, en heeft zich daarna met oplichterspraktijken beziggehouden. Dat blijkt onder meer uit een aflevering van Peter R. de Vries Internetpesters aangepakt uit 2016. In 2017 is hij daarvoor veroordeeld. De Vries noemt deze [eiser] een ‘internetterrorist’. In een interview geeft de hoofdpersoon toe zich met oplichting te hebben beziggehouden. En dat deed hij nog steeds. Peter R. de Vries interviewde [eiser] in een B&B op de Zaanse Schans waar hij op straat werd gezet omdat hij de rekening niet kon betalen.
Dat het hier om dezelfde persoon ging lijkt ons niet onwaarschijnlijk gezien de overeenkomst qua naam en ook qua activiteit (de handel in fietsen). De Orkaan zocht destijds contact met [eiser] . We concludeerden aanvankelijk dat er sprake was van persoonsverwisseling maar daarop kregen we nieuwe klachten over trage betaling. Ook kregen we het video-materiaal van Peter R. de Vries waaruit duidelijk werd dat het meer dan waarschijnlijk was dat de oude ‘[eiser]’ en ‘nieuwe‘ [eiser] toch dezelfde waren.“
2.5.
De Orkaan heeft op 24 september 2024 een artikel op haar website gepubliceerd met de kop “Groothandel wil fietsen terug van Second.Bike”. In dit artikel verwijst De Orkaan onder meer naar de uitzending van Peter R. de Vries. Verder staat in het artikel onder meer het volgende:
“Oplichting
[eiser] – voluit [eiser] – is in 2017 veroordeeld tot een taakstraf van 200 uren en een voorwaardelijke gevangenisstraf van 3 maanden voor “mishandeling, computervredebreuk, bedreiging, poging een ander wederrechtelijk te dwingen iets te doen, het beschadigen van een telefoon en oplichting.” Hij had onder meer in 2015 zijn ex-vriendin mishandeld en met de dood bedreigd en naaktfoto’s van haar op sociale media geplaatst. Daarnaast had hij iemand opgelicht via Marktplaats. Hij kreeg ook een contactverbod en moest ruim € 3.000 euro aan schadevergoeding betalen.”
2.6.
Op 27 september 2024 heeft De Orkaan een artikel gepubliceerd met de kop “Ook webwinkel Second.Bike weg”. In dit artikel staat onder meer het volgende:
“De website van Second.Bike uit [plaats] is offline gehaald. Niet door eigenaar [eiser] maar door de ontwikkelaar die nog € 5.000 van [eiser] tegoed zegt te hebben. (…) Het bedrijf heeft contact gehad met de gerechtsdeurwaarder en begrepen dat de BV van [eiser] (Dit Werkt, gevestigd in Duiven) zo goed als leeg is, “Ik weet zeker dat hij die BV om laat vallen. Hij start een nieuwe BV en hij gaat gewoon weer verder met zijn leven. En hij laat weer het spoor van gedupeerden achter.”
2.7.
De Orkaan heeft op 31 oktober 2023 een artikel op haar website gepubliceerd met de kop “Moederbedrijf Second Bike geliquideerd”. In het artikel staat onder meer het volgende:
“In september werd winkel al leeggehaald, al snel meldden zich diverse schuldeisers, en kort daarop werd ook de webshop opgedoekt. [eiser] bleek een reputatie op het gebied van schimmige bedrijven met veel ontevreden klanten te hebben die niet kregen wat ze betaald hadden of erg lang op hun geld wachten. Leveranciers werd slechts deels of niet betaald.
[eiser] werd eerder door Peter R. de Vries ontmaskerd als stalker en oplichter en werd ook voor deze vergrijpen veroordeeld.”
2.8.
Op websites Condoleance.nl en Remembr.com zijn publicaties verschenen dat [eiser] op 11 november 2023 respectievelijk 1 december 2023 zou zijn overleden.
2.9.
De Orkaan heeft op 26 februari 2024 een artikel op haar website geplaatst met de kop “[eiser] is terug: na Second.Bike nu Juicybike”, gevolgd op 27 februari 2024 door het artikel “Juicybike eist verwijdering artikel” en op 29 februari 2024 met “[eiser] ’s ‘Juicybike’ offline gehaald, fietsenboer stuurt shitpics”.
2.10.
De redacteur van De Orkaan is op 27 februari 2024 per WhatsApp door iemand die zich de eigenaar van Juicybike noemt gesommeerd het artikel met de kop “[eiser] is terug: na Second.Bike nu Juicybike” te verwijderen omdat het artikel “… meerdere onjuistheden [bevat] die mijn persoon en Juicybike onterecht in een negatief daglicht stellen”.
2.11.
De advocaat van [eiser] heeft De Orkaan op 18 maart 2024 geschreven dat De Orkaan zich schuldig maakt aan laster, met de sommatie om binnen acht dagen de artikelen over Juicybike van de website te verwijderen en het artikel van 27 september 2024 aan te passen.
3.Het geschil
3.1.
[eiser] vordert - samengevat - De Orkaan zoveel mogelijk bij vonnis uitvoerbaar bij voorraad te veroordelen de volgende artikelen te verwijderen:
- 26 februari 2024 “[eiser] is terug: na Second.Bike nu Juicybike”
- 27 februari 2024 “Juicybike eist verwijdering artikel”
- 29 februari 2024 “[eiser] ’s ‘Juicybike’offline gehaald, fietsenboer stuurt shitpics”.
3.2.
Daarnaast vordert [eiser] op straffe van een dwangsom De Orkaan te veroordelen de volgende publicaties aan te passen:
- “Second.Bike [plaats] leeggehaald” van 22 september 2023, in die zin dat passage onder de kop “Stalker” uit het artikel wordt verwijderd,
- “Groothandel wil fietsen terug van Second.Bike” van 24 september 2023, in die zin dat de passage over het (strafrechtelijke) verleden van [eiser] onder de kop “Oplichting” uit het artikel wordt verwijderd,
- “Ook webwinkel Second.Bike weg” van 27 september 2023, in die zin dat de bewering en citaat van de websitebouwers uit het artikel wordt verwijderd,
- “Moederbedrijf Second Bike geliquideerd” van 31 oktober 2023 in die zin dat de opmerking over het (strafrechtelijke) verleden van [eiser] uit het artikel wordt verwijderd.
3.3.
Ook vordert [eiser] De Orkaan te veroordelen een rectificatiebericht op haar website te plaatsen waarin De Orkaan de onjuiste berichtgeving rechtzet, De Orkaan te veroordelen een schadevergoeding van € 7.127,33 aan medische kosten aan [eiser] te betalen en een veroordeling van De Orkaan in de proceskosten.
3.4.
[eiser] legt aan de vordering ten grondslag dat De Orkaan met de publicaties het recht van [eiser] schendt op eerbiediging van zijn privéleven, zijn eer en zijn goede naam. Volgens [eiser] moeten zijn rechten zwaarder wegen dan de vrijheid van meningsuiting, waaronder de persvrijheid van De Orkaan. Omdat De Orkaan met de publicaties onrechtmatig tegenover [eiser] handelt, is De Orkaan verplicht de schade te vergoeden die [eiser] daardoor lijdt.
3.5.
De Orkaan concludeert tot afwijzing van de vorderingen van [eiser] , met uitvoerbaar bij voorraad te verklaren veroordeling van [eiser] in de kosten van deze procedure.
3.6.
Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.
4.De beoordeling
Toetsingskader
4.1.
Het gaat in deze zaak om een botsing tussen fundamentele grondrechten, te weten het recht op vrijheid van meningsuiting beschermd door artikel 7 van de Grondwet en artikel 10 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), en het recht op bescherming van de eer en goede naam en eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer beschermd in artikel 10 van de Grondwet en artikel 8 EVRM.
Bij deze fundamentele rechten staan twee maatschappelijke belangen tegenover elkaar, namelijk aan de ene kant het belang van De Orkaan om zich in het openbaar kritisch, informerend en/of waarschuwend te kunnen uitlaten over (beweerdelijk aanwezige) misstanden en aan de andere kant het belang van [eiser] om niet te worden blootgesteld aan lichtvaardige verdachtmakingen of andere berichten die afbreuk doen aan zijn integriteit, geloofwaardigheid, eer en goede naam. Welke van deze twee belangen de doorslag behoort te geven, hangt af van alle ter zake dienende omstandigheden van het geval, waaronder de aard van de geuite verdenkingen of berichten, de ernst van de te verwachten gevolgen voor degene op wie de verdenkingen en berichten betrekking hebben, de ernst van de misstand welke de uitlatingen aan de kaak willen stellen, de mate waarin deze verdenkingen en andere berichten steun vinden in beschikbaar feitenmateriaal, de mate van waarschijnlijkheid dat ook op een andere, voor de wederpartij minder schadelijke manier, zaken aan de orde gesteld hadden kunnen worden, het gezag dat derden zullen toerekenen aan de persoon die de uitlatingen deed en het gedrag en de positie van de benadeelde.
Aanpassing van de artikelen van 22 september 2023, 24 september 2023 en 31 oktober 2023
4.2.
[eiser] vordert De Orkaan te veroordelen de tekst onder de kop “Stalker” uit het artikel van 22 september 2023 (zie 2.4) en de tekst onder de kop “Oplichting” uit het artikel van 24 september 2023 (zie 2.5) te verwijderen. Ook vordert [eiser] De Orkaan te veroordelen de opmerking over zijn (strafrechtelijke) verleden uit het artikel van 31 oktober 2023 (zie 2.7) te verwijderen. Voor zover dit deel van de vordering is gericht op verwijdering van de vermeldingen van het verleden van [eiser] van stalking, mishandeling, bedreiging, en het verspreiden van naaktfoto’s van zijn ex-vriendin op social media hoeft dit niet te worden besproken omdat [eiser] niet heeft betwist dat De Orkaan deze vermeldingen inmiddels uit de artikelen heeft verwijderd.
4.3.
Wat betreft de overige inhoud van de artikelen van 22 september 2023, 24 september 2023 en 31 oktober 2023 overweegt de voorzieningenrechter het volgende.
De eerste publicatie van De Orkaan over [eiser] betrof het artikel van 29 juni 2023 met een positieve insteek over de opening van fietsenwinkel Second.Bike te [plaats] . In het artikel is een interview opgenomen met [eiser] als eigenaar van Second.Bike. Na publicatie op de website van De Orkaan hebben veel gedupeerden via social media gemeld dat zij door [eiser] zijn opgelicht. De Orkaan heeft vervolgens navraag gedaan bij [eiser] . [eiser] heeft tegenover De Orkaan ontkend dat de meldingen over hem gingen.
De eerste publicatie van De Orkaan over [eiser] betrof het artikel van 29 juni 2023 met een positieve insteek over de opening van fietsenwinkel Second.Bike te [plaats] . In het artikel is een interview opgenomen met [eiser] als eigenaar van Second.Bike. Na publicatie op de website van De Orkaan hebben veel gedupeerden via social media gemeld dat zij door [eiser] zijn opgelicht. De Orkaan heeft vervolgens navraag gedaan bij [eiser] . [eiser] heeft tegenover De Orkaan ontkend dat de meldingen over hem gingen.
4.4.
Na de ontkenning van [eiser] dat het om dezelfde persoon ging, is gebleken dat de op social media geuite beschuldigingen van oplichting en de verwijzing naar het tv-programma van Peter R. de Vries toch over hem gingen. Het hoort tot de taak van een nieuwsmedium als De Orkaan zijn lezers correct te informeren. De Orkaan had daarom het recht haar lezers erop te attenderen dat [eiser] getracht heeft De Orkaan – en daarmee haar lezers – te misleiden over zijn verleden. Gelet hierop en op de ontwikkelingen rond de beëindiging van de activiteiten van Second.Bike acht de voorzieningenrechter het dan ook gerechtvaardigd dat De Orkaan in de artikelen van 22 september 2023 en 24 september 2023 het strafrechtelijke verleden van oplichting van [eiser] bij haar berichtgeving heeft betrokken. Gezien de snel op elkaar volgende nieuwsfeiten ‑ de beëindiging van de fietsenwinkel ter plaatse, de turboliquidatie van het moederbedrijf van Second.Bike en het verdwijnen van de webwinkel ‑ acht de voorzieningenrechter onterecht het verwijt van [eiser] dat De Orkaan in de berichtgeving het strafrechtelijke verleden van [eiser] nodeloos heeft herhaald. De vordering tot verdere aanpassing van de artikelen van 22 en 24 september 2023 en 31 oktober 2023 zal dan ook worden afgewezen.
Aanpassing van het artikel van 27 september 2023
4.5.
[eiser] vordert ook dat De Orkaan de bewering en het citaat van de websitebouwer uit het artikel van 27 september 2023 (zie 2.6) verwijdert. Ook deze vordering zal worden afgewezen. De Orkaan heeft een usb-stick overgelegd met een geluidsfragment van een gesprek tussen De Orkaan en de websitebouwer. Hieruit blijkt dat de gepubliceerde bewering en het citaat in het artikel volledig in overeenstemming zijn met de verklaring van de websitebouwer in het geluidsfragment. Weliswaar lijkt de websitebouwer in een door [eiser] overgelegd WhatsAppbericht te ontkennen dat De Orkaan hem correct heeft geciteerd, maar dat is dus niet juist.
Verwijdering van de artikelen over Juicybike van 26 februari 2024, 27 februari 2024 en 29 februari 2024
4.6.
[eiser] stelt dat de artikelen op de website van De Orkaan over zijn betrokkenheid bij Juicybike onjuist zijn. Volgens [eiser] heeft De Orkaan onvoldoende wederhoor toegepast en kan De Orkaan de artikelen over zijn betrokkenheid bij Juicybike niet onderbouwen met feiten. [eiser] wijst erop dat rancuneuze mensen onjuiste berichten over hem op internet plaatsen, zoals onder meer blijkt uit de overlijdensberichten die over [eiser] op het internet zijn verschenen. [eiser] sluit daarom de mogelijkheid niet uit dat iemand getracht heeft hem te linken aan Juicybike om hem in een kwaad daglicht te stellen.
4.7.
Naar het oordeel van de voorzieningenrechter is voldoende aannemelijk dat [eiser] schuil gaat achter de in de artikelen bedoelde Juicybike-onderneming. De internetpagina Juicybike.nl verwijst naar Clogs, een handelsnaam van eenmanszaak [bedrijf]. De eenmanszaak [bedrijf] is op naam van [eiser] ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. De domeinnaam Juicybike.nl is op 14 februari 2024 geregistreerd bij het Nederlandse domeinnaamregister SIDN op naam van [naam 3], met e-mailadres [e-mailadres], en [adres] te [plaats] als adres. Ook [naam 3] is een geregistreerde handelsnaam van de eenmanszaak [bedrijf] en [eiser] heeft niet betwist dat het geregistreerde adres zijn woonadres is en dat het genoemde e-mailadres aan hem toebehoort.
4.8.
Het betoog van [eiser] dat sprake is van identiteitsfraude en dat een derde hem probeert te linken aan Juicybike om hem in een kwaad daglicht te stellen slaagt niet. Niet valt in te zien welk belang een kwaadwillende derde daarbij zou hebben, aangezien de directe betrokkenheid van [eiser] bij Juicybike niet op de website zichtbaar is. De gegevens over de registratie van de domeinnaam Juicybike.nl zijn namelijk niet openbaar en kunnen alleen door daartoe geautoriseerde personen en instanties worden opgevraagd. Dat een ander zich bij de registratie zou hebben voorgedaan als [eiser] om hem in zijn naam en goede eer te beschadigen is dan ook onaannemelijk. De betrokkenheid van [eiser] bij de in de artikelen bedoelde Juicybike-onderneming vindt vooralsnog voldoende steun in de feiten. De inhoud van deze artikelen is dan ook niet onrechtmatig. De vordering om de artikelen te verwijderen zal daarom worden afgewezen.
4.9.
De omstandigheid dat anderen onjuiste kwalijke berichten over [eiser] op internet hebben geplaatst leidt niet tot een ander oordeel, omdat in deze berichten juist wel een directe link met [eiser] wordt gelegd.
Rectificatie en schadevergoeding
4.10.
Het voorgaande leidt tot de conclusie dat ook de vordering om De Orkaan te veroordelen een rectificatiebericht te plaatsen ongegrond is. Omdat geen sprake is van onrechtmatige publicaties is De Orkaan ook niet verplicht tot schadevergoeding. Ook deze vorderingen zullen worden afgewezen.
Proceskosten
4.11.
[eiser] wordt in het ongelijk gesteld en moet daarom de proceskosten (inclusief nakosten) betalen. De proceskosten van De Orkaan worden begroot op:
- griffierecht
€
688,00
- salaris advocaat
€
1.107,00
- nakosten
€
178,00
(plus de verhoging zoals vermeld in de beslissing)
Totaal
€
1.973,00
4.12.
De gevorderde wettelijke rente over de proceskosten wordt toegewezen zoals vermeld in de beslissing.
5.De beslissing
De voorzieningenrechter
5.1.
wijst de vorderingen van [eiser] af,
5.2.
veroordeelt [eiser] in de proceskosten van € 1.973,00, te betalen binnen veertien dagen na aanschrijving daartoe, te vermeerderen met € 92,00 plus de kosten van betekening als [eiser] niet tijdig aan de veroordelingen voldoet en het vonnis daarna wordt betekend,
5.3.
veroordeelt [eiser] tot betaling van de wettelijke rente als bedoeld in artikel 6:119 BW over de proceskosten als deze niet binnen veertien dagen na aanschrijving zijn betaald,
5.4.
verklaart dit vonnis wat betreft de onder 5.2. en 5.3. genoemde beslissingen uitvoerbaar bij voorraad.
Dit vonnis is gewezen door mr. W.S.J. Thijs en in het openbaar uitgesproken op 29 mei 2024.